به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در برنامه گفتگوی ویژه خبری غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی در دولت چهاردهم را تشریح کرد.
سوال: تحقق حداکثری امنیت غذایی و خودکفایی ۹۰ درصدی محصولات اساسی کشاورزی و همینطور افزایش ضریب خودکفایی ۴۰ درصدی در دانه‌های روغنی و اجرای طرح‌های زیرساختی اولویت‌دار مثل اجرای ۲۰ میلیون طرح آبخیزداری و احیای روستا‌ها و ایجاد متولی روستا‌ها از مهمترین بند‌هایی است که در قانون برنامه هفتم پیشرفت و توسعه کشور به آن اشاره شده و به عنوان تکلیف برای دستگاه‌های اجرایی مشخص شده است. حالا آغاز دولت چهاردهم همزمان شده با آغاز اجرای برنامه هفتم و امروز در اولین روز کاری وزیر محترم جهاد کشاورزی افتخار این را داریم که در خدمت آقای نوری قزلچه باشیم وزیر محترم جهاد کشاورزی تا در اولین روز کاری و در اولین مصاحبه تلویزیون این افتخار را داشته باشیم در گفتگوی ویژه خبری خدمتشان باشیم و راجع به برنامه‌های ایشان به ویژه در اجرای برنامه هفتم با ایشان گفتگو کنیم.
در آستانه آغاز هفته دولت هم هستیم این هفته را خدمت شما و همه همکارانتان در دولت چهاردهم تبریک عرض می‌کنم. خیلی بحث‌های مفصلی داریم ولی بیشتر تمرکز ما روی برنامه هفتم است، برخی از موارد و شاخص‌هایی که در برنامه هفتم به آن اشاره شده خدمت شما عرض می‌کنم تا انشاالله برنامه‌هایی که جنابعالی خواهید داشت را اشاره بفرمایید.
یکی از موضوعاتی که در مقدمه هم اشاره کردم بحث خودکفایی ۹۰ درصدی در محصولات اساسی است گندم، جو، برنج، حبوبات، گوشت قرمز، گوشت سفید و شکر و بحث ۴۰ درصد خودکفایی در دانه‌های روغنی ذرت و امثال آنها است. بار‌ها شنیدیم که گفته شده آن چه در برنامه‌های توسعه آمده بیشتر آمال و آرزو است، آیا فکر می‌کنید آن چه که به عنوان عدد و رقم در حوزه کشاورزی در بحث خودکفایی و بحث دانه‌های روغنی ۴۰ درصد خودکفایی مطرح شده اینها هم در حد و حدود همان آمال و آرزو‌ها است یا اعداد و ارقامی است که واقعاً امکان تحقق آن وجود دارد و ما می‌توانیم در ۵ سال به آن برسیم؟
نوری قزلجه: در ابتدا اربعین حسینی را تسلیت عرض می‌کنم همچنین گرامی می‌دارم یاد و خاطره شهدا و امام شهیدان را، شهدای دولت را، شهدای سنگرساز بی سنگر جهاد را و همچنین شهدای خدمت را، من ابتدا می‌خواهم به یک اتفاق مهم سیاسی که دیروز در کشور ما افتاد اشاره کنم از آن نگذریم، دولت وفاق ملی با معرفی آقای دکتر پزشکیان شکل گرفت و این موضوع دیروز با رای اعتماد قاطع نمایندگان محترم شریف در مجلس شورای اسلامی تکمیل شد و یک اتفاق نادری در کشور بود و از نظر سیاسی می‌شود گفت یک افق جدیدی پیش روی ما است و جا دارد که از نمایندگان مردم و رئیس محترم مجلس تشکر کنیم و این حقیقتاً مسئولیت هیئت دولت و وزرا را بسیار سنگین‌تر کرد این اعتماد قاطع نمایندگان ملت و امیدواریم انشاالله اینها پشتوانه‌ای باشند برای تداوم رسیدن به آن برنامه‌ها و اهدافی که مد نظر دولت و مجلس است.
در خصوص برنامه هفتم در حوزه کشاورزی اشاره فرمودید، اعداد و ارقام را هم فرمودید برنامه هفتم آن چه که متفاوت از برنامه‌های قبلی است و می‌خواهد یک مقدار از آن آمال و آرزو‌ها فاصله بگیرد و عملیاتی‌تر بشود برمی‌گردد به آن دو ماده‌ای که در خود برنامه گنجانده شده و دولت را مکلف کرده که لایحه بعدی را برآورد ارقام ریالی و نحوه تامین منابع لازم برای رسیدن به اهداف مندرج در برنامه را سریعا تدوین و ارائه کند، با تدوین این منابع و ارقامی که برای آن نیاز است ما می‌توانیم بگوییم که عملاً و دقیقاً به چه مقدار از این اهداف می‌توانیم دست پیدا کنیم به عنوان مثال در حوزه کشاورزی تکالیفی که بر عهده بخش کشاورزی یا وزارت جهاد کشاورزی گذاشته شده است برآورد اولیه‌ای که در وزارتخانه انجام گرفته حدود ۱۰۷۰ همت منابع نیاز دارد تا آن اهدافی که بخشی از آنها را هم شما برشمردید خودکفایی ۹۰ درصدی در کالا‌های اساسی یا ۴۰ درصد در دانه‌های روغنی یا ۲۰ میلیون هکتار عملیات آبخیزداری در سطح کشور که بخشی از آنها را شما اشاره فرمودید این منابع را نیاز دارد، با بررسی اینها و برآورد دقیق این منابع می‌شود گفت که چقدر این اهداف در این برنامه دست یافتنی هستند و دقیق خواهد بود در برنامه هفتم و متفاوت از برنامه‌های قبلی به نظرم می‌تواند اهداف خودش را تعقیب کند.
سوال: به طور مشخص می‌توانیم بگوییم مثلاً در بحث خودکفایی کالا‌های اساسی هر سال چه میزان باید اتفاق بیفتد تا در پایان ۵ سال به ۹۰ درصد برسیم؟
نوری قزلجه: باید به صورت تقریبی عرض کنیم، اینها دقیق خواهد شد، در دولت هم بررسی خواهد شد حدود ۶۵۰ همت در مورد کالا‌های اساسی مورد نیاز است سالانه که ما به آن ۹۰ درصد مورد نظر برسیم.
سوال: فکر می‌کنید منابعش محقق شود که بتواند در اجرا این اتفاق بیفتد؟
نوری قزلجه: اینها کار‌های پیش روی ما است که باید نسبت به تامین مالی به طرق‌های مختلف برای تامین مالی رویش کار کنیم و منابعی را احصا کنیم و مشخص و معین و به نوعی می‌شود گفت تضمین شده ارائه بدهیم که این منابع است و این اهداف نسبت به این منابع قابل تحقق هستند.
سوال: الان با توجه به این که سال اول برنامه است و تقریباً نیمی از سال هم گذشته است با توجه به اینکه همواره قاعده اش این بوده که قوانین بودجه باید یک برش یک ساله از برنامه توسعه باشد فکر می‌کنید مثلاً بودجه ۱۴۰۳ چه میزان یک برش از برنامه هفتم است و می‌تواند آن میزان تکلیفی که برای سال اول مشخص کرده را تا پایان امسال محقق کند؟
نوری قزلجه: نه، آن منابعی که الان در بودجه ۱۴۰۳ پیش بینی شده برای این موضوع قطعاً یک پنجم اهداف برنامه را که باید امسال انجام شود آن را کفایت نخواهد کرد حتماً باید دنبال یک روش‌های جدید برای تامین مالی و تزریق منابع به بخش باشیم تا بتوانیم به آن اهداف نزدیک شویم.
سوال: آقای دکتر در مجموع می‌توانیم پیش‌بینی داشته باشیم که در پایان برنامه ۵ ساله روی شاخص‌های ۹۰ درصد، ۴۰ درصد، آن ۲۰ میلیون هکتاری که اشاره شد چقدر از آنها امکان تحقق دارد با توجه به منابعی که می‌توانیم به دست بیاوریم؟
نوری قزلجه: تصویری که من از منابع و وضعیت کشور دارم و نیازی که الان در این بخش داریم، چون فعلاً آن ۹۰ درصد، ۴۰ درصد که اشاره شد قانون است و برای ما محترم است و باید حرکتمان به آن سمت باشد ولی عملاً اگر من بخواهم به عنوان یک کارشناس پیش بینی کنم که چه اتفاقی خواهد افتاد شاید ۵۰ -۶۰ درصد اینها با توجه به منابعی که پیش‌بینی می‌کنیم برای موضوعات می‌توانیم اختصاص بدهیم محقق شود.
سوال: مهمترین موانعش را همین تامین اعتبار و بحث بودجه می‌دانید؟
نوری قزلجه: بله بیشتر منابع مالی است که البته بخشی از این رشد را همه اش را منوط به منابع مالی ندیدیم این که عرض می‌کنم تحت هر شرایطی ما کار را انشاالله پیش خواهیم برد بخشی از اینها از طریق افزایش بهره‌وری است در بخش کشاورزی خصوصاً استفاده از روش‌های دانش بنیان و استفاده از یافته‌های تحقیقاتی در تولیدات محصولات کشاورزی است که می‌توانیم آن اهداف را تعقیب کنیم و صرفاً هم منتظر منابع مالی نخواهیم بود ولی خوب بعضی از کار‌ها مثل همین ۲۰ میلیون هکتار طرح آبخیزداری که اشاره فرمودید اینها طبیعتاً منابع مالی می‌خواهد که باید دنبالش برویم.
البته این جا هم باز مشارکت مردم به کمک خواهد آمد، مردم علاقه‌مند هستند در این حوزه مشارکت داشته باشند ولی طبیعتاً به منابع بیشتری نیاز دارد ولی بخشی از این رشد را ما از طریق بهره‌وری بنا داریم که جبران کنیم که خیلی هم نیاز به آن منابع مالی ۱۰۰ درصدی نباشد. به هر حال ما مکلف هستیم که به نحوی امنیت غذایی کشور را تامین کنیم و بنا است با دانش بنیان کردن بخش و افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی به بخش بزرگی از اهداف مندرج در برنامه دست پیدا کنیم.
مجری: گزارشی در مورد امنیت غذایی با هم ببینیم.
سوال: آقای دکتر زمین‌های دیم چقدر می‌توانند برای تحقق این خودکفایی نقش آفرین باشند؟ در زمین‌هایی که پربارش هستند و نیاز دارد یک توجه جدی به آنها شود.
نوری قزلجه: اراضی دیم هم یکی از پتانسیل‌های کشاورزی ما هستند و در آنجا هم باز ما بهره‌وری را مد نظر قرار دادیم بیشتر تا تامین منابع مالی و به زراعی که بنا است روی این زمین‌ها و محصولاتی که آنجا کشت می‌شود انجام بگیرد. افزایش تولید در واحد سطح از طریق تغذیه مناسب، تامین به موقع کود و سم مناسب آنها و اصلاح بذور و ارقامی که بتوانند بهره‌وری بالایی داشته باشند، مقاوم به شرایط جاری باشند که با تغییرات اقلیمی گرم شدن و کمبود بارندگی‌ها مواجه هستیم همه اینها اقداماتی است که می‌تواند کشت‌های دیم ما را تقویت کند و آن راندمان را افزایش بدهد و ما را در رسیدن به اهداف مندرج در امنیت غذایی کشور یاری کند یکی از پتانسیل‌های مهم در کشور ما است و جا دارد بیشتر روی این موضوع هم کار کنیم، چون زمینه گسترده‌ای در کشور دارد.
سوال: در زمینه امنیت غذایی و شاخص‌هایی که در برنامه هفتم اشاره شده اگر روی زمین و آنچه که موجود است بخواهیم بحث کنیم مستحضر هستید در آغاز سال زراعی جدید یک سری چالش‌های مهم کشاورزان با آن مواجه هستند که من به برخی از آنها اشاره می‌کنم فکر می‌کنم کشاورزان خیلی خوشحال خواهند شد که بدانند وزارت جهاد کشاورزی برای سال جاری چه راهکار‌هایی را خواهد داشت از جمله آنها مثلاً کمبود برخی از نهاده‌های تولید مثل کود‌های پایه و بذر مناسب است یا بحث سوخت ماشین آلات کشاورزی است یا بعضا قطع ناگهانی برق برای چاه‌های کشاورزی یا پرداخت نشدن کامل مطالبات گندمکاران و دانه‌های روغنی یا تعیین نشدن قیمت‌های تضمینی برای خرید محصولات از جمله گندم است، این مهمترین چالش‌هایی است که در ابتدای سال زراعی جدید با آن مواجه هستیم و برای کشاورزان مهم است که بدانند برنامه چه خواهد بود.
نوری قزلجه: بحث قبلی که من اشاره کردم منابع مهم است ولی خیلی از کار‌ها هم هستند که یک هماهنگی، یک مدیریت و سیاست گذاری می‌خواهد خیلی هم شاید به منابع ارتباط نداشته باشد. در بحث برق چاه‌های کشاورزی این مورد گلایه خیل عظیمی از کشاورزان است خود کشاورز حاضر است برق خانه‌اش قطع شود ولی برق چاهش قطع نشود. این یک همکاری بین بخشی را می‌خواهد و انشاالله با وزارت نیرو ما صحبت‌های مقدماتی را هم داشتیم این که کشاورزان عزیز ما دیگر در سال زراعی جدید با این مشکل مواجه نشوند آن سهمی که برای کشاورز در نظر گرفته شده از آن چاه نسبت به لیتر در ثانیه و ساعتی که در اختیار او است و بهره‌بردار آن است بتواند آن را خودش مدیریت کند.
چون بعضی از اینها شرکا دارند محصول در ساعات مختلف است که باید آبیاری شود یا آن ساعت نباید آبیاری شود، مدیریت اینها باید دست کشاورز و صاحبان آن چاه باشد نه این که ما صرفاً به خاطر مدیریت مصرف برق آنها را قطع کنیم و این بندگان خدا حاضر هستند می‌گویند به جای برق چاه، برق خانه را قطع کنید ناترازی است اولا امیدواریم انشاالله این ناترازی برطرف بشود.
سوال: حداقل بدانیم چه زمانی می‌خواهد برق قطع شود.
نوری قزلجه: بله حالا می‌دانید خیلی از اینها شرکا دارند و دچار مشکل می‌شوند از آن تقسیم ساعتی که بین خودشان دارند برای تولید هم کاملاً اثر دارد و بخشی از تولید را دچار مشکل می‌کند، اینها چیز‌های مدیریتی است خودمان به صورت بین بخشی باید اینها را حل کنیم. بخش کشاورزی از بخش‌هایی است که خیلی کار‌های بین بخشی دارد مثلاً در بحث سوخت الان اشاره فرمودید موضوعی است که با وزارت نفت باید این را حل کنیم به هر حال کشاورز می‌خواهد تولید کند می‌خواهد شخم بزند، کشت کند، این که برای تراکتورش گازوئیل پیدا نکند این واقعا خیلی در کشور دردناک است و باید این مسئله را حل کنیم. در این موضوع هم در دولت جدید دولت وفاق قرار شده ضمن این که در سطح جامعه و در سطح سیاسی این وفاق را ایجاد کرده در داخل خود دولت هم این به وجود بیاید و با همکاری سایر وزرا و سایر دستگاه‌ها بنا داریم مشکلاتی که برای کشاورزان پیش آمده بود در یکی دو سال گذشته را برطرف کنیم.
یکی هم موضوع سوخت است با برآورد آن و عملکرد قانونی که برای دستگاه‌ها مشخص شده است به راحتی قابل حل هستند.
بحث اعلام نشدن خرید تضمین به طور مثال گندم، حق با کشاورزان است، چند روز دیگر کشت پاییزی را آغاز می‌کنیم ولی طبق قانونی چند وقت پیش باید اعلام می‌شد قیمت خرید تضمینی سال بعد تا کشاورز براساس آن برنامه ریزی کند که به تاخیر افتاده است که نمی‌توانیم به گردن منابع و نداشتن پول و تخصیص و اینها که جلسه‌ای که باید به تصمیمی برسند، تصمیم کارشناسی که کشاورزان در آن شرکت و نتیجه را اعلام کنند، در مورد بحث شیر به عددی رسیده شده است ولی اعلام نشده است که به زودی حل می‌کنیم و خیلی هم می‌شود گفت مهم است در فرآیند تولید که سعی می‌کنیم برطرف شود.
در خصوص پرداخت پول گندمکاران که این دولت از زمانی که شکل گرفته است به صورت نیمه رسمی و معرفی به طور جدی این بحث را دنبال کرد و به دنبال منابع بودند و با عنایتی که مقام معظم رهبری داشتند این مسئله حل شد و گندم‌های تحویلی تا پایان مردادماه قبل از پایان شهریور تسویه می‌شوند، ولی خوشبختانه خریدی هم خواهیم داشت، الان حدود یازده میلیون و هفتصد هزار تن است که امیدواریم از ۱۲ میلیون تن رد شود و مابقی در مهرماه پرداخت خواهند شد.
در بحث کلزاکاران با توجه به اینکه به بخش خصوصی واگذار شده بود شاید سیاست گذاری دارای ایراد است و امیدواریم از سال‌های بعد این اشکال به وجود نیاید و به طور مقتضی پیگیری خواهد شد که کلزا کاران در بخشی از کشور به طور جدی با این مشکل مواجه هستند که این موضوع را حل می‌کنیم و در بحث تامین نهاده و کودشیمیایی که اولا یک تغییرات قیمتی درکود شیمیایی به وجود آمد که خودش یک هزینه‌ای را برای کشاورزی و کشاورزان اضافه کرد که این را حتما بایستی در بحث قیمت گذاری لحاظ کنیم حتما و این که یک مقدار تاخیر شده است در تامین اینها، کود و بذر و یک مقدار تاخیر شده است، امروز در وزارت خانه در اولین ساعت و اولین جلسه‌ای که داشتیم در رابطه با این مسئله کشت پاییزه بود و سازمان‌ها و شرکت‌های متولی مامور شدند که به زودی این کسری‌ها را جبران کنند و سریعا عوامل، کود و بذر و سم و نهاده‌ها در اختیار کشاورزان قرار بگیرد که ان شاء الله به زودی کشت را آغاز کنند.
سوال: یکی از موضوعات که جزو دغدغه‌های اصلی کشاورزان است، موضوع اختلافی است که مردم با سازمان منابع طبیعی بر سر زمین‌ها و مراتع خودشان دارند که این موضوع روی تامین تولید گوشت قرمز اثرگذار باشد که تدبیر وزارتخانه بر چه اساس است؟
نوری قزلجه: از ۱۸ میلیون هکتار زمین زراعی کشور به صورت تقریبی ۳ میلیون هکتار مشمول همین موضوعی است که شما اشاره کردید، که اختلاف هست بین منابع طبیعی و مردم. آن چه که تجربه نشان داده است و کار دارد پیش می‌رود در این حل اختلاف‌ها، نشان داده است که شاید بشود گفت بالای نود درصد حق با مردم است و اقداماتی که از دهه ۴۰ سازمان منابع طبیعی، جنگل‌ها و مراتع و هر عنوانی که بوده است، انجام دادند یا بی دقتی شده یا آن صحت لازم را نداشته است یا به هر دلیلی یک مقدار افراطی با موضوع برخورد شده است و آن سهمی که به حق مال کشاورز بود و بعد از اصلاحات ارضی بهای آن را پرداخت کرده بود برخی داخل اسناد منابع طبیعی رفته بود و این موضوع در قالب ماده ۵۴ قانون رفع موانع تولید الان دنبال می‌شود تحت عنوان رفع تداخل، منتها سرعت پایینی داشته و من به مجلس محترم این وعده را دادم که ظرف دو سال اختلاف حدود ۲۰ درصدی مردم با منابع طبیعی حل و فصل و نهایی کنیم و آن قسمتی که مال انفال است و منابع طبیعی است در حفاظت از آنها کاملا جدی و دقیق برخورد کنیم.
آن چه که هم حق مردم است و مال مردم است به آنها پس دهیم و اسنادشان در اختیارشان قرار بدهیم، تا دو سال آینده، اقدامات با سرعت بیشتری ادامه خواهیم داد که این مشکل را برای همیشه از کشور حل کنیم و در کنار آن سنددار شدن اراضی که یکی از دقیق‌ترین راه هاست برای جلوگیری از خردشدن اراضی که مشکل جدی ما در پیشرفت کشاورزی کشور است، توامان با آن موضوع بحث سنددار شدن اراضی را تعقیب خواهیم کرد که با همکاری قوه قضائیه ادامه پیدا می‌کند.
سوال: راجع به آن بخش مهمی از وظیفه وزارت جهاد کشاورزی که تنظیم بازار است، از مزرعه تا سفره که طبق قانون تمرکز بر عهده وزارت کشاورزی است، برای تنظیم این بازار چه برنامه مشخصی خواهید داشت، چون به معاش مردم ارتباط مستقیم دارد؟
نوری قزلجه: این وظیفه‌ای است که به عهده وزارت خانه گذاشته است، بحث تنظیم بازار، این موضوع یک مقدار کار‌های فنی را در این حوزه کمرنگ کرده است و یک مقدار به حاشیه برده است به خاطر ضرورتی که دارد این بحث‌ها، به خاطر این بنده بنا دارم و در برنامه هام هست که توامان دو وجه را یعنی در فضای ذهنی خودمان دو تا مدیریت جداگانه را پیش ببریم در بخش کشاورزی و در وزارت جهاد کشاورزی.
یک بخش آن بخش‌های فنی است، ما نباید از کار‌های فنی در این بخش غافل شویم، نباید از توسعه عمودی بخش افزایش بهره وری، افزایش راندمان در حوزه‌های مختلف، راندمان آبیاری، راندمان در تولید محصولات زراعی، در محصولات دامی، همه اینها موضوعات مهم و فنی هستند که آینده امنیت غذایی و آینده بخش کشاورزی دقیقا به اینها ارتباط دارد و نباید از آنها غافل شده و با جدیت دنبال خواهیم کرد، اما در کنار آن بنا نداریم که از بحث تنظیم بازار غافل شویم، علت بر این که آن هم مسئولیت ماست و سفره و معیشت مردم، در دسترس بودن این غذا خیلی مهم هست و این را ما باید تنظیم کنیم.
در یک گوشه ذهن مان بحث تنظیم بازار محصولات را باید داشته باشیم که ابعاد مختلفی دارد و این موضوع چیزی است که ما نه تنها به روز بلکه باید به ساعت باشیم روی بازار و تنظیم بازار محصولات، که این جا هم باز پایه اصلی مان حمایت از تولید است، باید تولید داشته باشیم تا متناسب با آن و با اتکای بر آن و تولید داخلی مان بازار‌ها را تنظیم کنیم، بنابراین از موضوع تنظیم بازار و نظارت بر آن غافل نخواهیم بود چه در بحث توزیع در داخل کشور، دنبال سامانه‌های هوشمندی هستیم که آن بخش از مواد غذایی که از یارانه استفاده می‌کنند و یک مقدار پایین‌تر به دست می‌آیند حتما اینها به دست نیازمندان اصلی در آن حوزه برسد و یک کار بین بخشی با وزارت کار و رفاه اجتماعی بنا داریم که انجام دهیم و در حوزه بازار محصولات کشاورزی، در بحث صادرات شان و تنوع بخشیدن به این بازار‌ها در حال حاضر ما خیلی تنوع ندارد بازار صادراتی محصولات مان و با تغییر سیاست در چند کشور می‌تواند دچار مشکلات جدی شود.
این بازار را متنوع خواهیم کرد و در بحث واردات هم باز جا‌هایی که نیاز داریم دنبال همین موضوع هستیم و موضوع رقابت و شفافیت را توی این حوزه بازار به طور جدی دنبال خواهیم کرد برای تامین نیاز‌های کشور.
اینها موضوعاتی است که ما در تنظیم بازار هم با دقت دنبال خواهیم کرد، چون با سفره روزانه مردم سروکار دارد ولی در عین حال از کار‌های فنی در این وزارت خانه غافل نخواهیم شد که آینده سفره به آن کار‌های فنی ارتباط دارد، امنیت غذایی یعنی همه آن هدف گذاری‌هایی که توی برنامه هفتم هم اشاره فرمودید یا در اسناد بالادستی است همه آنها از مسیر کار‌های فنی وزارت جهاد کشاورزی باید بگذرد و طی بشود که به طور جدی مورد اهتمام بنده و همکارانم در مجمع وزارت کشاورزی است.
سوال: این به تعدیل قیمت برای مصرف کننده کمک می‌کند، ضمن این که تولیدکننده هم ضررکند، خیلی نمی‌شود منافع تولیدکننده و مصرف کننده یک جا با هم دید و چقدر امکان تحقق دارد؟
نوری قزلجه: در این باره قصد داریم که واسطه‌های غیر ضروری را حذف کنیم و خود تشکل‌ها و خود مردم را بیشتر به کار بگیریم و میدان بیشتری به آنها بدهیم و واسطه‌های غیر ضرور را حذف کنیم، فاصله قیمتی که از مزرعه تا سفره هست، این را تقلیل بدهیم حتی المقدور و صرفا به یک سود‌های عادلانه منتهی بشود، تا بتواند یک فضایی با قیمت مناسب را در اختیار مصرف کننده قرار دهد و در عین حال تولیدکننده هم حتما باید سود بکند، تا این فعالیت اقتصادی هست بخش کشاورزی، حتما باید سود داشته باشد برای او تا انگیزه برای تولید و تولید بیشتر را داشته باشد.
سوال: در بند الف ماده ۵۱ قانون برنامه هفتم این طور اشاره کرده است که به منظور تمرکز امور روستا‌ها و عشایر و ارتقای نقش آنها در اقتصاد ملی و بهبود زندگی روستاییان و عشایر تا پایان سال دوم برنامه سازمان تحت عنوان پیشرفت و آبادانی روستا‌ها و عشایر ایجاد شود، در برنامه شما که به مجلس ارائه کردید این نکته آمده است، در این مدت زمانی که قانون تکلیف کرده است، این سازمان شکل خواهد گرفت و برنامه‌های شما برای روستا‌ها مشخصا چیست؟
نوری قزلجه: این را سریع دنبال می‌کنیم که اتفاق بیافتد حدود ۲۴ دستگاه در کشور هستند که متولی هستند در امورات مختلف روستا و تا سیاست گذاری مسائل روستا و بودجه ریزی آن برنامه ریزی آن و نظارت بر عملکرد‌ها در آن حوزه یک جا تجمیع نشود، این مشکل در روستا‌ها وجود خواهد داشت که از چند متولی گری به نوعی بشود بی متولی.
ماده یک قانون تشکیل وزارت جهاد کشاورزی این تکلیف را برعهده وزارت خانه گذاشته است که مسائل توسعه روستایی را باید پیگیری بکند، شاید یکی از دلایل همین بحث موضوعاتی مثل تنظیم بازار و اینها بود و تمرکز وظایف، قانونی که در این حوزه وضع شد یک مقدار این وظیفه را برده بود به حاشیه، قانون برنامه هفتم روی آن تاکید دارد و چون ما در مجلس هم در ادوار گذشته سر این موضوع یک طرح مشترکی بود که بنده رئیس کمیسیون آن بودم و کار‌های زیادی صورت گرفته است و مطالعات تطبیقی گسترده مرکز پژوهش‌ها انجام داده بود در کشور‌های مختلف که شرایط ما را دارند از لحاظ اجتماعی و زمینه و مقدمات آماده است و با این تکلیف قانونی در اسرع وقت آن را اجرایی خواهیم کرد.
چون اعتقاد دارم که اقتصاد روستا یک اقتصاد کشاورزی است و کشاورزی ما روستا پایه است و حتما باید توجه داشته باشیم و وقتی مردم در روستا زندگی کنند و به تولیدات کشاورزی و دامپروری خودشان ادامه دهند آن موقع کشاورزی ما رشد خواهد کرد، من مخالف زنجیره‌ها نیستم، مجموعه‌های بزرگ، کشت – صنعت‌ها که باید رشد کنند ولی رشد و توجه به آنها نباید ما را از روستا غافل کند و از وظیفه ذاتی که از قانون داریم در بحث توسعه روستایی و کشاورزی که در کشور ما روستاپایه است و روستا و روستاییان برای ما در بحث توسعه کشاورزی بسیار مهم است.
من یک بحث جدیدی را هم توی این برنامه مطرح کرده بودم، بحث کشاورز محور بودن بود که شاید تجلی آن بحث تشکیلاتی است که برای روستا می‌خواهیم راه اندازی کنیم و روستا یک متولی مشخصی داشته باشد.
کار‌های مربوط به روستا، سیاست گذاری‌های شان، برنامه ریزی‌های شان و نظارت بر آن کار‌ها در یک جا متمرکز بشود، البته این منظورم این نیست که همه کار‌های اجرایی که در حوزه روستایی انجام می‌شود در یک جا جمع شود.
در حوزه سیاست گذاری، برنامه ریزی و نظارت بر آنها باید متمرکز شود، که آن هدفی که از روستا دنبال می‌کنیم، چه در حوزه اجتماعی، چه در حوزه کشاورزی و اقتصادی آنها برای ما محقق و تامین شود و جایگاه روستا و روستاییان ارتقا پیدا کند.
سوال: این تا قبل از پایان سال آینده اتفاق می‌افتد این سازمان؟
نوری قزلجه: امیدوارم، ما یک چارت تشکیلاتی وزارت خانه را بنا داریم که اصلاح بکنیم با شرایط جدید.
سوال: ممکن است کلیات آن را بفرمایید؟
نوری قزلجه: باتوجه به ماموریت جدید و شرایط جدیدی که با آن روبه رو هستیم، افزایش بهره وری، دانش بنیان کردن بخش کشاورزی، اینها موضوعاتی است که جدیدا اضافه می‌شود بخش، متناسب با اینها، بخش‌هایی که خیلی مهم هستند یک مقدار مغفول واقع شدند در تغییرات قبلی، مثل بحث ترویج و آموزش که مقوله بسیار مهم است در بخش کشاورزی که یک مقدار به حاشیه رفته است، با آن اهدافی که در قانون آمده است، چابک سازی سازمان، وزارت خانه و سازمان‌ها و دولت، در آن چارچوب اصلاح ساختاری در وزارت خانه انجام خواهیم داد با آخرین یافته‌های علمی در حوزه مدیریت ان شاءالله در قالب همان بحث سازمان‌هایی که برای توسعه روستایی و مباحث عشایری که بناست تاسیس کنیم، در قالب آن ایجاد کنیم.
سوال: امکان دارد معاونتی حذف یا ایجاد شود؟
نوری قزلجه: احتمال داردکه عناوین شان تغییر کند و یا دچار تغییرات یا ادغام شوند و برخی از وظایف جا به جا شود.
سوال: به تکالیف برنامه هفتم برگردم، تولید بهینه و یا الگوی کشت نکاتی است که در برنامه هفتم اشاره شده است و هر ساله سه ماه قبل از سال زراعی جدید این تکلیف است که در اصل تعیین شود که آن برنامه چیست و چه حمایت‌هایی از کشاورزی طبق الگوی کشت اتفاق می‌افتد؟
نوری قزلجه: آن بخش از الگوی کشت که با ابزار‌های موجود قابل اجراست، دارد اجرا می‌شود و آن را توسعه خواهیم داد و با جدیت بیشتر اجرا خواهیم کرد که یکی از راهکار‌های اصلی برای انطباق با شرایط اقلیمی موجود تغییراتی است که دارد اتفاق می‌افتد در شرایط اقلیم، بخشی از این یک اقدامات فرادستگاهی را نیاز دارد، موضوع الگوی کشت از برنامه چهارم در قوانین ما آمده است و در قوانین دیگری هم آمده است ولی از ضمانت اجرایی خیلی محکمی برخوردار نیست و آن چه که الان اتفاق می‌افتد همکاری کشاورزان و بهره برداران است و مشوق‌های جزئی که داریم در بحث ارائه خدمات، در کود و سم و بذر و بعضا تسهیلاتی که در این حوزه پرداخت می‌شود اقدامات تشویقی است که کار به سمت استقرار الگوی کشت اصولی و فنی می‌بریم.
ولی این که یک دست همه را در کشور اجرا کنیم اولا به یک قوانین با ضمانت اجرا نیاز دارد، خود ضمانت اجرا گذاشتن با بخش‌های در پروسه قانون گذاری دچار یک مشکلاتی می‌شود، مورد تایید قرار نمی‌گیرد و اینها یک سری مشکلاتی است که بین بخشی است و آن چه که در اختیار وزارت خانه است و تمامی امکاناتی که در اختیار دارد آن را در جهت استقرار کامل الگوی کشت و رعایت مزیت‌های نسبی در کشور به کار می‌گیرد و بیشتر از این هم به کار خواهیم گرفت.
سوال: خیلی زمانی نداریم تا آغاز سال زراعی جدید امسال اجرایی می‌شود یا برای سال آینده؟
نوری قزلجه: بخشی که دارد اجرایی می‌شود و امسال هر مشوقی که داشته باشیم در جهت همین استقرار الگوی کشت است که اتفاق خواهد افتاد.
سوال: یک موضوع بحث ساماندهی آمار در بخش کشاورزی است که مورد تاکید رهبرمعظم انقلاب هم بود، برنامه هفتم در ماده ۳۳ بند چهار اشاره می‌کند که وزارت جهاد مکلف است که قانون مدیریت داده‌ها و اطلاعات ملی نسبت به استقرار سامانه یکپارچه اطلاعات مکانی و توصیفی و بازار و ایجاد ساختار مناسب برای اشتراک گذاری داده‌های مختلف در پیوند سامانه تجارت ایران تا پایان سال اول برنامه اقدام بکند، این را بفرمایید که چه برنامه ریزی برای آن دارید؟
نوری قزلجه: من هم معتقدم یکی از بخش‌هایی که خیلی شاید نشود روی آمار پایه آن متوقف شد و روی آنها برنامه ریزی کرد و دقت آنها را تایید کرد به طور کامل بخش کشاورزی است همانطور که اشاره فرمودید بار‌ها مورد نقد هم قرار گرفته و برای برنامه‌ریزی دقیق و درست حتماً ما باید آمار و اطلاعات دقیقی را داشته باشیم بدون آمار دقیق ما نمی‌توانیم برنامه‌ریزی خوبی داشته باشیم، در این راستا ما رصدخانه کشاورزی را بنا داریم تقویت کنیم، از امکانات به روز، امکاناتی که مبتنی بر جی آی اس است و امکاناتی که بر پایه ماهواره، بر پایه سیستم‌های جدیدی است که می‌تواند سطح‌های کشت را، مساحت جنگل‌ها و مراتع را با درجات آنها به ما نشان بدهد باید از همه این ابزار‌ها استفاده کنیم و اطلاعاتمان را دقیق کنیم تا به یک عدد‌های پایه درستی برسیم.
بنده به همکارانم گفتم اشکالی ندارد در اصلاح این اعداد پایه احتمال دارد به این نتیجه برسیم که امسال مثلاً میانگین تولید در واحد سطح در اراضی دیم کاهش پیدا کرد، چون دیدیم عملاً سطحشان بیشتر از عددی بود که قبلاً پیش فرض آمار ما بود، خوب این را نشان خواهد داد اشکالی ندارد بگذارید در ظاهر هم تصور شود که عملکرد پایین آمده است ولی برای همیشه ما به یک اعداد پایه دقیق و درستی در بخش کشاورزی دست پیدا کنیم که بتوانیم روی آنها برنامه‌ریزی دقیق داشته باشیم.
چون این اثر می‌گذارد روی این که ما چقدر تولید داریم، چقدر نیاز داریم وارد کنیم، چقدر باید صادر کنیم وقتی اینها دقیق باشد مثلاً الان در بحث جوجه ریزی و تولید گوشت سفید، چون یک مقدار اعداد دقیق‌تر شد، سامانه‌های دقیق‌تری طراحی شده خیلی راحت می‌شود بازار را کنترل کرد، می‌دانیم چقدر اضافه تولید را داریم، چقدر از آن را باید ذخیره یا صادر کنیم یا احیاناً چقدر برای واردات نیاز داریم همه بخش‌ها را باید اعداد و ارقامش را دقیق کنیم خصوصاً در بحث عرصه‌هایی که در پهنه سرزمین کشور گسترده هستند گرفتن اعداد اینها یک مقدار سخت است که عرض کردم بر پایه آن سامانه‌های مکان محور انشاالله اینها را در رصدخانه کشاورزی بنا داریم که تکمیل کنیم و آمار دقیقی را روی میز بگذاریم که بتوانیم روی آنها قسم بخوریم و بگوییم اینها درست هستند و بعد از این، اینها پایه شوند.
سوال: دوستان من اشاره می‌کنند در حین برنامه برخی از کشاورزان توانستند تماس بگیرند و آن بحث مطالباتی که داشتند یا بحث نهاده‌های تولید مانند سم، کود نکاتی که اشاره کردید که جنابعالی توضیح دادید، اما برای اطمینان خاطر، چون در آستانه سال زراعی جدید هستیم باز اگر تاکیداً نکته‌ای باقی مانده که می‌تواند یک مقدار آرامش در آنها ایجاد کند که این اتفاق خواهد افتاد، بفرمایید ممنون می‌شوم.
نوری قزلجه: اولاً این اطمینان را به کشاورزان و بهره‌برداران عزیز بخش کشاورزی به طور کلی عرض کنم که این وزارتخانه متعلق به همه بهره‌برداران این بخش است، همه اعداد و ارقامی که اینجا بحث کردیم قرار است به آنها برسیم یا الان داریم می‌گوییم مثلاً این قدر گندم خریدیم یا قرار است به چند درصد برسانیم، امنیت غذایی کشور را همه اینها را کشاورزان و بهره‌برداران عزیز و زحمتکش بخش کشاورزی انجام می‌دهند و من بر این اصل معتقدم که باید حرف، حرف کشاورز باشد.
حتماً باید به نظر کشاورز، نظر تولید کننده بها بدهیم در همه زمینه‌ها، چون کار بر عهده و دوش آنها است ما خدمتگزار آنها هستیم به همین خاطر این اطمینان را می‌دهم که شفافیت در کار‌های ما افزایش خواهد یافت، تعارض منافع‌ها برطرف خواهد شد، همه مجموعه در خدمت بهره‌برداران و کشاورزان عزیز خواهند بود، همه در خدمت تشکل‌های مربوط به بخش کشاورزی خواهند بود و در بحث کشت پاییزه که شما اشاره کردید من باز این اطمینان را می‌دهم که عقب ماندگی‌های جزئی و عقب افتادگی‌های جزئی را هم مصمم هستیم در یکی دو هفته آتی جبران کنیم و بذر، کود و سم کافی و سوخت را هم انشاالله تامین می‌کنیم در اختیار کشاورزان عزیز و زحمت کشمان قرار بدهیم که انشاالله کشت پاییزه را با توکل به خدا و با قدرت بیشتر شروع کنند.
سوال: آقای دکتر اولین دستور در مقام وزیر را امروز صادر کردید؟
نوری قزلجه: نه هنوز دستور صادر نشده، همین موضوعات کود، بذر و سم و کشت پاییزه بود که در مصوبه جلسه بود.
