«دسته چوبی» یکی از آیین‌های کهن مردم گرگان است که نماد خونخواهی برای شهدای دشت کربلا به شمار می‌رود. این مراسم در سومین شب شهادت امام حسین(ع) و شب دوازدهم ماه محرم برگزار می‌شود، اهالی گرگان طبق سنت قدیمی این مراسم را در محله‌های مختلف این شهر برگزار می‌کنند.
تشکیل دسته چوبی با روشن کردن چند مشعل و به دست گرفتن چوب انجام می‌شود و با شعار «مدد یا علی» حرکت عزاداران به سمت محلات دیگر آغاز می‌شود.
برای آیین دسته چوبی مردم گرگان که در شب شهادت امام زین العابدین(ع) برگزار می‌شود، نقل‌های بسیار است؛ از جمله معروف‌ترین آن که گفته می‌شود این دسته یادآور حرکت مردم گرگان به پشتیبانی و همراهی و قرارگیری در جمله سربازان امام حسین(ع) در حرکت از حج به سمت کربلاست ولی در این روز به آنها خبر می‌رسد که آن واقعه رخ داده و از میانه راه باز می‌گردند.
این مراسم از آنجایی که در شب سوم شهادت امام حسین(ع) است به نوعی نقش عرض تسلیت و خسته نباشید به عزاداران هر محله را نیز دارد .
اسدالله معطوفی نیز در کتاب ضرب المثلها، کنایات و باورهای مردم گرگان درباره دسته چوبی می نویسد: "شبیه زنجیرزنی بود با این تفاوت که افراد هر یک چوبی به دست می گرفتند و همزمان با نوحه خوانی چوبها را تکان می دادند و گاهی چوب به چوب می‌کردند.
بر سر هر چوب فلز یا قپه ای گرز مانند یا فلز برنجی شش پر (شش گوش) نصب میشد. افراد دسته چوبی غالبا در میدانگاهی محلات به عزاداری می پرداختند. تعدادی از آنها مشعل گیر بودند. آنها مشعل‌هایی را به دست می‌گرفتند تا فضای مراسم عزاداری را روشن نگه دارند."
معطوفی در بخش دیگری از کتاب خود آورده است :« در تعدادی از محلات استراباد به همراه دسته چوبی طوق یا علم نیز حمل میشد. برای روشن نگه داشتن مشعل‌های دسته، مشعل‌داران پس از ورود به هر محل دم می‌گرفتند؛آنها می گفتند: نفت بده، کهنه بده، زیرانداز، نذر حسین و عباس هر چی دارین بیارین.»
شاه بیت مراسم دسته چوبی چنین بود؛ ما غلامان علی/ چوُ به دوران مِزَنیم/ تیر بر فرق یزید نامسلمان مِزَنیم." سپس مشعل داران این مشعل ها را در محل دور میدهند.
انتهای پیام
