این بازار ۲۴ساعت شبانه‌روز و ۵روز هفته کار می‌کند و شامل معاملات ۷ ارز اصلی است: USD، EUR، JPY، GBP، AUD ،CAD و CHF. دلار آمریکا با ۸۸درصد بیشترین معامله را در سطح جهان دارد و پس از آن جفت یورو/دلار آمریکا که ۲۳درصد از کل معاملات فارکس در سراسر جهان را تشکیل می‌دهد، قرار دارد.
معاملات فارکس طی ۱۵سال گذشته ۳۰۰درصد افزایش یافته است. این آمار گواهی بر محبوبیت فزاینده معاملات فارکس در ۱۵سال گذشته است و نشان می‌دهد که افراد بیشتری به تجارت فارکس به عنوان راهی برای کسب درآمد روی می‌آورند و این صنعت در حال رونق است. حدود ۹۰درصد از معاملات فارکس شامل معاملات سفته‌بازانه است. این آمار نشانه‌ای گویا از رواج معاملات سفته‌بازانه در بازار فارکس است.
این یک آمار مهم است که باید هنگام بحث درباره آمار فارکس در نظر گرفت. براساس برخی گزارش‌‌‌ها، در سال ۲۰۲۲ تعداد تریدرهای فردی فارکس به بیش از ۱۴میلیون نفر رسیده است. این آمار در مقایسه با سال‌های قبل رشد چشمگیری را نشان می‌دهد که عمدتا به دلیل گسترش پلتفرم‌‌‌های معاملاتی آنلاین و آسان‌‌‌تر شدن دسترسی به این بازار است.
با توجه به افزایش تعداد تریدرها و ریسکهای موجود در بازار بهتر است قبل از ورود به این بازار درخصوص عملکرد آن بررسی‌های لازم انجام شود.
آنچه بازار فارکس را به حرکت درمی‌آورد مانند هر بازار دیگری، براساس عرضه و تقاضای فروشندگان و خریداران تعیین می‌شود.
با این حال، نیروهای کلان دیگری نیز در این بازار نقش دارند. تقاضا برای ارزهای خاص نیز میتواند تحت‌تاثیر نرخ بهره، سیاست بانک‌مرکزی، سرعت رشد اقتصادی و محیط سیاسی در کشور مورد نظر قرار گیرد.
نکته‌ای که نباید فراموش کرد این است که کسانی که ارزهای خارجی را معامله می‌کنند مانند ماهی‌های کوچکی هستند که در حوضچه‌ای از معاملهگران ماهر و حرفهای شنا می‌کنند. تریدرهای فردی حدود ۷ درصد از کل معاملات را تشکیل می‌دهند که به طور متوسط، ۷۱درصد از معاملهگران فردی پول خود را از دست داده‌اند. با این حال، تریدرهای حرفهای و موفق معمولا سودهای قابل‌توجهی کسب می‌کنند. این امر تجارت فارکس را به یک استراتژی تبدیل می‌کند که اغلب بهتر است به متخصصان واگذار شود.
براساس گزارشی از یکی از بروکرهای بزرگ فارکس در سال ۲۰۲۲، بیشترین تریدرهای فردی آن از کشورهای روسیه، ترکیه، آلمان، ویتنام و انگلستان بودند. کشورهای آسیایی مانند سنگاپور، هنگ‌کنگ، تایلند و مالزی نیز به دلیل رشد اقتصادی سریع، طی سال‌های اخیر تعداد قابل‌توجهی تریدر فارکس را جذب کرده‌‌‌اند.
در بازارهای فارکس، خطرات اهرمی نیز وجود دارد، همان اهرمی که ۲۰ تا ۳۰برابر است و میتواند بازدهی بزرگ را ارائه دهد و در عین حال میتواند به معنای زیان‌های بزرگ و سریع باشد. اگرچه این واقعیت که تقریبا ۲۴ساعت در روز کار می‌کند میتواند برای برخی مثبت باشد، اما به این معنی است که برخی از معاملهگران باید از الگوریتم‌ها یا برنامه‌های معاملاتی برای محافظت از سرمایه‌گذاری خود در زمانی که دور هستند استفاده کنند. این بازار بین‌المللی که تقریبا دائما معامله می‌شود به این معنی است که رویدادهای جهانی می‌توانند تقریبا بلافاصله بر معاملات تاثیر بگذارند، این امر به ریسکهای عملیاتی می‌افزاید و میتواند هزینه‌ها را افزایش دهد.
در ادامه سعی خواهم کرد دو بازار سهام و فارکس را با هم مقایسه کرده و تصویر روشنی از دو بازار ارائه دهم.
فارکس و بازار سهام هر دو به عنوان کانال‌‌‌های سرمایه‌گذاری شناخته می‌‌‌شوند، اما از منظر ماهیت، ساختار و عملکرد، تفاوت‌‌‌های اساسی با یکدیگر دارند که سرمایه‌گذاران را به دو مسیر کاملا متفاوت هدایت می‌کنند.
بازار فارکس، بازاری غیرمتمرکز، شفاف و سیال است که در آن جفت‌‌‌های ارزی توسط بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و تریدرهای حرفهای و خرد مورد معامله قرار می‌‌‌گیرند. این بازار بزرگ‌ترین حجم مبادلاتی را در میان همه بازارهای مالی با میانگین حدود ۷.۵تریلیون دلار در روز به خود اختصاص داده است. نقدشوندگی بالا و دسترسی ۲۴ساعته به بازار، از جمله مزایای این بازار هستند.
از سوی دیگر، بازارهای سهام بازارهای متمرکزی هستند که در آن سهام شرکت‌های خاص، همراه با سایر اوراق بهادار، مورد معامله قرار می‌‌‌گیرد. این بازارها بر عملکرد اقتصادی یک شرکت، صنعت یا حتی یک کشور استوار هستند. حجم معاملات روزانه در این بازارها نسبت به فارکس بسیار کمتر است، اما کماکان فرصت‌‌‌های سرمایه‌گذاری ارزشمندی ارائه می‌دهند.
از لحاظ ریسک، بازار فارکس پتانسیل زیان کامل سرمایه را در کوتاه‌‌‌مدت دارد، زیرا از اهرم‌‌‌های معاملاتی بالایی (تا ۱:۱۰۰۰) بهره می‌‌‌برد که میتواند موجب نوسانات قیمتی شدید شود. با این حال، این بازار کمتر در معرض ریسکهای سیستماتیک مرتبط با یک شرکت یا کشور خاص است. در مقابل، بازارهای سهام دارای ریسکهای سیستماتیک و وابستگی بیشتری به اقتصاد و عملکرد شرکت‌ها هستند، اما در عوض، احتمال زیان کامل سرمایه در کوتاه‌‌‌مدت بسیار کمتر
است.
در حالی که میانگین بازدهی سالانه در هر دو بازار حدود ۷ تا ۱۰درصد است، پتانسیل بازدهی بسیار بالاتر در بازار فارکس وجود دارد، به طوری که امکان کسب بازدهی بیش از ۱۰۰۰درصد در یک‌سال برای تریدرهای حرفهای فراهم است؛ در حالی که در بازارهای سهام، بازدهی سالانه بالاتر از ۵۰درصد برای سهام منفرد بسیار نادر است.
ساختار بازار و فضای رقابتی: صنعت فارکس یک بازار OTC بین‌‌‌بانکی و غیرمتمرکز است که در آن معاملهگران به صورت دوجانبه و مستقیم با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. این در حالی است که بازارهای سهام دارای بستری متمرکز از بورس‌‌‌ها و صرافی‌‌‌های رسمی هستند که معاملات را تحت یک چارچوب نظارتی و رقابتی منصفانه میسر می‌‌‌سازند.
بازیگران و اهداف نهایی: در حالی که نهادهای مالی بزرگ مانند بانک‌ها و صندوق‌ها بازیگران اصلی بازار فارکس محسوب می‌‌‌شوند که معاملات را برای مدیریت جریان نقدی، پوشش ریسک و کسب سود انجام می‌دهند، بازار سهام آمیزه‌‌‌ای از شرکت‌های سهامی، سرمایه‌گذاران نهادی و افراد را شامل می‌شود که هدف نهایی آنها افزایش ارزش سهام و سرمایه است.
نظارت و چارچوب قانونی: از آنجا که بازار فارکس فاقد نهاد واحد ناظر است، چارچوب قانونی و نظارتی کمتری بر آن حاکم است. این در حالی است که بازارهای سهام در هر کشور تحت نظارت نهادهای متولی مشخصی همچون کمیسیون بورس و اوراق بهادار قرار دارند که بر فعالیت‌‌‌های معاملاتی نظارت می‌کنند.
قابلیت پیش‌بینی: به دلیل تعداد محدود ابزارهای معاملاتی در بازار فارکس و تاثیرپذیری آنها از عوامل محدود و قابل شناسایی همچون سیاست‌‌‌های پولی، نرخ بهره و شرایط اقتصادی، امکان تحلیل و پیش‌بینی روندهای حاکم در این بازار بیشتر است. در مقابل، فاکتورهای بسیار متنوع‌‌‌تر بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازارهای سهام تاثیرگذار است که امر تحلیل را پیچیده‌‌‌تر می‌‌‌سازد.
تحلیل و استراتژی‌‌‌های متفاوت: در حالی که تحلیل‌‌‌های تکنیکال و تحلیل الگوهای قیمتی نقش محوری در استراتژی‌‌‌های تریدرهای بازار فارکس دارند، تحلیل‌‌‌های بنیادی همچون تجزیه و تحلیل صورت‌های مالی، عملکرد شرکت‌ها و صنایع نقش اصلی را در بازار سهام بازی می‌کنند.
در نهایت، انتخاب بین این دو بازار به سبک، تجربه، تمایل به ریسک و اهداف سرمایه‌گذاری هر فرد بستگی دارد. بازار فارکس برای معاملات کوتاه‌‌‌مدت و سفته‌‌‌بازی مناسب‌‌‌تر است، در حالی که بازار سهام برای سرمایه‌گذاری میان‌‌‌مدت و بلندمدت ارجحیت دارد. بنابراین سرمایه‌گذاران باید با درک کامل ویژگی‌‌‌ها، مزایا و معایب هر یک از این بازارها، تصمیم نهایی خود را اتخاذ کنند.
