به گزارش خبرگزاری برنا از همدان؛خانههای بهداشت، نخستین و محیطی‌ترین واحد روستائی ارائه خدمت در نظام شبکه‌‌های بهداشتی درمانی کشور به شمار می‌‌روند و نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌‌ها و صیانت از سلامت مردم را به عهده دارند، به‌‌طوری‌که ارتقای شاخص‌‌های بهداشتی کشور به ویژه در روستاها مرهون فعالیت‌‌های آن‌هاست.
هر خانه بهداشت بسته به شرایط جغرافیایی،به ویژه امکانات ارتباطی و جمعیت،یک یا چند روستا را تحت پوشش خود دارد و نقش کلیدی این خانه‌ها، زمانی مشخص میشود که در دور افتاده‌‌ترین روستاهای کشور با ارائه خدمات بهداشتی لازم به روستائیان، از بروز بیماری در جامعه پیشگیری میکنند.
مهم‌ترین ماموریت خانههای بهداشت در مناطق روستایی، ارائه خدمات پیشگیرانه و بهبود کیفیت زندگی است. خانههای بهداشت وظایف دیگری هم دارند، چون: مراقبت مادر، کودک، بهداشت محیط، بهسازی محیط، آموزش مردم، ارائه مکمل و دیگر موارد است.
در حال حاضر 26 درصد جمعیت کل کشور معادل 21 میلیون نفر در روستاها ساکن هستند. و بدون توسعه روستا، توسعه شاخص‌‌های سلامت امکان‌پذیر نیست و با توجه به تغییر نیازها نقش موثر خانههای بهداشت بسیار مهم و تعیین کننده است.
از منظری دیگر، مهم‌ترین و امیدبخش‌ترین نقش خانه بهداشت، آموزش بهداشت است و بهورزان نیز در خانههای بهداشت وظایفی چون: سرشماری سالانه و ثبت اطلاعات، آموزش بهداشت عمومی و برنامه‌‌های تنظیم خانواده و مراقبت‌‌های تغذیه‌ای، واکسیناسیون و ایمن‌سازی، نظارت بر موازین بهداشت حرفه‌‌ای و غربالگری جمعیت تحت پوشش یا گروه‌‌های سنی، جنسی و شغلی خاص به طور مستمر یا در مقاطع زمانی معین را به عهده دارند.
کارکردهای خانههای بهداشت که به آنها اشاره شد، نشانگر نقش مهم و حیاتی این مراکز است که به محرومترین افراد جامعه خدمت ارائه می‌دهد با توجه به اهمیت این موضوع و با توجه به اینکه شهرستان نهاوند دارای 168 روستا بوده و اهالی این روستاها برای دریافت ابتدائی‌ترین خدمات بهداشتی و درمانی ناچارند به مراکز بهداشت و یا درمانگاه‌ها که عموما به لحاظ زیرساختی ضعیف هستند مراجعه کنند با برخی از دهیار روستاهای نهاوند به گفتگو پرداخته که نتیجه را در ادامه می‌خوانیم:
خانه بهداشت ظفر آباد تنها با یک بهیار مدیریت میشود
حجت الله میربگ دهیار روستای دهیار روستاهای ظفرآباد و چنار گیان نهاوند گفت: تنها روستای ظفرآباد با جمعیت 650 نفری دارای خانه بهداشت بوده و روستای چنار با جمعیت 130 نفر فاقد خانه بهداشت است.
وی با بیان اینکه خانه بهداشت ظفرآباد هیچ پزشکی به معالجه بیماران نمی‌پردازد عنوان کرد: فقط یک بهیار در این مرکز فعالیت دارد و به صورت هفتگی یک پزشک ٫عمومی وماما در روستا استقرار می‌یابند و به درمان بیماران می‌پردازند.
میربگ با بیان اینکه دو روستای ظفرآباد و چنار از زیر نظر درمانگاه تحت پوشش درمانگاه گیان هستند و در آنجا خدمات درمانی خود را دریافت میکنند گفت: درصورتی‌که فردی نیاز به متخصص داشتد باید به درمانگاه گیان مراجعه کند که فاصله این دو روستا با روستای گیان دو کیلومتر است.
*روستای 530نفره عسگرآباد خانه بهداشت ندارد
به گفته دهیار عسگرآباد بخش زرین‌دشت شهرستان نهاوند این روستا با 530 نفر ساکن خانه بهداشت و ودرمانگاهی ندارد.
امید زورآوند با بیان اینکه اهالی روستا در صورت بیماری یا به روستای درانه با جمعیت 115 نفر مراجعه کنند گفت: خانه بهداشت روستای درانه فقط از ساعت 10شب تا 8 صبح فعال است و بعد از این خانه بهداشت هیچ فعالیتی ندارد.
اهالی روستا از نبود پزشک متحمل آسیب‌های فراوان شدند
زور آوند گفت:تاکنون اهالی این روستا از عدم وجود پزشک متحمل آسیب‌های فراوانی شدند.
وی افزود:این خانه بهداشت که روستاهای اطراف را تحت پوشش قرار داده،پزشک و متخصص نداشته و فقط یک بهیار دارند که این وضعیت جای تامل و تفکر دارد.
*استعلاجی بهورز روستای فیزمان باعث شده است هیچ بهورزی در روستا خدمت نکند
دهیار روستای فیازمان نهاوند با بیان اینکه خانه بهداشت این روستا بدون بهورز و پزشک اداره میشود عنوان کرد:در هفته دو روز یک دهیار از روستای کوهانی به این خانه بهداشت مراجعه می‌کند.
سجاد دکامین افزود:بارها برای در خواست جذب نیروی بهورز به مسئولان مراجعه کردیم اما تاکنون هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
وی در ادامه گفت: پس از گذشت 4 سال پیگری، مقرر شده است که امسال یک بهورز را آموزش بدهند که این موضوع هم حداقل دو سال طول می‌کشد.
دهیار روستای فیازمان با بیان اینکه روستائیان از نبود هیچ‌گونه امکانات پزشکی در روستا خسته شدند گفت:در صورتی‌که روستائیان به پزشک نیاز داشته باشند باید به روستای کوهانی مراجعه کنند.
دکامین با بیان اینکه در درمانگاه کوهانی فقط یک پزشک عمومی و ماما فعالیت میکنند خاطر نشان کرد:این پزشک هم فقط به معالجه بیمارانی که از بیماری‌های متدوال و پیش‌پا‌افتاده مثل سرما‌خوردگی رنج می‌برند می‌پردازد، و سایر بیماران مثل دیابتی‌ها باید به نهاوند مراجعه کنند.
وی با اینکه در صورت بحران و مواقع اضطراری باید اهالی روستا با ماشین‌های شخصی خود بیمار را به نهاوند برسانند گفت:درمانگاه روستای کوهانی هم که هشت روستای دیگر را پوشش می‌دهد از امکانات اولیه برخوردار است و بزای آن زیرساخت‌های اورژانسی مانند ماشین آمبولانس در نظر گرفته نشده است.
دکامین با اشاره به ایام کرونا خاطر نشان کرد:در این ایام خدماتی هم چون گندزدایی معابر،توزیع ماسک و آموزش روستاییان در بحث پیشگری از کرونا انجام شده است.
*نبود نیروی بهداشت محیط دردسرساز شده است
دهیار روستای فیازمان با بیان اینکه یکی بزرگ‌ترین مشکلات این روستا نبود نیروی بهداشت محیط است گفت:برخی از اهالی روستا با اقدامات غیر بهداشتی خود مانند ذبح گوسفند، باعث آلودگی آب روستا می‌شوند که لازم است یک مختصص بهداشت محیط بر کار اهالی نظارت کند.
*فقط پذیرای بیمه سلامت هستیم
دهیار روستای حسین‌آباد با بیان اینکه این روستا با جمعیت بالغ بر 1200 نفر از یک خانه بهداشت برخوردار است که یک نیروی بهیار آن را اداره می‌کند مطرح کرد:هفته‌ایی یک بار یک پزشک به این روستا مراجعه می‌کند اما این پزشک تنها به معالجه بیماران خاص می‌پردازد.
عباس کورانی با بیان اینکه اهالی این روستا مجبور هستند برای درمان بیماری خود به درمانگاهی که پنج دقیقه با این روستا فاصله مراجعه کنند خاطر نشان کرد: درمانگاه شهرستان گیان از حضور یک پزشک، ماما و داروخانه و یک دستگاه آمبولانس برخوردار است.
وی بیان کرد: بیمه مورد پذیرش درمانگاه شهرستان گیان بیمه سلامت است و افرادی که بیمه تامین اجتماعی دارند باید هزینه‌های بیشتری برای درمان خود پرداخت کنند.
*روستای ده‌چغای ماما ندارد
بهیار روستای ده‌چغایی با بیان اینکه این روستای مابین دو روستا قاسم‌آباد و حسین‌آباد قرار گرفته و برای در درمان بیماری خود باید به این روستا مراجعه کند گفت:در روستای قاسم‌آباد یک درمانگاه وجود دارد و در روستای حسین خانه بهداشت دارد که روستائیان باید یرای درمان بیماری خود به این روستا مراجعه کنند.
علی ذوالفقاری با اشاره به اینکه در درمانگاه قاسم‌آباد فقط یک پزشک عمومی به معالجه بیماران می‌پردازد خاطر نشان کرد:زنان این سه روستا در صورتی که نیاز به ماما داشته باشند باید به نهاوند مراجعه کنند.
وی افزود: چندین بار درخواست کردیم که در این روستا هم خانه بهداشت تاسیس کنند که با جواب منفی مسئولان روبه رو شدیم.
بهیار روستا ده‌چغایی با بیان اینکه خوشبختانه تاکنون هیچ فردی در این روستا به کرونا مبتلا نشده است گفت: در بحث کرونا اقداماتی همچون ضدعفونی کردن معابر،توزیع ماسک و آموزش‌های روستاییان در بحث پیشگیری از کرونا انجام شده است.
حال با توجه به آنچه گفته شد به نظر می‌رسد با توجه به شرایط خاص بیماری واگیردار کرونایی که در آن قرار گرفتیم، وجود خانههای بهداشت و درمانگاه روستایی بیشتر از هر زمان دیگر احساس میشود چرا که اگر در این شرایط روستایی زیرساخت مناسب برای سلامت خود نداشته باشد نه تنها باعث شیوع این بیماری و انتقال از شهر به روستا و یا بالعکس می‌شوند بلکه در این شرایط سخت اقتصادی می‌بایست متحمل هزینه چند برابری برای درمان بیماری خود شوند.
آن طور که مشخص است با توجه به جمعیت 76٬162 هزار نفری شهرستان نهاوند و بر اساس اطلاعاتی که روستاهای این شهرستان به دست آوردیم روستاهای این شهرستان نه تنها از زیر ساخت خوبی در بحث درمان و سلامت بهرمند هستند بلکه آن دسته از خانههای روستایی و درمانگاه‌هایی که هم در این شهرستان فعال هستند از امکانات و تجهیزات بسیار ضعیف دارند یه طوری‌که حتی برخی از روستاها از نیروهای مانند ماما و پزشک برخوردار نیستند و باید برای درمان بیماری خود به روستاهای اطراف که فقط امکانات و تجهیزات اولیه برخوردار هستند مراجعه کنند.
از طرفی نبود دارو و تجهیزات دارویی یکی دیگر از معضلات روستائیان است که این داستان تا جایی ادامه پیدا می‌کند که برخی از روستائیان برای پیدا کردن یک داروی معمولی مانند استامینوفن باید به روستاهای مختلف دیگر بروند.
از طرفی کمبود و یا عدم نیروی بهداشت محیط در بسیاری از روستاهای شهرستان نهاوند دردساز شده است به طوری‌که آب آشامیدنی برخی از روستاها نهاوند بر اثر بی‌توجهی و عدم نظارت به موضوعات بهداشت محیط و زیست محیطی بسیار آلوده شده است که می‌بایست از فارغ‌التحیصلان این رشته که تعداد آنها هم کم نیست استفاده کرده و وضعیت بهداشت محیط روستاها نیز ساماندهی شود.
موضوع دیگری که به نظر می‌رسد برخی روستاییان با آن دست و پنجه نرم میکنند پذیرش یک بیمه در روستاهای نهاوند است و به نظر می‌رسد که بیمه سلامتی که اکثر روستائیان دارند بسیار از داروها راتحت پوشش خود قرار نمی‌دهد و افرادی هم بیمه تامین‌اجتماعی دارند یا باید برای معالجه بیماری خود هزینه آزاد پرداخت کنند و یا با هزینه بیشتر بیمه سلامت تحت درمان قرار بگیرند.
از طرف دیگر ناگفته پیداست یکی از راه‌های توسعه سلامت کشور توجه به روستائیان و فراهم کردن زیر ساخت درمانی آنها بوده که لازم است مسئولان بهداشت شهرستان نهاوند نگاه ویژه‌ایی به ارائه خدمات درمانی به روستائیان داشته باشند.ش
