به گزارش اقتصادنیوز ؛ حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران در نیویورک اعلام کرد پس از نهایی شدن بررسیها و هماهنگیهای لازم، ایران «به زودی» برای ازسرگیری به مذاکرات احیای توافق هستهای ۲۰۱۵ به وین باز خواهد گشت. با این حال وی تاریخ مشخصی را اعلام نکرد و بعدتر در پاسخ به سوال یک خبرنگار با اشاره به وعدههای پیشین دیپلماتهای اروپایی از جمله درباره راهاندازی «قریبالوقوع» کانال مالی ایران و اروپا (اینستکس)، گفت که تفاوت زیادی میان «بهزودی» ایرانی و غربی وجود دارد؛ به زودی از نظر ما یعنی «واقعاً در اولین فرصت پس از آنکه بررسیهای ما تکمیل شود».
وی افزود: مهم این است که ما اراده بازگشت به مذاکره جدی و تأمینکننده حقوق ملت ایران را داریم. امیرعبداللهیان گفت: «جمهوری اسلامی ایران به میز مذاکرات باز می گردد. ما در حال بررسی پرونده های مذاکرات وین هستیم و به زودی گفتگوها ازسر گرفته میشود».
آنتونی بلینکن ، وزیر خارجه آمریکا پیشتر به خبرنگاران گفت که واشنگتن در تلاش برای احیای توافق هسته ای «بسیار صادقانه و ثابتقدم بوده است»، اما هشدار داد که فرصت احیای برجام «نامحدود نیست». امیرعبداللهیان گفت: «ما معتقدیم که آقای رئیس جمهوربایدن یک پرونده ضخیم از تحریمهای ترامپ علیه ایران را زیر بغل خود نگه داشته و همزمان با اینکه به ظاهر مذاکرات را دنبال می کند، تحریمهای جدیدی را وضع می کند. این رفتار متناقض یک پیام مثبت یا سازنده برای دولت جدید در تهران نبوده و نیست».
وزیر خارجه ایران همچنین در مصاحبهای نسبتاً مفصل با آندرِا میچل، مجری NBC Nightly News با در مورد احتمال مبادله زندانیان، خروج آمریکا از افغانستان و مسائل دیگر صحبت کرد؛ از جمله اینکه چگونه دولت بایدن با عدم پیگیری بازگشت به برجام در ماههای نخست ورود به کاخ سفید، و سپس با تداوم و پافشاری بر تحریمهای دوران ترامپ، سیگنال منفی به تهران مخابره می کند.
حسین امیرعبداللهیان در گفتوگو با شبکه خبری انبیسی گفت: «رئیس جمهور بایدن باید صحبتهای خود درباره دیپلماسی با اقدامات مشخص حمایت کند تا به ایران نشان دهد که واشنگتن در احیای توافق هسته ای جدی است. آنها میگویند ما آماده بازگشت به تعهدات خود هستیم و با این حال هیچ اقدامی برای اثبات اراده واقعی خود به دولت جدید و ملت ایران انجام نداده اند. و بدتر اینکه آنها همزمان تحریم های جدیدی را اعمال کردهاند».
بر اساس گزارش وبگاه این شبکه تلویزیونی آمریکا، امیرعبداللهیان با تکرار اظهارات قبلی دولت جدید ایران، از بیان دقیق زمان بازگشت تهران به مذاکرات اجتناب کرد. وی گفت پس از خروج سه سال پیش دونالد ترامپ از توافق، «اکنون بر عهده ایالاتمتحده است که در بازگشت به توافق جدی باشد. بایدن رفتار آقای ترامپ را در قبال ایران مورد انتقاد قرار داد و میدهد، اما در عین حال پرونده قطور تحریمهایی که آقای ترامپ علیه ایران اعمال کرده را با دقت حمل میکند». وی سپس پرسید: اگر ایالات متحده در پیگیری مذاکرات جدی بود، پس چرا بر اقدامات تحریمی افزود؟ «این یک سیگنال منفی به ایران مخابره میکند».
وزیر امور خارجه ایران همچنین گفت: «واقعیت امر این است که سالهاست هیچ مزیتی از برجام به دست نیاوردهایم». به گفته وی با این حال دولت جدید ایران در حال بررسی مذاکرات دولت قبلی ایران است. وی افزود «ما در حال ارزیابی هستیم و میتوانم به شما بگویم که جلسات زیادی داشتهایم و پنجره دیپلماسی و مذاکرات را باز نگه میداریم و به زودی به مذاکرات باز خواهیم گشت».
بر اساس گزارش انبیسی، امیرعبداللهیان در این مصاحبه بارها گفت که دولت جدید ایران از هرگونه مذاکره بر دستیابی به نتایج مشخص متمرکز خواهد بود. اظهاراتی که به نظر میرسد دولت جدید بر این باور است که دیپلماسی رئیس جمهور قبلی با شکست روبرو شده است.
امیرعبداللهیان گفت که ایران این هفته "مذاکراتی سازنده" با مقامات آلمانی و انگلیسی درباره مساله هستهای داشته و روز جمعه با مقامات فرانسوی دیدار میکند (مصاحبه پیش از دیدار ضبط شده است).
وی در پاسخ به سؤالی در مورد تبادل زندانیان گفت: «[دیدگاه] ایران درباره تبادل زندانیان آمریکایی و ایرانی باز است. ما مبادله بالقوه زندانیان را یک مسئله کاملاً بشردوستانه می دانیم».
امیرعبداللهیان با اشاره به ترور دانشمندان هسته ای و دیگر اقدامات مشکوک خرابکاری که به اسرائیل نسبت داده میشود گفت که ایران آماده است تا در صورت نیاز با هرگونه تعدی به امنیت ملی کشور، مقابله به مثل کند. وی گفت: «در صورت دستیابی به مدارک معتبر، ما به سرعت و بدون هیچ گونه طفره، پاسخ خواهیم داد».
وی در مورد ترور شهید قاسم سلیمانی در حمله پهپادی آمریکا در ژانویه 2020، گفت: «از دیدگاه ما، پرونده مختومه نیست. کسانیکه عاملان آن اقدام تروریستی علیه قهرمان ملی ایران در مبارزه با تروریسم بودند، باید محاکمه شوند». امیرعبداللهیان همچنین گفت: «ما این پیام را از چندین کانال دیپلماتیک دریافت کردهایم که مقامات فعلی آمریکا میگویند اگر ما آن زمان مسئول بودیم، فرمان ترور سردار [شهید] سلیمانی را صادر نمی کردیم».
وی درباره رویکرد ایران، پس از سرنگونی دولت افغانستان توسط طالبان ، گفت که هیچ حزب سیاسی ، گروه قومی یا قبیله ای نمی تواند به تنهایی بر افغانستان حکومت کند.وی گفت: «ما همه طرف ها را تشویق می کنیم تا با مشارکت دیگر طرفها و همه قومیتها به سمت تشکیل یک دولت کاملاً فراگیر حرکت کنند». وی افزود: از زمان تصرف طالبان تا کنون ، 300 هزار افغان از مرز ایران عبور کرده اند.
از سوی دیگر روزنامه نیویورکتایمز گزارشی از گفتوگوی خبرنگاران خود با حسین امیرعبداللهیان وزیرخارجه جدید ایران منتشر کرده و نوشته است که رئیس جدید دستگاه دیپلماسی ایران پس از سرزنش بایدن، خواستار رفع تحریمهای بیشتر شد.
وی با اشاره به درخواست آمریکا برای توافق طولانیتر و قویتر پس از احیای برجام، گفت برای محدود کردن بیشتر برنامه هستهای ایران، آمریکا باید بهای بیشتری بپردازد.
با این حال به نوشته این روزنامه مقامات آمریکایی گفته اند که از موضع وی شگفت زده نشدهاند و مدعی هستند اگر ایران خواهان لغو تحریمهای بیشتر است، باید خود را برای آنچه آنتونی بلینکن توافق "طولانی تر و قوی تر" از توافق اولیه خوانده آماده کند. توافق اولیه –برجام- تا سال 2030 اجرایی میشود و آمریکا خواستار تمدید دوره زمانی آن است تا به ایران اجازه ذخیرهسازی مقادیر قابل توجه سوخت هسته ای را ندهد.
امیرعبداللهیان به نیویورک تایمز گفت: «ما توافق به اصطلاح " طولانی تر و قوی تر" را نخواهیم داشت. برجام به نوبه خود، منتقدان تند زیادی در ایران دارد، اما ما آن را پذیرفتیم». مخالفت امیرعبداللهیان از هرگونه توافق هسته ای محدودتر یا تمدید شده نشان می دهد که ایران قصد دارد چارچوب زمانی توافق 2015 با محدودیت در میزان سوخت هسته ای که می تواند تا سال 2030 منقضی شود را حفظ کند.
مقامات آمریکایی مدعیاند دولت جدید ایران تلاش می کند قیمت بازگشت به توافقی را که ترمپ از آن یکجانبه خارج شده، افزایش دهند و برای رسیدن به این هدف اهرم قابل توجهی شامل تولید و ذخیرهسازی اورانیوم بسیار فراتر از محدودیت های توافق 2015 را در اختیار دارند. امری که نگرانی های غرب را تشدید کرده است.
به نوشته این روزنامه دیدگاه وزیر جدید درباره برخورد با ایالات متحده به طرز چشمگیری متفاوت از دیدگاه سلف وی محمد جواد ظریف است که به گفته امیرعبداللهیان، وی و «دولت قبلی انرژی زیادی را صرف مذاکره با ایالات متحده کرده است». آقای امیرعبداللهیان گفت: «استاندارد برای ما این است که بر اساس اقدامات عملی مقامات آمریکایی و رئیس جمهور بایدن قضاوت کنیم و نه اظهارات متناقض آنها».
او اظهار کرد که توافق برجام مدت ها قبل از روی کار آمدن آقای ترامپ از ریل خارج شد. وی استدلال کرد که حتی باراک اوباما نیز پس از دستیابی به توافق تلاش کرده است تا ایران را از مزایای رفع تحریم ها محروم کند.
نیویورکتایمز نوشته است: او تا حدی درست می گوید: بسیاری از شرکت ها میترسیدند که قوانین پس از انتخابات ریاست جمهوری 2016 دوباره تغییر کند. این ترس موجه بود ، زیرا آقای ترامپ توافق را لغو کرد و تحریم های جدیدی وضع کرد.
امیرعبداللهیان گفت ، همین اتفاق می تواند دوباره رخ دهد، بنابراین ایران در حال یادگیری نحوه زندگی در دنیای تحریم ها است. وی گفت: «ما سرنوشت ملت خود را به برجام گره نخواهیم زد».
وزیر امور خارجه جدید ایران با متهم کردن رئیس جمهور بایدن به تداوم "پرونده ضخیم تحریم های ترامپ علیه ایران" اظهار داشت که آمریکا برای محدود کردن برنامه هسته ای ایران بیش از توافق هستهای ۲۰۱۵ باید بهای بیشتری نسبت به توافق اولیه پرداخت کند.