در اقتصاد ایران یکی از مشکلات و چالش های بزرگ، عدم تامین مالی موثر و کارآمد بنگاه های اقتصادی؛ به ویژه بنگاه های تولیدی است. مشارکت فعال صندوق های تامین سرمایه می تواند بخش زیادی از این مشکل را حل کند.

بررسی فرایند توسعه در کشورهای مختلف نشان می دهد که علاوه بر دولت، به حضور گسترده بخش خصوصی نیاز است. برای مثال بخش خصوصی می تواند در تامین سرمایه پروژه های کلان، مشارکت کند. صندوق های سرمایه گذاری در حالت ایده آل؛ باید به سمت جذب سرمایه بین المللی حرکت کنند. عملکرد صندوق های تامین سرمایه چگونه بر توسعه کشورها تاثیر می گذارد؟ برای تحلیل جوانب مختلف این موضوع با یکی از فعالان این حوزه مهم اقتصادی به گفتگو نشستیم.  

روزبه پیروز را می توان جزء اولین چهره های اقتصادی دانست که در حوزه صندق های سرمایه گذاری فعالیت می کنند. او سرمایه و تامین آن را، سرآغاز همه اتفاقات خوبی می داند که به توسعه صنعتی منجر می شود.

روزبه پیروز، عضو هیات موسس صندوق سرمایه گذاری فیروزه در تشریح نحوه شکل گیری این شرکت گفت: هنگام رفتن از ایران هفت ساله بودم. حدود 18 سال، خارج از کشور زندگی کردم. رابطه عاشقانه ای با میهن در من شکل گرفت و باعث بازگشتم شد.  دلم می می خواست در ایران کاری انجام دهم. خوشبختانه در دانشگاه های خوبی تحصیل کردم. سال های جوانی در حوزه فناوری، شرکت موفقی را در اروپا راه اندازی کردم. شرکت را فروختم تا سرمایه کار در میهن فراهم شود. همیشه از خود سوال می کردم چه کنم که به حال کشور مفید باشد؟ در نهایت به این نتیجه رسیدم که ریشه توسعه اقتصادی؛ سرمایه گذاری است. همه چیز از سرمایه گذاری شروع می شود. شعار سال بر تولید تاکید دارد و تولید از سرمایه و سرمایه گذاری آغاز می شود. بدون سرمایه هیچ کارخانه ای شکل نمی گیرد و کارگران مشغول کار نمی شوند. سرمایه گذاری، مبدا و نقطه شروع اقتصاد است. از طرف دیگر سرمایه، محدود است؛ بنابراین کشورها بر سر جذب سرمایه در رقابت دایم هستند. آنها می خواهند سهم بیشتری از سرمایه را به سمت خود سوق دهند و آن را در خدمت کشور و اقتصاد خود قرار دهند. با مطالعه اجمالی رسانه ها متوجه می شوید که همه کشورها در حال تبلیغ برای جذب سرمایه گذار بین المللی هستند.

وی افزود: بعد از مطالعه و بررسی بسیار متوجه شدم که جای صندوق های سرمایه گذاری برای جذب سرمایه گذاران خارجی، خالی است. هنگام کار در اروپا؛ بانک ها به طور مداوم صندوق های سرمایه گذاری را به من معرفی و پیشنهاد می کردند. از فرصت ها و مزایای سرمایه گذاری در کشورهایی مثل چین، ویتنام، هند و روسیه می گفتند. بالاخره به بانکی که در آنجا سپرده داشتم گفتم که من دنبال صندوقی هستم که در ایران سرمایه گذاری کند. گفتند که در ایران چنین چیزی وجود ندارد. اینجا بود که جرقه اولیه در ذهن من زده شد. همه کشورها در رقابتی تنگاتنگ برای جذب سرمایه بین المللی بودند ولی ما هیچ حضوری در این رقابت نداشتیم. به این ترتیب صندوق فیروزه را شکل دادیم. فیروزه در واقع یکی از اولین صندوق های سرمایه گذاری خارجی به حساب می آید. فیروزه تاسیس شد تا پلی باشد برای ورود سرمایه گذاران خارجی به بازار تامین سرمایه و اقتصاد کشور. باید توجه داشت که در آن مقطع، حتی تعداد صندوق های داخلی، محدود بود. در ایران صندوق فیروزه، اولین صندوق تاسیس شده برای جذب سرمایه خارجی به شمار می آید.

 

مهمترین ابزار تزریق سرمایه

روزبه پیروز گفت: رسیدن به نقطه کنونی واقعا برای من رضایبخبش است. اکنون در کشورهای اروپایی، خاورمیانه و خاور دور؛ وقتی بحث سرمایه گذاری در ایران به میان می آید فیروزه از اولین اسامی می باشد که مطرح می شود. برای اولین بار فرصت های اقتصادی بازار ایران را به بسیاری از سرمایه گذاران خارجی و ایرانیان خارج از کشور معرفی کردیم. به واسطه سال ها زندگی در خارج از کشور با بسیاری از سرمایه گذاران ایرانی ساکن در کشورهای خارجی آشنا بودم. جای خوشحالی دارد که بعد از عبور موانع متعدد توانسته ایم وجهه بسیاری خوبی  فراهم آوریم. صندوق های سرمایه گذاری اهمیت حیاتی دارند. متاسفانه از این نظر و در مقایسه با استانداردهای جهانی، عقب هستیم و فضای زیادی برای رشد وجود دارد. برای درک اهمیت موضوع کافی است به بودجه دولت نگاه کنید. در سال های اخیر فشار زیاد روی بودجه دولت باعث شده که بودجه عمرانی تقریبا در حد صفر باشد و بخش زیادی از بودجه، صرف هزینه های جاری دولت و مملکت شود. این به آن معناست که سرمایه مودنیاز برای پروژه های بزرگ در حوزه های پتروشیمی، نفت و گاز و ... فراهم نیست. صندوق های سرمایه گذاری مهمترین ابزار برای تامین و تزریق سرمایه به این قبیل پروژه ها و رشد اقتصادی کشور هستند. در همه جای جهان به این نتیجه رسیده اند که تامین سرمایه توسط بخش خصوصی در مقایسه با بخش دولتی؛ مفیدتر است. صندوق ها، سرمایه لازم را جذب  و به سوی پروژه های بزرگ هدایت می کنند.

 

دشوار اما شدنی

وی تصریح کرد: در طول سالل های فعالیت صندوق توانسه ایم مقادیر قبل توجهی سرمایه را جذب کنیم. می توان گفت بیش از 75 درصد از سرمایه خارجی جذب شده توسط فیروزه جذب شده است. جای بیشتری برای این کار وجود دارد. کار آسانی نیست چون در شرایط کنونی، دشمنان تبلیغات منفی و سیاه نمایی می کنند اما شدنی است. همسایه ما، ترکیه از نظر جمعیت و متغیرهای اقتصادی؛ وضعیتی مشابه ایران دارد اما چیزی حدود 50 درصد از سرمایه خود را از بازار بین المللی تامین می کند. این عدد در ایران رقمی حدود نصف یک درصد است. با این مقایسه ساده، متوجه می شوید که چه ظرفیت بزرگی برای رشد بیشتر وجود دارد. باید سعی کنیم سرمایه بین المللی بسیار بیشتری را به سمت کشورمان هدایت کنیم. تعداد گروه های مالی ای که درصدد جذب سرمایه بین المللی باشند کم است و به تعداد بیشتری نیاز داریم. به عبارت دیگر تعداد سفیران اقتصادی ما کم است. به ده ها کشور خارجی، سفر کرده ایم و فرصت های اقتصادی ایران را معرفی کرده ایم. تبلیغ اقتصاد ایران باید افزایش یابد تا شانس موفقیت بیشتر شود. در عین حال، تحریم هم اثرگذار است. به هر حال درگیر مسایلی مثل نقل و انتقال پولی هستیم و به راحتی نمی توان سرمایه ها را وارد چرخه اقتصادی کرد. بسیاری از سرمایه گذاران خارجی نمی خواهند از سیستم صرافی استفاده کنند چون نوعی سازوکار غیررسمی است.

روزبه پیروز درباره سرمایه گذاری های غیربورسی گروه مالی فیروزه گفت: تعدادی از شرکت های زیرمجموعه کاملا روی سرمایه گذاری های غیربورسی تمرکز کرده اند. خوشبختانه در بخش هایی مثل تولید مواد غذایی یا کشاورزی سرمایه گذاری بسیار خوبی انجام داده ایم. در این نوع حوزه ها؛ تعداد پروژه هایی نیازمند سرمایه، بالاست. در این زمینه پیشرو بوده ایم؛ شروع خوبی داشته ایم و به شرکت های بسیاری کمک کرده ایم و به این کار ادامه خواهیم داد.

 

سود دوجانبه سرمایه گذاری در شرکت ها

وی در رابطه با تفاوت سرمایه گذاری در صندوق ها با اشکال کلاسیک سرمایه گذاری گفت: سرمایه گذاری در شرکت ها به معنای سرمایه گذاری در کسب و کاری است که به طور مداوم مولد است. برای خرید بعد از خرید سهام یک بانک یا یک واحد تولیدکننده در حوزه مواد غذایی، صرفنظر از دارایی های ثابت آن شرکت (زمین، ساختمان و ...) در تلاش و ارزش افزایی آن شرکت سرمایه گذاری می کنید. 

در واقع شرکت هایی مثل ما روی مجموعه ای از نیروها، سرمایه گذاری می کنند و آنها شبانه روزی برای خود و شما تلاش و سرمایه آفرینی می کنند. مجموعه ها سعی می کنند کار را توسعه دهند و درآمد بیشتری را نصیب خود و شما کنند. ملک و طلا؛ نوعی کالاست و قیمت آن ممکن است افزایش یا کاهش یابد اما شرکت ها به طور مداوم به سوی رشد بیشتر در حرکت هستند. به این ترتیب نه تنها ارزش دارایی های ثابت آنها افزایش می یابد بلکه شما به عنوان سهامدار در خروجی ناشی از تلاش آن شرکت، سهیم می شوید. با بررسی آمار در گذر زمان متوجه می شوید که عملکرد  درازمدت و بازده بورس در مقایسه با همه انواع دیگر سرمایه گذاری  بهتر و بیشتر بوده است. علاوه بر این شما با سرمایه گذاری در شرکت ها یک کار ملی انجام می دهید و به اقتصاد مملکت کمک می کنید. شرکت ها اشتغال آفرینی می کنند و به کمک سرمایه شما، توسعه می یابند و به رشد اقتصادی کشور کمک می کنند. این قبیل سرمایه گذاری هم به نفع شماست و هم به سود کشور.