اوضاع تهران در ایام کودتا

دنیای اقتصاد سه شنبه 01 شهریور 1401 - 00:02
دو روز بعد از کودتای 28مرداد سال1332 از تبریز به تهران رسیدیم. فکر می‌‌کنم صبح 30مرداد بود که همراه دو نفر دیگر از اعضای حزب «مردم ایران» برای کسب آگاهی از آنچه در شهر می‌‌گذرد، به راه افتادیم. دفاتر احزاب و باشگاه‌های سیاسی که بیشتر در اطراف میدان بهارستان و خیابان‌‌های منتهی به آن قرار داشتند، همه مورد حمله قرار گرفته بودند، جلوتر از همه به دفتر روزنامه «باختر امروز» حمله شده و تخریب شده بود. اما محوطه خانه دکتر مصدق از فاصله چندصدمتری دیگر در محاصره نیروی انتظامی بود و اجازه نمی‌‌دادند کسی نزدیک شود.

شهر، چهره‌‌ای آشفته و مضطرب داشت. اوباش در سطح شهر شعار جاوید شاه و مرگ بر مصدق سر می‌‌دادند و فضا ملتهب و مردم در بهت‌‌ و اندوه ناباورانه ناظر پیروزی و شادی کودتاچیان بودند. علاوه بر نیروهای متشکل در احزاب، دانشگاه و بازار دو پایگاه اصلی و پرقدرت نهضت ملی محسوب می‌‌شد.  دانشگاه که تعطیل بود و تا اواسط مهر هم بازگشایی نشد؛ اما چند روز بعد از فردای کودتا و بعد از انتشار نخستین بیانیه نهضت مقاومت ملی با عنوان «نهضت ادامه دارد»، دانشجویان و فعالان احزاب ملی در خیابان‌‌ها و کوچه‌های شهر در اطراف بازار و در محله‌های بیشتر جنوبی، تظاهرات خیابانی را کلید زدند؛ اما تظاهراتشان پراکنده بود و بیشتر حالت تجمع و گریز داشت. آن روزها اصطلاحا به این سبک تظاهرات، تظاهرات موضعی گفته می‌‌شد. با قرار قبلی درگروه‌های ۴۰ تا ۵۰نفره در نقطه‌‌ای شلوغ در یکی از خیابان‌‌های مرکزی جمع می‌‌شدیم. با سر دادن چند شعار در حمایت از دکتر مصدق، توجه عابران را جلب و سپس یک نفر چنددقیقه‌‌ای برای آنها صحبت می‌‌کرد و معمولا پیش از رسیدن نیروهای امنیتی و بعد از پخش تراکت‌‌های تبلیغاتی پراکنده می‌‌شدیم. سپس در محل قرار بعدی به‌طور پراکنده و نامحسوس گرد می‌‌آمدیم و همان برنامه تکرار می‌‌شد. بعضی وقت‌‌ها هم ماموران مخفی در میان جمعیت که ناظر جریان بودند، نشانی‌‌های بچه‌ها را به نیروهای امنیتی می‌‌دادند و باعث دستگیری آنها می‌‌شدند.

 

از خاطرات حبیب‌الله پیمان

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.