تحلیل روز‎؛ علل شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضه

صدا و سیمایکشنبه 29 فروردین 1400 - 14:10
شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضه نشان داد که طرف‌ها درگیر عزم جدی برای حل این بحران ندارند مساله‌ای که با تهدید‌های نظامی مصر می‌تواند پیچیده‌تر از قبل نیز شود.
  تحلیل روز‎؛ دلایل شکست متوالی مذاکرات سد النهضهبه گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما؛ «مجتبی شاهسونی» کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی پیرامون علل شکست چندین باره مذاکرات سد النهضه نوشت: مذاکرات سد النهضه و شروع مرحله دوم آبگیری این سد بار دیگر شکست خورد و بدون هیچ گونه نتیجه‌ای در کینشازا پایتخت جمهوری کنگو پایان یافت. «سامح شکری» وزیر خارجه مصر بعد از شکست مذاکرات تاکید کرد‌: مصر هرگز خسارت آبی علیه خود یا سودان را برنمی‌تابد و اگر این آسیب در نتیجه سد النهضه وارد شود، مصر اقدام به تحرکاتی خواهد کرد. 

سد النهضه منشا درگیری
ساخت سد النهضه بر سرچشمه‌های رود نیل در اتیوپی که از سال ۲۰۱۱ آغاز شده است به مناقشه جدی میان سه کشور ذینفع یعنی اتیوپی، سودان و مصر تبدیل شده است.

جنگ آب
مشاور اطلاع‌رسانی رئیس شورای حاکمیتی سودان درباره ادامه اختلافات کشورش و مصر با اتیوپی درباره سد النهضه گفت: جنگ آب آغاز شده و به طور وحشتناک‌تری در راه است، اگر جهان مانع بی‌اعتنایی و بی‌پروایی دولت اتیوپی از طریق موسسات قضایی و سازمان‌های بین‌المللی نشود. دنبال کردن استراتژی درگیری و دنبال کردن آن به عنوان رویکرد نظام اتیوپی همچنین نشان می‌دهد که این کشور خیلی زود دیگران را دشمن در نظر گرفته و بر این اساس عمل می‌کند.
تحلیل روز‎؛ علل شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضه
مصر و سودان در مقابل اتیوپی
در سطح سیاسی نیز «سیلشی بیکیلی»، وزیر منابع آب و انرژی اتیوپی دو نامه به همتایان مصری و سودانی خود ارسال کرده و در آن، رسما از این دو کشور خواسته است افرادی را به عنوان هماهنگ‌کننده درباره پرونده سد النهضه تعیین کنند تا درباره آبگیری مرحله دوم سد النهضه پیش از ماه ژوئیه و اوت تبادلات اطلاعات انجام شود. از طرف دیگر، اتیوپی رویکرد غیرسازنده سودان در قبال احداث سد را مورد انتقاد قرار داد. سخنگوی وزارت امور خارجه اتیوپی، همگام شدن سودان با مصر را علیرغم اینکه سودان از منافع قابل توجهی در نتیجه احداث سد برخوردار خواهد شد، زیر سوال برد. وی رویکرد مصر برای کشاندن پرونده سد به آمریکا به جای اتحادیه آفریقا را محکوم کرد و عنوان داشت که مصر تا کنون ۷ بار مذاکرات در چارچوب اتحادیه آفریقا را تحریم کرده است. در همین راستا تلاش‌های مصر برای مصادره اهداف بازیگران موثر در احداث سد النهضه به نفع خود، از مراحل پنهانی خارج شده و شکل آشکار و حتی تهدیدآمیزی به خود گرفته است.
تحلیل روز‎؛ علل شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضهاستقبال مصر از فرسایشی شدن مذاکرات
به نظر می‌رسد موضوع ساخت سد، بیش از ملاحظات و اختلافات فنی، به دعوایی سیاسی بین طرف‌های درگیر تبدیل شده و مصر نقش پررنگی در به حاشیه بردن و فرسایشی نمودن این پرونده دارد.
 
بازی دوگانه سودان
مساله دیگر، بازی حاکمیت سودان با این پرونده است. سودان با علم به اینکه نهایی شدن ساخت سد، منافع خارطوم را تامین می‌کند هم به دنبال اخذ امتیازات بیشتر از طرف‌ها و هم قرار گرفتن کنار مصر برای فشار به اتیوپی است. فشار به این دلیل که تحولات سیاسی اخیر در اتیوپی، موضع آدیس آبابا در پرونده سد را نیز تحت تاثیر قرار داده و لذا درگیری‌های مرزی بین اتیوپی و سودان شکل حادتری به خود گرفته است. حتی سودان به بهانه پناه دادن به آوارگان و پناجویان ابا ندارد بخشی از خاک خود را در اختیار مخالفان اتیوپی قرار دهد. بر این اساس. مشکل اتیوپی در قبال سودان، علاوه بر قضیه احداث سد، وارد مناقشات مرزی نیز شده است. 
تحلیل روز‎؛ علل شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضه
تلاش اتیوپی بر حل مسالمت آمیز اختلافات
این کشور تمایلی به افزایش موضوع تنش‌ها در داخل و نیز با همسایگان خود ندارد. آدیس آبابا همچنان دنبال دسترسی به حق خود در استفاده از مزایای احداث سد می‌باشد. ولی اکنون احساس می‌کند علاوه بر مشکلاتی که رفتار مصر و عدم حمایت سازمان ملل برای این کشور بوجود آورده است، تحولات و درگیری‌های جدید داخلی و مرزی نیز مساله ساخت سد را به حاشیه رانده است.
 
تهدید مصر به درگیری نظامی
عبد الباری عطوان" کارشناس سیاسی معتقد است مصر از حل بحران سد النهضه از طریق میانجیگری‌های آفریقایی و آمریکایی ناامید شده و به این باور رسیده است که اتیوپی وقت کشی می‌کند در حالی که تنها دو ماه دیگر به آغاز مرحله دوم آبگیری سد النهضه مانده است در این راستا مقامات مصر پیام روشنی به اتیوپی، آمریکا و متحدانشان دادند که در متوسل شدن به راهکار نظامی تردید نخواهد کرد.
تحلیل روز‎؛ علل شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضه
چشم اندازی خطرناک و غیر قابل پیش بینی
سد النهضه بیش از پیش به مساله ای بغرنج و پرخطر نه تنها در سطح قاره آفریقا بلکه در سطح بین المللی تبدیل شده و این مساله که طرف ها مذاکره کننده نیز بر این باور هستند که ادامه مذاکرات بی نتیجه خواهد بود موجب شده است که شرایط دشوارتر و غیر قابل پیش بینی شود.
تحلیل روز‎؛ علل شکست‌های متوالی مذاکرات سد النهضه
نتیجه گیری:
آخرین مذاکرات سد النهضه در کینشازا پایتخت جمهوری کنگو نشان داد که طرف های درگیر همچنان عزم جدی برای حل و فصل این بحران را ندارند بنابراین آنچه مسلم است شرایط مذاکرات سد النهضه، نسبت به قبل وخیم‌تر شده است و ادامه مذاکرات نیز می تواند منجر به تشدید اختلافات و گره‌های اساسی گردد. از این رو برای جلوگیری از تنش بیشتر به نظر می رسد بایستی نهادهای بین المللی نقش پر رنگ تری ایفا کنند. 
 
نویسنده: مجتبی شاهسونی 
کارشناس مسائل بین الملل

منبع خبر "صدا و سیما" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.