خبرگزاری مهر، گروه استانها- سیده سمیه رعد: بی توجهی به حفظ پوشش گیاهی و درختان، عدم لایروبی کامل رودخانه‌ها و برداشت‌های غیرمجاز و بیش از حد تعیین شده از بستر رودخانه‌ها طی سال‌های اخیر موجب شده تا سیل‌ها اثرات ویرانگر و مخرب‌تری را از خود بر جای بگذارند و این امر موجب وارد آمدن خسارت و هزینه‌های سنگین به مردم به ویژه بسترنشینان شده است.
هزینه‌ها و تخریب‌های ناشی از بارش‌های چند ساعته آن هم در استانی که باران جز ماهیت آن است، زندگی و خانه‌های مردم بسترنشین را تخریب و ویران می‌کند و سهم آنها تنها وعده‌های واهی و بی اساس و چشم انتظاری‌های طولانی مدت برای ساخت دوباره زندگی است.
نگاهی به خسارت سیل در گیلان حکایت از وضعیت نامطلوب و لزوم توجه ویژه‌تر مسئولان ملی و استانی برای اختصاص اعتبارات بیشتر به این حوزه دارد. خسارت ۲۰ میلیارد تومانی سیل در نهم مهر ماه امسال و خسارت ۵۰ میلیارد تومانی آبان ماه در کنار تخریب تأسیسات زیربنایی استان نظیر راه‌ها، پل‌ها و آبراه‌ها زنگ خطری است که در صورت عدم توجه به آن و تداوم وضعیت فعلی اوضاع وخیم‌تری را برای مردم در پی خواهد داشت.
عدم لایروبی کامل انهار راندمان آبیاری را کاهش می‌دهد
استاد اقلیم شناسی یکی از دانشگاه‌های استان گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه عوامل انسانی در افزایش و تکرار سیلاب‌ها نقش دارد، تصریح کرد: دستکاری حوضه آبخیز و جنگل‌ها عامل تشدید سیلاب‌ها است.
خسارت ۲۰ میلیارد تومانی سیل در نهم مهر ماه امسال و خسارت ۵۰ میلیارد تومانی آبان ماه زنگ خطری است که در صورت عدم توجه به آن و تداوم وضعیت فعلی اوضاع وخیم‌تری را برای مردم در پی خواهد داشت
پرویز رضایی با بیان اینکه گنجایش کانال‌های آب کاهش یافته است، افزود: موضوع حائز اهمیت راندمان آبیاری است به طوری که در ایران حدود ۶۰ درصد آب ذخیره شده‌ای که باید مورد بهره برداری قرار گیرد در فرآیند تولید استفاده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه کانال‌های آبیاری در گیلان به درستی لایروبی نمی‌شود و این موضوع اثر تخریبی بالایی دارد، بیان کرد: عدم لایروبی کانال‌ها، روی حجم آب انتقالی اثرگذار است و راندمان را کاهش می‌دهد و عملکرد آب منطقه‌ای در این خصوص مطلوب نیست.
رضایی با اشاره به مدیریت غلط منابع آب در کشور و گیلان، تصریح کرد: طبق قانون آب منطقه‌ای متولی اصلی آبرسانی و مسائل مرتبط با آن است و مدیران آن موظف هستند در صورت عدم کفاف بودجه‌های استانی، موضوع را از طریق ملی پیگیری کنند.
آب‌منطقه‌ای به وظایف خود عمل کند
این کارشناس با بیان اینکه شرایط جوی گیلان به آب و هوای اروپا شباهت دارد و این جمله که نمی‌توان در رودخانه‌های استان لایروبی انجام داد تنها پاک کردن صورت مسئله از سوی متولیان است، ادامه داد: آب منطقه‌ای موظف است برای انجام وظایف قانونی محوله، با کمک چندین پیمانکار و قبل از شروع بارندگی نسبت به لایروبی رودخانه‌ها اقدام کند.
رضایی با اشاره به وجود بحران زیست محیطی در کشور، بیان کرد: تغییر شرایط اقلیمی در همه جای دنیا وجود دارد اما کمک گرفتن از راهکارهای علمی آسیب‌ها را کاهش می‌دهد اما مشکلات بسیاری در این حوزه ناشی از سوءمدیریت‌ها است.
وی با تاکید بر ضرورت کنترل تغییر کاربری اراضی کشاورزی در گیلان، عنوان کرد: ۸۰ درصد کشور با خشکی مواجه بوده و مردم سایر استانها به دلیل آنکه وضعیت خشکی در گیلان به نسبت سایر نقاط کمتر است به این استان هجوم می‌آورند که این بحران باید مدیریت شود.
خطر وقوع سیل با وجود ۵۴ رودخانه در گیلان
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای گیلان در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه استان گیلان دارای ۵۴ رودخانه اصلی با حوضه آبریز مستقل است که هر ساله با شروع فصل بارش، سیلاب‌های متعددی در برخی از این رودخانه‌ها رخ می‌دهد، گفت: این سیلاب‌ها سبب بروز خسارات جانی و مالی به تأسیسات آبی، سردهنه ها و ایستگاه‌های پمپاژ می‌شود.
محمد جواد خانی‌پور افزود: از آنجا که رودخانه‌های گیلان هر ساله متحمل خسارت‌های ناشی از سیلاب است، آب منطقه‌ای گیلان با جذب اعتبارت استانی، ملی و استفاده از ظرفیت‌های موجود در قانون بودجه (بند"و" تبصره ۸) نسبت به انجام عملیات ساماندهی رودخانه‌ها شامل احداث کف بند، دیواره حفاظتی، ساخت سردهنه دائمی و لایروبی در راستای تخلیه سیلاب اقدام کرده است.
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای گیلان با اشاره به اقدامات اجرایی آب منطقه‌ای گیلان در سال گذشته و شش ماهه امسال، گفت: لایروبی و سردهنه سازی انهار درجه یک و دو در سطح استان به طول بیش از ۵۰۰ کیلومتر انجام شده که برای آن بیش از ۵۵ میلیارد ریال هزینه شده است.
وی به ساخت سردهنه های اصلی به ویژه در مناطق سنتی آبخور به تعداد ۳۷۰ عدد با هزینه ۵۵۰ میلیارد ریال اشاره و بیان کرد: لایروبی ۲۱ کیلومتر از رودخانه‌های منتهی به تالاب انزلی به منظور کاهش خطرات سیلاب با اعتبار ۲۰ میلیارد ریال و مطالعه و اجرای ۱۷ پروژه مهندسی رودخانه با ارزش ریالی ۱۸۰ میلیارد ریال در حال انجام است.
عدم تخصیص کامل بودجه ابلاغ شده برای ساماندهی رودخانه‌ها
جمشیدی، معاون امور مالی شرکت آب منطقه‌ای گیلان نیز با بیان اینکه مبلغ ۴۵ میلیارد تومان برای ساماندهی رودخانه‌ها در رضوانشهر، تالش، رشت و لاهیجان هزینه شده است، عنوان کرد: این تخصیص از محل اسناد خزانه بود.
از ۵۴ رودخانه گیلان ۲۵ رودخانه ساماندهی شده البته این ساماندهی به صورت کامل نبوده و در بازه‌های زمانی مشخص و فقط به صورت نقطه‌ای ساماندهی و احداث سازه کردیم
وی با بیان اینکه در سال گذشته ۱۳ میلیارد تومان برای ساماندهی رودخانه‌های گیلان ابلاغ شد اما میزان تخصیص ۶.۵ میلیارد تومان بوده است، ادامه داد: در شش ماهه نخست امسال لایروبی انهار درجه یک و دو از اعتبارات استانی انجام شد.
جمشیدی با اشاره به اینکه آب منطقه‌ای گیلان بیشتر لایروبی رودخانه‌های منتهی به تالاب را انجام می‌دهد و عمده اقدامات تثبیت است، گفت: ساماندهی و تثبیت بستر رودخانه‌ها در اولویت است.
وی همچنین ادامه داد: از ۵۴ رودخانه گیلان ۲۵ رودخانه ساماندهی شده البته این ساماندهی به صورت کامل نبوده و در بازه‌های زمانی مشخص و فقط به صورت نقطه‌ای ساماندهی و احداث سازه کردیم.
عدم شفافیت در هزینه کرد بودجه‌ها و بلاتکلیفی رودخانه‌ها و انهار
صحبت‌های معاون امور مالی آب منطقه‌ای گیلان حاکی از بلاتکلیفی و عدم لایروبی و ساماندهی ۲۹ رودخانه استان است و همین نکته می‌تواند علت خرابی‌های گسترده و ویرانگر سیلاب‌ها را برای مردم مشخص کند.
لازم به ذکر است تلاش و پیگیری مکرر خبرنگار مهر برای اطلاع از میزان بودجه اختصاص یافته برای لایروبی رودخانه‌ها به آب منطقه‌ای گیلان بی نتیجه ماند و این موضوع با توجه به عدم لایروبی کامل انهار، کانال‌ها و رودخانه‌ها و تبعات مخرب ناشی از این موضوع نگران کننده است و می‌طلبد که دستگاه‌های نظارتی و قضائی کمی جدی‌تر به موضوع نحوه هزینه کرد بودجه سازمان‌ها ورود کنند.
