به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، کُزاز یا تتانوس نوعی بیماری عفونی است که به سبب سم باکتری بی‌هوازی گرم مثبت کلوستریدیوم تتانی پدید می‌آید و با اسپاسم‌های دردناک متناوب ماهیچه‌های اسکلتی که معمولاً از آرواره شروع شده و به سایر نقاط بدن سرایت می‌کند، مشخص می‌شود.
کزاز چیست؟
کزاز یک بیماری جدی است که توسط سم باکتریایی ایجاد می‌شود و بر سیستم عصبی شما تأثیر می‌گذارد و منجر به انقباضات دردناک عضلانی، به ویژه عضلات فک و گردن می‌شود. کزاز می‌تواند در توانایی تنفس شما اختلال ایجاد کرده و زندگی شما را تهدید کند. کزاز معمولاً به نام "تتانوس" شناخته می‌شود.
به لطف واکسن کزاز، موارد کزاز در مناطق کشور‌های پیشرفته نادر است. اما این بیماری همچنان تهدیدی برای کسانی است که هنوز واکسیناسیون خود را به روز نمی‌کنند. این در کشور‌های در حال توسعه بیشتر دیده می‌شود.
هیچ درمانی برای کزاز وجود ندارد. تمرکز درمان بر مدیریت عوارض تا زمان برطرف شدن اثرات سم کزاز است.
علائم بیماری کزاز
علائم و نشانه‌های کزاز در هر زمان و از چند روز تا چند هفته پس از ورود باکتری‌های کزاز از طریق زخم به بدن شما ظاهر می‌شود. متوسط دوره نهفته هفت تا ۱۰ روز است.
علائم و نشانه‌های رایج کزاز عبارتند از:
• اسپاسم و سفتی در عضلات فک (تریسموس)
• سفتی عضلات گردن
• مشکل در بلعیدن
• سفتی عضلات شکم
اسپاسم‌های دردناک بدن به مدت چند دقیقه به طول می‌انجامد، که به طور معمول در اثر وقایع جزئی ایجاد می‌شود.
علائم و نشانه‌های احتمالی دیگر عبارتند از:
• تب
• تعریق
• فشار خون بالا
• ضربان قلب سریع
چه موقع برای بیماری کزاز به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر در طی ۱۰ سال گذشته اقدام به تزریق واکسن کزاز نکرده اید، یا زخم عمیق یا کثیفی دارید و از ۵ سال قبل تاکنون تزریق واکسن نداشته اید، به پزشک مراجعه کنید. اگر از زمان دریافت آخرین واکسن خود مطمئن نیستید، واکسن دوباره دریافت کنید.
علل ایجاد واکسن کزاز
کزاز توسط سمی ساخته شده توسط هاگ باکتری‌ها، کلستریدیوم تتانی، موجود در خاک، گرد و غبار و مدفوع حیوانات ایجاد می‌شود. هاگ‌ها وقتی وارد زخم گوشتی عمیق می‌شوند، تبدیل به باکتری می‌شوند که می‌توانند یک سم قوی، تتاناسپاسمین تولید کنند. این سم باعث ضعف اعصاب کنترل کننده عضلات (نورون‌های حرکتی) شما می‌شود. این سم می‌تواند باعث سفتی و اسپاسم عضلات - علائم و نشانه‌های اصلی کزاز شود.
تقریباً همه موارد کزاز در افرادی رخ می‌دهد که هرگز واکسینه نشده اند یا در بزرگسالانی که دوره‌های ۱۰ ساله خود را تزریق نکرده اند. بیماری کزاز واگیردار نیست.
عوامل خطر ابتلا به کزاز
موارد زیر احتمال ابتلا به کزاز را افزایش می‌دهد:
• عدم واکسیناسیون یا به روز نگه نداشتن دوره‌های علیه کزاز
• جراحتی که باعث می‌شود باکتری کزاز به زخم وارد شود.
• ورود جسم خارجی مانند میخ یا ترکش
کزاز از موارد زیر نیز ایجاد می‌شود:
• سوراخ کردن بدن، تاتو و دارو‌های تزریقی
• زخم گلوله
• سوختگی
• زخم‌های جراحی
• مصرف داروی تزریقی
• گزش حیوانات یا نیش حشرات
• زخم آلوده
• عفونت‌های دندانی
• ناف آلوده در نوزادان متولد شده از مادرانی که واکسینه نشده اند.
عوارض بیماری کزاز
هنگامی که بیماری کزاز به انتهای عصب شما متصل شد، حذف آن غیرممکن است. بهبودی کامل از عفونت کزاز نیاز به رشد انتهای عصب جدید دارد که ممکن است چندین ماه طول بکشد.
عوارض عفونت کزاز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• شکستگی استخوان: شدت اسپاسم ممکن است باعث شکستگی ستون فقرات و استخوان‌های دیگر شود.
• انسداد شریان ریه (آمبولی ریوی): لخته خونی که از جای دیگری در بدن شما سفر کرده است می‌تواند شریان اصلی ریه یا یکی از شاخه‌های آن را مسدود کند.
• مرگ: اسپاسم عضلانی شدید (کزاز) ناشی از کزاز می‌تواند تنفس شما را مختل یا متوقف کند. نارسایی تنفسی شایع‌ترین علت مرگ است. کمبود اکسیژن همچنین ممکن است باعث ایست قلبی و مرگ شود. ذات الریه دلیل دیگر مرگ است.
جلوگیری از بیماری کزاز
با واکسیناسیون می‌توانید به راحتی از کزاز جلوگیری کنید.
واکسن کزاز معمولاً به عنوان بخشی از واکسن‌های دیفتری و کزاز و سیاه سرفه (DTaP) به کودکان داده می‌شود. این واکسیناسیون از سه بیماری محافظت می‌کند: گلو و عفونت تنفسی (دیفتری)، سیاه سرفه و کزاز.
واکسن DTaP پنج سری است که به طور معمول در بازو یا ران به کودکان در سنین تزریق می‌شود:
- ۲ ماه
- ۴ ماه
- ۶ ماه
- ۱۵ تا ۱۸ ماه
- ۴ تا ۶ سال
واکسن تقویت کننده کزاز
تقویت کننده واکسن کزاز به طور معمول در ترکیب با تقویت کننده واکسن دیفتری (Td) تجویز می‌شود. در سال ۲۰۰۵، واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه (Tdap) برای استفاده در نوجوانان و بزرگسالان زیر ۶۵ سال تأیید شد تا از ادامه محافظت در برابر سیاه سرفه نیز اطمینان حاصل کند.
توصیه می‌شود نوجوانان دوز Tdap، ترجیحاً بین سنین ۱۱ تا ۱۲ سال و پس از آن هر ۱۰ سال یک تقویت کننده Td دریافت کنند. اگر هرگز دوز Tdap دریافت نکردید، آن را به جای دوز تقویت کننده بعدی Td جایگزین کنید و سپس با تقویت کننده‌های Td ادامه دهید.
اگر در کودکی واکسینه نشده اید، در مورد واکسن Tdap به پزشک مراجعه کنید.
بیشتر بخوانید
تشخیص بیماری کزاز
پزشکان کزاز را براساس معاینه فیزیکی، سابقه پزشکی و ایمن سازی و علائم و نشانه‌های اسپاسم عضلات، سفتی و درد تشخیص می‌دهند. تست‌های آزمایشگاهی به طور کلی برای تشخیص کزاز مفید نیستند.
درمان بیماری کزاز
هیچ درمانی برای کزاز وجود ندارد. درمان شامل مراقبت از زخم، دارو‌هایی برای کاهش علائم و مراقبت‌های حمایتی است.
مراقبت از زخم
برای جلوگیری از رشد باکتری کزاز، تمیز کردن زخم ضروری است. این شامل حذف خاک، اشیا خارجی و بافت مرده از زخم است.
دارو‌ها
• آنتی توکسین: پزشک ممکن است یک آنتی توکسین کزاز مانند گلوبولین ایمنی کزاز به شما بدهد. با این حال، آنتی توکسین می‌تواند فقط سمی را که هنوز به بافت عصبی پیوند نخورده خنثی کند.
• آنتی بیوتیک ها: همچنین ممکن است پزشک برای مقابله با باکتری‌های کزاز، آنتی بیوتیک به شما از راه خوراکی یا تزریق بدهد.
• واکسن: همه افراد مبتلا به کزاز به محض تشخیص بیماری باید واکسن کزاز را دریافت کنند.
• آرامبخش: پزشکان معمولاً از دارو‌های آرامبخش قوی برای کنترل اسپاسم عضلات استفاده می‌کنند.
• دارو‌های دیگر: دارو‌های دیگری مانند سولفات منیزیم و برخی مسدود کننده‌های بتا، ممکن است برای تنظیم فعالیت غیر ارادی عضلات مانند ضربان قلب و تنفس استفاده شود. از مورفین ممکن است برای این منظور و همچنین آرام بخش استفاده شود.
• درمان‌های حمایتی:اگر به یک عفونت شدید کزاز مبتلا هستید، اغلب باید در یک بخش مراقبت‌های ویژه بمانید. از آنجا که آرامبخش‌ها می‌توانند تنفس را کند کنند، ممکن است شما به طور موقت به یک دستگاه تنفس نیاز داشته باشید.
منبع: بیتوته
انتهای پیام/
