هدف جدیدترین نسل از جنگنده‌های برتری هوایی، برتری بر دشمن نه از طریق قدرت آتش زیاد، بلکه از طریق سرعت و پنهانکاری است.

به گزارش روزیاتو، امروزه دو جنگنده برتری هوایی مافوق صوت اصلی با پیکربندی رادارگریز امروز در خدمت هستند، که هر دو دارای مشخصات منحصر به فرد، قابلیت‌های های پیشرفته، و مهمتر از همه، فناوری رادارگریزی هستند.

اف-۲۲ رپتور

اولین مورد از این جنگنده ها، جنگنده آمریکایی اف-۲۲ رپتور است ساخت کمپانی لاکهید مارتین است، یک جنگنده رادارگریز مافوق صوت و مناسب همه شرایط جوی که برای اولین بار در سال ۲۰۰۵ وارد خدمت نیروی هوایی ایالات متحده شد. در مجموع، تنها ۱۹۵ فروند رپتور ساخته شد و تولید آن در سال ۲۰۱۱ تعطیل گردید، در حالی که وزارت دفاع ایالات متحده اولویت را به هواپیمای چند منظوره F-۳۵ Lightning II داد.

جی-۲۰ چنگدو

در میان معدود جنگنده‌های برتری هوایی در آسمان که پتانسیل رقابت با اف-۲۲ رپتور را دارند، چنگدو جی-۲۰ (Chengdu J-۲۰) که در خدمت نیروی هوایی ارتش آزادیبخش خلق چین است، از بهترین هاست. فناوری‌های رادارگریزی ارتقا یافته این هواپیما، آن را به یک رقیب بزرگ تبدیل کرده است. در این مقاله به بررسی جزئیات بیشتر قابلیت‌های پنهانکاری و عملیاتی چنگدو J-۲۰ می‌پردازیم.

نمای کلی رادارگریزی F-۲۲

قبل از مقایسه فناوری‌های پنهانکاری موجود در هر هواپیما، مهم است که نگاه عمیق‌تری به توسعه و پیشینه هر هواپیما بیندازیم. از آنجایی که F-۲۲ از نظر زمانی زودتر معرفی شد، یک نقطه شروع ایده آل است و مهم است که توجه داشته باشید که J-۲۰ و F-۲۲ هر دو از نظر طراحی تقریباً یکسان هستند.

در حالی که F-۲۲ در اصل برای جایگزینی کامل جنگنده همه منظوره برتری هوایی قدیمی‌تر سابق نیروی هوایی، F-۱۵، طراحی شده بود، این هواپیما هرگز در تعداد زیاد تولید نشد. با این حال، پیشرفت‌های تکنولوژیکی موجود در این هواپیما به آن اجازه داده است تا به یکی از تواناترین و مرگبارترین جنگنده‌هایی تبدیل شود که تاکنون وارد آسمان شده است.

قابلیت‌های باورنکردنی رادارگریزی این هواپیما ویژگی اصلی است که F-۲۲ Raptor را به چنین جنگنده‌ای به شدت مرگبار تبدیل می‌کند. به ادعای نیروی هوایی ایالات متحده، این هواپیما در هنگام کار در حداکثر پنهانکاری دارای سطح مقطع راداری به اندازه یک سنگ مرمر است که باعث می‌شود هواپیما حتی برای پیشرفته‌ترین رادار‌های نظامی تقریباً نامرئی باشد.

سیستم‌های آویونیک و تسلیحات پیشرفته این هواپیما به آن اجازه می‌دهد تا با اهدافی بسیار فراتر از برد بصری درگیر شود. چابکی چشمگیر اف-۲۲ و نسبت پیشرانه به وزن بی نظیر بیش از ۱:۱، این جت را به یک دشمن ترسناک تبدیل کرده است. این هواپیما ترکیبی بی نظیر از عوامل زیر را ارائه می‌دهد:

پنهانکاری

فناوری پیشرفته

قابلیت مانور

قدرت

رادارگریز بودن این هواپیما یک نقطه ضعف کلیدی دارد، با این حال، نقطه ضعفی که تمام هواپیما‌هایی که در یک پیکربندی رادارگریز کار می‌کنند با آن مواجه خواهند شد. هنگام باز کردن در‌های محفظه بار برای شلیک سلاح، سطح مقطع راداری هواپیما به شدت افزایش می‌یابد که می‌تواند موقعیت آن را برای دشمن آشکار کند. در این زمان، برای هر جنگنده‌ای که بخواهد از رپتور سبقت بگیرد یا او را شکست دهد، خیلی دیر شده است.

نمای کلی رادارگریزی J-۲۰

J-۲۰ که پیشرفته‌ترین جنگنده رادارگریز برتری هوایی چین است، چندین تکنیک و تصمیمات طراحی را با هدف به حداقل رساندن سطح مقطع راداری هواپیما ترکیب می‌کند. بدنه هواپیما چند تفاوت کلیدی با F-۲۲ Raptor دارد، از جمله کانارد‌های دو دماغه.

با این حال، این هواپیما شباهت‌های زیادی با همتای آمریکایی خود دارد، از جمله غلاف رادار دماغه‌ای و سایبان کابین خلبان رسانای الکتریکی که برای کاهش ردپای راداری هواپیما طراحی شده است. ورودی‌های هوای مافوق صوت، موتور‌ها را به‌شدت از رادار پنهان می‌کنند و ویژگی‌هایی، از جمله محفظه داخلی سلاح و پوشش‌های جاذب رادار، برای کاهش دید مورد استفاده قرار گرفته اند.

این هواپیما همچنین دارای نازل‌های موتور دندانه دار و چندین قطعه است که با فلزات سبک‌تر و مواد جاذب رادار طراحی شده اند. جی-۲۰ همچنین دارای یک بازتابنده راداری قابل جابجایی است که بیش از پیش به پنهان کردن هواپیما از رادار دشمن کمک می‌کند.

به گفته مجله دیده بان نظامی، تحلیلگران نظامی عمدتاً اذعان کرده اند که قابلیت‌های رادارگریزی J-۲۰ فراتر از جنگنده روسی Su-۵۷ است. همانطور که در یک منطقه جنگی انتظار می‌رود، در حضور شلوغ راداری در پس زمینه نبرد، رادارگریزی J-۲۰ می‌تواند هم موثر و هم مرگبار باشد.

مقایسه

هنگامی که F-۲۲ و J-۲۰ را در کنار هم قرار می‌دهید، تشخیص تعداد زیادی تفاوت‌های قابل مشاهده در نگاه اول، که بتوانند منجر به تصمیم قطعی در مورد اینکه کدام عملکرد پنهانکاری برتری شوند، بسیار دشوار خواهد بود. علاوه بر این، این دو جت هنوز در هیچ سناریو جنگی با یکدیگر روبرو نشده اند و شاید یک جنگ تن به تن تنها راه برای تعیین این باشد که کدام هواپیما از فناوری‌های پنهانکاری برتری برخوردار است.

چندین بار بوده است که برتری رادارگریزی J-۲۰ Chengdu زیر سوال رفته است، به ویژه در می ۲۰۱۸ زمانی که یک مارشال هوایی هند ادعا کرد که جنگنده‌های دیگر توانسته اند این جت را ببینند. به گزارش نشنال اینترست، بیرندر سینگ دانوا در یک کنفرانس مطبوعاتی ادعا کرد که جنگنده‌های هندی Su-۳۰MKI می‌توانند یک J-۲۰ را در چندین کیلومتر دورتر شناسایی کنند.

Miramar, California, USA – September ۲۳, ۲۰۲۲: A US Air Force F-۲۲ Raptor in the skies over the ۲۰۲۲ Miramar Airshow.

در مورد عملکرد رادارگریز، کانارد‌های J-۲۰ نیز باعث تعجب تحلیلگران نظامی شده است، کارشناسانی که به طور سنتی معتقدند که چنین سطوحی ردپای تقاطع راداری هواپیما را افزایش می‌دهد. F-۲۲ این سطوح کنترلی را ندارد و همچنین قرار است تحت یک ارتقاء ۸ میلیارد دلاری قرار گیرد که عملکرد رادارگریزی هواپیما را بهبود می‌بخشد.

با این حال، تحلیلگران نظامی موافقند که F-۲۲ Raptor در یک نبرد تن به تن برتری به همتای چینی خود برتری نسبی دارد، زیرا این جنگنده موشک‌های هوا به هوای بیشتری داشته و قدرت مانور بهتری دارد. علاوه بر این، هواپیمای آمریکایی یک توپ داخلی برای درگیری‌های کوتاه برد دارد، چیزی که J-۲۰ فاقد آن است.