زهرا خدا ویسی در گفت و گو با ایسنا، گفت: فرش‌بافی در همه استان‌های ایران کماکان وجود دارد و هر استانی یک نوعی از فرش و گلیم را تولید می‌کند. مادرهای ما به سبک قدیمی در خانه‌هایشان فرش را تولید می‌کردند. من از بچگی با دنیای فرش آشنا شدم اما به خاطر تحصیلات دانشگاهی چند سالی از این دنیا دور بودم.

وی افزود: همیشه دوست داشتم این هنر را ادامه دهم، به روز کنم و یک حرکت عظیم در این هنر داشته باشم. احساس می‌کردم فرش یکی از اصیل ترین صادرات ایران است، چیزی که در همه کشورهای دنیا انقدر اهمیت دارد و کشور آمریکا وقتی می‌خواهد تحریم‌ها را شروع کند از صنعت فرش شروع می‌کند.

خدا ویسی گفت: سال ۸۴ در کلاس‌های نفیس‌بافی فرش شرکت کردم و کارم را از یک کارگاه کوچک با چند بافنده شروع کردم. فرش‌هایی را برای دل خودم تولید می‌کردم که طراحی‌ نقشه‌هایش را خودم با تیم طراحی که داشتم انجام می‌دادیم. تصمیم داشتیم طرح‌های جدید بزنیم، روی فرش‌های نفیس استان‌های دیگر بررسی کرده و تفاوت فرش استان‌های مختلف را مورد مطالعه قرار می‌دادیم، می‌خواستیم از استان‌های مختلف چیزهایی را یاد بگیریم و آن‌ها را با هم تلفیق کنیم.

وی ادامه داد: تیم خوبی داشتم و کم کم پیش می‌رفتیم تا اینکه تصمیم گرفتم کارم را گسترش دهم. از خانواده کمک گرفتم و کارگاه را از یک کارگاه کوچک سنتی به یک کارگاه بزرگتر تبدیل کردیم، همچنین فرش‌ها را به قواره‌های بزرگتر بردیم و سعی کردیم در کارگاه از شش متری به پایین تولید نکنیم. روی طرح‌های تلفیقی و هنری که خودمان به کمک تیم طراحی تهیه می‌کردیم کار می‌کردیم و بهترین و نفیس‌ترین مواد اولیه را تهیه می‌کردیم.

وی خاطر نشان کرد: تا جایی که می‌شد برای کارمان ارزش قائل بودیم و به خاطر مواد اولیه نفیس، نقشه‌های تلفیقی و بافت خوب، در کشورهای همسایه، بازار خوبی پیدا کردیم و کار را بیشتر گسترش دادیم.

این فعال صنعت فرش گفت: اکنون در کرج به صورت متمرکز ۲۰ بافنده دارم که در کارگاه مشغول به فعالیت هستند و ۳۰ خانوار نیز در البرز و تهران به صورت غیر متمرکز، در منازل خودشان، کارها را تولید می‌کنند.

وی افزود: از آنجایی که کارگاه‌های موجود دیگر جوابگوی سفارش‌ها نبود، تصمیم گرفتیم کار را از استانی به ملی تبدیل کنیم. یکی از مناطقی که مردمش مهارت زیادی در بافت فرش دارند استان زنجان است، بنابراین تصمیم گرفتیم درآنجا هم کارگاه‌هایی را به صورت متمرکز و غیر متمرکز داشته باشیم و تولیداتمان را بیشتر کنیم.

خدا ویسی ادامه داد: در استان زنجان توانستیم نیروهای بسیار خوبی را جذب کنیم و دو کارگاه متمرکز با ۴۰ بافنده دائر کردیم که اکثر بافنده‌هایش، خانم‌های سرپرست خانوار هستند. همچنین در ۲۰ روستای زنجان به صورت غیرمتمرکز بافنده داریم که در آن‌ها ۱۰۰ خانوار برای ما مشغول به کار هستند.

این پیشران مشاغل خانگی با اشاره به اینکه جهاد دانشگاهی هم اکنون دنبال تحقق شعار «هر خانه یک کارخانه» است، گفت: در ایران همه سررشته‌ای از بافت فرش دارند، این محاسن زیادی دارد که هر کسی بتواند در خانه خودش یک فرش ببافد؛ هم درآمد ماهیانه خوبی کسب می‌کند، هم برنامه‌های زندگی خود را می‌چرخاند و هم نیاز نیست با وجود کرونا، تورم و کرایه‌های بالا، صرف زمان زیاد برای رفت و آمد و ... از منزل خارج شود.

وی خاطر نشان کرد: برای گسترش کارگاه‌ها در کرج نیاز به بافنده‌های ماهر بیشتری داریم که مستلزم تربیت بافنده‌های جدید است. من به جهاد دانشگاهی اعلام آمادگی کرده‌ام که دوره‌های نفیس بافی برگزار کنم. افرادی که علاقه‌مند هستند در کلاس‌ها شرکت کنند و از پایه به آنها آموزش داده شود و بعد از آموزش کامل، کار در اختیار آنها قرار داده شود.

خدا ویسی در رابطه با بافت و نقشه فرش‌ها توضیح داد: فرش‌های ما کارهای اعلا و نفیس تبریز و اعلا و نفیس تمام ابریشم قم هستند. در فرش‌های تبریز نمی‌توانیم در نقشه‌ها دست ببریم زیرا خود نقشه با ارزش است. مثلا اکنون در حال تهیه یک جفت فرش از نقشه «عمو اوغلی» هستیم که نمونه آن در کاخ نیاوران است و صد و پنجاه سال پیش بافته شده است. ما در حال بازبافی این نقشه هستیم  که این کار نفیس صد سال است در ایران تولید نشده است. همچنین درحال بافت یک جفت فرش بسیار نفیس 9 متری از نقشه استاد قره‌باغی هستیم. استاد قره‌باغی از اساتید بزرگ فرش هستند و امسال گره طلایی رشتی زاده را بردند.

وی افزود: فرش‌های قم تمام ابریشم و بسیار نفیس است اما در کشیدن نقشه دست ما باز است. می‌توانیم از نقشه‌های تلفیقی استفاده کنیم و طرح‌های زیبا و جدیدی ارائه دهیم. البته ریسک این را دارد که از نقشه استقبال شود یا نه اما معمولا نقشه‌هایی که تولید کرده‌ایم بازار پسند بوده است.

خدا ویسی گفت: ۹۵ درصد تولیدات ما صادر می‌شود و با اینکه صادرات فرش ممنوع شده، ما به صورت معمول مبادله با کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشور آلمان و بلژیک را داریم.

وی افزود: یک جفت فرش شش متری تمام ابریشم معمولا بالای ۷۰۰ میلیون تومان است و سایزهای بزرگتر و نقشه‌های نفیس‌تر میلیاردی هستند به همین دلیل معمولا مردم ایران مصرف کننده این فرش‌ها نیستند اما اشتغال‌زایی و درآمدزایی آن برای ایران است و خانواده‌هایی که بافنده این فرش‌ها هستند درآمد خوبی از تولید این فرش‌ها دارند.

این کارآفرین صنعت فرش تاکید کرد: می‌خواهم به خانم‌ها کمک کنم تا قوی باشند. روزی که من وارد این صنعت شدم به سختی جایگاهی پیدا کردم زیرا صادر کنندگان این صنعت آقایان بودند و من جنگیدم تا به اینجا رسیدم.

خداویسی گفت: ما مشکلاتی داریم که مسئولین به راحتی می‌توانند حل کنند اما صدای ما کمتر شنیده می‌شود. برنامه‌های جهاد دانشگاهی باعث شده است که مشاغل خانگی بیشتر دیده شود و مسئولین صدای ما را بهتر بشنوند.

وی در خصوص مشکلات موجود گفت: بزرگترین مشکل ما بیمه بافندگان است. بافنده‌ها با این همه زحمتی که می‌کشند پیش‌پا افتاده‌ترین چیز که بیمه است را ندارند و کارگاه‌هایی مثل ما از خودمان هزینه می‌کنیم و بافنده‌ها را بیمه می‌کنیم تا آینده و بازنشستگی داشته باشند. ما بافنده‌هایی که داخل کارگاه هستند را با بیمه تامین اجتماعی و بافنده‌های غیرمتمرکز را با بیمه عمر عشایر تحت پوشش بیمه قرار داده‌ایم.

وی افزود: در زمان کرونا هیچ تسهیلاتی به کارگاه‌های قالی‌بافی داده نشده است و ما خودمان داریم مقاومت می‌کنیم اما دوست داشتیم مانند صنایع دیگر به صنعت فرش هم توجه می‌شد. اگر ما روی صنعت فرش سرمایه‌گذاری کنیم می‌توانیم بهترین برندها را در دنیا داشته باشیم زیرا آنقدر پتانسیل و توانایی در این هنر داریم که می‌توانیم دنیا را با فرشمان قبضه کنیم.

این فعال صنعت فرش در پایان گفت: امیدوارم صدای ما به گوش مسئولین بالای صنعت و معدن برسد و کمک کنند که مشکلات ما بهتر و سریع‌تر حل شود. ما اکنون بازار فروش داریم، تنها کافی است تسهیلاتی داشته باشیم تا بتونیم با تعداد بافنده بیشتری همکاری کنیم.

انتهای پیام