به گزارش خبرنگار مهر، عدالت آموزشی یکی از حلقه‌های مفقوده در نظام آموزشی کشور بوده که طی سال‌های اخیر بیشتر بدان توجه شده است؛ تلاش‌ها در راه تحقق سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش از آن‌جا که در آن به عدالت آموزشی هم توجه شده، موجب می‌شود تا عدالت آموزشی بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد؛ در سخنان مسئولان به آن توجه شود و وزارت آموزش و پرورش در دوره اخیر خود با ساماندهی قرارگاه عدالت تربیتی و نصیب آموزشی برابر به تحقق عدالت آموزشی اهتمام ورزد.

با این وجود به نظر می‌رسد خروجی نظام آموزشی در کشور ما مطلوب نظام سرمایه داری است؛ عمده فارغ التحصیلان مدارس نیازهای جامعه را برطرف نمی‌کنند و مهارت آموزی علی‌رغم شعارها و تلاش مسئولان همچنان مورد غفلت واقع می‌شود.

در این زمینه پیش از این بر این موضوع اشاره کردیم که همسان سازی و برخوردهای یکسان با همه دانش آموزان علاوه بر اینکه خلاقیت را در دانش آموزان از بین می‌برد؛ عدالت آموزشی را نیز تهدید می‌کند.

سعید واحد نژاد فعال فرهنگی و مدیر مدرسه شهدای علم و فناوری همدان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: هر چه که دولت و حاکمیت بخواهد عدالت آموزشی را رشد بدهد؛ باید انسان سازی را از بین ببرد؛ به عنوان مثال این انتقاد وارد است که چرا باید برنامه درسی کودک روستایی با کودک شهری یکسان باشد؟ چرا باید دختر و پسر یک محتوای آموزشی را دریافت کنند. طبیعی است که بخشی از محتوای درسی قاعدتاً یکسان است اما وقتی یک دختر نقشش در جامعه در آینده مادری و همسری است محتوای درسی او باید با پسری که در آینده قرار است نقش پدری و شوهری را ایفا کند؛ متفاوت باشد.

واحد نژاد با بیان اینکه با این نظام آموزشی هر اقدامی انجام دهیم؛ در عمل به نظام سرمایه داری خدمت می‌کنیم گفت: باید زمین بازی را عوض کنیم.

این فعال آموزشی در پاسخ به این سوال که شاید مدل‌های عدالت محور شما تنها در یک جامعه کوچک جوابگو باشد گفت: شاید ما نیازمند همین مسئله باشیم که هر منطقه کوچک برای خودش برنامه ریزی آموزشی داشته باشد. شاید یکی از از راه‌های تقویت عدالت آموزشی، کوچک کردن عرصه اعمال سیاست گذاری هاست؛ اینکه به شکلی همسان یک قانون را برای همه دانش آموزان کشور اعمال کنیم دقیقاً مخالف عدالت آموزشی است.

وی با بیان اینکه هر شهر نیازها و فرهنگ متفاوتی دارد که در نظام تعلیم و تربیت باید دیده شود؛ گفت: نه تنها هر شهر بلکه حتی در شهرهای بزرگ هم نیازهای دانش آموزان هر منطقه با منطقه دیگر فرق می‌کند؛ سرعت انتقال اطلاعات هم باید در این مورد در نظر گرفته شود.

وی با اشاره به این مطلب که یکی از راه‌های افزایش درآمد بانک‌ها، قسط‌های کلان وام‌های بانکی است گفت: طبیعی است که بانک‌ها خواهان حذف این نوع سود دهی نباشد؛ وقتی حیات بانک به اخذ سودهای کلان وام‌هایش بستگی دارد؛ طبیعی است که خودش به دنبال حذف آن نخواهد رفت؛ طبیعت مدارس فعلی هم در همین همسان سازی و برخوردهای یکسان است و حیات این نوع مدارس به آن وابسته است.

واحد نژاد با طرح این سوال که مهمترین راه تحقق رسید عدالت آموزش چیست گفت: در آیه قرآن آمده است که " لیقوم الناس بالقسط " آمده است که بر اجرای عدالت تاکید می‌کند؛ این آیه قرآن بر این موضوع اشاره می‌کند که برای اجرای عدالت باید مردم خواهان آن شوند؛ با حضور مردم است که عدالت آموزشی محقق می‌شود؛ اعمال عدالت آموزشی حکومتی نیست؛ اگر در تاریخ نگاه کنید بسیاری از انبیا در رسیدن به اهداف والای دینی و عرفانی خود ناموفق بودند؛ به این دلیل که مردمان آن عصر با آنان همکاری نکردند و به آنان ایمان نیاوردند.

علاوه بر ساخت مدارس، اداره آن نیز با مردم باشد

این فعال آموزشی با بیان اینکه سنت خدا این است که برای تحقق عدالت مردم پای کار باشند؛ گفت: مشارکت‌های مردمی در آموزش و پرورش امروز بیشتر تنها در مدرسه سازی است. این در حالی است که برخی افراد برای فرار از مالیات اقدام به مدرسه سازی می‌کنند؛ افرادی که به جای دادن مالیات مستقیم ترجیح می‌دهند مدرسه سازی کنند؛ هزینه ساخت مدارس در حقیقت از مالیات کم می‌شود و اگر مالیات‌ها برداشته شود نقش مدرسه سازی هم کم رنگ خواهد شد. ما باید به دنبال این باشیم که علاوه بر ساخت مدارس، اداره آن نیز با مردم باشد

وی با بیان اینکه همکاری مدارس با نهادهایی همچون مساجد اصلاً دیده نشده است گفت: اگر اداره مدارس مردمی باشد؛ هیچگاه معلمان معترض نمی‌شوند؛ در بیانیه گام دوم هم آمده است که مردم در مسئله شناسی، حل مسئله، اجرا و پیگیری مشارکت داشته باشند؛ در اسناد بالادستی آمده است که اجرای قوانین و اداره مدارس نباید دولتی باشد و این وظیفه حلقه‌های میانی و مردم است که مدارس را اداره کنند؛ حضور مردم و خیرین فقط به بحث ساخت مدارس محدود نمی‌شود؛ بلکه اداره آنها نیز باید مردمی باشد