داستان خانه‌ای که "علامه‌ جعفری" در آن رشد یافت

خبرگزاری ایسنا شنبه 14 تیر 1399 - 11:05
صحبت از فیلسوفی است که با ظاهر متواضعش بیشترین بیننده‌ها را پای برنامه‌های دینی دهه 70 می‌کشاند، علامه محمد تقی جعفری، عالمی که خانه پدری‌اش همانند خودش، غریب در وطن، فروخته شد.
داستان خانه‌ای که "علامه‌ جعفری" در آن رشد یافت

" شاید علامه جعفری را آنقدر که باید نشناختند، اما اهالی علم و علما قدر او را می‌دانند، شاید صدها سال زمان لازم باشد تا یکی مثل علامه جعفری پایش به این محله باز شود."

این‌ها بخشی از اظهارات یکی از اهالی محله "جامیشاوان" است، او می‌گوید: کسی در این محل نیست که نداند علامه‌جعفری روزگاری در این محل زندگی کرده است،  هر چند برخی‌ها می‌گویند علامه متولد محله "دوه‌چی" بوده، اما در این محله بزرگ شده و سپس برای ادامه تحصیل به قم و نجف رفته است. خانه علامه محمد تقی جعفری درست در بن‌ بستی به نام او قرار دارد. به گفته اهالی محل، تابلوی "بن بست علامه محمد تقی جعفری" به تازگی توسط شهرداری نصب شده است.


همان ورودی میدان که هنر دست سید احد حسینی، مجسمه ساز مشهور تبریزی در آن نصب شده است، راه را برای رسیدن به خانه پدری علامه جعفری هموار می‌کند. اهالی محل و کسبه همگی خانه علامه را می‌شناسند و بسیاری از آن‌ها مثل این که مدت‌ها منتظر باشند تا کسی سراغی از خانه بگیرد، با اشتیاق می‌گویند: آمده‌اند خانه شاطر جعفر را ببینند، بروید سمت بن بستی که "صمد گازچی" آنجا گازپرکنی دارد، خانه را به برادر او فروخته‌اند.

صمد آقا یاالله گفته و اهالی خانه را از آمدن ما برای دیدین خانه با خبر می‌کند. اهالی خانه نهایت همکاری را با ما دارند و همسایه‌ها هم برای گفتن هر آنچه در مورد خانه پدری علامه می‌دانند، آمده‌اند.


پس از ارائه توضیحاتی از هدف بازدیدمان از خانه و توضیح اینکه ما خبرنگار هستیم، اجازه می‌گیریم تا از خانه علامه جعفری که چیزی از شکل قدیمی آن باقی نمانده و به دو خانه تقسیم شده است، عکس بگیریم.

این خانه هم اکنون در مالکیت "رسول مکاری خرسند" قرار دارد. مالک خانه می‌گوید: خانه را سال ۸۴ از "داوود گلنار" از اهالی همین محل خریده‌ام، خانه پس از جعفری‌ها حدود چهار بار به فروش رفته است.

قباله اصلی خانه که به نام پدر علامه محمد تقی جعفری است، در اختیار آقای مکاری خرسند قرار دارد، تصویر زیر نشانگر نام جعفری شاطری در قباله خانه بوده که با کسب رضایت صاحب خانه گرفته شده است.

مالک خانه پس از خرید ملک مدتی به ترکیب خانه دست نزده و منتظر مانده است تا شاید کسی برای بازسازی و خرید خانه پدری علامه جعفری مراجعه کند، اما پس از مدتی خانه را در دو طبقه ساخته‌اند.

به گفته مکاری خرسندی، خانه در سال ۸۴ هم به شکل اولیه نبوده و برای دیدن ترکیب اصلی آن باید ۲۰ سال قبل می‌آمدیم، وقتی که تنها یک خانه در این کوچه قرار داشت و درب چوبی اول با گذشتن از دالان به درب خانه که آن هم چوبی بوده است، ختم می‌شد.

وی می گوید: پدر علامه و چندین نسل قبل از آن نیز همگی شاطر بودند، "کریم شاطر" در محل مشهور بود  و سنگک پزی که او در آنجا سنگک می‌پخت هم همین جا بود.

او می‌افزاید: پدر خانمم که عمویم هم بود و پدر خودم با علامه همبازی دوران کودکی بودند و از خاطراتشان با او می‌گفتند.


خانم همسایه هم در ادامه با ارائه توضیحاتی از شکل قدیمی خانه پدری علامه جعفری، می‌گوید: قبلا فقط یک خانه در اینجا بود و بعدها دو خانه ساخته شد، پایین آشپزخانه زیر زمین بود و چند تا پله می‌خورد تا به پایین برسید که در آنجا هم فرش می‌بافتند، خانه همچنین درهای چوبی و دالان هم داشت.

اهالی محل بیان می‌کنند: کسی از هم دوره‌ای‌های علامه جعفری نمانده است، تنها یک نفر را سراغ داریم که با او "عاشیق" بازی می‌کرد، اما الان در خانه سالمندان است. مجسمه علامه نیز حال خوبی نداشته و اهالی انتظار دارند تا دستی بر روی آن کشیده و آن را رنگ آمیزی کنند.

بر اساس این گزارش، استاد علامه محمد تقی جعفری قدس سره به سال 1304 خورشیدی در شهر تبریز متولد شد، استاد جعفری مقدمات دروس و قرآن را نزد مادر آموخت. وقتی به مدرسه رفت، او را به کلاس چهارم بردند. او با استعداد شگرف خود این کلاس را در مدرسه اعتماد تبریز با رتبه دوم گذرانید و در سال بعد کلاس پنجم را با رتبه اول احراز کرد. میرزا کریم از این وضع بسیار متأثر شد و به محمد تقی و برادرش تأکید کرد:شما به دنبال درس بروید، خداوند روزی ‌رسان است.

آن دو طالب دانش، مقارن سال‌های پایانی جنگ جهانی دوم به مدرسه طالبیه تبریز رفته و تحصیلات علوم دینی را نزد استادان آنجا پی گرفتند. سال ۱۳۵۹ ه.ق در حالی که پانزده بهار را پشت سر می‌نهاد، زادگاه خویش را به قصد اقامت در تهران ترک نمود و در مدرسه مروی نزد استادانی فاضل مطالعه و تحصیل متن رسائل و مکاسب را پی گرفت. پس از سه سال خوشه چینی از خرمن خردمندان و اندیشمندان حوزه، در سال ۱۳۶۲ ه.ق به شهر مقدس قم مهاجرت نمود و ضمن تحصیل در مدرسه دارالشفای قم ملبس به لباس روحانیت گردید و دروس خارج را در آنجا آغاز کرد. وی سپس برای ادامه تحصیلات، راهی نجف شد.

دوران تحصیل در نجف نیز سخت می‌گذشت، اما چون اشتیاق شدت داشت، همه آن شداید را تحمل کرد. خود میگوید: گاهی دو یا سه ساعت کار دستی می‌کردم تا شهریه به دستم برسد که میزان آن هـم کافی نبود. وی 23 ساله بود که به درجه رفیع اجتهاد نایل شد. علامه پس از یازده سال اقامت در نجف و شرکت در حوزه‌های درسی آن دیار به سال ۱۳۳۶ یا ۱۳۳۷ ه.ش به ایران مراجعت کرد.

علامه جعفری بیشترین استفاده‌های علمی را از محضر آیات عظام: محمدرضا تنکابنی، آیت‌الله شیخ کاظم شیرازی، آیت الله سید عبدالهادی شیرازی، آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی، آیت الله شیخ مرتضی طالقانی، آیت‌الله میرزا حسن یزدی، آیت الله سید محمود شاهرودی، آیت الله سید جمال گلپایگانی، آیت‌الله سید محمد هادی میلانی، آیت‌الله شهیدی (صاحب حاشیه بر مکاسب) و آیت الله سید محسن حکیم کسب کرده است. استاد علامه جعفری بر اثر بیماری در تاریخ 25 آبان ماه سال 1377 به رحمت ایزدی پیوست.

بیش از80 آثار از علامه جعفری به طبع رسیده است که چاپ بعضی از آنان همچون شرح معنوی در 15 جلد مکررا تجدید شده و کامل‌ترین کشف‌الابیات مثنوی مولوی تحت نظارت ایشان و طی 12 سال در چهار جلد رحلی تحت عنوان «از دریا به دریا » منتشر شده است. شرح و تفسیر برنهج البلاغه از آثار برجسته او است که 27 جلد آن به زبان فارسی چاپ و منتشر شده است. 

استاد جعفری خود میگوید: «من در مرداد ماه سال 1304 (ه.ش) در کانون گرم خانواده‌‏ای با صفا، اما پایین از نظر سطح اقتصادی متولد شدم، پدرم درس نخوانده بود، اما از نظر وارستگی و تقوی و صدق نمونه بود. از پیرمردهای تبریز شنیدم که می‏‌گفتند: از پدرم دروغ نشنیده بودند. این را روزی از پدرم پرسیدم، ایشان گفت: بله یادم نمی‌‏آید از سن بلوغ به این سو دروغ گفته باشم .

مادرم از سادات علوی یکی از خاندان بزرگ تبریز به شمار می‌‏آمد،  او بر خلاف پدرم، با سواد بود نخستین بار وی قرآن را به من یاد داد، حدود شش ساله بودم که به مدرسه رفتم . تحصیلات ابتدایی را در دبستان اعتماد آغاز کردم و از آن جا که قبل از ورود به مدرسه نزد مادر مقداری درس خوانده بودم، آمادگی برای رفتن به کلاس بالاتر را داشتم، بنابراین، در کلاس اول امتحانی از من گرفتند و مرا به کلاس سوم فرستادند . کلاس چهارم و پنجم را نیز در همین مدرسه گذراندم.

انتهای پیام

منبع خبر "خبرگزاری ایسنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.