سازمان تعلیمات اکابر، سازمان آموزش سالمندان، سازمان آموزش بزرگسالان، کمیته ملی پیکار جهانی با بی‌سوادی و سازمان جهاد ملی سوادآموزی وظیفه مبارزه با بی‌سوادی را در برهه های مختلف تاریخی در ایران به عهده داشتند که این امر پس از انقلاب با فرمان امام‌خمینی(ره) به عهده نهضت سوادآموزی قرار داده شد.

امام خمینی(ره) در این فرمان بیان می‌کنند «مایه بس خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی می‌کند که طلب علم را فریضه دانسته‌است، از نوشتن و خواندن محروم باشد. ما باید در برنامه درازمدت فرهنگ وابسته کشورمان را به فرهنگ مستقل و خودکفا تبدیل کنیم و اکنون بدون از دست دادن وقت و بدون تشریفات خسته کننده برای مبارزه با بی سوادی به طور ضربتی و بسیج عمومی قیام کنیم تا ان شاء الله در آینده نزدیک هر کس نوشتن و خواندن ابتدایی را آموخته باشد.»

فاصله زیادی با برگزاری جشن پایان بی‌سواد نداریم

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌وپرورش استان همدان در نشست «بررسی روند سوادآموزی در استان» که در دفتر ایسنا برگزار شد، با بیان اینکه نهضت سوادآموزی از فرمان‌های مدبرانه امام راحل بود و جنبشی در کاهش نرخ بی‌سوادی در جامعه به راه انداخت، گفت: در سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵، ۴۸ هزار و ۹۱۶ نفر بی‌سواد در استان همدان وجود داشت اما با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته پیش‌بینی می‌کنیم در سرشماری سال ۱۴۰۰، فاصله زیادی با برگزاری جشن پایان بی‌سوادی نداشته باشیم.

احمد آقامحمدی با اشاره به اینکه میانگین باسوادی در ایران ۹۴.۶ درصد است که با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته همدان با ۹۵.۷ درصد باسواد، از میانگین کشوری جلوتر است، مطرح کرد: در استان همدان میانگین بی‌سوادی در آقایان ۹۷ درصد و در خانم‌ها ۹۴ درصد است و برای اینکه این فاصله را کم کنیم طرح توانمندسازی زنان روستایی و عشایر را انجام دادیم و در این طرح ۵۲۷ نفر از خانم‌های روستایی و عشایر را آموزش می‌دهیم. در ضمن شهرستان همدان با ۹۷ درصد باسواد بیشترین نرخ باسوادی و شهرستان کبودراهنگ با ۹۲ درصد باسواد بیشترین نرخ بی‌سوادی در استان را دارد.

وی با بیان اینکه سه دوره سوادآموزی، تحکیم و انتقال برای آموزش بی‌سوادان انجام می‌شود، توضیح داد: دوره سوادآموزی برای افرادی است که سواد خواندن و نوشتن ندارند، دوره تحکیم برای افرادی است که قصد ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر را ندارند و فقط می‌خواهند مهارت‌های خود را افزایش دهند و دوره انتقال، معادل با کلاس‌ چهارم، پنجم و ششم ابتدایی است و مختص افرادی است که قصد ادامه تحصیل در دوره اول متوسطه را دارند.

افزایش صددرصدی مراکز سوادآموزی محلی

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌وپرورش استان همدان اذعان کرد: مراکز سوادآموزی محلی در سال‌جاری با افزایش صددرصدی به ۲۰ مرکز افزایش یافتند و در حال حاضر تمام مناطق آموزشی استان، مرکز سوادآموزی دارند. در این مراکز علاوه بر مباحث درسی، مهارت‌های اجتماعی، حقوق شهروندی و آموزش فنی‌وحرفه‌ای داده می‌شود.

وی با بیان اینکه با مؤسساتی که امکان ارائه آموزش برای آنها وجود دارد قرارداد می‌بندیم و جذب آموزشیاران نیز از همان مجرا انجام می‌شود، ادامه داد: حداقل افرادی که باید در یک مرکز حضور داشته باشند ۵۰ نفر است و این افراد باید از ۱۰ تا ۴۹ سال باشند.

آقامحمدی با بیان اینکه به صورت میانگین سالانه ۱۰۰۰ نفر در استان جذب این مراکز می‌شوند، توضیح داد: هدفگذاری ما به صورتی است که در سال جاری ۳۱۰۰ نفر در دوره سوادآموزی، ۲۰۰۰ نفر در دوره تحکیم و ۱۷۰۰ نفر در دوره انتقال تعلیم ببینند و ۱۷۰ نفر از افرادی که در دوره انتقال قرار دارند، مهارت ACDL را فرابگیرند اما تاکنون ۵۲ درصد اهداف ما محقق شده در صورتی که در سال گذشته ۱۰۲ درصد بوده است چراکه با توجه به شرایط تا ۶۵ سال را جذب می‌کنیم.

پیوند سواد و زندگی در سه مرکز

وی در رابطه با طرح «پیوند سواد و زندگی» بیان کرد: با توجه به زیست بوم جدید این مراکز که در همدان، ملایر و روستای مهاجران وجود دارد، با هدف افزایش کارکرد سوادآموزی و سوق دادن به اشتغال خانگی، متمرکز ساختن سرمایه‌های خُرد و آموزش نحوه تهیه مواد اولیه ایجاد شده است. در گذشته خام‌فروشی گیاهان وجود داشته اما در این مراکز بسته بندی و فرآوری محصولات در کنار سوادآموزی آموزش داده می‌شود.

معاون سوادآموزی اداره کل آموزش‌وپرورش استان همدان در رابطه با نحوه جذب گروه‌های هدف مطرح کرد: براساس اطلاعاتی که از سرشماری به دست می‌آید، خانه بهداشت، دهیاران، شوراها و هیئت امنای مساجد گروه‌ هدف را جذب می‌کنیم. با توجه به شرایط کرونایی به دنبال این هستیم که آموزش خودآموز را انجام دهیم، در طرح خودآموز یک نفر از اعضای خانواده به فرد بی‌سواد آموزش می‌دهد و حق‌الزحمه دریافت می کند.

وی با بیان اینکه تفاهم‌نامه‌ای با اداره کل زندان‌ها برای آموزش زندانیان منعقد کردیم که در ابن طرح دوره‌های مختلف آموزشی را در زندان‌ها براساس سرفصل‌های رسمی خود آموزش می‌دهیم، در رابطه با تعیین تکلیف آموزشیاران نهضتی اظهار کرد: آموزشیارانی که تا پایان سال ۹۱ جذب شدند براساس مصوبه مجلس به صورت حق‌التدریس جذب آموزش‌وپرورش شده اند.

آمار بازماندگان از تحصیل کاهشی است

آقامحمدی با بیان اینکه بررسی وضعیت بازماندگان تحصیل به علت شیوع کرونا وظیفه ما نیست، تصریح کرد: آمار بازماندگان از تحصیل نسبت به سال گذشته کاهش پیدا کرده اما دانش‌آموزانی هستند که در آموزش مجازی و شبکه شاد فعالیتی ندارند به همین علت آموزش‌وپرورش در حال تهیه اطلسی از دانش آموزان غیرفعال است تا پیگیر آموزش این افراد باشد.

رئیس اداره سوادآموزی اداره‌ کل آموزش‌وپرورش استان همدان نیز با حضور در دفتر ایسنا، خاطرنشان کرد: سازمان نهضت سوادآموزی ایران به منظور آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان و کودکان مناطق محروم که به مدرسه دسترسی ندارند، شکل گرفت، نهضتی که از یک حرکت محدود فرهنگی به نهضتی فراگیر تبدیل شد و از آن پس در شمار مقدس ترین آرمان های انقلاب اسلامی درآمد.

مسعود شریفی یادآور شد: بی شک آموزش و سواد به عنوان یکی از عوامل بنیادین و ریشه ای در تمامی ابعاد دیگر توسعه پایدار و شاخص های رشد و پیشرفت کشورها از جمله مقوله سلامت و اقتصاد تأثیری بی بدیل دارد.

وی با اشاره به اینکه هیچ تعهد استخدامی برای جذب آموزشیارانی که از سال ۹۲ به بعد در نهضت سوادآموزی فعالیت دارند، به آنها داده نشده‌است، اظهار کرد: نیروهای نهضتی که به صورت حق‌التدریس جذب آموزش‌وپروش شدند، فعالیتشان را قبل از سال ۹۲ آغاز کرده بودند و آموزشیارانی که بعد از آن سال جذب شدند، تعهد استخدامی ندارند.

فعالیت ۳۰۵ آموزش دهنده در مراکز سوادآموزی

شریفی با بیان اینکه آموزشیاران جذب شده باید حداقل دو دوره یک‌ساله با نهصت سوادآموزی همکاری داشتند و همکاری آنها مستمر بوده باشد، ادامه داد: در حال حاضر ۳۰۵ آموزش دهنده در مراکز سوادآموزی فعالیت می‌کنند که از طریق مؤسسات خصوصی جذب می‌شوند.

وی با بیان اینکه آموزش، کتاب و لوازم‌التحریر سوادآموزان رایگان است و در صورت تأمین اعتبار مبلغ ۱۷۲ هزار تومان به سوادآموزان برای تشویق آنها داده می‌شود، مطرح کرد: مبلغ سرانه آموزش سوادآموزان در دوره سوادآموزی ۹۲۵ هزار تومان، انتقال ۹۸۰ هزار تومان و تحکیم ۱۷۰ هزار تومان است که توسط سازمان تأمین می‌شود.

به گزارش ایسنا، با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، میانگین افراد باسواد در همدان بالاتر از میانگین کشوری است و انتظار می‌رود در سرشماری سال ۱۴۰۰ میانگین بی‌سوادان جامعه کاهش پیدا کرده و استان همدان بتواند جشن پایان بی‌سوادی را بگیرد. در راستای آموزش بی‌سوادان، طرح‌های مختلفی توسط اداره کل آموزش‌وپروش استان همدان صورت گرفته تا گام مهمی در جهت آموزش این افراد برداشته شود.

افراد تحت پوشش آموزش‌های سازمان نهضت سوادآموزی، بازماندگان از تحصیل ۱۱ تا ۴۹ سال هستند که در کنار تحصیل رایگان، مهارت‌های اجتماعی و زندگی شهروندی را می‌آموزند. در شرایط شیوع کرونا آموزش اغلب این افراد به صورت غیرحضوری و یا با تعداد بسیار محدود سوادآموزان انجام می‌شود همچنین طرح خودآموز با توجه به شرایط موجود کارآمد خواهد بود.

انتهای پیام