به گزارش خبرگزاری فارس، همایش مجازی بین‌المللی پروژه ژان مونه با عنوان «نقش کتابخانه‌های عمومی در توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشور ایران با تاکید بر تجربیات کشورهای اروپایی» چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت در تالار گفت‌و‌گوی مجازی دانشگاه علامه طباطبایی در بستر اسکای روم برگزار شد.
علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در پنل نخست این همایش به ارائه سخنرانی خود با موضوع «کتابخانه‌های عمومی ایران و تجربه مشارکت در مدیریت مسائل اجتماعی» پرداخت که متن این سخنرانی به شرح زیر است:
نهاد کتابخانه‌های عمومی در ایران در چند سال اخیر بر اساس طرح کلان و ملی ساماندهی اجتماعی کشور و با توجه به تاکید و توصیه رهبر معظم انقلاب در چندین شهرستان اولویت‌دار ـ به عنوان نقاط هدف در مرحله مقدماتی ـ برنامه ریزی‌هایی را متناسب با وضعیت آن مناطق از نظر نوع مواجهه با آسیب‌های اجتماعی و مبتنی بر ارائه خدمات در کتابخانه‌های عمومی طراحی و اجرا کرد که در این مجال به سه عنوان از مصادیق کنش اجتماعی کتابخانه‌ها اشاره می کنم.
اول مدرسه‌های خواندن؛ الگویی برای شناخت استعدادهای ادبی و هنری اعضای کتابخانه‌ها
مدارس خواندن الگویی فرهنگی آموزشی بود که با هدف شناسایی و حمایت از استعدادهای کاربران و اعضای کتابخانه‌های عمومی که به علت محرومیت‌های اقتصادی و عدم برخورداری از امکانات عمومی در معرض آسیب‌های مختلف تحصیلی، اجتماعی، فرهنگی، دینی و... قرار دارند شکل گرفت.
گام‌های اجرایی در این مدارس چنین است:
۱. برگزاری مدارس تابستانه خواندن برای تربیت کتابداران علاقه‌مند به شرکت در این مدارست
۲. انتخاب شهرستان هدف
۳. تجهیز و هماهنگ سازی کتابخانه‌های شهرستان هدف با معیارهای مدارس خواند
۴. طراحی و تدوین سرفصل‌های آموزشی برای کاربران
۵. انتخاب و گزینش کاربران
۶. برگزاری دوره‌های یکساله برای کاربران
۷. شناسایی برگزیدگان نهایی هر دوره و معرفی به سازمان‌ها و کانون‌های فرهنگی هنری تخصصی در ایران برای ارائه آموزش‌های مستمر پیشرفته
تاکنون پنج دوره از این مدارس برای ۱۲۰۰ نفر از کاربران کتابخانه‌های عمومی ایران برگزار شده که منجر به شناسایی نزدیک به ۲۰۰ نفر از نخبه‌های ادبی و هنری و معرفی آنان شده است. متاسفانه به دلیل شیوع پاندمی کرونا، آهنگ اجرای این مدارس کمی کند شده و بخش‌هایی از آن در فضای مجازی پیگیری می‌شود، اما کتابخانه‌های عمومی موظف شده‌اند در یک برنامه پنج ساله نزدیک به ده هزار نفر از کاربران و اعضای مستعد خود در مناطق محروم را از خدمات این مدارس بهره مند کنند.
کتابخانه‌های عمومی تسهیلگران ارتقای کیفیت زندگی
زندگی در حاشیه شهرها، یکی از معضلات زیست اجتماعی است. برای کاهش و رفع این معضلات، طرحی جامع در ایران در مناطق حاشیه نشین در حال اجرا است. در این طرح به پیشنهاد نهاد، کتابخانه‌های عمومی به عنوان مراکز تسهیل گر ارتقای کیفیت زندگی تعریف شده و ایفای نقش می‌کنند. در این طرح، اصل بر ارائه مشاوره‌های روان شناسانه جمعی و فردی، ارائه منابع مکتوب و غیرمکتوب برای ارتقای کیفیت زندگی اجتماعی و شخصی و برگزاری کارگاه‌های جمعی حل مسئله اجتماعی است. این طرح در دو سال گذشته در شش نقطه از حواشی شهرهای ایران برای جمعیتی از کاربران که در حدود ۲۰ هزار نفر تخمین زده شدند، برگزار شده است. رسیدن به «سلامت پایدار روان» یکی از عمده ترین اهداف این طرح اجتماعی است.
مهدهای کتاب؛ محلی برای تقویت «نوآوری» کاربران کودک
یکی از کارکردهای متصور برای کتابخانه عمومی در ایران، نقش مکمل آن در کنار آموزش‌های رسمی است. کودکان از اصلی‌ترین طیف‌های کاربران کتابخانه‌های عمومی هستند. کتابخانه‌های عمومی با رجوع به اسناد بالادستی و چارچوب‌های کلان حاکمیتی، می توانند نقشی مهم در کنار آموزش رسمی داشته باشند. امروزه این نقش بر اساس تقویت بعد «نوآوری» در کتابخانه‌های عمومی تعریف شده است. بر این اساس، کتابخانه‌های مرکزی در شبکه کتابخانه‌های عمومی به صورت ویژه و سایر کتابخانه‌ها نیز، مجهز به بخش کودک شده‌اند که کارکرد اصلی آن تقویت این بعد در کودکان به وسیله منابع متنوع از جمله اسباب بازی‌های مهارت آفرین و برنامه‌های مهارتی کتاب محور است. طرح مهدهای کتاب، که تأسیس و گسترش آن از برنامه‌های جدی نهاد است، در واقع ارائه کننده خدماتی برای بسط استعدادهای خلاقانه کودکان است.
گفتنی است این همایش در چهار پنل با عناوین «ساختار، تشکیلات، و راهبردهای کتابخانه‌های عمومی در ایران و اروپا»، «خدمات عمومی، تخصصی و شخصی سازی شده در کتابخانه‌های عمومی ایران و اروپا»، «کتابخانه‌های عمومی و جامعه مدنی در ایران و اروپا» و «بررسی، تحلیل و طراحی توسعه خدمات آینده در کتابخانه‌های عمومی ایران و اروپا» برگزار می‌شود.
انتهای پیام/
