به گزارش خبرگزاری صداوسیما ،شبکه سراسری خبر در برنامه جهان امروز در این باره مهمان با غلامحسین یوسفی، کارشناس مسائل بین الملل گفتگو کرد.
سؤال: مقامات امریکایی در روزهای اخیر متعدد درباره جنگ صحبت کرده اند، رئیس جمهور، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه، کارین ژان، سخنگوی کاخ سفید، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و غیره، این صحبتها وقتی کنار هم قرار میگیرند به شدت متناقض هستند، مثلاً سخنگوی وزارت خارجه امریکا میگوید که مذاکرات با طرف اسرائیلی به این شکل ادامه پیدا کرده است که جنگ بیش از این طول نکشد، همزمان میبینیم جان کروی، سخنگوی امنیت ملی کاخ سفید هم میگوید دنبال پایان هرچه زودتر جنگ هستیم، اما جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی شان که به سرزمینهای اشغالی آمده است از ادامه جنگ برای چند ماه آینده خبر داده است. چرا شاهد این مواضع متناقض از سوی مقامات امریکایی هستیم؟
یوسفی: همانطور که فرمودید و مشخص است، خب ما متوجه هستیم که ایالات متحده اولاً راهبرد مشخصی در قبال این جنگ و پایان آن نداده است و نتوانسته است از خودش نشان بدهد تا الان حداقل. چون آن چه که مشخص است ایالات متحده درکنار اسرائیل قرار گرفته است و از حملات اسرائیل حمایت کرده است تا آن به نتیجه برسد. از یک طرف اختلافاتی که ما در داخل هیئت حاکمه ایالات متحده میبینیم و نمونههای همینها است که شما فرمودید، که نسبت به کمیت و کیفیت حمایت از اسرائیل و این جنگ ناجوانمردانه علیه مردم فلسطین، اتفاق نظر وجود ندارد و اختلافات است. از طرف دیگر ما شاهد اختلافات مقامات ایالات متحده با سران صهیونیست هستیم که این اختلاف هم موجب میشود که مقامات امریکایی نتوانند به یک تصمیم درست و واحدی برسند و در تصمیمات شان میبینیم که اتفاق نظر حاصل نمیشود، چراکه مقامات صهیونیست معمولاً سعی میکنند حرف خودشان را دیکته کنند به مقامات امریکایی و آنها هستند که پیروی میکنند از خواست صهیونیست ها. اگر فرصت است این اختلافات را بین آقای بایدن و آقای نتانیاهو را هم اشاره کنم. ضمن اینکه ادامه جنگ را ما شاهد هستیم که به نفع صهیونیستها و غربیها نیست، چون بیش از دو ماه از این جنگ گذشته است، جز کشتار مردم هیچ دستاوردی برای صهیونیستها و غربیها که حمایت همه جانبهای از خودشان نشان داده اند نداشته است و این بی دستاوردی در آینده هم آقای بایدن و هم نتانیاهو تأثیرگذار است به شکل جدی.
سؤال، تحلیل شما درباره هدف و دستور کار سفر سالیوان چه است، مشاور امنیت ملی امریکا در سرزمینهای اشغالی به دنبال چه بوده است؟
یوسفی: ایشان یکسری اهدافی را کاخ سفید برای او اعلام کرده است که این اهداف اعلامی است، اما ما یکسری اهداف و سیاستهای اعمالی را میبینیم که ایشان پیگیر است، سفری داشته است به عربستان و بعد هم به اسرائیل، خب آقای سالیوان رفته به آنجا به احتمال قوی با مقامات عربستان صحبتهایی داشته است، یکی از آنها را میتوانیم اینطور تحلیل کنیم که در تلاش است که با مقامات عربستان به یک راه حل برون رفتی برای صهیونیستها و غربیها از این مهلکهای که در غزه ایجاد کرده اند برسند. مسئله دومی که میتوانیم مطرح کنیم این است که آقای سالیوان به عربستان رفته است که راجع به ممانعت یمن از تردد کشتیهای حامل بار برای رژیم صهیونیستی جلوگیری میکند، در این خصوص مذاکراتی داشته باشند و بتوانند عربستان را در این زمینه فعالتر کنند که مانع شوند از اقدامات یمن در حمایت از فلسطین. مطلب سوم که به نظر من مهمتر هم است و میتوانیم به آن بپردازیم این است که آقای سالیوان رفته است با مقامات سعودی صحبت کرده است که آنها را متقاعد کند مذاکرات عادی سازی روابط یا همان پیمان آبراهام را مجدداً فعال کنند، چون از هفتم اکتبر که عملیات غرورآفرین مقاومت غزه علیه اسرائیل آغاز شد و در پی حملات وحشیانه اسرائیل به این منطقه توسط مقامات عربستان متوقف شد. این مسئله میتواند برای هم اسرائیل و هم امریکا به لحاظ سیاسی دستاورد بزرگی باشد، چون ما میدانیم در مهلکه بدی گیر افتاده اند و میخواهند از دل شکست سنگینی که اسرائیل و حامیان آن در حوزه اطلاعاتی و امنیتی، در حوزه نظامی و عملیاتی و در حوزه سیاسی خورده اند و از دل تهدیدهای فزایندهای که در کل منطقه علیه رژیم صهیونیستی و غربیها خصوصاً امریکا شکل گرفته است، فرصتی بسازند و اگر موفق شوند در چنین بهبوههای این توافقنامه را مجدداً فعال کنند و به نتیجه برسانند، هم برای آقای بایدن دستاورد بزرگی است که بتواند در انتخابات آتی راه را برای پیروزی خودش بر رقیب جمهوری خواه خودش هموار کند برای صهیونیستها هم دستاورد بزرگی است که از این شکست و از این مهلکه نجات پیدا کنند. اما من میخواهم عرض کنم، به همان میزانی که اگر این اتفاق بیفتد برای غربیها و خصوصاً امریکا و اسرائیل دستاورد بزرگی میتواند باشد، برای مقامات عربستان در طول تاریخ میتواند خیانت بزرگی به آرمان فلسطین ثبت شود و این هشداری است برای مقامات عربستان که در این زمان به هیچ وجه در دام صهیونیستها گرفتار نشوند و اینکه اسرائیل سالها است به دنبال عادی سازی روابط است و از طرفی آقای سالیوان به اسرائیل هم سفر کرده است، خب آنچه که در رسانهها مطرح شد این است که آقای سالیوان مقامات صهیونیست را متقاعد کرده است که حملات خودشان را کاهش دهند و از شدت آن بکاهند، اما هدفمندش کنند یعنی از اینکه مردم بی گناه کشته شوند، جلوگیری کنند. خب ما هم باید متوجه باشیم اینکه مقامات امریکایی امروز دارند اعتراف به این مسئله میکنند، خب مسلماً مقامات صهیونیست و امریکاییها میدانستند که دارند چه کار میکنند. من اگر بخواهم اشارهای کنم در جنگهای سی و سه روزه در ۲۰۰۶ با حزب الله لبنان، در جنگ بیست و دو روزه با غزه در ۲۰۰۹، در جنگ ۲۰۱۲ یا هشت روزه با غزه و حتی ۲۰۱۴ جنگ پنجاه و یک روزه با غزه که مناطق مسکونی، بیمارستان و مناطق ممنوعه را هدف قرار میداد، عفو بین الملل رفته است تحقیقات میدانی کرده است و نتیجه گزارش و تحقیقات آن این است که اسرائیل دقیقاً و هدفمند مناطق ممنوعه را هدف قرار میدهد. وقتی ما اینها را میبینیم دیگر اینکه الان مقامات امریکایی بعد از اینکه حدود ۲۰ هزار نفر از مردم غزه که بیش از ۱۰ هزار نفر کودک و زن هستند به خاک و خون کشیده است این مسائل نمیتواند بازدارنده باشد مگر اینکه مقامات امریکایی بخواهند از اهرم فشار خودشان علیه صهیونیستها استفاده کنند و آنها را مجاب کنند.
سؤال: همان نکتهای که اشاره کردید درخصوص مواضع بایدن و فاصلهای که دارد با نتانیاهو ایجاد میکند. اخیراً بایدن حرفهای جدید انتقادی نسبت به نتانیاهو مطرح کرد مشخصاً گفت که حرف نتانیاهو درباره اینکه در آینده اصلاً کشور فلسطینی وجود نخواهد داشت، اشتباه است، نتانیاهو دوست خوبی است، اما من فکر میکنم او باید تغییر کند و دولت فعلی در اسرائیل حرکت را دشوار کرده است. بایدن همچنین گفته است که اسرائیل میتواند روی حمایتها ما و جهان حساب کند، اما این بمباران بی رویه این حمایتها را سختتر میکند در نهایت هم اشاره به این کرده است که اگر ما در امریکا به همین شکل این حمایت را از اسرائیل ادامه دهیم، ممکن است جایگاه اخلاقی خودمان را در دنیا از دست بدهیم. تفسیر شما از ورود بایدن به این فاز چه است؟
یوسفی: آقای بایدن اینجا بخشی از واقعیتها را گفته است و این اتفاقات افتاده است ایشان میگوید ممکن است، ولی این اتفاقات افتاده است و واقعیتها را ایشان بخشی از آنها را گفته است. من اگر بخواهم اشاره کنم به اختلافات آقای بایدن با نتانیاهو باید یک مقدار برگردم به قبل تر، در زمانی که آقای بایدن معاون ریاست جمهوری آقای اوباما بود، ما شاهد بودیم که نتانیاهو رفتار تندی و خارج از عرفی با دولت اوباما داشت. مثلاً نمونه اش اینکه ایشان سفری به امریکا داشت که برود در کنگره صحبت کند بدون اینکه با دولت امریکا هماهنگی کند و اذن سفر بگیرد، این اقدام را انجام داد که آقای اوباما ایشان را خیلی تحویل نگرفت و آقای بایدن آن زمان بعنوان معاون رئیس جمهور موضع تندی علیه نتانیاهو گرفت. این اختلافات دامنه دار و آقای بایدن تذکرات و انتقادهایی را در جلساتی که دور از دید رسانهها بوده است به نتانیاهو داشته است، اما با توجه به اینکه نتانیاهو خودسر است و خیلی هم زیر بار حرف آقای بایدن نمیرود، آقای بایدن مجبور شده است برای اینکه مجاب اش کند، این اختلافات را رسانهای کند، که مجبور شود به اطاعت.