اوتمار اسپان، اقتصاددان محافظه‌کار

دنیای اقتصاد پنج شنبه 14 مرداد 1400 - 00:01
روح‌اله حاتمی: اوتمار اسپان (Othmar Spann) فیلسوف، جامعه‌شناس و اقتصاددان محافظه‌کار اتریشی بود که بر مبنای اندیشه‌های رومانتیک آدام مولر و دیگران در قرن نوزدهم، رویکردی به‌شدت ضدسوسیالیستی و لیبرالیستی در پیش گرفت. وی اول اکتبر 1878 در وین به دنیا آمد. پدرش ژوزف اسپان کارخانه‌دار و مخترع بود. اسپان در دانشگاه وین فلسفه خواند و سپس در دانشگاه‌های زوریخ و برن تحصیلات خود را در حوزه علوم سیاسی پی گرفت. او در نهایت در 1903 دکترای علوم سیاسی خود را از دانشگاه توبینگن دریافت داشت.

اسپان از ۱۹۰۴ تا ۱۹۰۷ برای «مرکز خدمات رفاهی خصوصی» در فرانکفورت کار کرد و مسوولیت مطالعات تجربی در باب کارکنان این مجموعه را بر عهده داشت. در پایان سال ۱۹۰۴ وی همراه با هرمان بک و هانس دورن روزنامه‌ای با نام  Critical Pages for the whole Social Sciences «نقد کلیت علوم اجتماعی» راه‌اندازی کردند.

اسپان در ۱۹۰۷ «آماده‌سازی در اقتصاد سیاسی» را برای «Hochschule: مدرسه عالی» در برنو چک نوشت. از ۱۹۰۷ تا ۱۹۰۹ اسپان در دانشگاه به عنوان یک استاد خصوصی (که از دانشجویان شهریه می‌گیرد) به تدریس اشتغال داشت. او از اوایل ۱۹۰۸ به‌طور تمام‌وقت معاونت کمیسیون مرکز آمار وین را بر عهده گرفت و تا ۱۹۱۰ سرشماری نفوس اتریش تحت نظارت وی صورت گرفت. او در جنگ جهانی اول شرکت کرد و در جریان نبرد لمبرگ (لویف در اوکراین فعلی) زخمی شد. پس از بهبودی مسوولیت گروهانی از زندانیان روس بر عهده وی گذاشته شد و سپس تا اواخر ۱۹۱۸از سوی وزارت جنگ اتریش در رأس «کمیته علمی اقتصاد دوران جنگ» قرار گرفت.

اسپان پس از جنگ صاحب یک کرسی در دانشگاه وین شد؛ پستی که تا ۱۹۳۸ در اختیار وی بود. اسپان به کرات کوشید توجه قدرت‌های حاکم را به تئوری مستبدانه خود موسوم به «دولت متحد: corporate state» جلب کند. اسپان می‌اندیشید که دیدگاه وی به سود همگان خواهد بود. در ۱۹۲۸ اسپان به «اتحادیه مبارزان فرهنگ آلمانی» پیوست و در حوالی ۱۹۳۰ در نهایت به عضویت حزب نازی درآمد. در ۱۹۳۳ کارل پولانی، فیلسوف اتریشی-مجارستانی بیان کرد که اسپان در واقع پایه‌گذار نخستین سیستم فلسفی جامع برای فاشیسم بوده است؛ امری که به‌شدت در رویکرد ضدفردگرایانه اسپان عیان می‌شود. با این همه و در حالی که اسپان رویکرد مثبتی به اندیشه‌های نازیسم داشت، پس از الحاق اتریش به آلمان در ۱۹۳۸، دوره‌ای کوتاه از سوی نازی‌ها بازداشت و در نهایت از استادی دانشگاه وین اخراج شد. او تا پایان جنگ در انزوا به سر ‌برد. هرچند در ۱۹۴۵ کوشید به دانشگاه وین بازگردد، اما به وی اجازه داده نشد. اوتمار اسپان در ۸ ژوئیه ۱۹۵۰ در یاس و اندوه درگذشت.

منبع خبر "دنیای اقتصاد" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.