به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، شبکه خبر با ویژه برنامه ای انتخاباتی و با حضور طحان نظیف، عضو حقوق دان و سخنگوی شورای نگهبان به موضوع دور دوم انتخابات مجلس دوازدهم پرداخت.
سوال: طبق اعلام وزارت کشور زمان رای گیری در دور دوم در دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی به مدت زمان یک ساعت دیگر تا یک ساعت دیگر تمدید شد، موضوع الکترونیکی شدن انتخابات در روند برگزاری در برخی از حوزه انتخاباتی کشور بود در تهران این روند به طور کامل شاهد بودیم و به جز تهران، هفت حوزه انتخابیه دیگر، بازتاب خیلی خوبی داشت، در بین مردم و رای دهندگان، این روند چگونه است و کی به صورت تمام کشوری در تمام استانها شاهد خواهیم بود؟
طحان نظیف: ۲۲ حوزه انتخابیه داریم که در آنها انتخابات به مرحله دوم کشیده شده است و شاهد برگزاری انتخابات در این ۲۲ حوزه هستیم، در ۱۵ استان و ۴۷ شهرستان و هشت حوزه عمدتا شهرهای بزرگتر و مراکز استانها هستند و طبق حکم قانونی شهرهای دارای بیش از دو نماینده، در مرحله گذشته به صورت آزمایشی چهار حوزه انتخابیه داشتیم که شامل ملایر، قم، رشت وآبادان که در همان روز انتخابات با تمهدیدات اندیشیده شده الحمدالله رضایت همراه است و مردم از این شیوه استفاده میکنند، سهولت دارد، روان است، برای مرحله دوم توسعه پیدا کرد، شهرهای دیگر درگیر این موضوع شدند و یکی از شهرهای مهم که اشاره کردید تهران است.
این موضوعی است در سیاستهای کلی انتخابات بند ۱۲ که توسط رهبر معظم انقلاب سالها قبل ابلاغ شده بود، چنین حکمی آمده است که بهره گیری از فناوریهای نوین در حداکثرسازی شفافیت، سرعت و سلامت در اخذ و شمارش آرا و اعلام نتایج. این موضوع از سالهای قبل مطرح بود ولی ما همین مولفههایی که مورد توجه اعضای شورای نگهبان بود. بحث شفاف سازی، بحث سرعت و بحث سلامت عناصر مهمی است که باید فراهم میشد که آقایان بپذیرند که این شیوه را داشته باشیم، با تمهیداتی که درسال گذشته با مجری انتخابات، وزرات کشور، در حد چهار حوزه در مرحله اول مورد قبول گرفت و با بررسیها و بازخوردهایی که گرفتیم این امکان وجود دارد که توسعه پیدا کند و امروز در هشت حوزه به این شیوه بودیم. من در مسیر یکی از حوزههای رای گیری، شعب حضور پیدا کردم و از نزدیک با مردم صحبت کردم که خیلی رضایت بخش بود و فراهم بود شرایط و خیلی روانتر و خیلی راحتتر از شیوه دستی رای خودمان را به صندوق برسانیم برای ادوار بعد بتوانیم تصمیم گیریهای گسترده تری داشته باشیم. اگر رضایت مردم به این شیوه فراهم میشود آن چیزی که برای ما مهم است سلامت و شفافیت و سرعت عناصری است که در این شیوه نمود بیشتری دارند، امیدواریم این شیوه را برای ادوار بعدی هم توسعه دهیم.
سوال: انتخابات یک ساعت دیگر هم تمدید شد، بعد از این مهلت یعنی با شمارش آرا و بعد از آن رسیدگی به شکایتها، اگر شکایتی باشد کار چگونه پیش خواهد رفت؟
طحان نظیف: ما بعد از اتمام رای گیری، آغاز بحث شمارش آرا را خواهیم داشت این نکته را تاکید کنم نسبت به حوزههایی که به صورت دستی برگزار میشود که طبق روال سابق است مهر و موم صندوقها باز میشود و شمارش آغاز میشود. نسبت به حوزههایی هم که به صورت الکترونیک انتخابات در حال برگزاری است این نکته را تاکید کنم که باز هم بعد از اتمام رأیگیری، آغاز این فرایند را خواهیم داشت.
سوال: یعنی علی رغم اینکه الکترونیکی است و کامل، الان امکان دسترسی به اینکه هر کدام از نامزدها چه تعداد رای دارند نیست.
طحان نظیف: دقیقاً، چون این صندوقها آفلاین هستند سیستم احراز هویت، چون ارتباط با ثبت احوال دارد از باب اینکه یک نفر خدای نکرده دو بار رای ندهد مشخص است و وصل است و به صورت بر خط است ولی صندوق اخذ رای با هماهنگهایی که شده به صورت آفلاین است یعنی بعد از اتمام رای گیری ما شمارش آمار را خواهیم داشت، لذا هیچ کس تا لحظهای که اتمام رای گیری اعلام شود اطلاع ندارد که در این صندوق آفلاین چه میگذرد و چه کسی، چه میزان رای را دارد، از این بابت میخواستم این اطمینان را به مردم شریف بدهم که مثل شیوه دستی بعد از اتمام دستی این آغاز فرایند را داریم و الان کسی اطلاعی از محتوای آرایی که در آن صندوق است ندارد، طبیعتاً شمارش انجام میشود و مجری انتخابات یعنی وزارت کشور نتایج را مانند ادوار گذشته اعلام خواهد کرد نسبت به این ۴۵ کرسی باقی مانده، یک مهلت یک هفتهای را قانون پیش بینی کرده برای مردم عزیز و البته داوطلبان که اگر مواردی دارند، شکایتی دارند، اسناد و مدارکی دارند به فضل خداوند از صبح تا الان که من پرسیدم تخلف جدی را به ما گزارش نکردند ولی بالاخره این امکان وجود دارد مردم نکاتی داشته باشند، داوطلبان مواردی داشته باشند میتوانند از طریق سامانههایی که ما معرفی کردیم داوطلبان از طریق سامانه داوطلب میتوانند موارد را به ما منعکس کنند، عموم مردم هم از طریق سامانه مردم ناظر میتوانند موارد را به ما منعکس کنند. یک هفته زمان این موضوع است طبیعتاً بعد از اینکه این زمان به اتمام برسد ما بررسیهای خودمان را خواهیم داشت و با لحاظ آن بررسیها، انشاالله صحت انتخابات را در حوزههای انتخابیه اعلام خواهیم کرد. طبیعتا زمان زیادی باقی نمانده تا ۷ خرداد که آغاز رسمی مجلس دوازدهم است این بررسیها، هم دریافت شکایت و هم بررسیهای شورای نگهبان ادامه خواهد داشت و انشاالله در همان اوایل خرداد ماه ما باید اعلام نتیجه کنیم و صحت انتخابات را در حوزههای مختلف تایید کنیم که انشاالله مجلس جدید شکل بگیرد.
سوال: میخواهم راجع به چهار اصل مهمی که تاکید مهم و نکته حائز اهمیت صحبتهای رهبر معظم انقلاب اسلامی بود صحبت کنم در انتخابات مجلس شورای اسلامی و البته خبرگان رهبری که ۱۱ اسفند انجام شد، ۴ اصل رقابت، امنیت، سلامت و مشارکت و بپرسم شورای محترم نگهبان در هر کدام از آنها در هر مرحله چه در مرحله نخست، چه در دور دوم چقدر امکانات فراهم کرد برای این که هر کدام از آنها در بالاترین سطح و در بهترین شکلش تحقق پیدا کند؟
طحان نظیف: از همان ابتدا که رهبر معظم انقلاب این چهار مولفه را فرمودند به عنوان راهبردهای انتخابات پیش رو، ما جلسات متعددی را با دستگاههای مختلفی که به نحوی دخیل در حوزه انتخابات بودند برگزار کردیم وزارت کشور، قوه قضاییه، دستگاههای امنیتی هر کس کوچکترین ورودی به بحث انتخابات داشت سعی کردیم متناسب با این چهار راهبرد تمهیدات لازم را فراهم کنیم طبیعتاً ارتباط بیشتری با وزارت کشور داشتیم، چون شورای نگهبان ناظر انتخابات است و وزارت کشور مجری انتخابات است و تمهیدات لازم را همکاران وزارت کشور میاندیشند ما هم به عنوان ناظر انتخابات در خدمت عزیزان هستیم، جلسات متعددی برگزار شد در هر چهار راهبردی که شما فرمودید ما بارها عرض کردیم که رقابت و مشارکت راهبردهای بسیار مهمی برای شورای نگهبان هستند البته عرض کنم من در مصاحبه قبلی هم عرض کردم این چهار راهبرد دستگاههای مختلف در آن دخیل هستند و هر کدام وظایفی دارند حالا ممکن است در مورد یک راهبرد دستگاهی اهمیتش و ارتباطش بیشتر باشد یک جایی بالاخره دستگاهی کمتر است ولی همه دستگاههای دخیل و متناظر در انتخابات نسبت به این موضوعات باید تلاش خودشان را داشته باشند ما هم سعی کردیم در جلسات تعاملی که با عزیزان داریم و با آسیب شناسی ادوار گذشته تلاش خودمان را در این جهت داشته باشیم، در اثنای هماهنگیها بحث اصلاح قانون انتخابات هم در دستور کار مجلس بود و به نتیجه رسید و ما این انتخابات را با قانون اصلاح شده برگزار کردیم این اصلاحیه هم موضوعات متعددی را در دستور کار خودش قرار داده بود و اینها هم با راهبردهایی که شما اشاره فرمودید مرتبط بودند مثلاً همین افزایش زمانهای رسیدگی افرادی که به این عرصه حضور پیدا میکنند برای ما مهم بود که دلایلی که احیاناً مثلاً در بحث بررسی صلاحیتها است به گوششان رسیده شود، دفاعیاتشان شنیده شود بر این تاکید داشتیم که این زمان یک مقدار توسعه پیدا کند که ما بتوانیم در خدمت این عزیزان باشیم. شاید ما حدود ۱۰ هزار تماس و ارتباط و جلسه با عزیزانمان داشتیم که ثبت نام انجام داده بودند و بسیار هم مفید بود. یک جایی بالاخره برای طرف مقابل موضوع روشن میشد، یک جایی ادلهای داشتند که به ما نرسیده بود ما اسناد و مدارک را دریافت میکردیم یا فرض کنید بحث شرایط ثبت نام را داشتیم بحث پیش ثبت نام که برای اولین بار در قانون پیش بینی شده بود این هم یکی از موضوعاتی بود که در قانون جدید پیشبینی شده بود و به نظرم یک مقدار در شفافیت کمک میکرد.
سوال: یعنی تمام محورهایی که در این اصلاح قانون بود در این انتخابات، بنا بر بضاعت و شرایط لحاظ شد.
طحان نظیف: بله مثلاً بحث پیش ثبت نام را که خدمت شما عرض میکنم افراد قبلاً میآمدند ثبت نام میکردند و بعد در مراحل بعدی متوجه میشدند که برخی از شرایط را ندارند مثلاً دستگاه مربوط استعلام را تائید نمیکرد مثل مدرک تحصیلی یا مثل بحث شرایط ثبت احوال و ایرانی بودن، ما با استعلاماتی که در مرحله پیش ثبت نام انجام میشد یعنی خود فرد بود و سامانه، پاسخهایی را دریافت میکرد و با خیال آسودهتری ثبت نام خودش را انجام میداد در محورهای دیگر هم باز به همین صورت حسب هماهنگیهایی که میشد این کارها انجام میشد.
سوال: آقای دکتر اشاره کردید به اجرای قانون اصلاح شده در مورد انتخابات، اما برخی از کسانی که به خانه ملت راه یافتند، اما حتی نامزد در دور دوم بودند انتقاداتی نسبت به برخی از موارد داشتند مثلاً مهلت قانونی که برای تبلیغات در نظر گرفته شده و عنوان میکردند که بهتر است این مدت زمان بیشتر باشد. صحبت شما و اقداماتی که شورای نگهبان در مورد این موارد یا دارد انجام میدهد یا برای این موارد دارد را کفایت میداند؟
طحان نظیف: سیاستهای کلی انتخابات در سال ۹۵ ابلاغ شد یعنی حدود ۷- ۸ سال قبل مهرماه سال ۹۵ این سیاستها ابلاغ شد ما به عنوان یکی از نهادهایی که کار ما با حوزه انتخابات مرتبط است از همان ابتدا تاکید بر این داشتیم که این سیاستها باید به زبان قانون ترجمه بشود که در دستور کار اجرایی نهادهای اجرایی و نظارتی انتخابات قرار بگیرد مکرر این حرفها گفته شده و من هم در مصاحبهها تاکید کردم که این قانون نیاز به بروز رسانی دارد این اصلاحیه اخیر تلاشی است در جهت تحقق سیاستهای کلی ولی ممکن است عدهای کارشناسان بپرسند آیا این کفایت میکرد؟ باید عرض کنم خیر، ما محورهای متعددی را در این سیاستها داریم که همچنان قانون نسبت به آنها نیاز به بروز رسانی دارد مانند همین مورد که شما هم اشاره کردید خوب زمان تبلیغات بر اساس قانون یک هفته است و در اصلاحیه اخیر هم مورد اصلاح قرار نگرفت ممکن است با شرایط امروز و تعداد افرادی که ثبت نام و تایید صلاحیت بشوند این زمان، زمان اندکی برای شناسایی افراد توسط مردم باشد، عرضم این است که این موضوع ما نسبت به حوزه تبلیغات احکامی را در این اصلاحیه داشتیم ولی زمان تبلیغات جز اصلاحات نبود و سایر موضوعات، من اشاره کنم تیتروار به مواردی که در سیاستهای کلی انتخابات آمده مثلاً رهبر معظم انقلاب یکی از موضوعات را فرموده بودند فعالیت مسئولانه و قانونمند احزاب و جریانات سیاسی، این نیاز دارد به این که قوانین ما در این خصوص به روز رسانی شود یا راجع به شیوههای رهگیری، احزاب دخیل باشند فهرست بدهند مثلاً ما در همین اصلاحیه بحث انتخابات تناسبی را داشتیم که در نهایت به خاطر بعضی از ابهاماتی که وجود داشت حذف شد و ایراداتی که هیئت عالی نظارت داشتند.
من عرضم این است که اصلاحیه یک تلاش و یک حرکت رو به جلو تلقی میشود ولی اینک ه بگوییم ۱۰۰ درصد هم این سیاستها را تحقق بخشیده و به زبان قانون درآورده خیر، لذا انشاالله همین مجلس پیش رو فرمودید بعضی از منتخبان خودشان نکاتی داشتند انشاالله که این موضوع را در دستور کار خودشان قرار بدهند، به سالهای آخر، به روزهای آخر واگذار نکنند و از همین ماهها و سالهای ابتدایی شروع کنند این اصلاحات باقی مانده را هم انجام بدهند.
واقعیت این است که یک انتخابات خوب زیرساختهای متعددی دارد یکی از این زیرساختها حتماً قانون انتخابات خوبی است که باید وجود داشته باشد این تلاش، تلاش قابل تقدیری بود ولی ۱۰۰ درصد هم پوشش نداد برخی از محورها را پوشش داد، ما ۱۸ بند را در سیاست کلی انتخابات داریم که هر کدام از این بندها احکام متعددی را دارد نسبت به چند مورد معدود ما اصلاحیه را داشتیم طبیعتاً نسبت به سایر موارد هم این فرصت در اختیار عزیزان ما در مجلس دوازدهم است که انشاالله موارد قبلی را تکمیل کنند.
سوال: یک جمعبندی بفرمایید و هر آنچه که فکر میکنید در دور دوم مهم است.
طحان نظیف: من تشکر میکنم از مردم عزیز که زمان سنجی دارند و انتخابهای خودشان را انجام میدهند پای صندوقهای اخذ رای میروند از حق انتخاب، از حق سرنوشت خودشان استفاده میکنند. بالاخره کار ناتمام مرحله قبل را در ۱۵ استان امروز مردم عزیز به اتمام میرسانند تا زمانی که اعلام میشود هم فرصت است، عوامل اجرایی و نظارتی هم موظف هستند آرای تک تک عزیزانی که حضور پیدا میکنند را اخذ کنند. عرض کردم ما و سامانههایی هم که معرفی کردیم در خدمت مردم عزیز هستیم که اگر نکاتی دارند به سامانه داوطلب یا سامانه مردم ناظر منتقل کنند این اطمینان را به مردم خواهیم داد که از آرای آنها مراقبت کنیم و انشاالله نتیجه را آن چیزی که مد نظر و اراده و همت مردم است از آن پاسداری بشود و اعلام بشود.