در حال حاضر بیش از ۵۵ میلیون نفر از زوال عقل و بیماری‌های مربوط به کاهش توانایی‌های مغزی رنج می‌برند. متاسفانه این مشکل روند افزایشی دارد و پیش‌بینی می‌شود که در طول چند دهه پیش‌رو شاهد افزایش چند برابری بیماران مغزی باشیم.

رژیم غذایی سنتی ژاپنی سلامت مغز را تضمین می‌کند

به گزارش گجت نیوز، بررسی‌های دانشمندان نشان می‌دهد که عوامل مختلفی در ظهور مشکل زوال عقل نقش دارند. طبیعتا ما نمی‌توانیم همه آنها را تغییر دهیم. به‌عنوان مثال اگر این مشکل در ژنتیک شما نهفته باشد، کاری از دست شما بر نمی‌آید.

هرچند ما می‌توانیم سایر عوامل تاثیرگذار را تغییر دهیم. بررسی‌ها نیز نشان می‌دهند که برخی عادت‌های نامناسب در زندگی همچون سیگار کشیدن، چاقی شدید و ورزش نکردن همگی با زوال عقل ارتباط دارند.

همچنین چندین سال است که دانشمندان در حال بررسی نقش مواد غذایی در بروز و گسترش بیماری‌های مغزی هستند. به‌عنوان مثال پژوهش‌های مختلف نشان داده بودند که رژیم مدیترانه‌ای می‌تواند برای سلامت مغز مفید باشد. ظاهرا این رژیم خاص تاثیر مثبتی روی برخی پارامترهای ذهنی (حجم مغز، وضعیت ماده سفید و ضخامت کورتکس) دارد.

حالا بررسی‌های جدید نشان می‌دهد که یک رژیم غذایی ژاپنی نیز می‌تواند روی سلامت مغز تاثیر مثبت بگذارد. در واقع می‌توان گفت که رژیم غذایی غربی زوال عقل را با سرعت بیشتری پیش می‌برد.

البته به‌طورکلی ژاپنی‌ها به‌خاطر عمر بالای خود معروف هستند. به‌عنوان مثال در استان اوکیناوا ژاپن افراد زیادی هستند که بیش از ۱۰۰ سال سن دارند. به‌همین‌خاطر اوکیناوا به‌عنوان منطقه آبی شناخته می‌شود؛ یعنی جایی که مردم آن عمر بسیار بالایی دارند. دانشمندان گمان می‌کنند که عمر بالای این افراد تا حدودی به رژیم غذایی خاص آنها مربوط باشد.

رژیم غذایی ژاپنی ها عموما از غذاهایی همچون برنج، ماهی، صدف و میوه (مخصوصا مرکبات) تشکیل شده است. اما چیزی که باعث می‌شود این رژیم منحصربه‌فرد باشد، غذاهایی سنتی ژاپنی هستند. این غذاها میسو، خزه دریایی، ترشی، چای سبز، سویا و قارچ را شامل می‌شوند. همچنین در این رژیم غذایی فرد میزان کمی گوشت قرمز و قهوه مصرف می‌کند.

درست است که رژیم غذایی ژاپنی می‌تواند برای سلامت مغز مفید باشد، اما این رژیم به‌صورت اختصاصی برای جلوگیری از بیماری طراحی نشده است. این رژیم صرفا عادات فرهنگی مردم این منطقه را منعکس می‌کند. به‌بیانی دیگر مردم ژاپن همیشه دوست داشته‌اند این ترکیبات را به‌عنوان غذا مصرف کنند.

اما چطور مشخص شد که رژیم غذایی ژاپنی با سلامت مغز ارتباط دارد؟ برای این منظور دانشمندان ۱۶۳۶ فرد ژاپنی بین ۴۰ تا ۸۹ سال را مورد بررسی قرار دادند. در مرحله اول از شرکت‌کنندگان خواسته شد تمامی چیزهایی که در طول سه‌روز می‌خورند و می‌نوشند را یادداشت کنند. همچنین دوربین‌هایی در اختیار شرکت‌کنندگان قرار گرفته بود تا پیش و پس از هر وعده غذایی عکاسی کنند.

در واقع پژوهشگران می‌خواستند از ترکیبات و میزان غذا مصرف شده اطمینان داشته باشند. همچنین ترکیب یادداشت‌ها و عکس‌ها سبب شد که دانشمندان داده‌های دقیق‌تری پیرامون میزان مواد مغذی دریافتی فرد داشته باشند. آنها همچنین توانستند عادات غذایی افراد شرکت‌کننده را به‌خوبی مستند کنند. بررسی‌ها نشان داد که ۵۸۹ نفر از شرکت‌کنندگان رژیم غذایی سنتی ژاپنی را دنبال می‌کنند.

جالب اینجا بود که ۶۹۷ نفر از افراد نیز رژیم غذایی غربی را دنبال می‌کردند. رژیمی که مملو از غذاهای پرچرب، نوشیدنی‌های الکلی و کربوهیدرات‌های فرآوری‌شده است. تعداد کمتری از افراد نیز (۳۵۰ نفر) رژیم غذایی خاصی را دنبال می‌کردند که در آن میزان بیشتری غذاهایی گیاهی (سبزیجات، غلات و میوه) و محصولات لبنی دیده می‌شد.

برای مشخص شدن تاثیر رژیم غذایی ژاپنی روی سلامت مغز داده‌های دیگری نیز جمع‌آوری شد. به‌عنوان مثال سوالاتی پیرامون سبک زندگی افراد، سابقه زوال عقل در اطرافیان، سیگار کشیدن، میزان ورزش روزانه و سابقه مشکلاتی همچون دیابت یا سکته پرسیده شد. این رویه به دانشمندان کمک کرد که بتوانند با دقت بیشتری تاثیر رژیم غذایی ژاپنی را روی سلامت مغز بررسی کنند.

سپس آنها میزان پیشرفت آتروفی مغزی یا همان کوچک‌شدن مغز را در یک بازه دو ساله مورد ارزیابی قرار دادند. وضعیت آتروفی مغزی را می‌توان به‌راحتی با تصاویر MRI بررسی کرد.

طبیعتا کمتر شدن نورون‌ها در اثر افزایش سن می‌تواند نشانه‌ای از زوال عقلی و کاهش توانایی‌های ذهنی باشد. در نهایت مشخص شد زنانی که از رژیم غذایی سنتی ژاپنی استفاده می‌کردند، در مقایسه با افراد طرفدار رژيم غربی وضعیت بهتری از نظر سلامت مغز دارند.

متاسفانه دانشمندان نتوانستند در رابطه با تاثیر رژیم گیاه‌خواری و لبنیات به نتیجه قطعی برسند. این موضوع تا حدودی به‌ کوچک بودن جامعه آماری طرفداران این رژیم غذایی مربوط می‌شود.

جالب اینجاست که تاثیر رژیم غذایی ژاپنی بر سلامت مغز فقط در زنان دیده می‌شد. به‌بیانی دیگر میزان آتروفی مغزی در طول دو سال برای مردان در یک سطح بود و رژیم غذایی ژاپنی یا غربی نتوانسته‌ بودند تاثیر خاصی داشته باشند.

دانشمندان گمان می‌کنند که دلایل مختلفی برای این نتایج عجیب وجود داشته باشد. این مسئله ممکن است به تفاوت‌های بیولوژیک بین مرد و زن مربوط باشد. به‌عنوان مثال برخی مواد مغذی همچون منیزیم و استروژن‌های گیاهی (موجود در ماهی، قارچ و حبوبات) تاثیر محافظتی بسیار بیشتری روی مغز زن‌ها دارند.

البته تاثیرگذار نبودن رژیم غذایی ژاپنی روی سلامت مغز مردان را می‌توان به تفاوت‌های بین سبک زندگی نیز مربوط دانست. به‌عنوان مثال عوامل منفی همچون سیگار کشیدن بیشتر در مردان دیده می‌شوند. همچنین مردها بیشتر از زنان از رژیم غذایی ژاپنی خارج می‌شدند و نودل و الکل مصرف می‌کردند. هر دو مورد می‌تواند روی آتروفی مغزی تاثیرگذار باشند.

رژیم غذایی ژاپنی از غذاهایی تشکیل شده است که مملو از ویتامین، پلی‌فنل، فیتوکمیکال‌ و چربی‌‌های غیراشباع هستند. همه این مواد به‌خاطر خاصیت آنتی‌اکسیدانی و ضد التهابی خود معروف هستند. به‌بیان ساده‌تر این رژیم غذایی ژاپنی بهترین شرایط را برای سلامت مغز و کارکرد نورون‌ها فراهم می‌کند.

البته رژیم غذایی ژاپنی نه‌تنها برای سلامت مغز زنان مفید است، بلکه می‌تواند وضعیت کلی سلامتی افراد را هم بهبود ببخشد.