حجت‌الاسلام سید محمد محسن دعایی امروز، ۱۹ آبان ماه، در اولین نشست گفت‌وگومحور همایش ملی الهیات شهر با موضوع بررسی سه‌گانه زائر، مجاور و خادم و نسبت آن با مفهوم شهروندی در شهر مشهد که به صورت مجازی برگزار شد، اظهار کرد: در دنیای امروز شهرهای زیادی به پایگاه‌های فرهنگی تبدیل شده و هویت فرهنگی آن‌ها از این طریق حفاظت می‌شود. بر همین اساس سیاست‌گذاران بایستی برای هویت فرهنگی مشهدالرضا الزاماتی در تراز این شهر مصوب کنند.
وی ادامه داد: ۶ ویژگی برای امام رضا(ع) در صلوات خاصه‌ای که ما همیشه آن را می‌خوانیم، ذکر شده که اولین ویژگی آن امام بودن است. امام رضا(ع) برای امام ۸۲ ویژگی، صفت، شان وجودی و برکت عنوان کرده‌است. امام برای تمام کسانی که روی زمین هستند و آن‌هایی که در خاک آرمیده‌اند، حجت الهی و همچنین صدیق و شهید است. در واقع وجود امام مملو از صدق و راستی است و بر تمام شبکه هستی اشراف وجودی دارد و همواره آن را اداره می‌کند.
مدیر عامل موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام گفت: می‌دانیم که امام معصوم و خلیفه الهی حی، حاضر، شاهد، در دسترس و فعال به معنای تام کلمه و دارای بالاترین نقش تکوینی و تشریعی خدا در عالم است.
وی با بیان اینکه به نظر می‌رسد ما در حوزه امام شناسی دچار ضعف هستیم، گفت: شخصیتی با چنین ویژگی‌ها، پارادایم‌ها و اعتقادات در این شهر آرمیده است اما نباید از یاد برد که او زنده است و مدفنش تبدیل به مهبط ملائکه در کل شبانه‌روز شده و محل تردد میلیون‌ها قلب مشتاق است.
دعایی با اشاره به ویژگی‌های شهر مشهد به عنوان پذیرای مدفن اما هشتم بیان کرد: این ویژگی‌ها به گونه‌ای است که ظرفیت بهره‌برداری از مواهب نفس قدسی امام در آن فراهم بوده تا حرمت و قداست آن مقام والا در آن حفظ شود. چنین دیدگاهی مبتنی بر مکتب امامت و ولایت با قرائت شیعی ناب است. آموزه زیارت را باید در این اتمسفر فکری تحلیل کرد و با چنین رویکردی مناسبات خود را در این شهر و در تمام لایه‌ها با این خورشید فروزان الهی و ولایی بازتعریف نمود.
زیارت سفری آفاقی است
مدیر عامل موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام بیان کرد: زیارت به معنای تشرف به محضر امام(ع) و سفری معنوی به آفاق است که از طریق آن زائر قصد دارد در مسیر خودسازی گام برداشته، به نوعی خود را پرورش دهد و برای کسب آرامش از چنین فضایی بهره‌مند شود. زیارت یک سفر آفاقی است اما یک رویداد انفسی را به همراه دارد.
دعایی ادامه داد: باید توجه داشت فرهنگ زیارت در اسلام بسیار غنی، جامع و گسترده پردازش شده و صدها روایت نیز ابعاد مختلف این موضوع را برای ما بیان کرده است.
مدیر عامل موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام با اشاره به اهمیت مفاهم زائر، مجاور و خادم در شهر مشهد خاطرنشان کرد: می‌توان از سه مفهوم زائر، مجاور و خادم اقیانوسی از سبک زندگی استخراج کرد. این اقیانوس هم می‌تواند سبک‌های مدیریتی عقلانی و معرفت دینی را برای ما به ارمغان آورد.
وی اظهار کرد: در پرتو نکاتی که در زیرساخت این بحث عنوان شد می‌توان یک طراحی تمدنی، جهانی و کاملا مدرن و پیشرفته در پرتو حضور جسم و جان امام معصوم(ع) در این شهر داشت. برای مثال می‌توان شهری را در نظر داشت که مناسبات آن با خورشید امام معصوم(ع) تنظیم شده است.
مدیر عامل موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام بیان کرد: مگر می‌شود ما برای پیشرفت وضعیت کشورهای عقب‌افتاده توانایی برنامه‌ریزی و اقدام داشته باشیم اما برای رسیدن به یک شهر با تمدن و ترازی اسلامی مایوسانه برخورد کنیم. من برای ساخت مشهد از نو ادعایی نداشته‌ام اما مگر پیامبر(ص) مدینه را مجددا ساخت؟ پس باید بدانیم که زیرساخت برنامه‌ریزی شهری را می‌توان بازتعریف کرد. آیا مشهد برنامه توسعه ۱۰ و ۲۰ ساله نمی‌خواهد؟ اگر برنامه‌ریزی‌های مدرن علمی به همراه تخصیص امکانات می‌توانست تکانی به شرایط کنونی دهد که در طی این ۴۰ سال باید این اتفاق رخ می‌داد. همه این‌ها در حالی اتفاق می‌افتد که روز به روز از شرایط آرمانی و حتی عقلانی مدرن فاصله می‌گیریم.
شرایط مطلوب شهر امام رضا(ع) را از فرهنگ آن امام استخراج کنیم
مدیر عامل موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام عنوان کرد: لازم است شرایط مطلوب شهر امام رضا(ع) را از فرهنگ امام رضا(ع) استخراج کنیم و مدل مطلوب شهر تراز رضوی را با در نظر گرفتن آینده‌پژوهی مدرن طراحی کنیم؛ البته چنین اقدامی در سند زیارت صورت گرفته اما هیچکس به آن توجهی نمی‌کند. باید در چند برنامه عملیاتی قوی بر اساس مدل‌های پیشرفته شهری چه در فضا و کالبد و چه در خلقیات و روحیات شهر را به این سمت هدایت کرد. در مدیریت این برنامه‌ریزی‌ها باید لیست مساله‌ها و آسیب‌های شهر نوک پیکان برنامه‌ریزی و توجه قرار گیرد.
مدیر عامل موسسه راهبردی علوم و معارف اسلام اضافه کرد: کدام کارشناس مذهبی می‌تواند به اسلام، ایران و شهر امام رضا(ع) تک‌بعدی نگاه کند؟ مساله اصلی این است که آیا توانایی داریم صنعت، اقتصاد و رفاه شهر امام رضا(ع) را به گونه‌ای تنظیم کنیم که ساختارهای آن عبودیت تولید کند؟ باید توجه داشت دین یک بسته اجتماعی است که تمام اعضا و جوارح را پوشش می‌دهد. بنابراین سراسر وجود ما همواره باید دین باشد. آیا ما نمی‌توانیم صنعت، گردشگری و تفریحی خداافزا داشته باشیم؟ قطعا می‌توانیم داشته باشیم اما نخواسته‌ایم که چنین باشد.
وی عنوان کرد: اگر در مقابل امام رضا(ع) خضوع معرفتی داشته باشیم و بر سر سفره علم آن حضرت زانو بزنیم، امام رضا(ع) به ما می‌آموزد تفریح، کسب و کار و ازدواج‌مان باید چگونه باشد تا از خدا دور نشویم. ما معتقد به دین حداکثری هستیم. نباید از یاد برد که ادعای اسلام تمدن‌ساز و اسلامی که می‌تواند سازه‌های تمدنی بزرگ را پشتیبانی محتوایی کند، یک واقعیت است.
انتهای پیام
