به گزارش خبرنگار مهر، چهارمین جلسه از سلسله نشست‌های قرآن پژوهی دیجیتال با حضور حجت‌الاسلام عبدالکریم بهجت‌پور دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در غرفه نور واقع در بخش نوآوری‌های قرآنی دانش بنیان سی و یکمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد.
موضوع جلسه تحولات علمی حوزه علمیه و نرم‌افزارها بود و بهجت پور در خصوص این موضوع در خصوص تحولات حوزه گفت: حوزه علمیه در سال ۱۳۰۱ به همت آیت الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی تأسیس و انشعابی از حوزه علمیه نجف صورت گرفت. در طول این سال‌ها حوزه علمیه حرکت خوبی را در زمینه فقه و اصول شروع کرد و توانست در زمینه فقهی و اصولی گام‌های بلندی را بردارد و همچنانی که در نجف اشرف و عراق مراجعی در زمینه فقه و اصول به مرجعیت رسیدند و نقش مدیریت بر جامعه شیعی را بازی کردند و این نقش به ایران و کشورهای دیگر منطقه در قم رقم خورد.
وی ادامه داد: مرجعیت نسبت به اتفاق‌هایی که رقم میزند واکنش‌هایی دارد در این دوره جای بسیاری از علوم اسلامی خالی است.
حجت الاسلام بهجت پور افزود: رقم زننده تحول در گسترش دانشها در حوزه به علامه طباطبایی ختم می‌شود ایشان وقتی وارد حوزه می‌شود سه دانش علوم معقول، تفسیر و اخلاق جایش را در دروس حوزوی خالی می‌بینند. علامه طباطبایی ۳۵ سال زحمت کشید و مباحثی مانند قرآن، فلسفه و عرفان را به حوزه برگرداند که هزینه‌های زیادی هم در این زمینه داده است.
عضو پژوهشکده حکمت و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: شاگردان علامه طباطبایی مرجعیت پیدا کرده و در زمینه تفسیر ورود پیدا کرد و جز شخصیت‌های تأثیرگذار حوزوی شدند.
وی با اشاره به اینکه با تلاقی انقلاب اسلامی ما وارد یک تحول پویا و زنده در حوزه شدیم، اظهار داشت: از سال ۷۰ در حوزه، رشته تخصصی تفسیر در سطح چهار شروع به کار می‌کند و به رسمیت شناخته می‌شود.ما در این دوره شاهد تولیدات ارزشمند هستیم که زیرساخت تحول در علوم انسانی و حوزه بود. جنبه تخصصی مطالعات قرآنی را تقویت می‌کنند.
حجت الاسلام بهجت پور افزود: شهید صدر در اثری که تفسیر موضوعی داشتند راه جدیدی را به روی جامعه قرآنی گذاشتند. تفسیر موضوعی مبحثی است که نیاز و مسأله ای از جامعه را بگیریم و با استفاده از قرآن حل کنیم. اینها زمینه تولیدات فراوان قرآنی را ایجاد کردند. به دنبال آن رشته‌های تفسیر و علوم قرآن افزایش پیدا کرد.پژوهشکده‌های قرآنی ایجاد شد و بسیاری از دانشگاه‌ها رشته‌های قرآنی تأسیس کردند. منابعی که از اهل سنت بود به سمت منابع شیعی سوق داده شده و امروز ذخیره بسیار ارزشمندی از فعالیت‌های قرآنی را شاهد هستیم.
وی ادامه داد: وقتی مقوله مسأله تولید نرم افزارهای علوم انسانی می‌رسیم بنظر مطالعات حوزه‌ها وقتی نرم افزارها وارد می‌شوند باید از هم تفکیک کنیم. وقتی نرم افزارها آمد یکی از اتفاقات دقیق نگاشته هاست و سخن غیر مستند از کسی قابل قبول نیست.امروز یکی از فواید کار مستند شدن است کار غیر مستند نقل کردن بسیار منسوخ شده است. امروزه مطلبی نقل شود ولی صفحه و آدرسش پیدا نشود زمانش گذشته است. این مستند نگاری در کلاس‌های درس هم اعمال می‌شوند.
این عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی افزود: سرعت کار هم بسیار مورد توجه است. کل کتاب‌ها دست پژوهشگر نیست. برای نوشتن الغدیر مرحوم امینی کجاها باید برود؟ امروز با اتصالات به راحتی به همه کتابخانه های جهان و کتابهای مورد نیاز ارتباط برقرار کنیم. این امر باعث شده سطح تخصص در علوم انسانی ارتقا پیدا کند. فضای دیجیتال زمینه را برای توسعه مرزهای دانش جابجا کرد و نوشته‌های ما را از سمت سطح به سمت نوشته‌های تخصصی برد و سطح درگیری دانشمندان علوم انسانی را بالا برد.
حجت الاسلام بهجت پور تصریح کرد: مطالعات و تحقیقاتی که به شکل دیجیتال انجام می‌شود از مطالعات تطبیقی دانشها و علوم انسانی و اسلامی را تسهیل کرده است. سال‌ها اهل سنت می‌نوشتند و از آثار ما خبر نداشتند. این ارتباط به نحو شایسته برقرار نشد و یکی از پیامدهای فضای نرم افزاری در حوزه علوم انسانی تسهیل مطالعات تطبیقی است. حکیم به کسی نمی‌گویند که در یک رشته تخصص داشته باشد بلکه فردی است که با شبکه کردن دانش‌های مختلف حکم می‌کند.نرم افزارها پیامد بعدی شأن این است که زمینه را برای حکیم کردن دانشها فراهم می‌کند.
عضو پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: امروز بحثی تحت سایبرنتیک حکومت بر اساس فضای دیجیتال تلاش می‌کنند جهان را بر اساس فضای مجازی مدیریت می‌کنند.
وی افزود: علم حکومت جهانی به وسیله فضای دیجیتال است. اطلاعات حساب شده دهیم و مدیریت اذهان کنیم و این اتفاق هرچه سریع‌تر باید صورت بگیرد و برنده میدان کسی است که قدرت کنترل مجازی اش بیشتر باشد. اگر حوزه علمیه می‌خواهد قبل از آنکه در مدیریت در فضای مجازی سبقت بگیرد حتماً باید اطلاعات ناب شیعی را بدست بگیرد. تصورم این است که اگر می‌خواهیم مهد ظهور بقیه الله باشیم باید در مدیریت فضای مجازی عملکرد درستی داشته باشیم.
