با بررسی روند اصلاحی بازار سرمایه از اردیبهشتماه تاکنون میتوان عوامل بسیاری را برای این موج اصلاح نام برد، شروع این اصلاح با اخبار مربوط به افزایش نرخ خوراک و تایید و تکذیبهای پیرامون این افزایش نرخ صورت گرفت و سپس با صحبتهای غیرکارشناسی مبنی بر خروج سیمان و فولاد از بورس کالا شدت گرفت. در این بین ضربات ریسکهای سیستماتیک نیز بر پیکره بیجان و ناامید بازار سرمایه وارد شد، جنگ در منطقه و احتمال بالا گرفتن درگیریها باعث شد تا روند اصلاحی بازار نه تنها به پایان نرسد، بلکه بر آتش آن نیز افزوده شود. بهطور کلی صحبتهای غیر کارشناسی و تایید و تکذیبهای مکرر برخی از مسوولان دلیل شروع این اصلاح بود و ریسکهای سیاسی هم مزید بر علت شد تا شاهد کاهش بیش از ۲۰درصدی شاخص کل باشیم. بالا بودن نرخ سود بانکی و هدایت سایر بازارها به سمت رکود، گره خوردن بیش از حد شرایط بازار به اوضاع سیاسی و تحولات منطقهای و در نتیجه بیاهمیت شدن عملکرد دورهای شرکتها و وزن کم بازار به عملکرد بنیادی شرکتها بهدلیل ریسک بیش از حد بازار، عدم تعیین تکلیف قیمتگذاریهای دستوری در نهادهها، خوراک، سوخت و... و دخالتهای بیدلیل در روند طبیعی بازار از جمله دلایل کاهش اعتماد به بازار و خروج مداوم پول حقیقی از بازار در این دوره بوده است.
بهطور کلی تمام بازارهای مالی دنیا متاثر از ریسکهای سیستماتیک و غیرسیستماتیک هستند و سرمایهگذاران با تنوعبخشی به پرتفوی و تحلیلهای تکنیکال و بنیادی بخشی از این ریسک را پوشش میدهند؛ اما ریسکهای سیستماتیک مثل ریسک سیاسی و جنگ غیر قابل اجتناب هستند و انتظار میرود متولیان و مسوولان بازار سرمایه در این مواقع حضور فعالی داشته باشند و از شدت این ریسکها و پنیک شدن بازار بکاهند. برگزاری جلسات و نشستهای فوری با فعالان اقتصادی و بازیگران حقوقی بازار در جهت حمایت از بازار سرمایه، تزریق منابع و افزایش فعالیت صندوقهای تثبیت و صندوق توسعه بازار و همچنین افزایش ضریب ارزش تضمین دارایی در اعتبار دریافتی از کارگزاریها از راهکارهای فوری، کوتاهمدت و موقتی این قبیل رویدادها است. اتخاذ تصمیماتی مانند کنترل و نظارت بر نرخ بهره بانکی، ثبات در قوانین و مقررات، جلوگیری از تصمیمات خلقالساعه، حمایت از قیمتگذاری شفاف بر اساس سازوکارهای بازار و جلوگیری از قیمتگذاری دستوری، هدایت منابع و نقدینگی بانکها به سمت تولید، عدم تامین کسری بودجه دولت از بازار سرمایه، اعتمادسازی نسبت به بازار سرمایه و نگاه به بازار بهعنوان محل تامین مالی پایدار برای شرکتها، توسعه بورسهای کالایی، افزایش تعامل و همکاری بین بازار پول و بازار سرمایه بهعنوان دو بال اصلی اقتصاد کشور، ایجاد ثبات و بازسازی اعتماد مخدوششده سهامداران بهعنوان اقدامات بلندمدتی محسوب میشوند که میتوانند با تاثیرگذاری خود بر روند معاملات بازار سهام زمینه افزایش اطمینان به سرمایهگذاری در این بازار و رشد و توسعه بازار سرمایه و خروج از وضعیت فعلی را فراهم کنند. لازم به تاکید است اکثر این موارد در سطوح بالاتر از سازمان بورس و از طریق وزارت اقتصاد، بانک مرکزی و دیگر نهادهای مرتبط باید پیگیری و تعیین تکلیف شوند.