قدمت صنعت مبلمان در ایران و جهان به قرن ها پیش باز می گردد. مبل سلطنتی در ایران دارای تاریخچه‌ای غنی و جذاب است که به دوره‌های مختلف تاریخی و فرهنگی این سرزمین برمی‌گردد. در زیر به برخی از نکات کلیدی در تاریخچه مبل سلطنتی در ایران اشاره می‌شود:

دوره صفویه (1501-1736)

مبل درباری به طور جدی از زمان صفویه آغاز شد. در این دوره، هنر و صنعت مبلمان به شدت تحت تأثیر فرهنگ و هنر اروپایی قرار گرفت. استفاده از چوب‌های باکیفیت و تزئینات هنری مانند منبت‌کاری و معرق‌کاری رواج یافت. 

دوره قاجار (1789-1925)

در این دوره، مبل سلطنتی به اوج شکوفایی خود رسید. طراحی‌ها تحت تأثیر سبک‌های اروپایی، به ویژه فرانسوی، قرار گرفتند. مبل‌های اشرافی قاجاری معمولاً با پارچه‌های گران‌قیمت و زیبا پوشانده می‌شدند و دارای جزئیات پیچیده و تزئینات منحصر به فرد بودند.

قدمت مبل های سبک سلطنتی و درباری در جهان

قدمت مبل درباری در جهان به دوره‌های مختلف تاریخی برمی‌گردد و به طور کلی می‌توان آن را به چندین مرحله تقسیم کرد:

1. دوره باستان:

مصر باستان: مبل‌ها از حدود ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در مصر باستان وجود داشتند. این مبل‌ها معمولاً از چوب و با تزئینات ساده ساخته می‌شدند و به عنوان نماد قدرت و ثروت استفاده می‌شدند. یونان و روم باستان: در این دوره، مبل‌های چوبی با طراحی‌های پیچیده و تزئینات هنری رایج بودند. مبل‌های یونانی و رومی معمولاً برای مهمانی‌ها و مراسم‌های اجتماعی استفاده می‌شدند.

2. دوره قرون وسطی:

در این دوره، مبل‌ها بیشتر به عنوان نشیمنگاه‌های ساده و کاربردی طراحی می‌شدند. با این حال، مبل‌های اشرافی در دربارهای اروپایی شروع به ظهور کردند و به تدریج طراحی‌های پیچیده‌تری پیدا کردند.

3. دوره رنسانس:

در قرن‌های ۱۴ تا ۱۷ میلادی، مبل‌های درباری با طراحی‌های هنری و تزئینات غنی به اوج خود رسیدند. در این دوره، تأثیرات فرهنگی و هنری از ایتالیا و فرانسه به سایر نقاط اروپا گسترش یافت.

4. دوره باروک و روکوکو:

در قرن‌های ۱۷ و ۱۸ میلادی، مبل‌های اشرافی با طراحی‌های پر زرق و برق و استفاده از مواد باکیفیت مانند طلا و نقره به اوج خود رسیدند. این مبل‌ها معمولاً در دربارهای اشرافی و مکان‌های رسمی استفاده می‌شدند.

5. دوره نئوکلاسیک و ویکتوریایی:

در قرن ۱۹ میلادی، سبک‌های نئوکلاسیک و ویکتوریایی به طراحی مبل‌های سلطنتی تأثیر گذاشتند. این مبل‌ها معمولاً با طراحی‌های ساده‌تر و کارکردی‌تر همراه بودند.

6. دوره مدرن:

در قرن ۲۰ و ۲۱، طراحی مبل‌های سلطنتی تحت تأثیر سبک‌های مدرن و مینیمالیستی قرار گرفت. با این حال، برخی از طراحی‌های کلاسیک هنوز هم در تولید مبل‌های لوکس مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما طبیعتا در این دوره رفته رفته سرویس‌های مبل مینیمال بیشتر مورد توجه قرار گرفتند. 

ویژگی های شاخص مبل های اشرافی ایران باستان و دوره معاصر

به لحاظ ویژگی‌های طراحی، مبل‌های درباری معمولاً دارای پایه‌های بلند و خمیده، دسته‌های منحنی و تزئینات گل و گیاه هستند. این مبلمان به گونه‌ای طراحی شده‌اند که نه تنها راحتی را فراهم کنند بلکه نمایی شیک و مجلل به فضا ببخشند.

• استفاده در دربار: مبل‌های درباری معمولاً در دربار و مکان‌های رسمی استفاده می‌شدند و نمادی از ثروت و قدرت بودند. این مبلمان برای پذیرایی از مهمانان و برگزاری مراسم‌های رسمی به کار می‌رفتند.
• تأثیرات فرهنگی: مبل اشرافی در ایران نه تنها بازتاب‌دهنده سلیقه و فرهنگ ایرانی است، بلکه نشان‌دهنده تعاملات فرهنگی با کشورهای دیگر نیز می‌باشد.
• دوره معاصر: امروزه این سبک همچنان در طراحی داخلی و دکوراسیون‌های لوکس مورد استفاده قرار می‌گیرد و به عنوان نمادی از زیبایی و هنر ایرانی شناخته می‌شود.

تفاوت های مبل سلطنتی ایرانی با مبل‌های دیگر کشورها

تفاوت‌های مبل سلطنتی ایرانی با مبل‌های دیگر کشورها به عوامل مختلفی بستگی دارد. در زیر به برخی از این تفاوت‌ها اشاره می‌شود:

طراحی و تزئینات:

• ایران: مبل‌های ایرانی معمولاً دارای طراحی‌های پیچیده و تزئینات منبت‌کاری و معرق‌کاری هستند. استفاده از الگوهای گل و گیاه و نقوش سنتی از ویژگی‌های بارز این مبلمان است.
• دیگر کشورها: در مبل‌های اروپایی، به ویژه در سبک‌های فرانسوی و ایتالیایی، طراحی‌ها ممکن است ساده‌تر و با خطوط صاف‌تر باشد و بیشتر بر روی جزئیات و فرم‌های هندسی تمرکز کنند.

جنس و متریال اولیه سازنده:

• ایران: معمولاً از چوب‌های باکیفیت مانند چوب گردو و چوب‌های دیگر استفاده می‌شود. همچنین پارچه‌های گران‌قیمت و زینتی برای پوشش مبل‌ها به کار می‌روند.
• دیگر کشورها: در اروپا، ممکن است از چوب‌های مختلف و همچنین فلزات و مواد مدرن برای ساخت مبل‌ها استفاده شود.

رنگ‌ها و الگوها:

• در ایران: رنگ‌ها معمولاً غنی و گرم هستند و الگوهای شاداب و رنگارنگ در پارچه‌ها و تزئینات مشاهده می‌شود.
• سایر کشورها: در مبل‌های اروپایی، رنگ‌ها ممکن است ملایم‌تر و با توجه به سبک‌های مختلف متفاوت باشند.

کاربرد ها:

• در ایران: مبل‌های در مکان‌های رسمی و مهمانی‌ها استفاده می‌شوند و نمادی از ثروت و قدرت هستند.
• سایر کشورها: مبلمان در اروپا نیز به همین شکل استفاده می‌شوند، اما ممکن است در طراحی‌های داخلی مدرن‌تر و غیررسمی‌تر نیز به کار روند.

تاریخچه و تأثیرات فرهنگی

• در ایران: مبل ایرانی تحت تأثیر فرهنگ و هنر اسلامی و ایرانی شکل گرفته و دارای تاریخچه‌ای غنی است.
• دیگر کشورها: مبلمان در کشورهای اروپایی تحت تأثیر تاریخ و فرهنگ آن کشورها شکل گرفته‌اند و ممکن است ارتباطات فرهنگی خاصی با دیگر کشورها داشته باشند.

این تفاوت‌ها به تنوع فرهنگی و هنری در طراحی مبلمان در کشورهای مختلف اشاره دارد و نشان‌دهنده ذوق و سلیقه خاص هر ملت است.

تفاوت‌های نشانه‌شناختی و نمادین

سایر تفاوت‌های نشانه‌شناختی و نمادین بین مبل‌های سلطنتی ایرانی و مبل‌های در فرهنگ‌های دیگر به عوامل مختلفی بستگی دارد. مبل‌های درباری ایرانی معمولاً دارای تزئینات و نقوشی هستند که به فرهنگ و تاریخ ایران مرتبط‌اند. نمادهایی مانند گل‌های ایرانی، پرندگان و اشکال هندسی به عنوان نمادهای زیبایی و طبیعت در این مبلمان به کار می‌روند. اما در مبل‌های اشرافی اروپایی، نمادها و نشانه‌ها ممکن است به تاریخ و اساطیر آن کشور مرتبط باشند. از دید طراحی و زیبایی‌شناسی طراحی مبل‌های استیل و نیمه استیل ایرانی معمولاً پیچیده و با جزئیات زیاد است. استفاده از رنگ‌های غنی و الگوهای طبیعی به زیبایی‌شناسی این مبلمان افزوده است. ولی در دیگر فرهنگ‌ها: در مبل‌های سلطنتی اروپایی، طراحی‌ها ممکن است ساده‌تر و با تأکید بر فرم‌های هندسی و خطوط صاف باشد. زیبایی‌شناسی ممکن است به سمت مینیمالیسم یا کلاسیسیسم گرایش داشته باشد. این سبک مبلمان تحت تأثیر هنر اسلامی و سنت‌های ایرانی شکل گرفته‌اند و به همین دلیل دارای ویژگی‌های خاصی هستند که به فرهنگ و تاریخ این سرزمین بازمی‌گردد. این سبک مبلمان در کشورهای دیگر ممکن است تحت تأثیر فرهنگ‌های مختلف و تعاملات بین‌المللی شکل بگیرند و به همین دلیل تنوع بیشتری در طراحی و نمادها دارند. ضمن آنکه استفاده از چوب‌های باکیفیت و تکنیک‌های سنتی مانند منبت‌کاری و معرق‌کاری در ساخت مبل‌های سلطنتی ایرانی رایج است. نمونه بهترین و مدرن ترین طرح ها را می توانید در وب‌سایت www.hivahome.com ملاحظه نمائید.

مجموعه این تفاوت‌ها نشان‌دهنده تنوع فرهنگی و هنری در طراحی مبلمان در کشورهای مختلف است و نمایانگر ذوق و سلیقه خاص هر ملت می‌باشد.