به گزارش ایرنا، برآیند اطلاعات موجود مبین این است که ارتباط دستگاه های اجرایی با دانشگاه های هر منطقه بسیار کمرنگ بوده و از این ظرفیتی که می شود بسیاری از مشکلات استانهای کشور را به صورت علمی برطرف کرد، استفاده نشده است.
به تاکید کارشناسان هم افزایی مدیریت دولتی با مراکز علمی در شرایط کنونی امری اجتناب ناپذیر بوده چرا که بسیاری از چالشهای فرارو نظیر زیست محیطی، آلودگی هوا، کم آبی، خشکسالی اکنون به ابر چالش هر منطقه تبدیل شده است که راه بروفت از این معضلات با بهره گیری ظرفیت های آنها مسیر خواهد بود.
آموزش عالی یکی از عناصر کلیدی فرآیندهای فرهنگی، سیاسی و اقتصادی هر کشوری است چرا که آموزش عالی معرف نوع مهمی از سرمایه‌گذاری در منابع انسانی است که با فراهم آوردن و ارتقای دانش، مهارت‌ها و نگرش‌های مورد نیاز کارکنان ارشد فنی، حرفه‌ای و مدیریتی به توسعه همه جانبه کمک می‌کند.
دانشگاهها نه تنها موجب ترویج دانش می‌شوند، بلکه با پیشرفت‌های پژوهشی، فناورانه و علمی، دانش جدیدی را هم به وجود می‌آورند و چالشی را نیز حل می کنند.
تربیت نیروی انسانی متخصص موردنیاز جامعه، ترویج و ارتقای دانش، عمق بخشیدن به نگرش‌های علمی و فرهنگی، نظریه‌پردازی برای حل مسائل و بحران و کمک به توسعه محلی و کشوری از جمله ماموریت های نظام آموزشی و مراکز علمی است که به تقویت تعاملات بین بخشی و ارتباط با جامعه برای افزایش عملکرد خود نیاز دارند.
آماده کردن جامعه برای برخورد ریشه‌ای با مسائل و مشکلات و کاویدن جنبه‌های نظری، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در حل و فصل آسیب‌ها و تدوین سیاست و راهبرد برای مقابله با آنها را نیز می توان بر عهده دانشگاهها گذاشت.
با وجود سرعت بالای توسعه فناوری های نوین، تکنولوژی، افزایش نیازها و آسیب های جدید، تدوین چشم‌انداز و برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت هم ضرورت بیشتری پیدا می کند که در این شرایط نیاز به نورافکن‌های قویتـر جهت نظارت بر روند اجرای آن هم بیشتر احساس می‌شود تا برنامه ریزی بهتری را ارائه بدهیم.
رابطه سازمان یافته بین نظام آموزشی و بدنه اجرایی کشور کمتر وجود دارد و نظریه های علمی و پژوهشی کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و این اصل در مدیریت استانی و شهرستانی رنگ و بوی چندانی ندارد مگر آنکه احساس مسئولیت و نگرش مدیران آن منطقه بر پایه دانش محوری و فعالیت های پژوهشی به جای نظرات سلیقه ای باشد.
به اعتقاد برخی از کارشناسان آموزش عالی در ایران هرچند عنصر کلیدی در فرآیندهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به شمار می‌رود، اما توجه به مسائل آن در رابطه با نهادهای بیرونی از اهمیتی انکارناپذیر برخوردار است و باید این تعاملات هدفمند بین دانشگاه ها و نهادهای اجرایی توسعه پیدا کند.
دانشگاه ها به لحاظ ظرفیت های علمی، پژوهشی و فرهنگی در بعد نیروی انسانی و امکانات زیرساختی سرمایه ای در هر منطقه هستند که در بسیاری از شهرستان ها از این نعمت در حد و اندازه مختلف بهره مند بوده اما بهره گیری از توان این گنیجه ارزشمند، ضرورتی است که باید در دستور کار مدیران ارشد بخش های مختلف قرار گیرد.
به طور تقریبی ۲ هزار و ۵۰۰ دانشگاه در کشور تاسیس و در حال فعالیت هستند که بیش از سه میلیون دانشجو در این تعداد مرکز علمی در حال تحصیل هستند.
اصفهان دومین استان دانشگاهی کشور با حدود ۲۵۰ هزار دانشجو و ۱۸۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی است که حدود ۱۰ درصد از نخبگان ایران را در خود دارد و به‌عنوان یکی از قطب‌های دانشگاهی و علمی و فناوری کشور از جایگاه مهمی در معرفی و شناساندن ظرفیت‌های دانشگاهی ایران به دنیا و دیگر دانشگاه ها برخوردار است.
تیران و کرون نیز با داشتن سه دانشگاه علمی و کاربردی، پیام نور و آزاد اسلامی و ظرفیت های خاص در حوزه کشاورزی، گردشگری و صنعتی یکی از بسترهای مناسب برای انجام تعاملات علمی و اجرایی است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی استان اصفهان در همین ارتباط میزگردی با عنوان " لزوم تعامل دانشگاه ها با نهادهای اجرایی برای حل مشکلات هر منطقه " با حضور مجید حججی فرماندار شهرستان تیران و کرون، فرهاد مصری نژاد عضو هیات علمی دانشگاه آزاد استان اصفهان و رضا طاهری رئیس دانشگاه جامع علمی و کاربردی تیران در محل فرمانداری تیران و کرون برگزار کرد.
نعمت اله صالحی عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور استان اصفهان و رئیس دانشگاه پیام نور تیران دیگر مدعو این میزگرد بود که به دلیل کسالت جسمی موفق به شرکت در برنامه خبری نشد اما مطالبشان را در اختیار ایرنا قرار داد.
غفلت از ظرفیت دانشگاهها در تصمیم گیری‌های اجرایی
فرماندار تیران و کرون با اشاره به ظرفیت مراکز علمی و دانشگاهی در هر منطقه گفت: بهره گیری از این پتانسیل در مدیریت و تصمیم گیری‌های اجرایی مغفول مانده است.
مجید حججی در این میزگرد ایرنا با اشاره به ضرورت و لزوم پیشنهادات علمی برای برنامه‌ریزی در بخش‌های مختلف افزود: برخی از رشته‌های دانشگاهی منسوخ شده و با تغییر فرآیندهای اقتصادی و اجتماعی این گونه رشته‌ها کاربردی برای تحصیل ندارند و البته با توجه به روند روبه رشد در بسیاری از حوزه و فعالیت‌های جدید، به آموزش‌های نوین نیاز است.
وی بیان کرد : بررسی و تحلیل نیازهای بخش صنعت، فرهنگ و هنر، اجتماعی، ورزشی و اقتصادی و تعریف رشته متناسب با آنها در دانشگاه و همچنین ارایه سرفصل‌هایی متناسب با نیازهای هر منطقه به تعامل و همکاری بخش‌های مختلف با دانشگاه ها نیاز دارد.
به اعتقاد وی توسعه دانشگاهی متناسب با نیازهای هر منطقه کاربرد بیشتری دارد تا اینکه نگاه اشتغال و درآمدزایی به نهادهای علمی داشته باشیم و این موضوع به روند آموزشی صدمه وارد می‌کند.
وی با بیان اینکه گردشگری و کشاورزی با محوریت مصرف کم آب در اولویت تیران و کرون است، خاطرنشان کرد: برای توسعه اقتصادی به مبانی علمی و همکاری دانشگاهها در این زمینه‌ها نیاز است اما کمتر از این فرصت استفاده شده و البته سه مرکز دانشگاهی این شهرستان نیز باید متناسب با پتانسیل منطقه توسعه پیدا کنند.
فرماندار تیران و کرون با اشاره به چالشهای فرهنگی و اجتماعی در هر منطقه گفت: برای توسعه گردشگری به پیوست‌های فرهنگی نیاز داریم اما شناخت و آینده‌نگری و تدیون برنامه جامع مغفول مانده که دانشگاهها در این حوزه باید سهم خود را در ارائه یک برنامه جامع برای مدیریت شهرستان همکاری کنند.
وی ادامه داد: بررسی و تحلیل‌های علمی برای کارگروه‌ها، کمسیون‌ها و فعالیت‌های شورایی و ستادی نیاز بوده و این موضوع کمتر در جلسات مورد توجه نهادهای اداری قرار گرفته که البته باید از توان مراکز علمی و دانشگاهی استفاده کرد و نباید فاصله‌ها برای انجام چنین اقداماتی افزایش یابد.
حججی، در بخش دیگر خود به توسعه گلخانه‌ها و کاشت گیاهان دارویی اشاره و اضافه کرد: فعالیت‌های زیادی در حوزه تولید انجام شده اما فرآیندهای بعد ازتولید مثل بسته بندی، برندسازی و صنایع تبدیلی مورد غفلت و بی توجهی قرار گرفته، در حالی که بخش زیادی از درآمدها و رشد اقتصادی در ادامه چرخه تولید تا بازار است.
وی اضافه کرد: گلخانه داران این شهرستان تولیدات خود را به راحتی در اختیار واسطه‌ها قرار می‌دهند و کمتر بر روی عرصه‌های بسته‌بندی و برندسازی و سود بالای آن برنامه‌ریزی داشته‌اند و همین موضوع موجب بروز نارضایتی در شرایط کاهش قیمت شده است.
وی بیان کرد: تولید گیاهان دارویی متناسب با شرایط اقلیمی استان اصفهان بوده و سودآوری بالایی دارد اما در این حوزه کمتر به فرآیند پس از تولید و توسعه سطح زیر کشت توجه شده است.
فرماندار تیران و کرون به آسیب های اجتماعی، کمبود آگاهی عمومی و ضرورت افزایش دانش و مهارت برای نسل جوان و نوجوان اشاره کرد و گفت: مدیران ادارات کمتر از منظر علمی به راهکارهای عملی برای رفع نیازها و چالش‌ها می‌پردازند و تعامل بین بدنه مدیریتی در هر منطقه و مراکز علمی و دانشگاهی نیاز است.
وی ادامه داد: نبود طرح و پژوهش تصمیم‌گیری را با چالش روبرو می‌کند و صحبت‌ها ودیدگاه‌های سلیقه‌ای محور جلسات می‌شود که چنین اتفاقی فرصت‌ها را برای پیشرفت و کاهش آسیب‌های اجتماعی و رفع چالش ها از بین می‌برد.
وی از دانشجویان و چهره‌های علمی و دانشگاهی خواست تا با ارائه راهکار برای رفع نیازهای حوزه‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و اقتصای، برنامه و مدل‌های کاربردی ارائه دهند و مسئولان اداری نیز از توان و ظرفیت دانشگاهها استفاده کنند.
لزوم ارجاع چالشهای جامعه به دانشگاهها
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد استان اصفهان گفت: با توجه به مرجعیت علمی و نقش پژوهش و فعالیت‌های علمی در رفع چالش‌ها و مشکلات، ارجاع این مسائل به نهادهای علمی در ارائه راهکارها موثر و کارآمد است.
فرهاد مصری نژاد در ادامه این میزگرد ایرنا با اشاره به اینکه مراکز آموزش عالی در حوزه‌های علمی مرجعیت دارند، افزود: این موضوع برای جامعه کمتر نهادینه شده و در کمسیون‌ها و کارگروه‌ها از نظریات علمی کمترین بهره‌برده می‌شود.
وی اضافه کرد: در بسیاری از مواقع با وجود استفاده از نظرات کارشناسی اما باز متولیان امر سلیقه و نظر فردی و سازمانی خود را برای تصمیم‌گیری استفاده می‌کند و آنچه به عنوان دیدگاه علمی و پژوهشی مطرح شده کمتر مورد استفاده است.
وی با اشاره به اینکه جامعه و دانشگاه باید برای تقویت نظریات علمی در جامعه کار کنند، تصریح کرد: دانشگاهها باید در فارغ التحصیلی افراد به تربیت نیرویی جهت حل مشکل تلاش و اهتمام داشته باشند و جامعه نیز مرجعیت و اهمیت کار علمی را بپذیرد.
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد استان اصفهان با بیان اینکه هر شخصی چالش و مشکل را از نگاه شخصی خود مورد بررسی قرار می دهد، خاطرنشان کرد: گرچه فصل مشترکی بین تفاوت نگرش‌ها وجود دارد اما باید به واقعیت‌های جامعه بر اساس آمار، تحلیل و بررسی‌های علمی پرداخته شود و به روش‌های علمی و اجرایی مورد طرح و تصویب قرار گیرند.
وی تقویت انگیزه برای دانشجویان و استاد دانشگاه جهت بررسی نیازهای جامعه را مهم و اساسی برشمرد و تصریح کرد: به دلیل دغدغه‌های مختلفی که برای افراد وجود دارد چهره‌های علمی و دانشجویان کمتر به دنبال پروژه‌ها مهم می‌روند که این موضوع باید از روش‌های دیگر بررسی و انگیزه ایجاد شود.
وی یادآور شد: برای تحقیق و پژوهش توسط یک استاد دانشگاه و یا یک دانشجو پیرامون یک مساله اجتماعی باید ارزش گذاری بیشتری صورت بگیرد تا اینکه فرد به جای کپی‌برداری و کارهای ساده به سمت فعالیت های هدفمند هدایت و انگیزه داشته باشد.
آغاز تغییرات در رویکرد دانشگاهها
این استاد دانشگاه به بیانه گام دوم انقلاب و تاکید بر فعالیت علمی و پژوهشی در نگاه مقام معظم رهبری اشاره کرد و اظهارداشت: فعالیت علمی و پژوهشی در اولویت توسعه قرار دارند و دانشگاه و حوزه‌های علمیه متناسب با ماموریت و توان خود باید راهکار جدید و به روز ارائه بدهند.
وی به تغییر ساختاری که در سال‌های اخیر در پیشبرد برنامه‌های دانشگاه ها رخ داده اشاره و خاطرنشان کرد: مراکز علمی به موضوع حل مساله پرداخته‌اند و سعی در ایجاد فرآیندهایی متناسب با نیازهای جامعه داشته‌اند و دانشگاه آزاد اسلامی که اعتبار دولتی ندارد برای رفع نیاز مالی به سمت فعالیت‌های تولید علم پیش رفته است.
وی به طرح پویش دانشگاه آزاد اسلامی برای ایجاد ارتباط دانشگاه و صنعت اشاره کرد و گفت: منظور از صنعت بخش‌های مختلف جامعه است که با نیاز سنجی و تعامل‌های بین بخشی دانشجویان همزمان با تحصیل فعالیت کاری داشته باشند و برقراری ارتباط به درک بهتر مفاهیم علمی و از طرفی ارائه راهکارهای عملی منجر خواهد شد.
به گفته وی بخش زیادی از فارغ التحصیل‌های دانشگاهی در حین تحصیل ارتباطی با جامعه هدف خود نداشته و گرچه مدرک تحصیلی را اخذ کرده‌اند اما آگاهی از میدان عمل نداشته و قادر به ایجاد ارتباط بین دانش خود و مرحله اجرایی برای آنان فراهم نیست.
وی اضافه کرد: با وجود اینکه طرح پویش و آمادگی برای همکاری دانشگاه ها وجود دارد اما صاحبان صنایع و حرفه‌ها کمتر برای انجام این همکاری‌های مشترک آمادگی داشته و در برخی مواقع مواضع سختی از خود نشان می‌دهند.
لزوم پژوهش های علمی در حل مشکلات جامعه
این استاد دانشگاه از حوزه فرهنگی به نقش دانشگاه به نیازهای جامعه پرداخت و گفت: امید و نشاط نیاز امروز جامعه ما برای ایجاد انگیزه، کاهش آسیب‌های اجتماعی و تکاپو در حوزه های مختلف است که این گونه اولویت‌هایی باید با بهره گیری از ظرفیت دانشگاهها در ارائه راهکار استفاده شود.
وی ادامه داد: نقش دانشگاهها باید در مسائل اجتماعی مشخص شود و از این مراکز متناسب با نیاز و اولویت‌های جامعه استفاده کنیم و امروز برای برنامه‌ریزی بهتر به تعامل بین نهادهای متولی و مراکز عالی دانشگاهی و همچنین بهره‌گیری از نظرات علمی نیاز داریم.
رئیس دانشگاه آزاد واحد تیران، آگاهی بخشی را از دیگر مولفه‌های افزایش دانش عمومی و کاهش مشکلات بیان کرد و گفت: مردم جامعه به مفاهیم حقوقی و قضایی، بهداشت عمومی و مواردی از این قبیل نیاز دارند که تهیه سرفصل هایی به صورت عام و گسترده و قابل فهم برای اقشار مختلف با استفاده از ظرفیت دانشگاهها فراهم است.
وی اضافه کرد: دانشگاه آزاد اسلامی تیران چنین سرفصل‌هایی را برای رشته حقوق و افزایش دانش عمومی برای کارکنان اداری و عموم مردم آماده کرده که نیازمند بستر سازی جهت اجرا است.
نیازشناسی در مناطق مختلف
این استاد دانشگاه به بررسی نیازهای هر منطقه و ظرفیت های آنها پرداخت و یادآور شد: بر اساس این داده‌ها باید رشته های تحصیلی به مراکز عالی اختصاص یابد تا علاوه بر ارائه خدمات آموزشی به رفع نیازها نیز کمک کنند.
وی ادامه داد: توزیع رشته نیازمند تغییر ساختار و بررسی‌ها در وزارت علوم و تحقیقات و همچنین مراکز ستادی دانشگاه‌هاست تا روند توسعه بر اساس نیازها منطبق باشد.
تقویت تعاملات دانشگاهها و نهادهای اجرایی با درک نسبت به همدیگر
رئیس دانشگاه جامع علمی و کاربردی تیران گفت: تعاملات دانشگاهی و نهادهای اجرایی با شناخت از همدیگر و درک متقابل آنان زمینه‌ساز تقویت همکاری‌های مشترک خواهد شد.
رضا طاهری با اشاره به چالشهای این حوزه افزود: دانشگاهها برنامه، حقوق و بودجه خود را از وزارت علوم و تحقیقات دریافت می‌کنند و کمتر با بدنه اجرایی ارتباط دارند و همچنین زبان جامعه را به خوبی نمی‌شناسند و نهادهای اجرایی به صورت گسترده درگیر طرح و اجرای سیاست‌ها هستند و این سه موضوع مانع از ارتباط بین ساختار اداری و نظام آموزشی و دانشگاهی شده است.
وی ادامه‌داد: در هر منطقه‌ای ظرفیت و پتانسیل‌های زیادی نهفته و در کنار آن نیز مشکلاتی وجود دارد که بررسی دانشگاهیان از نقاط ضعف و قوت به ارائه راهکارهایی جهت بهبود شرایط منجر خواهد شد.
وی با بررسی برخی از دانشگاهها در دیگر کشورهای جهان گفت: در برخی از کشورها مراکز آموزش عالی نقش هدایت کنند و کارآفرینی و ارزش آفرینی دارند و همین موضوع به پیشرفت آنها کمک کرده است.
به اعتقاد این استاد دانشگاه، به مدل موفق در حوزه تعاملات بین دانشگاه و جامعه نیاز داریم تا با استفاده از این چنین اقدامی به راهکارهای موفق برای توسعه صنعتی، تولید علم و دست یابی به اقتصاد پویا و کاهش دغدغه‌های اجتماعی باشیم.
وی اضافه کرد: فرآیند تولید در بخش‌های مختلف تکمیل نشده و این موضوع ناشی از بی توجهی به مراحل بعدی مثل برندسازی، بسته بندی و بازاریابی است که باید در این حوزه‌ها نیز آموزش و برنامه های راهبردی ارائه شود.
وی به آموزش‌های کوتاه مدت برای توسعه کسب و کارها اشاره کرد و گفت: اجرای برنامه آموزشی کوتاه مدت برای گردشگری و تربیت نیروهای توانمند در این حوزه، صنعت گردشگری کشور را در بخش های مختلف شهری و روستایی توسعه می‌دهد.
وی با اشاره به مشکلات کم آبی در کشور، خاطرنشان کرد: برای پاسخ به این نیاز و رشد اقتصادی به صنایع کم مصرف و بدون آب باید فکر کنیم و برنامه‌های راهبردی ارائه شود که در این مسیر راهکارهای علمی از سوی دانشگاهیان وجود دارد که باید عرضه شود.
ایجاد معاونت دانش و مهارت در فرمانداریها و استانداریها
وی تشکیل معاونت دانش و مهارت در فرمانداریها و استانداریها را برای توسعه تعاملات بین مراکز علمی و نهادهای اجرایی مهم بیان‌کرد و ادامه داد: مرجعیت علمی در این حوزه برای پیشرفت کار و افزایش همکاری‌ها موثر خواهد بود.
وی اضافه کرد: مبانی علمی نباید در جامعه فراموش شود و نهادهای اجرای در تصمیم‌سازی از یافته‌های دانشگاهیان استفاده کنند و مسیر سخت را با تجربه و علم کوتاه نمایند.
وی به نیازهای فرهنگی جامعه نیز اشاره کرد و گفت: تحقیقات و تلاش‌های استادان در این حوزه نتایج خوبی را داشته که توسعه بازی‌های بومی و محلی و راهکارهایی برای مدیریت رفتارهای غلط و آسیب‌های اجتماعی پیشنهاد شده که البته برگزاری دوره‌های آموزشی و ارائه محتواها در این خصوص لازم است.
احیای کمسیون دانشجویی برای افزایش تعاملات
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور استان اصفهان با اشاره به ضرورت تعامل بین دانشگاه و نهادهای محلی برای پاسخ به نیازهای جامعه و همچنین رفع چالش های دانشگاهها گفت: تشکیل کمسیون‌های دانشجویی با حضور مسئولان دانشگاهها و مدیریت هر شهرستان در این خصوص کارگشاست.
نعمت اله صالحی که به دلیل کسالت موفق به حضور در این میزگرد خبری ایرنا نشد، دیدگاه های خود را پیرامون تعامل بین مدیریت شهرستان و دانشگاه ها در اختیار خبرنگار ایرنا قرار داد و افزود: در برخی از مناطق این کمسیون‌ها به صورت مرتب و با دستور کار مشخصی تشکیل می شود اما در برخی از شهرستان ها این موضوع مغفول مانده است.
وی ادامه داد: دانشگاه ها در هر منطقه ای مرجع علمی و دارای ظرفیت های پژوهشی و تحقیقاتی مثل استادان، اعضای هیات علمی و دانشجویان فعال است که بکارگیری آن در رفع چالشهای هر منطقه و ارائه مدل های جدید کارساز است.
رئیس دانشگاه پیام نور تیران با بیان اینکه ارتباط بین دانشگاه و بخش های مختلف جامعه به تقویت عملکرد می‌شود، تصریح کرد: نظام آموزشی به تجربه‌های عملی و صنعت و بخش های مختلف جامعه و علم و دستاوردهای پژوهشی نیاز دارد که کمتر این موضوع مشاهده می‌شود.
صالحی اضافه کرد: پیش بینی دوره های پودمانی و مقطعی در حد ۲۰ ساعت، ۴۰ ساعت و ساعات دیگر، فرصت خوبی برای کسب علم و دانش برای اصناف، گروه های شغلی صنعتی و خدماتی و دیگر اقشار است که دانشگاه پیام نور با چنین ظرفیتی آماده ارائه خدمات و مدرک معتبر می‌باشد.
وی یادآورشد: چنین دوره هایی نه تنها فرصت چندانی را از افراد نمی گیرد بلکه مفاهیم زیاد و متناسب با نیاز آنان را تامین می کند و همین اقدامات موجب افزایش دانش عمومی اقشار مختلف بر حسب نیاز خواهد شد.
این استاد دانشگاه با اشاره به نیازهای اجتماعی جامعه مثل خدمات روانشناسی و تربیتی اظهارداشت: ارائه سرفصل و خدمات مشاوره ای با توجه به ظرفیت دانشگاه ها، به بخشی از نیازها پاسخ خواهد داد که راه اندازی مرکز مشاوره در دانشگاه پیام نور تیران برای خدمات مشاوره ای به مردم و گروه های مورد نیاز یکی از برنامه های این مرکز علمی و دانشگاهی است.
