چاکرا در معنای اصلی سانسکریت آن به معنی چرخ می‌باشد. چاکرا در آئین هندوئیسم که به مراکز انرژی در بدن انسان می گویند. در واقع چاکراها جریان‌های انرژی برای حیات می‌باشند.
بین سال‌های ۱۵۰۰ تا ۵۰۰ قبل از میلاد مسیح در هندوستان، مفهوم چاکرا در قدیمی‌ترین متن به‌نام «وداها» مطرح شد. وداها قدیمی‌ترین نوشته‌های ادبی سانسکریت و قدیمی‌ترین متون مقدس هندوئیسم هستند. در زبان سانسکریت «چاکرا» یعنی «دیسک» یا «چرخ» و هر چاکرا نشانگر یکی از مراکز انرژی بدن است. هریک از این چرخ‌ها یا دیسک‌های انرژی با اندام‌هایی خاص و همچنین حالت‌های جسمی، عاطفی، روانی و روحی مرتبط هستند و روی تمام حوزه‌های زندگی اثر می‌گذارند.
درون این چاکراها پرانا یا انرژی شفابخش نابی وجود دارد که در اطراف و درون ماست تا ما را سالم، شاد و سرزنده نگه دارد. وقتی چاکراها باز و در یک راستا هستند، انرژی دائما در جریان است و پرانا می‌تواند از درون چاکراها جریان پیدا کند. ولی اگر چاکراها بسته شوند، ممکن است دچار علائم جسمی یا روحی مرتبط با آن چاکرا شویم.
در بدن ما هفت چاکرای اصلی وجود دارد که هریک در محل خاصی در امتداد ستون فقرات قرار گرفته‌اند. این هفت چاکرا عبارت‌اند از:
چاکرای ریشه یا مولادهارا (Muladhara) در انتهای ستون فقرات، کف لگن و ۳ مهره اول قرار گرفته است. این چاکرا مسئول حس امنیت است و ما را به مادر زمین متصل می‌کند. چاکرای ریشه موجب اتصال انرژیک به زمین می‌شود و به ما کمک می‌کند که با مشکلات مقابله کنیم.
این چاکرا به هر چیزی که برای بقا نیاز دارید مرتبط است، از جمله نیازهای اولیه مانند غذا، آب، سرپناه و ایمنی و همچنین نیازهای احساسی مانند دوری از ترس و احساس امنیت. وقتی این نیازها برآورده شوند، نگرانی کمتری خواهید داشت.
بسته‌شدن این چاکرا موجب انواع بیماری‌ها مانند اختلالات اضطرابی، ترس و کابوس می‌شود. بسته‌بودن چاکرای اول از نظر جسمی نیز با مشکلات روده بزرگ، مثانه، دفع یا مشکلات کمر، ساق پا یا پا مرتبط است.
چاکرای خاجی یا سوادهیستانا (Svadhisthana) بالای استخوان شرمگاهی و زیر ناف قرار دارد. این چاکرا مسئول خلاقیت، تمایلات جنسی و احساسات ماست و اشتیاق و لذت‌ها را در خود جای می‌دهد. این چاکرا به نحوه ارتباط ما با احساسات خود و دیگران مرتبط است.
هنگامی که این چاکرا متعادل است، احساس خوبی دارید. ولی وقتی این چاکرا بسته می‌شود، احساس می‌کنید که خلاقیت ندارید یا دچار بی‌ثباتی عاطفی شده‌اید. بسته‌بودن این چاکرا می‌تواند با اختلال عملکرد جنسی همراه باشد و شما را دچار ترس از تغییر، افسردگی یا رفتارهای اعتیادمانند کند.
چاکرای شبکه خورشیدی یا مانی‌پورا (Manipura) از قسمت ناف تا حدود قفسه سینه قرار دارد و مسئول ارتباط با قدرت شخصی ماست. این چاکرا مسئول اعتماد به نفس و عزت نفس است و به ما کمک می‌کند که حس کنیم اختیار زندگی خود را در دست داریم. این چاکرا با تمام چیزهای مربوط به متابولیسم، گوارش و معده نیز مرتبط است.
وقتی این چاکرا متعادل است، احساس قدرت، اعتمادبه‌نفس، درک شهودی و عزت‌نفس زیادی دارید. ولی بسته‌شدن آن موجب کاهش عزت‌نفس، تصمیم‌گیری دشوار، عصبانیت و مشکلات کنترلی شود. در این حالت علاوه بر اینکه به خود احساس بدی دارید، ممکن است به بی‌علاقگی یا اهمال‌کاری سوق داده شوید یا دیگران به‌راحتی بتوانند از شما سوءاستفاده کنند. از نظر جسمی نیز ممکن است دچار مشکلاتی مانند ناراحتی‌های گوارشی یا گاز معده شوید.
چاکرای قلب یا آناهاتا (Anahata) در نزدیکی قلب، مرکز قفسه سینه، غده تیموس، ریه‌ها و سینه‌ها قرار دارد. (غده تیموس در دستگاه غدد درون‌ریز و دستگاه لنفاوی نقشی حیاتی دارد.) چاکرای چهارم چاکرای مرکزی و محل تلاقی جسم و روح است. این چاکرا همان‌طور که از نامش پیداست، به عشق مربوط است.
توانایی ابراز و دریافت عشق از این چاکرا نشئت می‌گیرد. بنابراین زمانی که باز و متعادل است، عشق، روابط سالم و زندگی شاد جریان دارند. ولی بسته‌بودن آن موجب غم، خشم، حسادت، ترس از خیانت و نفرت از خود و دیگران می‌شود.
چاکرای گلو یا ویشودها (Vishuddha) در گلو قرار دارد. این چاکرا با تیروئید، پاراتیروئید، فک، گردن، دهان، زبان و حنجره مرتبط است. توانایی برقراری ارتباط کلامی از چاکرای پنجم نشئت می‌گیرد.
حقیقت درونی ما را همین چاکرای پنجم بیان می‌کند و در واقع وظیفه‌اش اطمینان از انتقال درست حقایق درونی ماست. چاکرای گلو بر تمام ارتباطات حاکم است و اولین چاکرا از ۳ چاکرای معنوی است. (برخلاف چاکراهای پایین‌تر که بیشتر به مسائل جسمی مرتبط‌اند.) وقتی این چاکرا باز است، می‌توانید به‌خوبی به حرف‌های دیگران گوش دهید و همچنین صحبت کنید و خود را به‌روشنی بیان کنید. ولی با بسته‌شدن آن بیان احساسات دشوار می‌شود و در این حالت، فرد هنگام بروز خود یا گوش‌دادن به صحبت‌های دیگران دچار مشکل می‌شود.
آجنا (Ajna) یا چاکرای چشم سوم بین چشم‌ها قرار دارد و بر اندام‌هایی مانند غده هیپوفیز، چشم‌ها، سر و قسمت تحتانی مغز مسلط است. چاکرای چشم سوم بر شهود حاکم است و توانایی تشخیص و استفاده از آن را نیز دارد. این چاکرا با تخیل نیز مرتبط است. چشم سوم مسئول همه چیزهایی است که بین شما و دنیای خارج وجود دارد و مانند پلی بین این دو عمل می‌کند. این به شما امکان می‌دهد از هر توهم و تصوری عبور کنید و تصویر واضحی را ببینید.
بسته‌بودن این چاکرا موجب می‌شود که دسترسی به شهود، اعتماد به صدای درونی، یادآوری حقایق مهم و یادگیری مهارت‌های جدید مختل شوند. اگر چاکراهای پایینی (چاکراهای ریشه، خاجی، شبکه خورشیدی و قلب) نامتعادل باشند، چشم سوم نیز نامتعادل خواهد بود. این مسئله موجب می‌شود فرد قضاوت‌کننده، کوچک‌انگار و درون‌گرا شود. بسته‌بودن چاکرای چشم سوم با مشکلات فراوانی شامل افسردگی، اضطراب و قضاوت‌کردن دیگران مرتبط است. بسته‌بودن این چاکرا از نظر فیزیکی نیز موجب سردرد، سرگیجه و مشکلات فراوانی در ارتباط با سلامت مغز می‌شود. البته وقتی چشم سوم کاملا باز است، به‌شدت با شهود خود در تماس هستید و تجربیات را از منظری بالاتر درک می‌کنید.
چاکرای تاج یا ساهاسرارا (Sahasrara) بالای سر قرار دارد. این چاکرا مرکز روشن‌بینی و ارتباط معنوی ما با خود، دیگران و جهان است. این چاکرا مسئول ارتباط ما با کیهان و هدایت معنوی است و در هدف زندگی نقش دارد. وقتی این چاکرا باز است، احساس می‌کنید که هدایت می‌شوید و با انرژی جهانی در تماس هستید.
فعالیت کم این چاکرا منجر به احساس بی‌تفاوتی و بی‌میلی و نداشتن هدف در زندگی می‌شود یا ممکن است احساس کنید که خود همیشگی‌تان هستید و فقط از نظر ارتباط معنوی و روشن‌بینی وضعتان خوب نیست. بر خلاف سایر چاکراها، معمولا چاکرای تاج فقط با تمرین‌های یوگا یا مراقبه‌های خاص یا در زمان‌هایی مشخص کاملا باز می‌شود. شاید بتوانید با تمرین‌های روزانه کمی طعم بازبودن این چاکرا را بچشید. هنگامی که از نظر معنوی مشکل دارید یا دچار استرس مکرر هستید، باید بر رفع انسداد و متعادل‌کردن چاکرای تاج تمرکز کنید.
ممکن است افراد تصور کنند که سنگ هفت چاکرا به معنای این است که برای هر چاکرا تنها یک سنگ مشخص وجود دارد. اما چنین نیست و هر چاکرا مجموعه‌ای از سنگ‌ها را می‌تواند بپذیرد تا بر آن تأثیر بگذارند.
همان‌طور که در بالا نیز به آن اشاره شد، هر چاکرا سنگی مخصوص به خود را دارد که در یک جدول می‌توان آنها را دسته‌بندی کرد. به این صورت که سنگ هفت چاکرا به انواع زیر می‌توانند مورد استفاده قرار گیرند:
سنگ چاکرای اول: تمامی سنگ‌های سرخ رنگ:
سنگ چاکرای دوم: تمامی سنگ‌های نارنجی رنگ:
سنگ چاکرای سوم: تمامی سنگ‌های زرد و طلایی رنگ:
سنگ چاکرای چهارم : تمامی سنگ‌های سبز رنگ:
سنگ چاکرای پنجم: تمامی سنگ‌های آبی رنگ:
سنگ چاکرای ششم: تمام سنگ‌های نیلی رنگ:
سنگ چاکرای هفتم : تمامی سنگ‌های بنفش:
استفاده از سنگ مناسب هر چاکرا به تعادل آن کمک می‌کند. خواص هر سنگ با توجه به نوع سنگ و اندازه آن متفاوت می‌باشد. تفاوت رنگ هر سنگ به انرژی و نور ساطع شده از آن بر می‌گردد. سنگ‌های چاکرا باید شفاف و خالص باشند تا تأثیر بگذارند. با قرار گرفتن سنگ مناسب بر روی چاکرای وابسته، در فعالیت و جریان آن چاکرا تأثیر مثبتی ایجاد شده و به راحتی می‌تواند وظایف انتقال و پخش انرژی به اندام مربوطه را اجرا کند.
گاهی جریان انرژی در یک چاکرا کاهش می‌یابد یا برعکس، انرژی موجود بیش از حد زیاد است. هریک از این شرایط نتایج متفاوتی دارند. وقتی چاکرا کم‌انرژی است، در بروز ویژگی‌های مرتبط با آن چاکرا مشکل خواهیم داشت و وقتی بیش از حد فعال است، ویژگی‌های مربوط به آن نیروی غالب زندگی ما می‌شوند که ممکن است اثرات جسمی و روحی داشته باشد. مثلا فعالیت کم چاکرای اول احتمالا به‌صورت افسردگی و ناامنی بروز می‌کند، در حالی که انرژی بیش از حد آن به‌صورت بی‌پروایی خطرساز نمایان می‌شود.
چاکرایی که تعادل ندارد، می‌تواند بر قسمت‌هایی از بدن که نزدیک آن چاکرا هستند اثر منفی بگذارد که شامل اندام‌ها، استخوان‌ها، مفاصل و بافت‌های نزدیک آن ناحیه می‌شود. از نظر روانی نیز متعادل‌نبودن چاکرا می‌تواند موجب برهم‌خوردن تعادل عاطفی شود و به افزایش خشم، غم، ترس یا ناتوانی در تصمیم‌گیری بی‌انجامد.
استرس زیاد (جسمی یا ذهنی) می‌تواند موجب برهم‌خوردن تعادل یک یا چند چاکرا شود. عادات شخصی مانند وضعیت نامناسب بدن، خوردن غذاهای ناسالم یا رفتارهای خودتخریبگر نیز می‌توانند موجب عدم تعادل چاکرا شوند. عدم تعادل طولانی‌مدت نیز موجب بیماری جسمی، مشکلات اسکلتی‌عضلانی و چالش‌های سلامت روان مانند افسردگی یا اضطراب می‌شود.
برای افزایش تعادل در چاکرا می‌توانید به این روش‌ها در جسم خود هم‌ترازی و تعادل ایجاد کنید:
حرکت‌های یوگا به تنظیم انرژی در چاکراها کمک می‌کنند. حرکت‌های مناسب برای بازکردن هریک از ۷ چاکرا عبارت‌اند از:
منظور از پاکسازی چاکراهای بدن مجموعه روش و تکنیک هاییست که برای خروج انرژی‌های منفی و آلوده، از بین بردن انسداد و بلوک های انرژی و در نهایت باز شدن چاکرا و ایجاد جریان انرژی تازه به داخل بدن می‌باشد.
باز کردن چاکرا از مراحل زیرمجموعه پاکسازی می‌باشد. اما لزوما در طی روند پاک سازی چاکرا صورت نمی گیرد. بدین منظور که ممکن است چاکرای فرد باز باشد ولی بلوک های انرژی و قفل های انرژی رفع نشده باشند. در این صورت خطر جذب هرگونه انرژی مضر و آلوده برای فرد وجود دارد.
در این حالت فرد نمی‌تواند برای دریافت انرژی تمایزی بین انرژی مفید و مضر قائل شود و تماماً نوع انرژی دریافتی به شرایط و محیطی که داخل آن قرار گرفته بستگی دارد. یعنی اگر در محیطی عرفانی، معنوی و شاد قرار بگیرد انرژی‌های مثبت وارد می‌شوند. اما اگر در محیطی آلوده و سرشار از خشم، حسادت و نفرت قرار بگیرد انرژی‌های همان محیط را به طور کامل جذب می‌کند.
یکی از روش‌های درمانی موقت برای همچین شرایطی، تمارین ایجاد هاله دفاعی و محافظتی در اطراف خود فرد است تا اجازه ندهد کوچک‌ترین انرژی منفی به راحتی به هاله انرژی اصلی او وارد شوند. فرد می‌تواند از مراقبه‌های مخصوص و مدیتیشن‌های حفاظتی ویژه استفاده کند و با تمرکز و پشتکار به ایجاد این لایه محافظتی تلاش کند.
متأسفانه بسیاری از افراد با کسب کوچک‌ترین دانشی در این زمینه، سعی بر انجام این تمارین، باز کردن و پاکسازی چاکرای خود دارند. باید بگوییم که ممکن است در حد خواندن یک مقاله برای شما کار آسان و راحتی به نظر برسد، اما باید بدانید که به هیچ وجه این‌طور نیست. باز کردن و پاکسازی چاکرا روشی سنتی و دیرینه است که طی سالیان سال مراقبه‌های سخت، روزه داری و خودداری به دست می‌آید. همچنین باید توسط افرادی کاملاً مسلط و خبره با پشتوانه سابقه در این زمینه آموزش ببینید و راهنمایی شوید. بسیاری از افراد سودجو با برگزاری جلسات متعدد بدون داشتن مهارت و تجربه کافی سعی در فریب شما دارند.
تلاش برای باز کردن و پاکسازی چاکرا اگر به خطا باشد ممکن است منجر به آسیب‌های ذهنی و روانی شدید گردد و زندگی شما تیره و تار شود. همان‌طور که می‌دانید جهان در کنار زیبایی و آرامش مملو از انرژی‌های تاریک، خشن و غمگین است. هرگونه اشتباه در مراقبه و روش‌های متعدد باز کردن چاکرا به جذب این انرژی‌ها می‌انجامد. تصور کنید که وارد هر محیطی که می‌شوید تمام بدی‌ها و زشتی‌های محیط را مانند یک اسفنج جذب کنید!
پیشنهاد ما به شما این است سعی داشته باشید تا در مراحل ابتدایی و بی ضرر فعالیت کنید و ذهن و جسم خود را با مدیتیشن‌های اولیه مانند یوگا و رعایت سبک و شیوه صحیح تفکر، کنترل احساسات، تغذیه و فعالیت‌های ورزشی سالم پاک نگه دارید.
-جذب، گوارش و توزیع پرانا (انرژی حیاتی) در بخش‌های مختلف بدن بر عهده آنهاست.
-کنترل، تقویت و مسئولیت درست کار کردن کالبد جسمانی و اعضای مختلف آن را برعهده دارند. غده درون‌ریز به وسیله بعضی از چاکراهای اصلی تنظیم می‌شوند و انرژی می‌گیرند. با کنترل و دستکاری چاکراهای اصلی می‌توان غده درون‌ریز را تحریک یا مهار کرد. تعداد زیادی از ناخوشی‌ها، تا حدودی ناشی از خوب کار نکردن چاکراها هستند.
-بعضی از چاکراها مراکز استعداد‌های روانی هستند. فعال‌سازی چاکراهای خاص ممکن است باعث توسعه یافتن استعداد‌های روانی خاص شود. برای مثال چاکراهای کف دست برای فعال کردن، آسانترین و امن‌ترین چاکراها هستند. با فعال کردن چاکرا‌هایی که در مرکز کف دست‌ها قرار دارند فرد می‌تواند توانایی خود را در احساس کردن انرژی‌های لطیف، هاله درونی، هاله تندرستی و هاله بیرونی توسعه دهد. این کار با تمرکز کردن به سادگی انجام می‌شود.
تمرینات و تکنیک‌هایی که می‌تواند این مراکز را فعال سازند متعدد و ویژه هستند و نیاز به کسب مهارت طی چند ماه تا چندین سال است.
توانایی و قدرت‌های حاصل از فعال شدن انرژی چاکراها، کرامت یا سیدهی نامیده می‌شود و به معنای قدرت‌های روحی است.
چاکرادرمانی شامل درمان و متعادل‌کردن بدن انرژیک (energetic body) است. افکار، احساسات و رفتارها همگی از انرژی و فرکانس‌های انرژی تشکیل شده‌اند. چاکرادرمانی هرگونه انسداد در بدن انرژیک را پاکسازی می‌کند تا انرژی آزادانه‌تر جریان یابد و مشکلات ذهنی، عاطفی و جسمی کمتری داشته باشیم. برای متعادل‌کردن هر چاکرا باید تمرینات، مانتراها و کارهای خاصی را انجام دهیم. در ادامه، مفیدترین تکنیک‌های چاکرادرمانی را معرفی کرده‌ایم.
تکنیک ارتینگ شامل راه‌رفتن با پای برهنه در طبیعت است. این تکنیک هنگام احساس اضطراب یا عدم تعادل بسیار مفید است. حین راه‌رفتن روی چمن یا شن، ریشه‌هایی را تصور کنید که از کف پایتان خارج می‌شوند و تا مرکز زمین ادامه می‌‌یابند. هنگام راه‌رفتن، عمیق و به‌آرامی نفس بکشید و مانترای «من به زمین متصل هستم» را تکرار کنید.
این مراقبه‌ها رایگان در اینترنت در دسترس‌اند. مراقبه دلخواهتان را پیدا کنید و در جایی آرام و ساکت بنشینید و با گوش‌دادن به صدای مراقبه چاکراهایتان را متعادل کنید.
در این جلسات، استاد ریکی به جابه‌جایی و تعادل انرژی در چاکراهای شما کمک می‌کند تا هماهنگ‌تر و روان‌تر شوند. خودتان نیز می‌توانید ریکی را تمرین کنید.
اگر نشانه‌هایی از مسدودبودن چند چاکرا دارید، بدانید که این کاملا طبیعی است. شرکت در کلاس یوگا یا اجرای تکنیک‌های گفته‌شده می‌تواند همه آنها را متعادل کند تا مسیری برای جریان پرانا از سر تا پا ایجاد شود.
