اقتصاد آنلاین- سپیده قاسمی؛ سه ماه از آغاز به کار دولت سیزدهم می‌گذرد، طبق یک سنت دولت‌ها، ۱۰۰ روز پس از آنکه زمام امور را به دست می‌گیرند گزارشی از اقدامات خود در بخش های مختلف اقتصادی در این بازه زمانی ارائه می‌دهند. اقدامات انجام شده در این مدت در بخش‌های مختلف، معیاری برای سنجش آن‌ها است.
شاید یکی از پراهمیت‌ترین بخش‌هایی که می تواند معیاری برای عملکرد هر دولتی در ۱۰۰ روز باشد، سیاستگذاری و برنامه‌های انجام شده در بخش کشاورزی است. چرا که بخش کشاورزی ضامن تامین امنیت غذایی کشورها بوده و با امنیت ملی گره خورده است.
دولت سیزدهم در برنامه‌های انتخاباتی خود درباره بخش کشاورزی و امنیت غذایی صحبت کرده است. ابراهیم رییسی در جلسه علنی ۳۰ مردادماه مجلس شورای اسلامی که جهت بررسی برنامه‌های کلان دولت و وزرای پیشنهادی برگزار شد، محور برنامه های خود در بخش کشاورزی را توجه بیش از پیش به فرصت های پیش روی این بخش عنوان کرد و افزود: در وزارتخانه جهاد کشاورزی مسئله دانش، تخصص و شناخت به مسائل کشاورزی و مسائل مهمی که در حوزه کشاورزی وجود دارد، بسیار مهم است.
وی وزیر پیشنهادی خود را مسلط به امور کشاورزی دانست که می تواند با یک رویکرد جهادی و با برخورداری از دانش و تخصص هایی که دارد مسئله جهاد کشاورزی را دنبال کند.
جواد ساداتی نژاد نیز پیش از آنکه رای اعتماد از مجلس برای گرفتن سمت وزارت جهادکشاورزی را بگیرد در تشریح برنامه‌های خود با عنوان " برنامه تحول کشاورزی ایران با رویکرد جهادی" یکی از مهمترین مؤلفه‌های اقتدار ملی را اقتدار غذایی معرفی کرده و در متن برنامه هایش نوشت: با توجه به تجربه‌های موجود در دنیا، اقتدار غذایی بعضا از اقتدار نظامی کلیدی‌تر و اثرگذار‌تر است. از جمله پیش نیاز‌های اولیه اقتدار غذایی، دستیابی به امنیت غذایی با تحول بخش کشاورزی و تاکید بر ظرفیت‌های داخلی کشور است. بخش کشاورزی با داشتن زیربخش‌های چهارگانه زراعت، دامپروری، شیلات و جنگل داری یکی از مهمترین بخش‌های اقتصادی ایران است.
وی پیگیری تأمین ارز مورد نیاز برای واردات نهاده‌های دامی، پیگیری تأمین ارز مورد نیاز برای واردات کالا‌های اساسی برنج، روغن و شکر، پیگیری و تسریع در تأمین ارز مورد نیاز برای واردات علوفه خشبی و خوراک دام، پیگیری تسریع ترخیص و توزیع نهاده‌های دامی رسوب شده در بنادر کشور، پیگیری تامین منابع مالی لازم برای جبران خسارت بیمه کشاورزان و پرداخت و تأمین نهاده برای تولید ماهانه حدود ۲۳۰ هزار تن گوشت مرغ برای تنظیم بازار را برنامه‌های کوتاه مدت بخش کشاورزی اعلام کرد.
برنامه های کوتاه مدت دقیقا همان های است که انتظار می‌رفت دولت در مدت ۱۰۰ روز خود به آن‌ها بپردازد و مشکلات موجود پیش روی آن را مرتفع و نتایج مثبتی را حاصل کند.
اما به گواه کارشناسان و شواهد بازار، اقدامات ۱۰۰ روز دولت کمتر مشکلات بخش تولید را مرتفع کرده و بیشتر بر حلقه آخر زنجیره تولید یعنی بازار مصرف تاکید داشته که نتایج مثبت آن کوتاه مدت خواهد بود، به عبارت دیگر حلقه اول زنجیره یعنی تولید را تقریبا رها کرده و بیشتر تمرکز خود را بر حلقه آخر یعنی مصرف گذاشته است.
البته در ۱۰۰ روز گذشته دولت ابراهیم رییسی اقدامات مثبتی را نیر برای بخش کشاورزی انجام داده است که از قابل توجه‌ترین آن‌ها می توان به اعلام به موقع نرخ خرید تضمینی برای محصولات کشاورزی اشاره کرد. دولت سیزدهم مطابق قانون نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی را قبل از شروع سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ اعلام کرد که اهمیت آن دادن فرصت به کشاورزان برای برنامه ریزی تولید است. اقدام مثبت دیگر رییسی در این بازه زمانی افزایش نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی متناسب با نرخ تورم بود که امید به ادامه تولید را به کشاورزان برگردانده است.
به باور کارشناسان به رغم این اقدامات مثبت، به دلیل بی توجهی دولت جدید به مشکلات تامین نهاده های تولید و بازار آشفته آن‌ها، اثرگذاری اقدامات مثبت انجام شده کم است و پایدار نخواهد بود.
عبدالرضا خزایی، رییس هیات مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور، در ارزیابی عملکرد ۱۰۰ روزه دولت سیزدهم در بخش کشاورزی، مهمترین انتقاد به عملکرد دولت را توجه کمتر به حل مشکلات بخش کشاورزی در این بازه زمانی عنوان کرد. وی از جمله مشکلات بخش تولید را تامین و قیمت نهاده‌ها اعلام کرد.
به گفته خزایی در حال حاضر تمام زیر بخش های کشاورزی از بخش دام، طیور و زراعت و باغبانی و آبزیان در تامین نهاده های تولید با مشکل مواجه هستند، ضمن اینکه قیمت آن ها نیز روند صعودی دارد. به ادعای وی در ۳ ماه گذشته متوسط تورم نهاده های تولید در بازار حدود ۵۰ درصد بوده است.
خزایی عدم تامین ارز مورد نیاز واردات نهاده‌های مورد نیاز تولید و همزمان افزایش نرخ ارز را از دلایل افزیش تورم و روند صعودی قیمت نهاده‌های تولید در بازار دانست.
وی اظهار کرد: در ۱۰۰ روز گذشته هیچ تغییری در رفتار مدیران و سیاستگذاری‌های آن ها برای تامین نهاده‌های تولید بخش کشاورزی دیده نشده است و در نتیجه نمی‌توان انتظار داشت که مشکلات مرتفع شده باشد.
خرایی گفت: بسیاری از مشکلات بخش تولید در برنامه های پیشنهادی دولت سیزدهم ذکر شده بود، اما در عمل راهکاری برای حل آن ها ارائه نشد و اقدامی انجام نگرفت.
وی با تاکید بر اینکه در این مدت ساز و کاری نیز برای رفع مشکلات تامین نهاده های تولید بخش کشاورزی برای آینده ارائه نشده است، افزود: نگران کننده آن است که تا امروز با گذشته ۳ ماه از آغاز به کار دولت ساز و کار مشخصی برای رفع مشکلات در آینده ارائه نشده است و این به معنی عدم رفع مشکلات حداقل برای مدت زمانی طولانی است.
خزایی پیش بینی کرد: در صورتی که مشکلات مذکور در تامین و قیمت نهاده های تولید حل نشده باقی بماند، توسعه در بخش کشاورزی متوقف خواهد شد. رییس هیات مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور توقف توسعه را مرگ تدریجی بخش کشاورزی توصیف کرد.
بر اساس این گزارش؛ اگر ۱۰۰ روزه اخیر دولت سیزدهم را معیار سنج دولت سیزدهم در بخش کشاورزی قرار دهیم، به نظر می رسد در این دولت نیز مانند دولت های گذشته مسئولان به دنبال راهکارهای برای تنظیم بازار مصرف بدون حل ریشه مشکلات هستند که به معنی پا برجا ماندن آن ها خواهد بود.
