به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ شبکه تلویزیونی تی آر تی در گفتگو با سامی الریان، رئیس مرکز اسلام و امور بین الملل در دانشگاه صباح الدین زعیم در استانبول، دیدگاه‌های او را درباره نقش آمریکا در گفتگو‌های مربوط به آتش بس در غزه جویا شد.
مجری: قرار است گفتگو‌های مربوط به غزه روز پنجشنبه شروع شود. چقدر اطمینان دارید که همه طرف‌ها سر میز گفتگو‌ها حاضر شوند؟ و درعین حال، با حسن نیت سر میز گفتگو‌ها حاضر شوند؟
سامی الریان: باید توجه داشت که آمریکا، یک میانجی بیطرف نیست. آمریکا جزء جدایی ناپذیر این جنگ همراه با نسل کشی بوده است. آمریکا از روز اول برای این جنگ به منظور نابودی فلسطینی‌ها درگیر بوده است. امریکا در همه جنایت‌های اسرائیل، شریک جرم بوده است. اینکه آمریکا الان مدعی باشد می‌خواهد بیطرف باشد و تلاش کند آتش بس برقرار شود، ادعایی خلاف واقع است. بار‌ها و بار‌ها شاهد این مسئله بوده ایم. این برای نخستین بار نیست که طرف‌های درگیر در کنار هم قرار می‌گیرند. بار‌ها پیشنهاد‌های مختلفی مطرح شده است. حماس و جنبش مقاومت، این پیشنهاد‌ها را پذیرفته اند، اما نتانیاهو مانع محقق شدن آنها شده است. همه این کارها، سیاهبازی است و فقط تلاش می‌کنند با این کارها، برای اقدام تلافی جویانه احتمالی حزب الله و ایران، به نوعی پیشدستی کنند. کل داستان همین است. نتانیاهو هر بار شرایط متفاوتی را مطرح می‌کند تا اطمینان حاصل کند که این گفتگو‌ها هرگز به نتیجه نرسد.
مجری: وقتی از میانجیگری صحبت می‌کنیم باید یک کنشگر وجود داشته باشد که تلاش کند توافقی حاصل شود. آنتونی بلینکن وزیر امورخارجه آمریکا به منطقه سفر کرده است. آیا منظور شما این است که آمریکا بر اسرائیل فشار وارد نمی‌کند تا از مواضع خودش کوتاه بیاید همانطور که در ده ماه گذشته اینطور بوده است؟ چه گزینه‌های دیگری برای اعمال نفوذ آمریکا وجود دارد؟
سامی الریان: باید فشار‌های مختلفی وارد شود. تا چند هفته دیگر دانشجویان در دانشگاه‌های آمریکا به سر کلاس‌های درس خود بازمی گردند. باید دید آیا آنها بار دیگر به برپایی چادر‌ها و اعتراض‌های خود مبادرت می‌کنند. الان فصل انتخابات در آمریکا است. باید دید مخالفان در درون حزب دموکرات که با این جنگ همراه با نسل کشی مخالف هستند، ظاهر خواهند شد و بر حاکمان سیاسی کشورشان، فشار وارد خواهند آورد؟ اگر به نتانیاهو فشار جدی وارد نشود، او به اقدامات خودش برای سلاخی فلسطینی‌ها ادامه خواهد داد. نوع دیگر فشار باید ازطرف قدرت‌های منطقه‌ای و قدرت‌های بین المللی باشد که باید برای ایالات متحده، خط قرمز ترسیم کنند و بگویند که این روند کاملا غیرقابل قبول است. آمریکا در منطقه منافع زیادی دارد. اگر این منافع تهدید شود، بی تردید آمریکا می‌تواند این جنگ همراه با نسل کشی را متوقف کند، اما تاکنون عزم و اراده‌ای برای این کار نداشته است. افزون براین، باید به فشار‌های داخل اسرائیل نیز نتانیاهو توجه داشت. نتانیاهو به هیچکس توجه نمی‌کند و نمی‌توان او را کنترل کرد. مشکل مطرح همین است. یک نکته دیگر در این زمینه، بحث فرسایشی شدن جنگ است که نیرو‌های نظامی اسرائیل تجربه می‌کنند. ده هزار نفر از آنها کشته یا زخمی شده اند. آنها مصون نبوده اند. این رقم بسیار زیاد است. هزاران تانک و نفربر زرهی نیز منهدم شده است که این نوع، عامل فشار بر اسرائیل است. به نظرم، اگر جنگ منطقه‌ای شروع شود، فشار‌ها بر اسرائیل بیشتر هم خواهد شد تا جنون خودش را متوقف کند.
مجری: فشار‌های ناشی از این مذاکرات را بر ایران، به چه صورت ارزیابی می‌کنید؟ ایران مدعی بوده است که درصورت توافق برای برقراری آتش بس، به اسرائیل حمله نخواهد کرد. شماری از رهبران غربی از ایران خواهش کرده اند که از اقدام خودش صرفنظر کند. برخی از آنها به صورت شخصی این کار را کرده اند. میزان نفوذ مسئله ایران در این مذاکرات چقدر است؟
سامی الریان: موضع غرب بسیار ریاکارانه است که از ایران می‌خواهد تا از موضع خودش عقب نشینی کند حال آنکه به اسرائیل همه گونه حمایتی ارائه می‌دهد. غرب اتفاق رخ داده در نقض حاکمیت ایران و کشته شدن مهمان این کشور (هنیه) را حتی محکوم هم نکرد. اینکه حالا آنها از ایران بخواهند اقدام نکند، اوج تزویر آنهاست. به هرحال، مقامات ایران به صورت ضمنی گفته اند که اگر آتش بس دائمی برقرار شود، حمله آتی آن متوقف خواهد شد. اما معلوم نیست که نتانیاهو چه فکری دارد. به نظرم، انچه نتانیاهو می‌خواهد ادامه دادن این جنگ است و اینکه به زندان نیفتد. نکته مهمتر این است که او نمی‌خواهد آتش بسی برقرار شود که دولت بایدن، افتخار آن را به خودش نسبت بدهد و همین امر سبب افزایش بخت رئیس جمهور شدن کاملا هریس شود. نتانیاهو می‌خواهد ترامپ در انتخابات امریکا برنده شود. نتانیاهو هرکاری که بتواند انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل کند این جنگ ادامه می‌یابد و به ایالات متحده نیز دهان کجی بزرگی می‌کند. نتانیاهو تاکنون موفق بوده است که فشار‌ها را متوجه دولت ایالات متحده کند و نه اینکه این روند، برعکس باشد.
