تقریبا یکسال پس از ثبت آخرین ناکامی کشورمان در تزریق موفق ماهواره به مدار ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین، حالا اتفاقی در کشورمان رقم خورده که سرآغاز راهی جدید است؛ راهی میانبر و بسیار جالب توجه!

به گزارش «تابناک»، بیستمین روز بهمن ماه سال ۱۳۹۸ یکی از روز‌های شلوغ پایگاه فضایی امام خمینی (ره) در استان سمنان بود. شاید شلوغ‌ترین روز این پایگاه فضایی تازه افتتاح شده که برای نخستین بار میزبان جمع بزرگی از اصحاب رسانه شده بود که برای مشاهده پرتاب ماهواره بر ایرانی سیمرغ گرد هم آمده بودند و انتظار تزریق ماهواره ظفر به مدار ۵۰۰ کیلومتری را می‌کشیدند.

آن روز حوالی ساعت ۱۹ چشم ایرانیان بسیاری به آسمان دوخته شده بود تا لحظه موعود از راه برسد و ناکامی‌های چندباره کشورمان در تزریق ماهواره‌های بزرگتر و پیشرفته‌تر از «ماهواره امید» به مدار‌هایی بسیار بالاتر از آنچه نام ایران بدان‌ها سنجاق شده بود، پایان بیابد و ظفرمندی حاصل آید. اتفاقی که تا آستانه وقوع هم پیش رفت، اما به رغم ثبت رکورد جدیدی از اوج گیری ماهواره بر ایرانی و رها شدن ماهواره در نقطه درست و زمان درست، نشد که نشد.

البته ماهواره بر سیمرغ توانست تا ارتفاع ۵۴۱ کیلومتری اوج بگیرد و سرعت شگفتی آور ۶۵۳۳ متر بر ثانیه را هم ثبت کند، اما افسوس که برای تزریق ماهواره به مدار سرعت ۷۴۰۰ متر بر ثانیه نیاز بود که محقق نشد و در نتیجه، ماهواره ظفر تنها چند ثانیه در مدار ماند و بعد مسیرش را به سمت اقیانوس هند ادامه داد تا عمق پهنه آبی جایگاهش شود. مسیری که برخی تصور کردند معادل شکست است، اما برای آن‌هایی که با دانش فضایی آشنایی دارند، چیزی جز گام موفق به سمت پیروزی نبود و نیست.

این را حالا می‌شود بهتر از آن روز هم فهمید. حالا که کمتر از یکسال از آن رویداد گذشته و همان گونه که قبلا نوشته بودیم، یکی دیگر از پروژه‌های فضایی کشورمان بارور شده و ثمر داده است؛ رونمایی از موشک ماهواره بر جدیدی که «ذوالجناح» نام دارد و حائز ویژگی‌هایی جذاب و جالب توجه است، تا جایی که می‌شود نخستین آزمایشش را حتی با علم به آنکه زیرسطحی پرتاب شده هم با دقت مورد بررسی قرار داد و از افقی که به واسطه این آزمایش به روی کشورمان گشوده شده، لذت برد.

 

درباره چه چیزی سخن می‌گوییم؟ برای شروع کافی است به این نکته اشاره کنیم که با ماهواره بری بسیار کوچک‌تر از ماهواره بر سیمرغ مواجهیم که توانی تقریبا برابر با آن دارد؛ توانایی حمل محموله‌هایی با وزن ۲۲۰ کیلوگرم تا ارتفاع ۵۰۰ کیلومتری از سطح زمین. موشکی که برای شلیک به قلب آسمان نیازمند پایگاه پرتاب فضایی نیست و از سکوی متحرک هم قابل پرتاب است. ویژگی‌ای که شاید لازم نباشد بگوییم کاهش هزینه پرتاب آن را در پی دارد.

اما آیا کوچک‌تر و آسان پرتاب بودن، تنها شاخصه‌های جالب توجه ذوالجناح هستند؟ برای پاسخ دادن به این سوال بهتر است به یک شاخصه مهم این موشک ماهواره بر اشاره کنیم که دلیل کوچک‌تر شدن آن هم بوده است؛ اینکه ذوالجناح از سوخت جامد بهره می‌برد که حجم کمتری می‌گیرد و البته موتور احتراق متفاوتی برای بهره گیری از این نوع سوخت دارد. یادآوری این نکات کلیدی کافی است تا بدانیم چرا پرتاب آزمایشی این موشک را باید جشن گرفت، زیرا خبر ورود کشورمان به عرصه جدیدی از تکنولوژی‌های فضایی است.

البته بهتر است ذکر جزییات در این باره را به آینده موکول کنیم و صرفا نکته مهم دیگری را مرور کنیم که آن هم با ذوالجناح تجربه کرده ایم؛ اینکه این موشک ماهواره بر، موشکی سه مرحله‌ای است در دو مرحله اول و دوم از سوخت جامد و در مرحله سوم از سوخت مایع بهره می‌گیرد و با احتساب همین شاخصه، در دسته بندی موشک‌های سوخت ترکیبی قرار می‌گیرد که اتفاقی نو در عرصه فضایی هستند. اتفاقی که می‌توان به مدد آن امیدوارتر از هر زمانی برای رسیدن به سرعت‌های بالاتر و ارتفاع‌های بالاتر بود.

این شاید اساسی‌ترین اتفاقی است که با آزمایش اخیر فضایی برای کشورمان رقم خورده است. اینکه گام نخست را در عرصه‌ای برداشته ایم که در ادامه اش می‌توان به تولید موشک‌های بزرگ‌تر با موتور‌های پیشرفته‌تر رسید و ماهواره‌هایی پیچیده‌تر و بزرگتر را به قصد قرار دادن در مدار‌های بالاتر به آسمان پرتاب کرد. اتفاقی که انتظار داشتیم زودتر از این‌ها رقم بخورد و حتی به پرتاب ماهواره ناهید در نخستین پرتاب ذوالجناح منجر شود که تجربه کردن اتفاقات تازه‌ای مثل بهره مندی از دو نوع سوخت جامع و مایع در این ماهواره بر ظاهرا وقوعش را به تاخیر انداخته است.

آینده‌ای که برای رقم زدن آن دورخیز کرده ایم؛ دورخیز برای طی کردن همزمان چند پله با هم تا از حرکت پرشتاب فضایی در جهان جا نمانیم؛ درست مثل مثل وزنه برداری که در حرکت اول و دوم موفق به حفظ وزنه انتخاب شده نشده و برای سومین حرکت و جانماندن از رقبا، وزنه‌ای سنگین‌تر را برگزیده و توانسته با موفقیت آن را بالای سر ببرد و سه چراغ سفید از داوران دریافت کند! سه چراغ سفیدی که ذوالجناح می‌تواند برایمان به ارمغان بیاورد.