به گزارش ایرنا، کارشناسان معتقدند تاکنون در حوزه دریا و ظرفیت های موجود آن به ویژه در سواحل استان گلستان مورد غفلت قرار گرفته و از آن استفاده چندانی نشده است که می توان با برنامه‌های ویژه زیرساخت‌ها معطل مانده  این بخش را پویا کرد و از مزیت سواحل برای توسعه تجارت ارزان تر، توسعه صنعتی، ارتقا گردشگری و بهبود تولیدات آبی بهره برد و از این طریق افزایش رفاه اهالی را فراهم کرد.

بهره برداری از این مزیت نیازمند توسعه زیرساختارهای مکمل آن است از جمله زیرساختارهای حمل و نقل، امکانات زیر بنایی رفاهی گردشگری و از یک سو و همگرایی و خواست مدیران استانی در برنامه ریزی برای توسعه سرمایه گذاری در اقتصاد دریا از سوی دیگر بوده است. 

گلستان با برخورداری از ۱۳۰ کیلومتر خط ساحلی در زمره  هفت استان ساحلی کشور قرار دارد  اما به عقیده کارشناسان از منظر زیر ساخت ها در بخش دریا فقیر تر از استان های  گیلان، مازندران ، سیستان  بلوچستان، هرمزگان،  بوشهر و خوزستان  است.

هر چند در گذشته های دور گلستان با برخورداری از بندرگز، بندرترکمن و از همه مهمتر بندر گمیش تپه یکی از اصلی ترین کریدور های تجارت دریایی با شوروی سابق بود اما برخی رخدادهای طبیعی و ضعف های مدیریتی گلستان را از حوزه تبادلات و تحولات دریایی بی بهره کرده است.

 به عنوان نمونه در گذشته بیشتر ساکنان گمیشان ملاح و صاحب قایق‌های بزرگ بودند و حمل بار بین بنادر ایران و روسیه قبل از تشکیل اتحاد جماهیر شوروی بوسیله آنان انجام می گرفت که با از بین رفتن قایقرانی و دریانوردی در گمیشان به دلایل مختلف از جمله پسروی آب خزر، امروز ساکنان این شهر به طور عمده از طریق کشاورزی، دامداری و صیادی تامین معاش می‌کنند.

استفاده از دریا در بخش های گردشگری  و تجارت از جمله کارکردهای این موهبت الهی است. توسعه گردشگری دریایی و  واحدهای بومگردی دریایی  در کنار توسعه بندرگاه ها برای رونق اقتصادی  و افزایش تبادلات تجاری با همسایگان از جمله کارکردهای دریا تلقی می شود نعمتی که طی سالیان اخیر به آن توجه چندانی نشده است.

به عقیده کارشناسان حوزه دریا و تجارت دریا از مهمترین منابع اشتغالزایی محسوب می شوند، بطوری که به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریایی، چهار شغل جانبی ایجاد می‌شود.

در دولت های گذشته تلاش هایی ابتری برای بهره گیری از اقتصاد دریا محور در استان صورت گرفت اما ثمره محسوسی برای استان نداشت. اهالی گلستان از دولت جهادی و مردمی سیزدهم انتظار دارند با اتخاذ راهبردی واحد و عملیاتی از این پتانسیل استان برای رونق بیشتر گلستان و محرومیت زدایی گام بردارد.

آیت الله رئیسی در نخستین دیدار تلویزیونی با ملت ایران در بخشی از این گفت و گو بر اقتصاد دریا و گردشگری نیز تاکید کرد که این گزارش اقتصادی ایرنا استان گلستان  در همین راستا و رویکرد دولت مردمی رئیس جمهوری سیزدهم شکل گرفته است.  

 توسعه آبزی پروری و پرورش ماهی در قفس، توسعه طرح های گردشگری دریایی، بسط و ایجاد ورزش های آبی  در سواحل، رونق ترابری دریایی  از جمله مباحثی است که می توان جهش جدی  در بخش اقتصاد دریا رقم بزند.

در دولت سیزدهم از ظرفیت خزر و خلیج گرگان بهره می بریم 

نماینده  حوزه انتخابیه غرب  استان گلستان به خبرنگار ایرنا گفت : سواحل استان در سال های اخیر توجهی چندانی به آن نشده است و درصدد هستیم  در دولت جدی با استفاده از ظرفیت خزر و خلیج گرگان بخشی از محرومیت منطقه را کاهش دهیم.

عبدالجلال ایری گفت :‌ عملیاتی شدن طرح گردشگری در آشوراده با لحاظ  موارد محیط زیستی می تواند اشتغال چشمگیری در منطقه خلق کند.

به گفته ایری با اجرایی شدن لایروبی کانال های منتهی به خلیج گرگان امکان فعال شدن بخش گردشگری در بندرگز و بندرترکمن فراهم می شود و صدها بومی منطقه به طور مستقیم به شغل پایدار خواهند رسید.

 نماینده مردم حوزه غرب استان گلستان یادآور شد:‌ در بخش واگذاری عرصه در بنادر ترکمن و بندرگز چالش هایی وجود دارد  و ایراداتی به روند واگذاری وجود داشت که با پیگیری آنها به زودی این چالش ها برطرف می شود و بستر برای ورود سرمایه گذار یا بخش دولتی فراهم می شود.

ایری همچنین از توسعه مزارع پرورش ماهی در قفس استقبال کرد و گفت با این کار علاوه بر ایجاد اشتغال مانع صید بی رویه آبزیان از دریای خرز می شویم و تلاش داریم با رونق تعاونی ها محلی و حمایت از آنها این مشاغل توسعه یابد.

استادیار اقتصاد دانشگاه گلستان به خبرنگار ایرنا گفت:  دریا و دسترسی به ساحل برای هر منطقه ای می تواند به عنوان مزیتی مهم در راستای توسعه و پیشرفت اقتصادی قلمداد شود.

لزوم توسعه تجارت ارزان از طریق دریا  

دکتر حسن دلیری افزود:  گلستان با خط ساحلی بیش از ۱۳۰ کیلومتر و تنوع اقلیمی بالا و برخورداری از تنها جزیره ایرانی دریای خزر، می تواند از جنبه های محتلف از دریا به عنوان یکی از محورهای توسعه خود بهره ببرد.

وی ادامه داد :  بسیاری از شهرهای توسعه یافته و پیشرفته در دنیا، در کنار سواحل شکل گرفته اند، این شهرها توانسته اند از مزیت سواحل خود برای توسعه تجارت ارزان تر، توسعه صنعتی، ارتقا گردشگری و بهبود تولیدات آبی بهره برده و از این طریق سبب افزایش رفاه ساکنانشان شوند.

استادیار اقتصاد دانشگاه گلستان گفت: متاسفانه در سالهای گذشته به دلایل مختلف، استان گلستان نتوانسته است تا از مزیت سواحل خود بهره ببرد. البته باید توجه شود که، بهره برداری از این مزیت نیازمند توسعه زیرساختارهای مکمل آن است از جمله زیرساختارهای حمل و نقل، امکانات زیر بنایی رفاهی گردشگری و از یک سو و همگرایی و خواست مدیران استانی در برنامه ریزی برای توسعه سرمایه گذاری در اقتصاد دریا از سوی دیگر بوده است، متاسفانه در سالهای گذشته این عوامل که می توان از آنها به عنوان علت نامه برای تبدیل پتانسیل های بالقوه ساحلی استان به نتایجی بالفعل نام برد، چندان وجود نداشته است.

توسعه اقتصاد دریا به بهبود رفاه مردم گلستان منجر می شود

دلیری اظهارداشت :بررسی ساختار استان نشان از آن دارد که توسعه اقتصاد دریا در استان گلستان می تواند از چندین جنبه سبب بهبود رفاه مردم شود و  اقتصاد دریا در چارچوب توسعه گردشگری دریایی با در نظر گرفتن پایداری محیط زیست منطقه، می تواند سبب بهبود ساختارهای توسعه اقتصادی مناطق ساحلی استان شود.

استادیار اقتصاد دانشگاه گلستان ادامه داد: گردشگری دریایی می تواند اشتغال خطوط ساحلی که اغلب مناطق کمتر برخورداری در استان هستند بهبود داده و از این طریق باعث کاهش فقر و افزایش رفاه در این مناطق گردد، قاعدتا این رویه می تواند اثرات مثبتی بر بسیاری دیگر از متغیرهای اقتصادی اجتماعی و حتی فرهنگی مناطق ساحلی داشته و سبب ارتقا آن شود.

توسعه بنادر و فراهم شدن تجارت ارزان با کشورهای آسیاسی میانه

دلیری بیان کرد: از سوی دیگر با توجه تصویب تاسیس منطقه آزاد در استان گلستان، توسعه بنادر یکی از ملزومات استان برای توسعه تجارت فرامرزی قلمداد می شود و توسعه بنادر می تواند امکان تجارتی ارزان تر را با کشورهای آسیای میانه برای کشور فراهم آورد، این مراوده تجاری قاعدتا اثرات مهمی بر توسعه استان خواهد داشت.

استادیار اقتصاد دانشگاه گلستان افزود: یکی دیگر از بخشهایی که می تواند در اقتصاد دریا مورد توجه قرار گیرد، توسعه آبزی پروری و صنایع مرتبط با آن است که با توجه به پتانسیل بالایی که از دیرباز استان گلستان در تولید انواع ماهیان ارزشمند داشته است، می تواند به عنوان اهداف صنعت استان قلمداد شود.

سواحل استان مزیت مهم گلستان

این محقق حوزه اقتصاد تصریح کرد : اعتقادم بر آن است که سواحل استان یکی از مهمترین مزیت های گلستان است، که می تواند از چندین جنبه از جمله توسعه گردشگری، توسعه صنایع مرتبط با آبزی پروری، توسعه تجارت فرامرزی و دریایی سبب سبب ارتقا سطوح رفاهی استان شود اما متاسفانه در سالهای گذشته از این موهبت خدادادی استفاده بهینه صورت نگرفته است، امید است در سالهای پیش رو، مدیران استانی برنامه های مدون برای استفاده از این مزیت مهم استان طراحی و اجرا نمایند.   

مدیرکل بنادر و کشتیرانی گلستان هم در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهارداشت: بنادر قدیمی گلستان مانند بندرگز و بندرترکمن به سبب شرایط اقلیمی و پسروی آب در خلیج گرگان قابلیت تجاری خود را از دست داده اند.

اله یار اسعدی با اشاره به رویکرد مدیران ارشد استان و رفع دغدغه های حوزه محیط زیست در گلستان اظهارداشت:‌ بنادر فعلی در بندرگز و بندرترکمن قابلیت تبدیل به بنادر گردشگری  را دارند.

تنها بندر تجاری در گلستان در حال ساخت است

وی گفت:‌ گردشگری دریایی از محورهای اصلی اقتصاد دریا محور است که بسترهای لازم در این حوزه در گلستان مشهود است.

به گفته اسعدی تنها بندر با رویکرد تجاری در گلستان بندرخواجه نفس است که با همکاری بخش خصوصی در حال ساخت است.

مدیرکل بنادر و کشتیرانی استان گلستان افزود :‌ بخش خصوصی حدود ۲ هزار میلیارد ریال در بندر خواجه نفس سرمایه گذاری کرده است و در بخش فنی در بخش ایجاد حوضچه، اسکله، راه دسترسی، روشنایی و پس‌کرانه فعالیت های عمرانی خوبی انجام شده است.

به گفته وی مدیران شرکت سرمایه گذار در بندر خواجه نفس درصد تنظیم قراردادی با یکی از شرکت های فعال در بخش لایروبی کشور هستند که با اجرایی شدن و تحقق این پروسه، افق روشن تری برای به سرانجام رسیدن این پروژه ترسیم می شود.

اسعدی تاکید کرد که برای برآورده شدن آرزوی دیرینه مردم گلستان در خصوص احداث بندرخواجه نفس باید همه دستگاه ها و مدیران اجرایی استان در بخش های لازم با مجریان بندرخواجه نفس همکار کرده تا این رویا به تحقق بپیوندد.

حوزه دریا و ظرفیت های آن مورد غفلت قرار گرفت

وزیر اقتصاد و دارایی دولت سیزدهم معتقد است که حوزه دریا و ظرفیت های آن مورد  غفلت قرار گرفته است و از این پتانسیل  استفاده چندانی نشده است که می توان با برنامه‌های ویژه زیرساخت‌ها معطل مانده  این بخش را پویا کرد.

وی در ادامه افزود: هیچ‌گونه برنامه‌های سازنده در دولت گذشته  برای استفاده از این ظرفیت‌ها وجود نداشته است.

لزوم تشکیل کمیته ای متشکل از نخبگان در حوزه دریا و بندر

سید احسان خاندوزی اظهار داشت: برای خاتمه دادن به فرصت‌سوزی در حوزه دریا و بندر باید با دعوت از متخصصین و مدیران جامعه دریایی کمیته‌ای متشکل از نخبگان این حوزه تشکیل شود و بتوانند با ارائه و تدوین برنامه‌های سازنده برای توسعه این مسیر گام های  اساسی بردارند.

به اعتقاد کارشناسان تاکنون سهم زیادی در سواحل خزر برای ایجاد درآمدهای پایدار نداشته و به همین دلیل ساخت بندر تجاری برای رونق سواحل استان ضروری است.

این کارشناسان گفتند بندرخواجه نفس با اهداف توسعه اقتصادی گلستان، اشتغالزایی در مناطق محروم، استفاده از توانایی های بالقوه استان و تقویت زیرساخت های ارتباطی کشور ایجاد می شود.

گلستان به سبب برخورداری از شرایط منحصر به‌فرد جغرافیایی دارای ظرفیت‌ در حوزه‌های مختلف طبیعی است که بخشی از این پتانسیل در بخش گردشگری کم و بیش مورد استفاده قرار گرفته و بخشی دیگر مانند حوزه دریایی سالهاست که مغفول مانده و در انتظار توجه بیشتر است.

ضرورت اتصال به غرب دریای خزر از طریق توسعه حمل و نقل دریایی از جمله نیازهای رونق توسعه اقتصاد دریایی گلستان و موضوع مورد توجه مدیران این استان از سال های گذشته تاکنون است.

گلستان پیشتر بنادر فعالی مانند گز و ترکمن داشت اما در زمان حاضر کاربری این بنادر اغلب گردشگری، توریستی و تفریحی است و به دلیل نوسان مداوم آب، از آن ها برای مقاصد دریایی استفاده نمی شود.

بندرخواجه نفس در ۱۲ کیلومتری غرب روستای خواجه نفس گمیشان در زمینی به وسعت ۱۷۶ هکتار و با سرمایه گذاری اولیه یک هزار میلیارد ریالی بخش خصوصی در حال احداث است.

ساخت یک اسکله، موج شکن غربی و شرقی و انجام عملیات لایروبی با آبخور حداقل پنج متر برای ورود شناورهای حداکثر پنج هزار تنی در فاز اول این بندر پیش بینی شده است.

 گستره های آبی در واقع به عنوان یکی از عناصر و ظرفیتهای رشد اقتصادی هر منطقه  محسوب می شود و گلستان در این بخش استانی غنی محسوب می شود لذا امید است با همراهی دولت جهادی با برنامه ریزی ، طرحهای نوظهور و روزآمد شاهد رشد اقتصاد دریا محور در گلستان باشیم.

با این توصیف آیت الله رئیسی رییس جمهوری دولت مردمی سیزدهم در گام اول خدمت به ملت ایران رویکرد اقتصاد دریا را و بهره گیری کامل از ظرفیت های موجود این بخش را مورد تاکید قرار داد و امیداست که مسوولان نهادهای مربوط با تهیه و تدوین کارشناسی طرح های مربوط در کوتاه مدت و میان مدت گامهای مطلوبی بردارند تا کارنامه ای درخشانی از تلاش و توسعه در انقلاب اسلامی ثبت و ضبط بشود.

طول سواحل استان گلستان ۱۳۰ کیلومتر است