آسیب پذیری شهرها و روستاهای کشور در برابر سیل، زلزله و فرونشست زمین علاوه بر تلفات انسانی جبران ناپذیر و دلخراش، هزینه‌های زیادی را روی دست دولت‌ها گذشته است. این درحالی است که بحران خشکسالی و گرمایش زمین هم تا امروز قربانیان زیادی در کشور گرفته است. برای مثال، خشک شدن تالاب ها و پهنه های آبی مثل تالاب هامون و دریاچه ارومیه در سال‌های اخیر هزاران میلیارد تومان از منابع کشور را صرف خود کرده است.سالانه به طور متوسط بیش از ۳هزار نفر در کشوربر اثر این حوادث جان خود را از دست می دهند، ۹ هزار نفر دچار مصدومیت می شوند و ۱.۵ میلیون نفر هم تحت تاثیر این رخدادهای قرار می‌گیرند.
به گفته محمدحسن نامی رئیس سازمان مدیرت بحران، حوادث و بحران‌ها سالانه بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان خسارت به کشور وارد و بخش قابل توجهی از توان دولت را مصرف می‌کند. در حالی که این رقم می تواند در طرح های عمرانی و زیرساختی کشور برای رفاه مردم هزینه شود.
سکونت ۷۵ درصد جمعیت ایران در مناطق پرخطر
رئیس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری وزارت راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به نقشه پهنه بندی زلزله در کشور گفت:« بیش از یک سوم جمعیت ایران در زون‌های پرخطر زمین لرزه سکونت دارند. همین طور از نظر گسل و گستره، عمدتا کلانشهرها درست در داخل و مجاورت شهر گسل‌های بسیار فعال لرزه زا واقع شده اند. اما آنچه که خطرات و آسیب های زلزله را در شهرهای لرزه خیز ایران تشدید می کند، این است که براساس داده‌های مرکزآمار ایران بیش از ۶۰ درصد ساختمان های کشور در مقابل زلزله های بزرگ ایمن نیستند و به همین خاطر ریسک لرزه ای در کشور بسیار بالاست. به طوری که یک زمین لرزه به بزرگی ۷ ریشتر در ابرشهر تهران در لحظات اولیه نزدیک به یک میلیون کشته و مجروح داشته باشد و ۳ میلیون نفر هم از چنین زمین لرزه ای تاثیر می پذیرند که آمار وحشتناکی است.
علی بیت اللهی به بحران فرونشست زمین در کشور اشاره کرد و گفت:«درباره پدیده فرونشست زمین اما آنچه اهمیت دارد این است که جمعیت بیشتری را در مقایسه بازلزله در معرض خطر و آسیب قرار داده است. بر اساس نقشه های پهنه بندی فرونشست زمین در کشور، گزارش ملی تهیه کردم که اعداد و آمار آن آخرین مطالعه روی خطرات ناشی از فرونشست زمین است. با اینکه پهنه های فرونشستی ۱۱ درصد مساحت سرزمینی ایران را در بر می گیرد، اما همین مساحت به دلیل اینکه ساکنان زیادی را در خود جا داده است، نیمی از جمعیت ایران را شامل می شود که روی پهنه های فرونشستی و یا مجاور زون های فرونشست کشور ساکن هستند.»
بحرانی ترین شهر ایران کدام است؟
بیت اللهی تصریح کرد: « فرونشست زمین هم مثل زلزله، شهرهای بزرگ کشور را تهدید می کند. آثار این پدیده به مرور زمان به صورت ترک خوردگی ساختمان ها، آسیب دیدگی لوله های انتقال سوخت، آب و فاضلاب، آسیب پذیری مستحدثات و آثار تاریخی نمایان شده است. تفاوت خطر فرونشست با زلزله در این است که فرونشست تدریجی است و اثرات آن مثل زلزله ناگهانی نیست. اما فرونشست زمین بسیار فراگیر و گسترده تر است و می تواند دربخش های وسیعی از ایران تاثیربگذارد. براساس آمار جهانی، ایران رتبه نخست فرونشست جهان را از نظر گسترش و خطر فرونشست دارد و اصفهان بحرانی ترین شهر ایران است که به طور کامل روی پهنه فرونشستی واقع شده است.»
اینفوگرافیک زیر شهرهای پرخطر ایران را از نظر سه مخاطره طبیعی زلزله، سیل و فرونشست به تصویر کشیده است:
