خبرگزاری فارس-ترنم بهنیا- رفته رفته به هفته دفاع مقدس نزدیک می‌شویم هفته‌ای که در آن گفتن و نوشتن از ایثارگری فرزندان استان کهگیلویه و بویراحمد به سال‌ها وقت نیاز دارد تا بتوانی همه آن‌ها را به زبان آورده و یا به رشته تحریر درآوری.

در 8 سال دفاع مقدس مردم استان کهگیلویه و بویراحمد به خصوص جوانان پرشور استان با حضور همه جانبه در جبهه های حق علیه باطل حماسه‌ها آفریدند به نحوی که این استان کوچک که آن روزها تنها 300 هزار نفر جمعیت داشت در دفاع مقدس رتبه اول حضور در جبهه‌ها را به خود اختصاص داده بود و از این حیث استان در صدر قرار دارد.

داستان ایثارگری و رشادت‌های رزمندگان اسلام از استان کهگیلویه و بویراحمد آن گونه که باید مستندسازی نشد و تنها در این بین یکی از پاسداران جوان آن روزها با ذوق هنری و در حالی که 19 سال بیشتر نداشت دوربین به دست گرفت و توانست تا حدودی ایثار و فداکاری رزمندگان فداکار استان را با با لنز دوربین خود از مهجوریت درآورد و به جوانان نسل امروز معرفی کند.

روی سخن ما با پاسدار جوان آن روزها رضا منطقی و پیشکسوت دفاع مقدس است که بسیاری از خاطرات جوانان فداکار کهگیلویه و بویراحمدی را در قالب عکس و فیلم ثبت و ضبط کرد رزمنده‌ای که با خوش سلیقگی اجازه نداد ایثار جوانان یک استان به فراموشی سپرده شود.

رضا منطقی پس از این که سال‌ها گنجینه ارزشمند خود را در اتاقکی کوچک در خیابان جوانمردان یاسوج با جان و دل محافظت کرد به فکر افتاد تا این خاطرات زیبا را در قالب کتابی به نام چشم شیشه‌ای برای همیشه حفظ کرده و اجازه ندهد این گنجینه ارزشنمند از بین برود.

به همین خاطر به سراغ یکی از پژوهشگران برتر استان کهگیلویه و بویراحمد رفت و از سید حسین یادگارنژاد خواست تا به او کمک کرده و کتابی را با همراهی و همکاری یکدیگر به نام چشم شیشه‌ای تالیف کنند و این گونه همه خاطرات و رشادت‌ها و ایثارگری‌های یک استان که رتبه اول حضور در جبهه‌ها را داشت در این کتاب به رشته تحریر درآید.

سید حسین یادگارنژاد پژوهشگر و محقق و تدوین‌گر کتاب «چشم شیشه‌ای» می‌گوید با آقای منطقی همکار هستیم و یکدیگر را می‌شناسیم اشراف بر کار و برنامه‌های آقای منطقی داشتم بنیاد حفظ آثار پیشنهاد تدوین کتاب را به ما داد فایل را مورد بررسی قرار دادیم از صفر شروع کردیم و قریب 30 جلسه مصاحبه با ۴۰ ساعت کار از آبان ۱۴۰۰ شروع کردیم.

او می‌گوید: این کتاب مجموعه‌ای از آداب و رسوم محلی و همچنین در خصوص زندگی نویسنده کتاب تا امروز است بخشی به سبک های زندگی مردم برمی گردد و در آن از دوران قبل از انقلاب تا جنگ و امروز را مورد بررسی قرار داده است در دوران انقلاب نیز حوادثی برای آقای منطقی رخ داده و با کسانی ارتباط داشته است در دوران جنگ هم دوره‌ای در بیت امام حضور داشته و در جنگ به عنوان تصویربردار دفاع مقدس بسیاری از صحنه ها را ضبط و ثبت کرده و ما متن و تصاویر و فیلم را باهم تطبیق داده ایم تا برای خواننده به واقعیت نزدیک باشد.

یادگارنژاد گفت: جاهایی که تعاریفی از آقای منطقی شنیده ایم با فیلم ها و عکس ها مطابقت داده ایم و اصلاحاتی صورت گرفته است کار فشرده در این هشت ماه صورت گرفته با دوستان همرزم آقای منطقی هم رایزنی‌های زیادی کرده‌ایم تا راستی‌آزمایی صورت گیرد فرماندهان و دوستانی که خاطرات را عین واقعیت بازگو کردند افرادی مثل سردار پیروز و عدل هاشمی سعی کردیم نهایت حقایق بیان شود.

یادگارنژاد می‌گوید؛ یکی از مباحثی که در بحث تاریخ شفاهی جنگ نادیده گرفته شده نقش خانواده ها در دفاع مقدس و همچنین نقش کمک‌های مردمی بوده که در این کتاب پررنگ تر از بقیه کارهای دفاع مقدسی به آن پرداخته‌ایم و نقش همسر رضا منطقی به خوبی بیان شده و تا آنجا که محدودیتی نباشد مطلب را انعکاس داده‌ایم.

این محقق و پژوهشگر می‌گوید مطلب دیگر اینکه پشت جنگ و شور و احساسات مردم را برای کمک به جبهه ها به خوبی در این کتاب آورده ایم و سعی کرده‌ایم که تحریفی در کار نباشد خیلی طبیعی وقایع بیان شده است.

آن چه که از چشم شیشه‌ای باید بدانیم را اینجا مشاهده کنید

یادگارنژاد در پاسخ به این سوال که تا چه اندازه با دفاع مقدس آشنایی دارید می گوید: با تاریخ جنگ آشنایی کامل داشته و چندین پژوهش تاکنون در این خصوص داشته ام تاکنون تعداد ۵ کتاب تاریخ شفاهی دفاع مقدس را تحقیق و تدوین کرده‌ام.

وی در ادامه با بیان اینکه رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد در دفاع مقدس از خود گذشتگی عجیبی داشته و اخلاص آنها به سادگی و پاکی و بی‌ریایی بچه های استان زبانزد در میان همه رزمندگان بوده است گفت: اما متاسفانه این موضوع تاکنون در هیچ کجا مطرح نشده احساس کردم که نیاز است فرزندان استان ما با حماسه بی بدیل پدران خود آشنا شوند.

این محقق با بیان اینکه به عنوان مصاحبه‌گر با خنده های رزمندگان می خندیدم و با گریه های آن ها گریه کردم گفت: آنچه بیش از حد مرا در این کتاب تحت تاثیر قرار داد مظلومیت رزمندگان کهگیلویه و بویراحمد در دفاع مقدس بود مظلومیت دیروز رزمندگان ما با محرومیت امروز استان مطابقت دارد بسیاری از رزمندگان ما می‌بایست اکنون با درجات بالا در مسندهای بزرگ بودند اما به دلیل عدم حمایت بسیاری از این عزیزان جایگاهی در کشور ندارند.

یادگارنژاد به نقطه اوج متاب چشم شیشه ای اشاره می‌کند و می‌گوید در والفجر ۸ و کربلای ۴ ایثار و رشادت بی‌نظیر به همراه تصاویر و فیلم به کمک ما آمده است و آنجا که نتوانسته‌ایم با زبان فیلم و عکس حرف خود را بزنیم حق مطلب را به رشته تحریر در آورده ایم.

وی با بیان اینکه مصاحبه‌هایی را در قالب فیلم می‌بینیم که مربوط به ۴۰ سال پیش بوده در حالی که بسیاری از رزمندگان ما در آن دوران کم سواد بوده‌اند گفت: اما آن قدر روح معنوی داشتند که حرف های آنها از دانش و سواد بسیاری از فارغ التحصیلان رده بالا در دوره کنونی بیشتر است.

او می‌گوید؛ رضا منطقی ۴ هزار عکس از جنگ دارد که تعدادی از آنها را در این کتاب جا داده‌ایم.

وی با بیان اینکه در بحث حمایت ها آنگونه که باید و شاید کسی ما را مورد حمایت قرار نداده گفت: دستگاه های متولی کار فرهنگی در استان حمایت ناچیزی داشتند در بعد فرهنگی و دفاع مقدس حمایتی دیده نمی شود کاری که با ۵۰ یا ۱۰۰ میلیون باید انجام شود تنها کمک دو یا سه میلیون تومانی را می‌بینیم لذا این کار را به صورت دلی انجام دادیم.

یادگارنژاد می‌گوید؛ در حالی که دستگاه هایی مانند حوزه هنری و ارشاد و سایرین می‌توانند کمک‌های خوبی داشته باشند.

محقق و پژوهشگر کهگیلویه و بویراحمدی در پاسخ به این سوال که چرا اسم چشم شیشه‌ای را برای کتاب انتخاب کرده‌اید می‌گوید به خاطر این است که با لنز شیشه ای دوربین بخش بزرگی از ایثارگری مردم یک استان ثبت و ضبط شده است.

رضا منطقی کیست؟

رضا منطقی می‌گوید: نوجوان 16 ساله بودم که انقلاب پیروز شد و دو سال بعد از آن یعنی در شهریور 59 دفاع مقدس آغاز گردید و دل ما بیش از هر چیز با همان سن و سال کم برای حضور در جبهه ها هوایی شده بود.

وقتی می‌دیدم که عشایر غیور استان با آن سن و سن بالا و با تفنگ های شکاری خود قصد جبهه و جنگ کرده بودند دلم هوای جبهه‌ها را کرد گه تصمیم جدی برای حضور در دفاع مقدس گرفتم.

رضا منطقی در کنار شهیدان والامقام و شاخص تقوی

وی گفت: اولین بار از شهرستان بهبهان به صورت بسیجی و داوطلب به تیپ امام حسین(ع) بهبهان اعزام شدیم و حدود دو ماه در آن تیپ مستقر بودیم که ایام اولیه جنگ بود و شهدای زیادی تقدیم کرده بودیم و دشمن از غرب و جنوب می تازید و خرمشهر از دستمان رفته بود.

منطقی ادامه داد: بعد از دو ماه از جبهه برگشتیم و نیروی رسمی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شدیم و بعد از اینکه دوره‌های رزم پاسداری را گذرانیدم جدی‌ترین حضور ما از عملیات خیبر در سال 62 بود.

بعد از عملیات خیبر در تیپ المهدی افتخار حضور در عملیات بدر را داشتیم که دشمن از آن جا شیمیایی را آغار کرد و روزهای سخت جنگ از آن جا آغاز شد.

بعد از عملیات بدر برای اولین بار بچه‌های استان کهگیلویه و بویراحمد که در یگان‌های مختلف پراکنده بودند در لشکر 25 کربلا به فرماندهی برادر مرتضی قربانی فراخوان شدند و آن جا در محور 3 برای نخستین بار رزمندگان استان ساماندهی گردیدند.

رضا منطقی در کنار فرمانده رشید اسلام شهید نورالله یزدان‌پناه

بعد از چند ماهی دوره‌های آموزشی فشرده و آمادگی برای عملیات والفجر 8 آغاز شد و از این جا بود که استان کهگیلویه و بویراحمد به مانند نگینی در سپهر دفاع مقدس درخشید و گردان‌های سیف‌الله، روح الله، یدالله، ثارالله و جندالله حماسه‌های تاریخی آفریدند که بخشی از آن حماسه‌ها توسط دوربین من از شب عملیات تا پاکسازی شهر فاو برای همیشه تاریخ ثبت و ضبط گردید.

وقتی عملیات غرور آفرین والفجر 8 با رمز مقدس یا فاطمه الزهرا در نهر بوفلفل طنین انداز شد حماسه استان از همین جا آغاز گردید که غواصان استان کهگیلویه و بویراحمد به همراه سایر دلاورمردان غواص از نقاط مختلف کشور برای باز کردن معابر سخت و مرگبار دشمن به آب زدند.

دلاورمردان غواص کهگیلویه و بویراحمد در والفجر 8

 وقتی غواصان با رشادت خود عملیات معبرهای خط دشمن را شکافتند گردان‌های خط شکن استان که حماسه آن‌ها تاریخی است و ماموریت تسخیر سایت موشکی فاو را بر عهده داشتند رشادت‌هایی آفریده شد که 48 ساعت جنگ تن به تن نیروهای ما با بعثیون در تاریخ جنگ‌های نوین دنیا ماندگار خواهد بود.

دشمن با سپاه هفتم و چهارم و دیگر نیروهای خود به طرف شهر فاو هجوم آورد که حدود 75 روز جنگ تن به تن صورت گرفت و در این جا جوانان رشید زیادی از استان به درجه رفیع شهادت رسیدند شهیدان والامقامی همچون شهید تقوی و شهید حسین رزمنده که خاطرات آن‌ها هیچ گاه فراموش شدنی نیست. 

در عملیات والفجر 8 فرماندهان زیادی حضور داشتند که از جمله آن ها سردار شهید دکتر حاج سیف الله حیدرپور فرمانده محور 3 به همراهی رزمندگان استان کهگیلویه و بویراحمد بود که همان شب اول عملیات مجروح شد

رضا منطقی می‌گوید: خاطره‌ای که از سردار حاج سیف الله حیدرپور دارم مربوط به عملیات کربلای 5 است که آن شهید والامقام بدن سالمی در هشت سال دفاع مقدس نداشت و بر اثر همین جراحات بعد از جنگ به درجه رفیع شهادت نائل امد.

روزی به تنهایی با سردار شهید حاج سیف‌الله حیدرپور در کانکس سمعی و بصری تبلیغات بودیم حدود ساعت 2 بعد از نیمه شب باران شدیدی می‌بارید، سردار قصد تعویض لباس‌های خود را داشت که به من امر کردند رضا جان نگاه نکن.

با حس کنجکاوی خود یک لحظه بدن مبارک آن فرمانده شهید والامقام را دیدم هیچ جای سالمی در بدن نداشت و همه جای آن پاره پاره بود که نشان می‌داد آن سردار والامقام تا چه اندازه در دفاع مقدس زحمت کشیده است.

سردار شهید دکتر حیدرپور در شهر فاو

رضا می‌گوید: ماموریت بچه‌های استان در والفجر 8 به خوبی به پایان رسید و شهدای شاخص مانند شهیدان تقوی را تقدیم انقلاب و اسلام کردیم و کهگیلویه و بویراحمد با گردان های دلاور خود برگ زرینی در تاریخ دفاع مقدس بر جای گذاشت.

در حالی که سایت موشکی عراقی‌ها در حال محاصره شدن بود سردار حاج مرتضی قربانی را دیدم که سوار بر موتور تریل عراقی‌ها در شهر فاو قدرت نمایی می‌کرد که اوج شکوه پیروزی رزمندگان اسلام را در عملیات تاریخی والفجر 8 به نمایش می‌گذاشت و استان کهگیلویه و بویراحمد در شب اول عملیات 4 گردان و تا پایان عملیات با 10 گردان وارد عمل شد که ایستادگی رزمندگان در برابر پاتک دشمن هیچ گاه از یاد نمی‌رود.

سردار سرلشکر مرتضی قربانی

قبل از عملیات کربلای 4 در جزیره ام‌الرصاص مستقر شدیم و آخرین دیدار و وداع رزمندگان با یکدیگر بود که در آن فرزندان زیادی از استان کهگیلویه و بویراحمد به دلیل لو رفتن عملیات به درجه رفیع شهادت رسیدند اما در پس هر شکست پیروزی است که در کربلای 5 پیروزی های زیادی کسب کردیم.

رضا منطقی از فلسفه دوربین به دست شدن خود در دفاع مقدس می‌گوید با آن که دوربین‌های پیشرفته نداشتیم و امکانات ما هم در حد اولیه بود اما با همین بضاعت اندک کارهای بزرگی انجام دادیم و تصاویر و فیلم‌های ماندگاری برای ثبت و ضبط در تاریخ خلق کردیم.

رضا منطقی در کنار سید ناصر حسینی خالق کتاب ماندگار پایی که جا ماند

بیش از 400 ساعت فیلم از زوایای مختلف و بیش از 5 هزار قطعه عکس از صحنه‌های نبرد رزمندگان اسلام با همین اندک بضاعت به یادگار ماند.

دوربین اولیه‌ای که در دست گرفتم سوپر 8 بود که بعد از آن ویدئو بتاماکس و بعد از آن وی.اچ.اس آمد و تا آخر جنگ با همان کار کردیم.

ماندگارترین عکس‌ها در سخت‌ترین لحظات دفاع مقدس مربوط به فرماندهان و شهدای شاخص بود تصویر شهیدان تقوی که شب قبل از عملیات و تنها 24 ساعت قبل از شهادت ثبت گردید تصویری که نشان می‌دهد شهید والامقام و شاخص ایران برای شهادت خود دعا می‌کند.

بوسه شهید تقوی بر پیشانی منطقی

تصاویری ناب از رزمندگان کم سن و سال و پدر دو شهید که در کنار یکدیگر برای دفاع از کیان اسلام و در کنار فرزندان خود حضور داشتند جانباز شهید محمد لطیف‌فر که با تنها یک پای سالم خود یک گردان را هدایت می‌کرد.

کلیپ‌های ماندگاری از غواصان استان به فرماندهی «ببر اروند» علیمردان روستا و اعزام‌های متعدد از استانی که در هشت سال دفاع مقدس رتبه اول اعزام را به خود اختصاص می‌داد.

رضا منطقی تصویربردار کهگیلویه و بویراحمدی از مجروح شدن خود در عملیات کربلای 4 در حال تصویربرداری هم خاطره دارد که دشمن بمباران شیمیایی می‌کند و رضا تقریبا نابینا می‌شود و برای اعزام به پشت جبهه و مداوا در بیمارستان تهران در یک کوپه از قطار با همرزم و دوست خود همسفر می‌شود اما به دلیل از دست دادن موقت بینایی هر دو یکدیگر را نمی‌شناسند.

تصویری ماندگار از یار آسمانی حاج قاسم شهید حاج احمد کاظمی

رضا منطقی و محمد مهاجرانی هنگامی یکدیگر را در بین راه می شناسند که پرستار از آن‌ها می پرسد شام چه چیزی میل دارید و از اینجا بود که از روی صدا بعد از ساعت‌ها در کنار هم بودن یکدیگر را می‌شناسند.

 عکاس؛ فیلمبردار و مستندساز داستان ما می‌گوید: تا پایان جنگ در جبهه‌ها حضور داشتیم بعد از پایان جنگ در سپاه تا بازنشستگی حضور داشتیم و یکی از آرزوهای ما این بود که بعد از جنگ بتوانیم خدمتی به ائمه اطهار و عتبات عالیات کنیم که قدم در این راه گذاشتیم و داستان‌های جالبی هم از این قسمت زندگی هنری خود داریم.

انتهای پیام/