خبرگزاری فارس- اردبیل|علی لطفی: فرقی ندارد کجا قدم می‌زنید؛ کوچه، پارک، کنار پیاده‌راه و حتی خیابان‌های اصلی شهر هم گاه سگ‌های ولگرد سر راه سبز می‌شوند، اولین واکنش خیلی‌ها دور شدن از آن مکان است هر چند این دور شدن؛ ترس و دلهره و بالا رفتن تپش قلب را به همراه دارد.
ساماندهی سگ‌های ولگرد یکی از معضلات محیط زیست شهری نه تنها در شهر اردبیل بلکه در تمامی شهرها شده است، عده‌ای که خود را «حامیان حیوانات» می‌دانند خواستار غذا دادن و به اصطلاح مهربانی با حیوانات از جمله سگ هستند، اما عده‌ای دیگر معتقد هستند که این کار باعث حضور بیشتر سگ‌ها در مناطق مسکونی و در پی آن منجر به سلب آرامش مردم و شهروندان به‌خصوص کودکان می‌شود.
چند سالی می‌شود که در اثر فعالیت‌های مخرب انسان و سبک زندگی آسیب‌زای انسان‌ها، زندگی حیواناتی که بیشتر به انسان‌ها نزدیک هستند دگرگون شده است.
سگ‌ها که از دیرباز نقش ویژه‌ای در فعالیت‌های روزمره انسان به‌ویژه در زندگی روستایی داشته‌اند، در دنیای مدرن امروزی با افزایش زاد و ولد و جمعیت با مشکل بزرگ کمبود غذا مواجه شده‌اند. از همین رو اصلی‌ترین دلیل که باعث گسترش سگ‌های ولگرد در سطح شهرها شده، تقاضای غذا برای ادامه زندگی را می‌توان دانست.
بارها اتفاق افتاده که کودکان خردسال به دور از چشم والدین در پارک یا بوستان مشغول بازی بوده‌اند و به یک باره با هجوم چندین سگ گرسنه مواجه شده‌اند؛ این اتفاق علاوه بر صدمات جسمانی یا حتی در برخی موارد فوت در اثر وخامت جراحت، در صورت جان سالم به در بردن از این حمله وحشتناک، می‌تواند تا سالیان دراز اثری منفی بر روح و روان کودک بگذارد. به عینه شاهد اعتراف عده‌ای از بزرگسالانی که این چنین در کودکی مورد حمله سگ ولگرد قرار گرفته‌اند، بوده‌ام.
برخی از همان سن کودکی و پس از اتفاق ناگوار، در اثر ترس و فشار بیش از اندازه دچار لکنت زبان و حمله عصبی شده و این عارضه را سالیان سال با خود به همراه داشته‌اند و عده دیگری نیز بر اثر همین اتفاق در دوران کودکی، نسبت به محیط‌های باز و خلوت واهمه پیدا کرده و به نوعی فوبیا مبتلا شده‌اند. حمله از جانب سگی گرسنه که برای یافتن غذا زیستگاه خود را تغییر داده، می‌تواند عواقب سخت و جبران‌ناپذیری برای کودکان و حتی بزرگسالان داشته باشد.
قصه اول؛ نان را انداختم و فرار کردم
این روزها ترس مردم از حضور سگ‌های ولگرد در داخل شهر به فضای مجازی هم کشیده است. چند روز قبل، در محله کارشناسان اردبیل (همان‌طور که در تصویر مشاهده می‌کنید) فردی که پس از خرید نان از نانوایی در حال بازگشت به خانه بود، با هجوم دسته‌جمعی سگ‌های گرسنه مواجه شده و نان‌هایش را روی زمین انداخته و ناچار به گریختن می‌شود.
این تصویر را یکی از اهالی در فضای مجازی منتشر کرده و از حضور سگ‌ها و برهم زدن آرامش اهالی گله کرده است.
این شهروند اردبیلی نوشت: « چرا باید هر روز در عبور از خیابان‌ها و کوچه‌ها شاهد حضور سگ‌های بی‌صاحب باشیم؛ به شخصه دیگر از حضور در خیابان‌ها واهمه دارم چرا که هر لحظه منتظر هستم تا سگی را ببینم و قطعا در این مورد از ترس زبانم بند خواهد آمد.
از نظر من اگر بخواهیم این اتفاق را ریشه‌یابی کنیم، مبدا مشکل را در اشتباهات خود می‌یابیم. بسیاری از حیوان دوستان به اشتباه فکر می‌کنند با غذا دادن به حیوانات، کمک شایانی به بقای حیات آنان می‌کنند اما متوجه این مسئله نیستند که این کار باعث لطمه زدن به روند طبیعی حیات آنان شده و تهدیدی در قبال سایر شهروندان نیز به وجود می‌آورند؛ مانند همین فرد که نانش را از کف داده است».
قصه دوم؛ شب‌ها از صدای پارس سگ‌ها نمی‌توانیم استراحت کنیم
شهروند دیگری که در ناحیه بهشت زهرا زندگی می‌کند با انتشاری پیامی در فضای مجازی نوشته است: «شب‌ها چند توله سگ با پارس کردن مانع از استراحت ما می‌شوند، نمی‌دانیم مشکل محله را با چه کسی در میان بگذاریم، از ماموران شهرداری تقاضا دارم با ماشین‌های مخصوص حمل حیوانات به محله ما بیایند.
این منطقه به‌دلیل داشتن فضای باز گسترده و تراکم جمعیت کم، محل مناسبی برای تجمع حیوانات به‌شمار می‌رود و ما خانواده‌ها نسبت به حضور کودکان خود در فضاهای باز نگران هستیم.»
قصه سوم؛ نگه‌داشتن سگ خانگی باعث آزار همسایگان است
کاربر دیگری در فضای مجازی نسبت به فرهنگ اشتباه نگهداری سگ خانگی انتقاد کرده و نوشته است: «با توجه به معماری بناهای ایرانی و کوچه‌های به هم پیوسته و خانه‌های به هم چسبیده، دیگر کمتر همسایه‌ای از احوالات همسایگان خود بی‌خبر است و به هم چسبیدن خانه‌ها باعث شده تا مشکلات گسترده‌ای از قبیل ایجاد سر و صدا و رعب و وحشت ناشی از فعالیت سگ‌های خانگی به وجود بیاید.
همسایه دیوار به دیوار ما چند سگ از نژاد اصیل را در حیاط بزرگ خانه خود نگه می‌دارد و حق هرگونه اعتراضی را نسبت به ایجاد آلودگی صوتی ناشی از پارس کردن سگ‌ها به‌دلیل حق مالکیت منزل خود و «چهاردیواری، اختیاری» گفتن از ما می‌گیرد.
نصف شب می‌شود و گاهی اوقات سگ‌ها شروع به سروصدا کردن می‌کنند و ما به‌دلیل نداشتن قدرت اختیار، قادر به انجام کاری نیستیم. حتی گاهی به هنگام شب که از جلوی منزل همسایه رد می‌شویم، به‌دلیل باز بودن قلاده سگ‌ها، آن‌ها با توحش هرچه تمام‌تر به‌سمت در بسته حیاط خود هجوم آورده و اهالی محل را از پشت در زهره ترک می‌کنند.
احتمالا اگر پیرمرد سالخورده‌ای از جلوی در حیاط این همسایه رد شود، بر اثر فشار بالای طپش قلب همان‌جا خدایی نکرده دچار ایست قلبی شود ، آیا قانونی وجود ندارد که همسایگان را از نگه‌داشتن حیوانات خانگی پر سر و صدا منع کند! رفاه و آرامش تنهاترین خواسته ما به هنگامی است که در منزل هستیم».
حضور سگ‌های ولگرد صدای مردم را درآورده است
تعداد پیام‌های شهروندان و گلایه‌هایشان از حضور سگ‌های در داخل شهر و ورود به کوچه‌ها و میدان اصلی به قدری زیاد شده است که توجه بیش‌ازپیش مسوولان و حل این چالش را می‌طلبد. ترس برخی شهروندان به‌خصوص کودکان از سگ یک بخشی از ماجرا است و انتقال بیماری‌هایی همچون هاری، کیست، سالک و توکسوکارا از دیگر دلایلی است که مردم و مجموعه سلامت را نگران کرده است؛ به سراغ بهروز بالازاده، متخصص دامپزشکی رفتیم.
بهروز بالازاده، در خصوص خطرات احتمالی تجمع سگ‌های ولگرد در مناطق زیست محیطی اظهار کرد: هر سگ ماده به‌طور معمول ۲ بار در سال تولید مثل کرده و در هربار ۵ الی ۱۲ توله سگ به دنیا می‌آورد، اگر این جمعیت از سگ‌ها در هر محیط طبیعی آزاد باشند، تبدیل به شکارچی اول منطقه می‌شوند و گونه‌های جانوری دیگر مانند روباه و پلنگ را با تهدیدهای اکوسیستمی مواجه می‌کنند.
وی افزود: حرکت دسته‌جمعی سگ‌های ولگرد باعث افزایش اعتماد به نفس آن‌ها شده و واهمه آن‌ها از حضور شکارچیان وحشی را نیز از بین می‌برد؛ اگر تعداد یک نوع گونه جانوری بیش از حد معمول باشد، بدون شک بر روی چرخه طبیعی محیط زیست تاثیر منفی خواهد گذاشت که نمونه آن شکار بی‌رویه گرگ‌ها در مناطق جنگلی کانادا بود که با افزایش تعداد گوزن‌های شمالی و متعاقبا از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه روبه‌رو شد.
ایجاد مناطق حفاظتی و اقدام به عقیم‌سازی سگ‌های ولگرد
این دامپزشک عنوان کرد: بهترین راهکار مواجهه با افزایش بی‌رویه سگ‌های ولگرد، ایجاد مناطق حفاظتی گسترده با امکانات آب شرب و تهیه غذا برای این جانداران از جانب شهرداری است.
بالازاده ادامه داد: نباید شرایط به نحوی باشد که آسان‌ترین راه برای کنترل جمعیت حیوانات، محدود به کشتن آن‌ها باشد؛ اقدام به کشتن حیوانات از لحاظ اخلاقی به هیچ‌وجه مورد تایید جامعه پزشکان نیست، زیرا همه مخلوقات به یک اندازه حق حیات دارند.
وی عنوان کرد: این کار نه تنها از لحاظ شرعی مشکل دارد بلکه می‌تواند عواقب سختی برای همه ما داشته باشد و در این بین شهرداری موظف است با اعمال هزینه‌های مربوطه، اقدام به واکسیناسیون، انگل‌تراپی و تخصیص مناطق حفاظتی حصارکشیده برای این حیوانات کند تا عقیم‌سازی هم باعث کنترل جمعیت آن‌ها شود و هم سایر گونه‌های جانوری را از خطر انقراض مصون بدارد.
در مقابله با سگ نباید واکنش غیرطبیعی نشان داد
این دامپزشک متخصص، رفتار انسان‌ها را در هجوم سگ‌ها بسیار موثر دانسته و گفت: سگ‌ها از فاصله دور متوجه حس ترس در وجود انسان‌ها شده و در برابر ترس واکنش نشان می‌دهند؛ در مواجهه با سگ‌ها نباید فرار کرد یا واکنش غیرطبیعی نشان داد و در شرایط معمول با نترسیدن و سرجای خود ایستادن، جرئت حمله از سوی سگ‌ها به حداقل می‌رسد.
بالازاده گفت: اگر افراد مورد حمله سگ‌ها قرار گرفته و دچار گازگرفتگی قرار گیرند، در اولین اقدام سریعا باید به مراکز بهداشتی و بیمارستان‌ها مراجعه کنند و واکسن هاری و کزاز تزریق کنند.
کلینیک مراقبت از سگ‌های ولگرد در اردبیل ایجاد شد
بهزاد اسدی، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری اردبیل در گفت‌‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری فارس در اردبیل اظهار کرد: شهروندان می‌توانند طی تماس با سامانه ۱۳۷ شهرداری اردبیل در تمامی حوزه‌های شهرداری به‌ویژه با اطلاع‌رسانی برای جمع‌آوری سگ‌های ولگرد در سطح شهر با ما همکاری کنند.
وی افزود: در برخی فصول از سال تعداد این حیوانات در حواشی شهر افزایش یافته و در مواردی در سطح شهر نیز مشاهده می‌شود که با حضور ۲۴ ساعته گشت‌های ماموران زنده‌گیر تلاش می‌کنیم تا این مسئله به دغدغه‌ای برای شهروندان تبدیل نشود.
رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری اردبیل گفت: متاسفانه بعضی از شهروندان با نیت خیر و غذا دادن به این حیوانات مقدمات حضور آنان در خیابان‌ها و معابر عمومی را فراهم می‌کنند و این در حالی است که می‌توانند کمک‌های غیرنقدی خود از جمله غذا را در محل پناهگاه این حیوانات تحویل دهند و در نگهداری این حیوانات سهیم شوند.
اسدی تصریح کرد: سگ‌هایی که توسط ماموران زنده‌گیری می‌شوند، به پناهگاه این حیوانات منتقل و در آن‌جا اقدامات برای عقیم‌سازی، تزریق واکسن و پاکسازی آن‌ها انجام می‌شود و به‌همت شهرداری اردبیل برای اولین بار در سطح کشور کلینیک مراقبت از این حیوانات در پناهگاه ایجاد شده است.
وی بیان کرد: در چند ماه آینده زمینه حضور و بازدید شهروندان از این مرکز فراهم خواهد شد تا حامیانی که تمایل دارند در جهت حفظ و نگهداری از این حیوانات فعالیت کنند از نزدیک شاهد فعالیت و اقدامات این مرکز باشند.
به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، معضل حضور سگ‌های ولگرد گرسنه در شهرهای کوهستانی مدتی است که تبدیل به دغدغه مردم شده است؛ از بین رفتن بافت طبیعی چرخه حیات جانوری و ایجاد رعب و وحشت در داخل و خارج از شهرها باعث شده تا این مسئله بیش از پیش اهمیت پیدا کند.
ارگان‌های شهرداری و حفاظت از محیط زیست باید با برنامه‌های مشخص و هزینه‌های اجرایی درصدد رفع این معضل تهدیدکننده باشند. امید است با تدابیر مسؤولان، امنیت زیست محیطی در شهرها حاکم شده و آرامش ذهنی شهروندان نیز تامین شود.
انتهای پیام/۳۷۲۷/ی
