با وجود این مشکلات، دولت همواره بر آن بوده که نهتنها مشکل کمیابی روغن را بهزودی حل خواهد کرد، بلکه مجوزی هم برای گرانی آن صادر نمیکند. با این حال با وجود وعدههای مسوولان مبنی بر کنترل این بازار، در سالجاری هم کم و بیش با مشکلاتی در این بازار روبهرو هستیم. درواقع به دلایلی از قبیل تحریمها، مشکلات ارزی و احتکار، گرانی روغن آغاز شد و بدون توجه به قیمتهای مصوب تغییراتی در بهای این کالا در بازار ایجاد شد. عدهای نیز این گرانی را به سوءاستفاده محتکران، ترس مردم از کمیابی و خریدهای بیش از نیاز آنها مربوط میدانستند و ماجرا تا جایی پیش رفت که روغن به دلیل کمبود، برای مدتی به طور سهمیهبندی عرضه میشد.
در حال حاضر این شرایط تعدیل شده، اما روغن همچنان با افزایش قیمت همراه است؛ کالایی که واردات آن چشمگیر و از دریافتکنندگان ارز ترجیحی است.
حالا در تازهترین اظهارات، مسوولان وزارت جهاد کشاورزی اعلام کردهاند که افزایش قیمت این ماده غذایی به دلیل افزایش جهانی قیمت آن است.
آمار رسمی مرکز آمار ایران نشان میدهد که میزان افزایش قیمت روغن جامد و مایع بین ۹۲ تا ۱۲۸درصد است؛ به طوری که هر بطری ۹۰۰گرمی روغن مایع که در تیرماه سال گذشته به طور متوسط حدود ۸۹۰۰تومان قیمت داشت، در خردادماه امسال به ۱۶۶۰۰ تومان و در تیرماه به ۱۷۲۰۰ تومان رسیده و حتی تا ۲۳هزار تومان هم فروش رفته است. بر این اساس روغن مایع در تیرماه امسال نسبت به خردادماه ۴/ ۳ درصد و در مقایسه با تیرماه پارسال بیش از ۹۲درصد گران شده است.
چند روز پیش دبیر انجمن روغن نباتی ایران اعلام کرد: با حذف ارز ترجیحی یا ۴۲۰۰تومانی قیمت کالاهای اساسی از جمله روغن افزایش ۱۰۰درصدی را تجربه خواهند کرد.
به گزارش «دنیایاقتصاد» داریوش محمودی درباره پیامدهای حذف یارانه ۴۲۰۰تومانی بر کالاهای اساسی و تاثیر آن بر قیمت روغن نباتی معتقد است: دولت قبلی با هدف حمایت از مصرفکنندگان برای واردات کالاهای اساسی از جمله روغن، ارز ترجیحی در نظر گرفت، اما افراد خاصی توانستند از این ارز استفاده کنند و در عمل این یارانه بهدست مصرفکننده واقعی نرسید. فساد و رانت حاصل از ارز چندنرخی، در نهایت تعادل بازار را بر هم زد. از اینرو برای بازگشت آرامش به بازار نیازمند تکنرخی کردن ارز هستیم.
این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه ارز ۴۲۰۰تومانی محل سوءاستفاده قرار گرفت، افزود: حذف این ارز امکان واردات برای تاجران بیشتری را فراهم خواهد کرد و کارخانهداران بدون واسطه میتوانند اقدام به واردات کنند و دیگر گرفتار تشریفات تخصیص ارز نخواهند شد.
وی در پاسخ به این پرسش که چه میزان از نیاز ما در بخش روغن در کشور تهیه و تامین میشود، تصریح کرد: توان تولید ما در بخش روغن خام کمتر از ۱۰درصد است و برای تامین این نیاز ملزم به واردات هستیم.
براساس اظهارات دبیر انجمن روغن نباتی ایران، سالانه یکمیلیون و ۴۰۰هزار تن روغن در کشور مصرف میشود که از این میزان یکمیلیون و ۲۰۰هزار تن وارد میشود. روغن پالم از مالزی، روغن آفتابگردان از اوکراین و روسیه و روغن سویا از کشورهای آمریکای جنوبی وارد میشود. واردات دانه روغنی به صورت آزاد الزامی است. ایران واردکننده دانه روغنی و روغن خام است و کنجاله دانه روغنی بعد از استحصال قابلیت استفاده برای دام را دارد.
در این میان بهتازگی حسن عباسی معروفان، رئیس دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی اعلام کرده که گران شدن حدود ۹۰درصدی روغن به این علت است که قیمت جهانی روغنهای خوراکی ۹۹درصد افزایش یافته و کشور در زمینه روغن خوراکی ۸۶درصد وابستگی وارداتی دارد. از این رو باید به این بخش یارانه داده شود تا قیمتها تغییر نکند.
بر اساس این گزارش، طبق اعلام رئیس دفتر خدمات بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در هفتماه نخست سال گذشته، ۱۱میلیون و ۸۰۰ هزار تن کالای اساسی وارد کشور شد و امسال واردات کالاهای اساسی در این بازه زمانی با افزایش ۱۰۰هزار تنی همراه بود. سال گذشته سه میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار هزینه واردات کالاهای اساسی در هفت ماه نخست سال بود و این رقم در مدت مشابه امسال، ۵میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار بود؛ یعنی بخش عمدهای از گرانیها مربوط به افزایش قیمتهای جهانی است. در کل ۸میلیارد دلار ارز با نرخ ترجیحی برای واردات اختصاص یافته که حدود ۲میلیارد دلار آن مربوط به کالاهایی از قبیل دارو و تجهیزات و یکمیلیارد دلار هم برای واردات واکسن کرونا بوده است. ۶میلیارد دلار سهم وزارت جهاد کشاورزی است که با این رقم باید حدود ۱۴ تا ۱۵میلیون تن کالا وارد کشور میشد؛ در حالی که با این ۶میلیارد، ۵/ ۱۲میلیون تن کالا وارد و ۱۰ میلیون تن از آن توزیع شد.
