خبرگزاری مهر، گروه استانها - رضا اعلمی: روستای «چشمه‌گل» در ۱۸ کیلومتری مرکز دهستان جامرود به مرکزیت چشمه‌گل از توابع بخش مرکزی تربت جام، چندین سال با مشکل کم‌آبی و بی‌آبی مواجه بود و منابع دولتی نیز کفاف حل مشکل آب شرب این روستا را نمی‌داد از این رو، مالکین آب قنات این روستا با واگذاری آب قنات که تنها منبع تأمین آب کشاورزی این روستا و درآمدزایی آن محسوب می‌شد، برای تأمین آب شرب این روستا اقدام کردند.
با درخواست آب و فاضلاب روستایی تربت جام، آب قنات طی قراردادی به مدت ۳ سال در اختیار آبفای روستای شهرستان جهت تأمین آب شرب روستا قرار گرفت، در این قرارداد قید شد که آبفای روستایی باید در قبال این واگذاری، به‌صورت رایگان هر ساله برای جلوگیری از افت و کاهش آب قنات، آن را مرمت و لایروبی کند اما طبق اظهارات مالکین آب قنات روستای چشمه‌گل، اداره آبفای روستایی به وعده خود عمل نکرده است.
پس از ادغام آبفای روستایی با آب فاضلاب شهری، اداره آب و فاضلاب شهری تربت جام نه تنها پاسخگوی مالکین نیست بلکه منبع آب هوایی این روستا که پیش از انقلاب توسط مردم خریداری شده بود، توسط اداره آب و فاضلاب شهری بدون مشورت و هماهنگی با مالکین، به یکی از روستاهای مجاور منتقل شده است.
آب رایگان تحویل دادیم، آب بها هم پرداخت کردیم!
خبرنگار مهر برای بررسی این موضوع به سراغ مالکین این قنات و اهالی روستای چشمه‌گل رفت، مهدی آشوری یکی از مالکین آب قنات این روستا به مهر می‌گوید: آب قنات این روستا از زمان‌های قدیم که اجداد ما در این روستا زندگی می‌کردند به ما ارث رسیده و مالکین این قنات از محل همین آب به کشت محصولات کشاورزی پرداخته و امرار معاش می‌کردند.
وی ادامه داد: از زمانی که آب شرب روستا کفاف نیاز ساکنین را نداد، مالکین از حق آبه خود از این قنات صرف‌نظر کرده و طی توافقنامه‌ای، آب قنات را به‌صورت رایگان در اختیار آبفای روستایی قرار دادند تا از این طریق کمی از مشکلات کم‌آبی ساکنین این روستا مرتفع شود.
آشوری افزود: به‌علت عدم تأمین آب شرب مورد نیاز روستا از طریق منابع دولتی، آب قنات که بنا بود طی سه سال در اختیار آبفای روستایی قرار بگیرد، با افزایش پنج ساله بهره‌برداری این اداره، به‌مدت هشت سال مورد بهره‌برداری قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه آب قنات به‌صورت رایگان در اختیار آبفای روستایی قرار گرفت، در قراردادی که بین آبفای روستایی با مالکین منعقد شد، مقرر شد به ازای واگذاری رایگان آب قنات روستای چشمه‌گل، اداره آبفای روستایی هر ساله نسبت به لایروبی و مرمت قنات اقدام کند تا در آینده قنات با افت آب مواجه نشود که متأسفانه آبفای روستایی به تعهدات خود عمل نکرد.
یکی از مالکین قنات روستای چشمه‌گل با بیان اینکه پس از گذشت چند سال، قناتی که با بازدهی آب ۷ اینچی تحویل آبفای روستایی تربت جام شده بود، با آبدهی دو اینچی به مالکین برگشت داده شد، اظهار کرد: نکته جالب اینجاست که علی‌رغم تحویل آب قنات به‌صورت رایگان به آبفای روستایی تربت جام، این اداره هزینه آب بهای مصرفی را از اهالی روستا دریافت می‌کرد.
وی به حل مشکل آب شرب این روستا توسط فردی خیر اشاره کرد و گفت: پس از حل مشکل آب شرب چشمه‌گل، اداره آب فاضلاب شهری مخزن هوایی را که در سال ۵۴ توسط مالکین آب قنات روستا خریداری و نصب شده بود، بدون هماهنگی و اطلاع مالکین به یکی از روستاهای مجاور انتقال داد.
خلف وعده اداره آبفا
یکی دیگر از مالکین آب این قنات به خبرنگار مهر می‌گوید: بی‌آبی و کم‌آبی در روستای چشمه‌گل امان مردم را بریده بود و با توجه به شرایط اقتصادی، آبفای روستایی نیز بودجه‌ای برای رفع این مشکل اساسی مردم نداشت و آبرسانی با تانکر نیز جوابگو نبود تا اینکه اداره آبفای روستایی تربت جام از مالکین آب قنات روستای چشمه‌گل خواست تا آب قنات را به‌مدت سه سال در اختیار آبفای روستایی قرار دهند تا کمی از مشکلات حاد مردم در رابطه با بی‌آبی و کم‌آبی حل شود.
رمضان زیرکی افزود: علی‌رغم اینکه تمامی درآمد و امرار معاش مالکین با کشت محصولات کشاورزی از همین آب تأمین می‌شد، مالکین برای حل مشکل مردم روستا موافقت کردند طی مدت سه سال آب قنات به‌صورت رایگان در اختیار آبفای روستایی تربت جام قرار گیرد تا جهت مصارف مردم روستا وارد مدار شود.
احمد خان خلیلی یکی دیگر از مالکین آب قنات و نماینده مالکین نیز در این رابطه به مهر گفت: مالکین قنات از درآمد خود گذشتند تا آب به‌صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد اما علاوه بر طولانی شدن زمان بهره‌برداری، آبفای روستایی نسبت به تعهدات خود بی‌توجه بود.
وی ادامه می‌دهد: هر زمان برای پیگیری لایروبی قنات به اداره آب فاضلاب تربت جام مراجعه کردیم، در پاسخ اظهار می‌کردند فعلأ بودجه‌ای برای انجام این کار نداریم.
نماینده مالکین قنات روستای چشمه‌گل خاطرنشان کرد: اکنون دو سال است که آبفای روستایی با اداره آب و فاضلاب شهری ادغام شده و از سوی این اداره نیز پاسخی دریافت نکردیم.
بی توجهی مسئولین شهر و استان
یک عضو شورای اسلامی روستای چشمه‌گل به خبرنگار مهر می‌گوید: قنات چشمه‌گل قناتی است که در ۱۸ کیلومتری مرکز دهستان جامرود به مرکزیت روستای چشمه‌گل در بخش مرکزی شهرستان تربت جام واقع شده که از اجداد و نیاکان ما به این روستا هدیه شده اما همواره گرفتار بی‌توجهی مسئولین آبی شهرستان و استان قرار گرفته است.
وی می‌افزاید: سالهاست مردم روستای چشمه‌گل با مشکلات بی‌آبی و کم‌آبی دست پنجه نرم می‌کنند که همت و احسان مالکین آب قنات بود که به داد ساکنین روستا و اداره آبفای روستایی وقت رسید.
نعمت فیضی ادامه می‌دهد: در مدتی که اداره آبفای روستایی تربت جام با جایگزین نمودن تانکرهای آب در سطح معابر و تهیه آب شرب برای مرتفع کردن این مشکل حیاتی ناکام ماند، با اقدام مالکین آب قنات روستا، قراردادی بین مالکین و اداره آبفای روستایی شهرستان منعقد شد تا آب شرب روستا تا تأمین منابع دولتی، موقتأ از این طریق حل شود.
وی اظهار کرد: از خود گذشتگی مالکین آب قنات در واگذاری آب قنات باعث از بین رفتن کشاورزی و اقتصاد کشاورزی آنان شد و زمین‌هایی که سال‌ها زیر کشت می‌رفت اکنون به دشت کویری مبدل شده و همچنین افت شدید آب قنات باعث شده دیگر نتوانند همچون سال‌های گذشته به کشت محصولات کشاورزی بپردازند.
عضو شورای اسلامی روستای چشمه‌گل بیان کرد: حال که آب شرب روستا از سوی خیری نیکوکار تأمین شده و کم‌آبی به‌طور کلی مرتفع شده است، مالکین آب قنات از اداره آبفای شهرستان و استان توقع عمل به تعهدات و مرمت، لایروبی و احیای قنات چشمه‌گل را دارند، شایسته نیست نیکوکارانی که از آب قنات هزینه‌های زندگی خود را تأمین می‌کردند، اکنون پس از واگذاری هشت ساله آب قنات این چنین مورد بی‌مهری قرار گیرند.
جابجایی اموال متعلق به آب فاضلاب نیازی به اجازه ندارد
برای بررسی زوایای دیگر این موضوع، خبرنگار مهر به سراغ رئیس اداره آب فاضلاب شهرستان تربت جام رفت، وی در این رابطه می‌گوید: دو سال است که اداره آب فاضلاب شهری و روستایی ادغام شده و تحت عنوان «اداره آب و فاضلاب شهری» فعالیت می‌کند و چون بهره‌برداری از آب قنات روستای چشمه‌گل جهت مصارف آب شرب اهالی این روستا توسط اداره آبفای روستایی صورت گرفته، اگر این اداره قراردادی در این رابطه با مالکین آب قنات منعقد کرده و تعهدی داده و عمل نکرده، ارتباطی با اداره آب و فاضلاب شهری تربت جام نداشته و آن اداره باید پاسخگو باشد.
عبدالهی افزود: در رابطه با انتقال مخزن هوایی روستای چشمه‌گل از این روستا به روستای همجوار، سال گذشته با پیگیری‌های صورت گرفته با مشارکت خیر نیکوکار، روستای چشمه‌گل و سه روستای دیگر شهرستان در دهستان جامرود آبرسانی شد و با توجه به مازاد بودن مخزن هوایی روستای چشمه‌گل که جزو تأسیسات و اموال آبرسانی و دولتی متعلق به شرکت آب فاضلاب است، این مخزن که از مدار بهره‌برداری خارج شده و جابجا شد.
وی با بیان اینکه این مخزن آب برای رفع مشکل آب روستای یاقوتین با ۸۰۰ خانوار جمعیت به این روستا منتقل شده است، گفت: مخزن هوایی آب روستای چشمه‌گل جزو اموال شرکت آب و فاضلاب تربت جام بوده است.
رئیس اداره آب فاضلاب شهرستان تربت جام اضافه کرد: هر پروژه‌ای در هر شهرستان که خیری برای انجام آن وارد می‌شود، پس از انجام به اداره مربوطه واگذار می‌شود و متعلق به آن شرکت است، جابجایی مخزن هوایی روستای چشمه‌گل نیز با هماهنگی بخشدار مرکزی و معاونت عمرانی فرمانداری تربت جام صورت گرفته و حتی نمایندگانی از اداره آب استان به شهرستان مراجعه و کارشناسان از محل بازدید کردند.
وی در پاسخ به اعتراض اهالی روستای چشمه‌گل به این جابجایی یادآور شد: در جابجایی اموال متعلق به آب و فاضلاب نیازی به اجازه گرفتن از اهالی روستای چشمه‌گل نبود.
آبفای روستایی وقت به تعهدات خود عمل کرده است
جعفری، معاون وقت آبفای روستایی تربت جام و حال حاضر اداره آب و فاضلاب شهری شهرستان نیز به خبرنگار مهر می‌گوید: در رابطه با واگذاری آب قنات روستای چشمه‌گل به اداره آبفای روستایی تربت‌جام، تفاهمنامه‌ای منعقد شده بود که آبفای روستایی در لایروبی قنات به مالکین کمک کند که در آن زمان لایروبی قنات روستای چشمه‌گل انجام گرفت.
وی ادامه داد: چون در آن زمان دبی آب قنات خوب بود، تا جایی که آب اجازه داده بود لایروبی صورت گرفته منتهی چون مالکین موضوع توسعه قنات را در دست داشتند و بالادست قنات ریزشی بود، مقنی نتوانست کار کند.
معاون اداره آب و فاضلاب شهری تربت جام با تأکید بر اینکه آبفای روستایی تعهدات خود را در همان زمان انجام داده است، خاطرنشان می‌کند: بعد از آن بازه زمانی که در تفاهم‌نامه قید شده بود، مالکین آب قنات به آبفای روستایی مراجعه و به آنان گفته شد آب را قطع کنید زیرا آبفای روستایی تا زمان آبرسانی به روستا توسط تانکر آب شرب را تأمین می‌کند اما مالکین با این پیشنهاد موافقت نکرده و بر ادامه واگذاری آب به آبفای روستایی تأکید داشتند.
توسعه قنات برای مالکین امکان‌پذیر نبود
جعفری با بیان اینکه نظر مجمع آب و فاضلاب روستایی این بود که آب قنات را قطع کرده و همچون گذشته با تانکر آبرسانی کنند، اظهار کرد: در رابطه با ادعای مالکین مبنی بر عدم عمل آبفای روستایی به تعهدات خود، یادآور می‌شوم ما به تعهدات خود در آبفای روستایی عمل کردیم اما آنان به توسعه قنات تأکید داشتند که آن هم به‌علت ریزشی بودن قنات برای مقنی امکان پذیر نبود.
با وجود اظهارات مسئولان آبفای شهری تربت جام و مالکین قنات روستای چشمه‌گل، مشکل تأمین آب کشاورزی این روستا همچنان باقی است که کشاورزی و امرار معاش آنان را دچار مشکل کرده است؛ این مشکل سبب افت تولید محصولات کشاورزی در این روستا شده که با توجه به تأکید بر مقوله تولید و حمایت از تولید کنندگان، انتظار می‌رود به این موضوع توجه ویژه‌ای شود.
