فدراسیون ورزش های معلولین، پس از انقلاب شکوهمند اسلامی، تأسیس شد.
اولین فعالیت این فدراسیون تازه تأسیس، اعزام یک گروه به مسابقات المپیک افراد معلول در هلند بود که در تابستان سال ۱۳۵۹ انجام شد و هدف آن کسب تجارب فنی و تهیه منابع و قوانین و مقررات و شرکت در اجلاس ورزش معلولین برای شناساندن جمهوری اسلامی ایران به فدراسیون بینالمللی معلولین بود.
پس از بازگشت گروه اعزامی از مسابقات المپیک هلند، اولین دوره کلاس مربیگری ورزشهای معلولین در چند رشته برگزار شد. مربیان پساز آموزشهای لازم به استانهای خود بازگشتند و برای تشکیل تیمهای ورزشی دست به کار شدند.
اولین مسابقات افراد معلول در رشتههای دو و میدانی، تنیسرویمیز، شطرنج، بسکتبال با ویلچر، والیبال نشسته و شنا در شهریور ۱۳۵۹ در تهران برگزار شد.
نابینایان تنها در رشته شطرنج شرکت کردند. استقبال افراد معلول از فعالیت های ورزشی و شرکت آنان در مسابقات بهقدری قابل توجه بود که مسئولاین را بر این داشت تا اقدامات بیشتری دراین زمینه انجام دهند.
دفاع مقدس و حضور جانبازان در ورزش
با آغاز جنگ تحمیلی در سال ۱۳۵۹و نیل بخشی برخی از رزمندگان اسلام به فیض جانبازی، روزبهروز به آمار ورزشکاران این رشته افزوده شد.
اولین تیم ورزشی افراد جانباز و معلول کشور، اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۰، در رشته بسکتبال با ویلچر به کشور یوگسلاوی اعزام شد.
تغییر ریاست فدراسیون و تشکیل کلاس های متعدد مربیگری و داوری و برگزاری اولین دوره مسابقات قهرمانی کشور در رشتههای مختلف ورزشی از جمله فعالیت های سال ۱۳۶۰ محسوب میگردد.
تغییر نام فدراسیون به فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین
از تحولات دیگر در ۱۳۶۰ تغییر نام فدراسیون به فدراسیون ورزش های جانبازان و معلولین بود. این سال نقطه اوج اولیه فعالیت ورزشی معلولین دربعداز انقلاب اسلامی محسوب میشود.
سال ۱۳۶۱ اولین کاروان ورزشی جانبازان و معلولین در قالب تیم تیراندازی به مسابقات جهانی استوکمندویل در انگلستان اعزام شد. دراین دوره از بازی ها به دلیل افشاگریهای کاروان اعزامی در مورد جنایات رژیمصهیونیستی و آمریکا از شرکت آنان در رقابت ها جلوگیری کرد.
سال ۱۳۶۳ تیمملیجانبازان و معلولین جمهوری اسلامی ایران در رشته دو و میدانی با توجه به یک سال تحریم در مسابقات استوکمندویل، با شرکت در مسابقات جهانی صاحب مدال های طلا و نقره و برنز شد. همچنین اولین حضور تیم ملی والیبال نشسته کشورمان در مسابقات جهانی والیبال نشسته نروژ وکسب مقام قهرمانی جهان باعث جذب هزاران جانباز ومعلول به این ورزش شد.
یک سال بعد، اولین جشنواره فرهنگی ورزشی جانبازان ومعلولین با شرکت ۵۰۰ ورزشکار در شش رشته ورزشی جانبازان ومعلولین با حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی، حضرت آیتالله خامنهای (مقام ریاست جمهوری وقت) برگزارشد. سخنان گهربار ایشان، توسعه و گسترش ورزش معلولان را باعث گردید. اولین حضور گسترده تیمهای ورزشی افراد جانباز و معلول کشورمان در بازیهایپارالمپیک سئول (پساز تحریم دو المپیک آمریـــکا و شوروی سابــق) با حضور موفق تیمهای مختلف ورزشی مخصوصــاً والیبال نشسته و دو و میدانی همراه بود که ضمن استحکام تشکیلات ورزشهای معلولین در بین جهانیان، فعالیت ورزش دراین رشتهها گسترش بیشتری یافت.
در سال ۱۳۶۸ با همگام شدن فعالیت بنیاد جانبازان با فدراسیون، ورزش جانبازان ومعلولین سیرصعودی گرفت و باعث فعالیت روبهرشد ورزش این قشر شد. از سال ۶۸تا ۷۹ فعالیت فدراسیون با برنامههای مدون و برگزاری جشنوارههای فرهنگیـورزشی که توسط مسئولان عالیرتبه وقت کشور از جمله حضرتآیتالله خامنهای و جناب آقای هاشمیرفسنجانی افتتاح میشد،دگرگونی خاصی یافت. با شرکت موفّق درسه پارالمپیک بارسلون، آتلانتا و سیدنی کشورمان جایگاه مناسب جهانی در ورزش جانبازان و معلولین کسب کرد.
دو رویداد مهم یعنی مستقل شدن فدراسیون نابینایان و تشکیل کمیته پارالمپیک در سال ۱۳۷۹، ازنقاطعطف تاریخ ورزش جانبازان و معلولین محسوب میشود.
با تدوین و تصویب طرح جامع فدراسیون ورزشهای جانبازان و معلولین (بعداز سال ۱۳۸۰) رشتههای ورزشی ۱۵گانه، مطابق اصول، سیاستها و خطمشیها، تدابیر و اهداف تعریف شده، اولویتبندی گردید؛ ولیکن تا پایان مسابقات پارالمپیک آتن، کمیّتگرایی موقعیت خود را حفظ کرده بود و درنتیجه جایگاه جمهوری اسلامی ایران در بین کشورهای شرکتکننده، کاهش یافت. تغییر شرایط زمانی و وضعیت تیمهای ملی، لازم مینمود که اصل کیفیتگرایی و جوانگرایی در اولویت قرار گیرد؛ بنابراین در آمادهسازی تیمهای ملی برای حضور قدرتمند در مسابقات پارالمپیک پکن (۲۰۰۸) از اصل کیفیتگرایی تبعیت شد.
