بُعد اجتماعی شخصیت مشکاتیان تاثیر هنرش را دوچندان می‌کرد

خبرگزاری ایسنا چهارشنبه 31 شهریور 1400 - 12:03
یک کارشناس موسیقی گفت: در کنار وجوه هنری پرویز مشکاتیان، شخصیت اجتماعی او و دغدغه‌ای که نسبت به کشور و همراهی و همدلی که با هموطنانش داشت، تاثیرات هنری‌اش را در جامعه و موسیقی ایران دوچندان می‌کرد.
بُعد اجتماعی شخصیت مشکاتیان تاثیر هنرش را دوچندان می‌کرد
آرامگاه پرویز مشکاتیان در نیشابور

کیوان فرزین در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: این روحیه و ویژگی از دیرباز در آثار و گفت‌وگوها و نقل قول‌هایی که از یاران و همراهان مشکاتیان می‌شنویم، به وضوح دیده می‌شود و گوشه‌گیری‌ها و حتی مرگ نابهنگامش نیز گویی تذکر و تاییدی بود بر همین همدلی، همراهی و درد مشترکی که با مردمان کشورش داشت.

وی ادامه داد: استاد پرویز مشکاتیان بی‌شک یکی از قله‌های تاریخ موسیقی ایران است. نقش و تاثیرگذاری او در موسیقی ایران را از زوایای متعدد و متنوعی می‌توان بررسی کرد؛ مثلا سنتورنوازی و قطعاتی که برای سنتور نوشته شده، آهنگسازی و شخصیت اجتماعی او نمونه‌هایی از زوایای مختلف شخصیت هنری او است. 

فرزین تصریح کرد: در حوزه سنتورنوازی و قطعاتی که برای این ساز نوشته شده، اگر نگوییم مشکاتیان در کنار استاد فرامرز پایور که بی‌شک پس از او و تقریبا بدون فاصله‌ای محسوس تاثیرگذارترین فرد در سنتور نوازی امروز کشور محسوب می‌شود، قطعا در جایگاه پس از وی قرار دارد. سنوریته، کوک دقیق، عبارت‌سازی‌ها، جمله‌بندی‌ها و مضراب‌گذاری‌ها و جواب آوازهای او خاص و مختص به خود او بود؛ مواردی که تاثیرات قابل توجهی را بر نوازندگان پس از او و موسیقی امروز ما بر جای گذاشت.

این نوازنده سنتور درباره تاثیر مشکاتیان بر آهنگسازی نیز اظهار کرد: تاثیرگذاری دیگر وی را می‌توان در آهنگسازی در حوزه موسیقی ایرانی دانست؛ چه از نظر خلق ملودی‌ها و ساختارهای موسیقایی و چه در صدایی که از گروه سازهای ایرانی بیرون می‌کشید. هم در ساخت قطعات بی‌کلام استادی تمام داشت و هم در خلق تصانیفی ممتاز. آثارش هم بدیع، نو و کاملا امروزی بود و هم آنچنان ریشه در فرهنگ و سنت‌های موسیقایی ما داشت که گویی قدمتی به درازای تاریخ کشورمان دارد. 

آثار مشکاتیان مصداق واضح شرح اصطلاح سهل و ممتنع است

او عنوان کرد: گویی هر کدام از نوآوری‌ها و ساختارشکنی‌های استاد مشکاتیان ساختاری کهن و صیقل خورده را از اعماق زوایای فراموش‌ شده فرهنگ ایرانی به رخ می‌کشد. بسیاری از آثارش را هنوز هم که برای چندمین بار می‌شنویم، غافلگیرمان می‌کند؛ این در حالی است که تمام آثار مشکاتیان در چارچوب کلی همان موسیقی دستگاهی‌ ساخته شده‌ که همه ما به عنوان موسیقی‌دان آن را می‌شناسیم، شنیده‌ایم و اجرا کرده‌ایم. در مجموع پرویز مشکاتیان تبلور مجسم واژه ذوق و آثارش مصداقی واضح برای شرح اصطلاح سهل و ممتنع است.

فرزین گفت: او در کنار موسیقی بر ادبیات و شعر کلاسیک و معاصر ایران نیز اشراف داشت و شاید یکی از علل موفقیتش، به‌ خصوص در خلق آثار با کلام و شیوه درخشان تلفیق شعر و موسیقی او، وامدار همین آگاهی و تسلطش بر شعر و ادبیات فارسی بود؛ این موضوع به حدی در هنر مشکاتیان برجسته است که من مشاهده کرده‌ام او حتی در زمینه شنیدن موسیقی نیز تعصب خاصی بر گونه و ژانر خاصی نداشت و دایره شنیداری‌اش علاوه بر انواع موسیقی ایرانی، موسیقی کلاسیک، ملل و حتی موسیقی پاپ را شامل می‌شد اما چنان بر ریشه‌های فرهنگ و موسیقی خود قوی و استوار بود که به زعم من این تنوع در شنیدار نه تنها بر اصالت آثارش خدشه‌ای وارد نمی‌کرد که بر غنای آثارش نیز می‌افزود.

این منتقد موسیقی خاطرنشان کرد: این روحیه و ویژگی از دیرباز در آثار و گفت‌وگوها و نقل قول‌هایی که از یاران و همراهانش می‌شنویم به وضوح دیده می‌شود و گوشه‌گیری‌ها و حتی مرگ نابهنگامش نیز گویی تذکر و تاییدی بود بر همین همدلی، همراهی و درد مشترکی که با مردمان کشورش داشت.

پرویز مشکاتیان شهریور ماه سال ۱۳۸۸ چشم از جهان فرو بست. این موسیقی‌دان برجسته در زادگاهش، نیشابور و در جوار آرامگاه عطار نیشابوری به خاک سپرده شد.

انتهای پیام

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.