به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهدمقدس، بیستم دی‌ماه سالروز قتل میرزا محمدتقی‌خان فراهانی معروف به امیرکبیر، بزرگمرد تاریخ معاصر ایران، به فرمان ناصرالدین‌شاه قاجار است. هرچه نام والای امیرکبیر یادآور اصلاح، پیشرفت، لیاقت و شایستگی است، عزل و قتل او، از جمله خاطرات تلخ و ناگوار حافظه تاریخی مردم ایران است
به بهانه سالروز قتل امیرکبیر، به معرفی آثار مرتبط با اولین صدراعظم ایران در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی پرداخته‌ایم.
داستان‌هایی از زندگی امیر کبیر
کتاب «داستان‌هایی از زندگانی امیرکبیر» نوشته استاد محمود حکیمی است. استاد این داستان‌ها را طی سال‌ها پژوهش و جستجو براساس منابع مستند و قابل استناد گردآوری کرده که تا به حال بیش از 50 بار تجدید چاپ شده است.کتاب متن به هم پیوسته و سنگین تاریخی ندارد بلکه مجموعه داستان‌های مستقل و کوچکی است که برای خواننده غیر حرفه‌ای نیز جالب است.
در پیشگفتار کتاب آمده است : «داستان‌هایی که در کتاب آمده است تنها گوشه‌ای از زندگی آن مرد بزرگ را نشان می‌دهد، او چون انسان بود زندگی‌اش خالی از ضعف نبود، پس از شهادتش کوشش‌های فراوانی شد تا شخصیتش تخریب شود. او را به دزدی، خیانت و بیگانه پرستی متهم کردند اما حتی در زمانی که در همه شهرها و قریه‌ها و مسجدها تبلیغات دروغین ناصری ادامه داشت و بر سر در هر امامزاده‌ای سخن از عدالت ناصری بود، مردم شریف و سپاسگزار در خانه سر در گوش هم از عصر غرورآفرین صدارت امیر کبیر سخن می‌گفتند.»
بزرگمرد اندیشه و عمل
کتاب «میرزا تقی خان امیرکبیر؛ بزرگمرد اندیشه و عمل تاریخ معاصر ایران زمین»، پژوهشی مستقل در زمینه اقدامات، شخصیت و زمانۀ امیرکبیر، از نخستین روزهای زندگی وی تا رسیدن به مناصب مختلف است که در نهایت به مقام صدارت ناصرالدین شاه قاجار ختم شد.
سفرهای سیاسی امیرکبیر به سرزمین‌های همسایه، پیش و پس از رسیدن به صدارت، همچنین سیاست داخلی و خارجی وی به خصوص در مقابل کشورهای استعمارگری چون روس و انگلیس از دیگر مطالب کتاب است. مریم نژاد اکبری مهربان؛ نویسنده در این اثر همچنین به تشریح فضای دربار ایران در زمان صدارت امیرکبیر و شخصیت‌های بانفوذ آن زمان و دسیسه‌های درباری می‌پردازد.
زندگی امیرکبیر در یک کتاب
کتاب «زندگی امیرکبیر میرزا تقی خان فراهانی» اثر قاسم نوده فراهانی، حاوی مطالب متعددی است درباره زندگی و کارهای میرزا تقی‌خان امیرکبیر فراهانی خانواده میرزا تقی‌خان، سال تولد امیر، زنان امیر، وصلت امیرکبیر با خاندان سلطنت، دختران امیر، وزارت نظام آذربایجان، خوی و منش امیرکبیر، مقام تاریخی امیرکبیر، کتاب نوادر الامیر، وزارت میرزا تقی‌خان امیرکبیر، نظام مالیه کشور، جاسوسان امیرکبیر، ترسیم اولین نقشه تهران، دارالفنون، نامه‌های امیرکبیر به شاه، دیانت و عبادت امیرکبیر.
توطئه‌های دلهره‌آور
در کتاب «به دنبال امیرکبیر»، اثر محمد حسینی که توسط ناهید کاشمی تصویرگری شده است، حوادث جالب و باورنکردنی از رویدادهای زمان صدراعظمی این بزرگمرد تاریخ ایران را می‌خوانیم. این کتاب یکی از مهم‌ترین دوره‌های تاریخ ایران را کاوش می‌کند و از توطئه‌های دلهره‌آوری پرده برمی‌دارد که سرانجام امیرکبیر را به حمام فین کاشان می‌رسانند.
از تولد تا مرگ
کتاب «امیرکبیر و ایران » اثر فریدون آدمیت، مربوط به توضیحاتی در مورد زندگی نامه امیرکبیر از تولد تا سلطنت رسیدن اوست. در این کتاب به شرح زندگی امیرکبیر از تولد تا زمان مرگ او می پردازد. اقدامات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و مذهبی امیرکبیر و اصلاحات و تفکرات این والا مقام از ویژگی های مهم بخش هایی از این کتاب است. برای اینکه امیرکبیر را بشناسیم این کتاب بهترین منبع موثق است.
شرح حال و خدمات ارزنده امیرکبیر
کتاب «امیرکبیر تجلی افتخارات ملی» اثر محمد احمد پناهی سمنانی، به شرح حال و خدمات ارزنده امیرکبیر، صدراعظم با کفایت ناصرالدین‌شاه اشاره دارد.
وی در دوره ولایت‌عهدی ناصرالدین‌شاه در تبریز به مقام وزارت نظام آذربایجان رسید، سپس با خواهر او عزت‌الدوله ازدواج کرد و در پی آن در سال 1264 ه.ق از سوی ناصرالدین‌شاه به صدراعظمی برگزیده شد. تاسیس دارالفنون و انتشار روزنامه از اقدامات وی به شمار می‌آید. سال شمار زندگی امیرکبیر، توضیح اعلام متن، تعدادی عکس و فهرست منابع و ماخذ از مطالب مندرج دراین کتاب است.
امیرکبیر در آینه انقلاب
کتاب «امیرکبیر در آینه انقلاب» به زندگی، صدارت، اقدامات و سرگذشت میرزا تقی‌خان امیرکبیر اختصاص یافته که مسعود عظام، پدیدآور این مجموعه مباحثی چون عوامل خاص تربیت امیرکبیر، سیاست‌های داخلی امیر، از جمله استقرار امنیت، اصلاحات اداری، تنظیم بودجه، مبارزه با استعمار اقتصادی، تقویت بنیه نظامی، اصلاح امور قضایی و منهیان پرداخته و در واپسین بخش کتاب اوضاع کشور را پس از عزل و قتل امیرکبیر بررسی می‌کند.
آنچه در این گزارش معرفی شد، تعداد اندکی از منابع مطالعاتی پیرامون عملکرد امیرکبیر و جایگاه تاثیر گذار او در تاریخ ایران است و علاقه مندان می توانند با استفاده از منابع معتبر موجود در کتابخانه های آستان قدس رضوی در مشهد و شهرستان ها، اطلاعات خود را در این زمینه کامل کنند.
انتهای پیام/281/ش
