به گزارش خبرگزاری صدا وسیما رادیو اقتصاد در برنامه مجله کشاورزی درباره بازار میوه و عوامل تاثیر گذار بر نوسانات قیمت میوه و تره بار گفتگویی با آقایان دکتر ارسلان قاسمی رئیس کمیسیون کشاورزی و صنایع غذایی اتاق تعاون ایران و  اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان  میوه و سبزی تهران داشت. مشروح این گفتگو به شرح ذیل است.

سوال: ما یک افزایش قیمتی را در بازار میوه و تره بار در یک هفته ده روز اخیر شاهد هستیم انتظار‌ها این بود که برای شب یلدا آن یک هفته و ده روز قبل از شب یلدا این افزایش را ببینیم و بعدش به آرامی قیمت‌ها بیاید پایین و یک ثباتی را در قیمت‌ها شاهد بشویم این بار انگار گویا اتفاق دیگری دارد رخ می‌دهد من دیگر اسمش را افزایش قیمت نمی‌گذارم یک تلاطمی در قیمت برخی از صیفی جات و میوه‌ها ما شاهد هستیم دلایلی هم که عنوان شده از مسئولین و روسا و نایب رئیس‌های اتحادیه‌های مختلف دلایل منطقی نیست شاید برخی از آن‌ها را بتوانیم قبول کنیم، ولی یک درصدی از تغییر قیمت‌ها را به آن دلایل عنوان شده در نظر بگیریم، ولی گویا اتفاقات دیگری دارد رقم می‌خورد  از زبان شما بشنویم

قاسمی: در رابطه با بحث قیمت محصولات کشاورزی علی الخصوص در مورد میوه و سبزیجات اگر قیاس بکنیم نسبت به سال گذشته دو تا قیمت را باید قیاس بکنیم یکی قیمتی که تولید کننده محصول را عرضه کرده یکی قیمتی که مصرف کننده این محصول را دریافت کرده قیمت‌های تولید کننده در سال جاری نسبت به سال گذشته حتی در برخی از محصولات کاهش نشان می‌دهد یعنی تولید کننده مرکبات ما اگر قیمت‌های امسال را با پارسال قیاس بکنید می‌بینید یک کوچولو کاهش هم داشته در برخی از کالاها، اما اگر این طرف موازنه را نگاه می‌کنید ما نسبت به سال گذشته بین ۵۰ تا ۴۰۰ درصد قیمت مصرف کننده محصولات را ما افزایش قیمت دارد برایش می‌آید دلایلی که گفته می‌شود خوب همان جوری که در ابتدای برنامه اشاره داشتید در واقع یک دلایلی است که هر ساله وجود داشته است اولین و مهم ترینش نظام توزیع است در این نظام توزیع ما این اشکالات داریم به خوبی می‌بینیم چرا بایستی کاهش محصولی که قیمت تولید کننده را داشته ما تا ۴۰۰ درصد افزایش قیمت مصرف کننده داشته باشیم این اعداد که عرض می‌کنم به نرخ نامه‌های سال گذشته و نرخ نامه‌های سال جاری شمامی توانید مراجعه بکنید در بحث قیمت مصرف کننده‌ها و ملاحظه می‌کنید که این افزایش قیمت‌ها وجود داشته است. در صادرات محصولات کشاورزی مثلا مثل پیاز و سیب زمینی عامل افزایش قیمت نیست چرا نیست، چون براساس آمار منتشره‌ای که گمرک جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌کند کل صادرات سیب زمینی و پیاز ما در بهترین حالت حدود ۷ درصد تا ۸ درصد کل تولید ماست یعنی اثر چندانی روی بحث قیمت نمی‌گذارد.

سوال: ضمن اینکه به صورت مداوم وجود داشته باشد؟

قاسمی: همین ۷ درصد ۸ درصد کل سال را ما در نظر می‌گیریم که هست خوب الان با کاهش ارزش پول ملی این شایعه پیش آمده که صادرات رونق گرفته این رونق صادرات تاثیر نگذاشته یعنی همان عدد پارسال رانسبت به امسال قیاس کنیم در هشت ماه در نه ماه که گمرگ آمارش را انتشار کرده اختلاف معناداری نمی‌بینیم پس صادرات را این وسط متهم نکنیم به عنوان این که عامل گرانی است و ما در میوه و تره بار و صیفی جات ما تولید صادراتی خیلی کم داریم بیشتر سرریز تولید مصرف داخل کشور که می‌رود برای صادرات بگذریم که خوب گلخانه‌ها با هدف صادرات شکل گرفته که خیلی تاثیری در بازار ندارد الان مثل فلفل دلمه، بادمجان، گوجه فرنگی در گلخانه خوب این‌ها مقدار تولیدشان اصلا با هدف صادرات شکل گرفته و کمتر هم روانه بازار داخلی می‌شود خیلی تاثیری روی این بحث ندارد پس دو تا عامل یکی بحث نظام توزیع و یکی قایم شدن مبحث صادرات گفته شد

سوال: و سردی هوا هم عنوان شده که به  هر حال مشخص است که در هر سال می‌دانیم فصل زمستان یک دفعه نمی‌شود که در وسط بهار بگوییم الان شد زمستان و این دلیلی شد برای افزایش قیمت

قاسمی: یک نکته دیگری هم وجود دارد سردی هم بهانه است چرا، چون بسیاری از محصولات سبزی و صیفی ما مثل گوجه فرنگی الان در استان‌های جنوبی کشور خارج از فصل داریم و روانه بازار می‌کنیم یعنی باز سردی هم سردی هوا هم به اعتقاد من خیلی تاثیر ندارد و یک بهانه است اصل داستان ما در بحث قیمت نظام توزیع ما هست

سوال: من معتقدم قبل از نظام توزیع آن نظارت است که اگر وقتی نظارت درست نباشد عملا باید بگوییم اجزایی کالا را از تولید کننده به دست مصرف کننده می‌رسانند آن چرخ دهنده به درستی کار نمی‌کنند و این اتفاق رقم می‌خورد، الان جناب آقای اسدالله کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان  میوه و سبزی تهران به جمع ما اضافه شدند افزایش قیمت سبزی جات و میوه جواب شما را بشنویم هر چند در خبرگزاری‌ها دوستان و همکاران شما نظر‌های متفاوتی دادند همان دلایلی که قبلا مطرح شده بود و هر ساله به نوعی می‌شود گفت که کپی پیست می‌شود در این گزارش‌ها مشاهده شد، ولی دوست داریم از زبان جنابعالی بشونیم چرا این اتفاق افتاد و ما شاهد افزایش قیمت میوه و برخی اقلام صیفی جات به یکباره با این شدت در این یک هفته و ده روز اخیر هستیم و به نظر می‌آید که در یک ماه پیش رو همین روند را شاهد خواهیم بسوال: هر ساله هم هستود و نمی‌توانیم انتظار کاهش قیمت را داشته باشیم

کارگر رئیس اتحادیه فروشندگان  میوه و سبزی تهران : ناخواسته این اتفاقات افزایشی می‌افتد به خاطر حالا همان تغییر فصل، چون ما از تامین کننده جنوب کشور است دیگر فقط یک سمت است، ولی در تابستان این اتفاق نمی‌افتد ورامین، کرج همه می‌آید، ولی در زمستان که میشود فقط جنوب تامین کننده است این یکی از دلایلش است

سوال: هر ساله هم هست

کارگر:الان اخلاق تره بار همین است یعنی ما بنابرعرضه و تقاضا و بنابر فصل حالا ما که خیلی خوبیم باعث افتخارمان است به لحاظ این که ما در ایران چهار فصلیم و الان اصلا که مردم تابستان و زمستان را متوجه نمی‌شوند در بیشتر مغازه‌ها فراوان است

سوال: و هرساله هم همین است و برنامه‌ای هم برایش نداریم، چون به هر حال اخلاقش است و باید بگوییم بداخلاق است و باید تحملش کنیم واقعیت امر است و، چون ما برنامه ریزی و استراتژی خاصی نداریم

کارگر: من یک نکته‌ای را عرض کنم ما یک مقدار بی انصافی است که به این گونه قضاوت کنیم یعنی هیچ حرکت یا کاری نمی‌شود کشاورزان ما به روز دارند انجام می‌دهند یعنی در چندسال اخیر گوجه تازه نداشتیم الان گوجه عین تابستان و حتی ارزان‌تر از تابستان عرضه می‌شودخوب این چهارفصل بودن کشور است و به روز رساندن تکنولوژی است ما خیلی پیشرفته کردیم در بحث سیب زمینی ما الان ۲۰ روز مانده به عید سیب زمینی تازه ارائه می‌شود

سوال: این هم از مزایای پیشرفت است داریم پیشرفت می‌کنیم هم در تولید هم در قیمت هم قیمت‌ها شما باید شاکر باشید ما هستیم که به هرحال در کنار شکر باید نگاهی هم به این قیمت‌ها داشته باشیم و ببنیم که کدام یک از این کالا‌ها را با توجه به قدرت خریدمان تهیه کنیم مردم هم به همین ترتیب  در مورد کشف قیمت هم می‌فرمایید یک کشف قیمتی آمده و این روند صعودی تا کی ادامه خواهد داشت و آیا بعد از این یازدهم دی ماه که براساس آن کشف قیمت در عمده فروشی ما شاهد عرضه میوه و صیفی جات افزایش قمیت را شاهد خواهیم بود یا اینکه نه همین کشف قیمت باقی می‌ماند و باید بینیم که کشف قیمت به کدام سمت و سو خواهد رفت

کارگر: کشف قیمت هر هفته انجام می‌شود و همین طور که از اسمش مشخص است کشف قیمت است یعنی ما میانگین قیمت را هر هفته کارشناس‌های ما در می‌آورند میانگین قیمت را ما در می‌آوریم و در سایت هست، اما درب مغازه‌ها و بازرسین  اتحادیه صنعت معدن تجارت و تعزیرات حکومتی برحسب فاکتور نظارت و رصدمی کنند  در غیر این صورت بازرسین می‌آیند سراغ کشف قیمت یعنی همان میانگین اگر کسی فاکتور نداشته باشد برحسب آن مقایسه و محاسبه می‌کنند واگر خدایی نکرده گران فروشی یا تخلفی صورت گرفته باشد حتما برخورد می‌شود

قاسمی: بسیاری معتقد هستند که همین داستان کشف قیمت شما خودش یکی از عوامل گرانی است چرا که خوب شما ملاحظه بکنید هر هفته که قیمت محصول تولیدی تولید کننده که افزایش پیدا نمی‌کند از یک طرف دیگر یکی از عوامل مهم گرانی را میدان مرکزی میوه و تره بار خیلی‌ها از کارشناسان از جمله خود من می‌دانیم، چون می‌گوییم وقتی قیمت تولید کننده تقریبا ثابت است هزینه‌های سربار مثل هزینه حمل ونقل هزینه بسته بندی و. روی تولید سربار می‌شوند این‌ها هم ثابت است معنا ندارد هر هفته قیمت را ببریم بالا ویکی از عوامل گرانی را میادین مرکزی تره و بار و این کشف قیمت‌های شما می‌دانند این را همان اگر روشن کنیدخیلی ممنون خواهم شد، چون در قسمت تولید افزایش قیمت هفتگی را نداریم و در بسیاری محصولات به خصوص در بحث میوه به خصوص مرکبات حتی با کاهش قیمت تولید کننده مواجه ایم و این که کاهش قیمت تولید کننده را داریم افزایش قیمت مصرف کننده را داریم این وسط انگشت اتهام سمت شماست

کارگر: شما تقربیا به جا اشاره کردید، ولی ما الان بحث تولید کننده را داریم یا عرضه کننده عمده را

قاسمی: ما الان نه بحث تولید کننده را داریم نه عرضه کننده ما بحث قیمت مصرف کننده را داریم که اگر این قیمت مصرف کننده را ملاحظه کنید می‌آید روی قیمت تولید و هزینه‌های سربار عرضه

کارگر: این که شما یعنی عرضه کننده یعنی مصرف کننده را بخواهید در نظر بگیرید که نمی‌شود ما باید  ریشه یابی کنیم تا به انتها برسیم حالا بنده نظارتم بر عرضه است یعنی اگر عرضه مشکلی داشته باشد بنده نظارت می‌کنم بازرسان ما و تعزیرات حکومتی هم هست، اما این که شما می‌گویید قیمت تولید ثابت است این بخش جداگانه از عرضه میدان مرکزی است، میدان مرکزی و عمده فروشان می‌گوید که عرضه و تقاضا اصلا آنجا قیمت ندارد اگر در سطح کشور قیمتی است و یا  نظارتی است آنجا وقتی که اعضای ما دارند خرید می‌کنند اگر امروز برفرض با یک خرید کالا برخوردمی کنند و می‌گویند چند است برفرض یک قیمتی را می‌گوید چرا، چون عرضه و تقاضا مطرح است اصلا در میدان مرکزی قیمت حاکمیت ندارد آنجا

قاسمی: پس نظارت شما کجاست بر میدان مرکزی

کارگر:نظارت ما در سطح شهر است حیطه ما در سطح شهر بر مغازه هاست

سوال: رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و تره تهران هستید یعنی شما یک کشف قیمتی توسط  میادین میوه و تره بار اعلام می‌شود این می‌شود قیمت مبدایی که خرده فروشان خریداری می‌کنند بعد هزینه‌های حمل را به آن اضافه می‌کنند سود را به آن اضافه می‌کنند و سود مصوب هم تعریف  خودش را دارد از نگاه شما و ما و قانونگزار براساس آن قیمتی می‌شود که درسطح شهر عرضه می‌شود شما می‌فرمایید که از این جا تا آنجا خرده فروشی به عهده شماست بحث نظارت

کارگر:  ما نظارت بعد از اینکه از میدان مرکزی فاکتور دریافت کنند نظارت ما برحسب فاکتور است یعنی هر مقدار که فاکتور انجام شده باشد سود مصوب به آن لحاظ می‌شود وعرضه می‌شود حالا احیانا این کشف قیمت را از این دیدگاه نگاه کنیم چنانچه فردی  یا چهل درصد اعضای ما بیشتر شاید متاسفانه در میدان مرکزی به آن‌ها فاکتور نمی‌دهند حالا بنا به دلایلی می‌گویند مثلا به طور مثال موز که الان درگیرش هستیم

سوال:الان موز و پیاز خیلی قیمتشان فرق نمی‌کند یکی شده است

کارگر:بله همین را می‌خواهم خدمتتان عرض کنم الان موز هفته گذشته تا ۶۹ هزار تومان در میدان عرضه شده خوب جنابعالی اشاره کردید من این را می‌خواهم خدمت شما عرض کنم واقعا ما در آنجا که اکثر عرضه کننده‌های در سطح شهر اگر ملاحظه کنید موز را قیمت خودش دارد عرضه می‌کند برای اینکه  جاندارد اصلا رویش نمی‌شود قیمت بگوید، ولی آنجا نه اصلا عرضه و تقاضا می‌خواهی بخر می‌خواهی نخر ما این را عرض می‌کردم خدمتتان آن ۶۰ درصدی که به ما فاکتور می‌دهند در سطح شهر بخواهیم بر آن‌ها نظارت کنیم اگر آن‌ها که بر حسب فاکتور هستند نظارت می‌شوند و آن‌هایی که فاکتور ندارند بر حسب آن کشف قیمت لحاظ می‌کنند مازادش اگر اتفاقی بیفتد و خدایی نکرده اتفاقی بیفتد برخورد می‌شود

سوال: آقای صدر الدین نیاورانی نایب رئیس محصولات کشاورزی هم به جمع ما اضافه شدند سوال من از شما این است که پیش بینی نشان نمی‌دهد که ما شاهد کاهش قیمت خواهیم بود در یکی دو ماه پیش رو آیا این را تصدیق می‌فرمایید یا اینکه نه نظر دیگری دارید د رمورد روند قیمت میوه و تره بار

نیاورانی: مساله‌ای که در بازار است در هر صورت مساله عرضه و تقاضا بسیار مهم است ما الان در سطح پرتغال کشورمان کشاورزان مشکل جمع آوری را دارند و مشکل عدم خریداران کافی برای محصولشان را دارند پرتغال را شما می‌توانید خیلی راحت در مناطق شمال کیلویی بین ۴ تا ۵ هزار تومان تهیه کنید چیده شده و با هزینه بالغ بر ۲ هزار تومان هزینه شده و این واقعا کشاورز ما را به ضرر می‌کشاند، ولی متاسفانه در مبادی خرده فروشی شما این قیمت‌ها را نمی‌بینید ما در  این میان یک حمل و نقل هزینه داریم و هزینه میدان و افزایش قیمت کالا در میادین میوه و تره بار و خرده فروشی من اول از همه در شرایط مردممان، اقتصادی مان این تحریم‌های ناجوانمردانه در این شرایط من اول از همکار‌های خودم کسانی که در سازمان میادین هستند کسانی که در خرده فروشی‌ها، مغازه‌ها فعالیت می‌کنند من خواهش می‌کنم عدل وانصاف مردم را در نظر بگیرند گذشته از هر فاکتور و نظارتی نظارت خدا را در نظر بگیرند و کاری بکنند هم کشاورزمان متنفع بشود و بتواند به حیاتش ادامه بدهد و هم مردمان کالا به دستشان با قیمت مناسب برسد من این خواسته ام را عاجزانه از آن‌ها دارم ما در مورد سیب امسال قدری کمبود داریم ممکن است تا شب قیمتش افزایشی باشد دولت هم تدابیری اندیشیده که ذخیره سازی بشودو برای شب عید مشکلی نداشته باشیم پرتغال مسلما قیمت مناسبی خواهیم داشت امسال شب عید پرتغال ارزان تری خواهیم داشت، کیوی به همین صورت کیوی در باغات ۵، ۶ هزار تومان جمع آوری شده و الان در  سردخانه‌ها کیلویی ۷ هزار تومان

مجری: متاسفانه فاصله‌ای است بین این قیمتی که ما از تولید کننده تحویل می‌گیریم تا به قیمتی که به دست مصرف کننده می‌رسد من معتقدم آنچه که در بخش تولید و تولید کننده رخ می‌دهد به نوعی منطقی است، ولی آن چه که در بحث مصرف کننده و این اتفاقاتی که از تولید به مصرف رخ می‌دهد یک مقدار غیر منطقی است که این عملا نقش توزیع کنندگان است.