به گزارش گروه وبگردی خبرگزاری صدا و سيما، یکی از فرماندهان ارتش بعث عراق با اشاره به شوکه شدن عراق از استراتژی که توسط فرماندهان نظامی ایران با محوریت فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس برای فتح خرمشهر و پس زدن بعثی‌ها از جنوب ایران در عملیات بیت المقدس در پیش گرفت، نسبت به ابعاد این استراتژی و تاثیر آن در رقم خوردن این فتح بزرگ سخن به میان آورد.
من در اثنای عملیات خرمشهر به عواملی برخوردم که تا حدودی در آزادسازی آن شهر سهیم بودند. این عوامل و عناصر در هر نبردی پایه و اصول هستند. نیرو‌های اسلامی با به‌کارگیری آن عوامل توانستند دنیا را غافلگیر کنند و معادله جنگ را به نفع خود تغییر دهند، زیرا نبرد خرمشهر یکی از بزرگ‌ترین نبرد‌ها در تاریخ معاصر است؛ این عملیات پشت صدام را شکست.
۱۳۰ هزار رزمنده ایرانی در ساعت ۳۰ دقیقه بامداد دهم اردیبهشت ۱۳۶۱ در محور اهواز، خرمشهر و دشت آزادگان با هدف آزادی بخش وسیعی از جنوب ایران و تمرکز عمده بر بازپس گیری خرمشهر، عملیاتی را آغاز کردند که سه هفته به طول انجامید و این روز‌ها مصادف با آخرین روز‌های این عملیات غرورآفرین است.
پس از پیشروی سریع رزمندگان ایران، نیرو‌های عراقی که شوکه شده بودند، مجبور به عقب نشینی از خرمشهر شدند تا در قالب عملیات دفاعی تلاش کنند دست کم مناطق اشغالی کمتری را از دست بدهند یا مواضعی را پس بگیرند. در اول خرداد ۱۳۶۱ ارتش عراق پاتک بزرگی را برای پس زدن نیرو‌های ایرانی شروع نمود. با وجود گستردگی این پاتک، نیرو‌های ایرانی توانستند در مقابل آن مقاومت کنند و سرانجام در سوم خرداد ۱۳۶۱ نیرو‌های ایرانی خرمشهر را که در روز‌های ابتدای جنگ به اشغال ارتش عراق درآمده بود را آزاد نمودند. در هنگام شکست نیرو‌های عراقی بیش از ۱۹۰۰۰ سرباز عراقی به اسارت نیرو‌های ایرانی در آمدند. ایرانی‌ها همچنین مقادیر قابل توجهی مهمات و ادوات رزمی را به غنیمت گرقتند.
این عملیات به قدری بزرگ بود که پس از سال‌ها هنوز ناگفته‌های بسیاری برای آن وجود دارد تا جایی که بسیاری از فرماندهان عراقی نیز در این باره سخن گفته و مقاله‌ها نوشته‌اند که از زوایای مختلف به این موضوع پرداختند. همچنین علل مختلفی برای پیروزی ایران بیان کرده‌اند که یکی از مهم ترینش استراتژی طراحی شده توسط فرماندهان نظامی ایران با محوریت محسن رضایی، فرمانده سپاه پاسداران در دوران دفاع مقدس که عراقی‌ها را شوکه کرده بود و یکی از مهم‌ترین دلایل این فتح بیان شده است.
سرهنگ ستاد فکری حسین از فرماندهان نظامی عراق در زمان دفاع مقدس علل این موفقیت را برشمرده و در ابتدا و مهم‌ترین عامل را راهبرد نظامی نظامی ایران تلقی کرده که با ابتکار عمل فرماندهی سپاه در دوران دفاع مقدس طراحی و به همت فرماندهان دلاور و رزمندگان سلحشور ایران به اجرا درآمد.
آنچه در ادامه می‌خوانید علل این پیروزی از منظر «سرهنگ ستاد فکری حسین» از فرماندهان عراقی است: در ادبیات و عرف نظامی اصولی وجود دارد که تمام ارتش‌ها به عنوان شیوه‌ها و اسلوب رزم به آن‌ها تکیه می‌کنند. من در اثنای عملیات خرمشهر به عواملی برخوردم که تا حدودی در آزادسازی آن شهر سهیم بودند. این عوامل و عناصر در هر نبردی پایه و اصول هستند.
نیرو‌های اسلامی با به‌کارگیری آن عوامل توانستند دنیا را غافلگیر کنند و معادله جنگ را به نفع خود تغییر دهند، زیرا نبرد خرمشهر، یکی از بزرگ‌ترین نبرد‌ها در تاریخ معاصر است؛ این عملیات پشت صدام را شکست. بعد از آزادسازی خرمشهر ما تظاهر به توانمندی و پیروزی می‌کردیم، اما واقعیت اینکه پیروزی در خرمشهر و در شب آزادسازی آن به دست نیرو‌های اسلامی رقم خورد. منظور پیروزی در همه نبردهاست.
اما نیرو‌های اسلامی چگونه موفق شدند خرمشهر را آزاد سازند؟
به نظر ما عوامل مهمی وجود دارد که نیرو‌های اسلامی هنگام آماده شدن برای عملیات آن را در نظر گرفتند. این عوامل در موارد زیر نمایان است؛
۱ـ در عملیات پیشروی به سوی خرمشهر از عنصر غافلگیری به شکل مناسب استفاده شد. فرماندهی ما تصور می‌کرد که نیرو‌های اسلامی از سمت شهر پیشروی (حمله) خواهند کرد؛ اما نیرو‌های اسلامی پس از آنکه اقدام به کاهش سطح آب کردند، از طریق منطقه طاهری پیشروی و به این ترتیب، ما را غافلگیر کردند. این عملیات در حالی انجام شد که نیرو‌های ما از آن اطلاعی نداشتند.
۲ـ نیرو‌های اسلامی در استتار منطقه عبور موفق بودند؛ همچنین آن‌ها در عملیات احداث پل‌ها، مخفیانه و در سطحی وسیع موفق بودند.
۳ـ عملیات عبور دقیق و خارج از برد توپخانه‌ها و خمپاره‌ها انجام گرفت. این واقعیت نشان می‌دهد که نیرو‌ها با انضباط و مطیع فرماندهانشان بوده‌اند.
۴ـ نیرو‌های اسلامی پس از عبور به خاطر برخورداری از روحیه بالا، موفق شدند لایه دفاعی خط اول را پشت سر بگذارند و جاده خرمشهر ـ اهواز را تصرف کنند.
۵ـ نیرو‌های اسلامی هنگام پیشروی همه توان خود را متمرکز بر یک محور نکردند، بلکه در یک زمان از محور‌های مختلفی استفاده کردند.
آن‌ها با رخنه در شمال خرمشهر در وضعیت بسیار مناسبی قرار گرفتند و موفق شدند آن رخنه را توسعه بدهند و به سوی مرکز شهر پیشروی کنند.
۶ـ نیرو‌های ما پس از آنکه از مرکز شهر بیرون رانده شدند، در خارج از شهر موضع گرفتند. این شرایط موجب شد، نیرو‌های ما بدون غذا، مهمات و سوخت بمانند. از این روی، در وضعیت مصیبت باری قرار گرفتند. البته این شرایط در پی عقب‌نشینی نیرو‌های ما از مواضع اصلی پیش آمد. نیرو‌های اسلامی هم از این موقعیت به نفع خود استفاده کردند و نیرو‌های عراقی را در محاصره کامل خود درآوردند، به نحوی که دیگر هیچ راهی برای آن‌ها نمانده بود؛ یا باید تسلیم می‌شدند یا مرگی سخت در انتظار آن‌ها بود.
در سایه این عوامل خرمشهر به دست نیرو‌های اسلامی آزاد شد. این افکار و نظریه‌ها محصول بررسی و تحقیق نبرد خرمشهر از ابتدا تا پایان آن به طور اختصاصی است. حق در صورتی که در پی آن طالبانی باشد از بین نمی‌رود.
فیلمی که در ادامه می‌بینید، گزارشی تصویری از عملیات آزادسازی خرمشهر و اتفاقات آن دوره است.
