به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، تهران در مقابل شهرهای تاریخی و پرآوازه کشور، شهری کوچک و خوش آب و هوا در شمال ری و دامنه های جنوبی البرز بود اما با تبدیل شدن آن به پایتخت کشور تحولات بسیاری به خود دید و به تدریج به مشکلات آن افزوده شد. اکنون تهران با مساحت حدود 730 کیلومتر مربعی به یک اَبَرشهر تبدیل شده که آلودگی هوا و ترافیک در صدر معضلات آن است اما در ذیل آن فهرستی از مشکلات ریز و درشت قرار دارد که یکی از آنها کمبود فضای پارک خودرو یا به نوعی کمبود پارکینگ است.

کمبود پارکینگ مشکل قدیمی و کهنه تهرانی هاست که با افزایش تعداد خودروها بیش از گذشته خودنمایی می کند، این مسئله نه تنها در خیابان ها و محدوده مرکزی شهر بلکه در همه مناطق و کوچه و پس کوچه ها گریبان گیر راننده هایی می شود که پارکینگ ندارند و باید زمان زیادی را صرف یافتن فضایی برای پارک خودرو کنند. این مسئله که در حقیقت به یک معضل برای مردم تبدیل شده نیازمند تدبیری از سوی مسئولان مربوطه است.

در این راستا به تازگی مدیریت شهری تهران آستین ها را بالا زده و مصوبه ای با عنوان نهضت پارکینگ سازی تعیین کرده تا به کاهش دردسرهای مردم برای پارک خودرو در محل سکونتشان کمک کند؛ برای اطلاع از جزئیات این مصوبه با محمد سالاری؛ رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران به گفت وگو پرداختیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان تسنیم می شود:

  تسنیم: نهضت پارکینگ سازی عنوان امیدوار کننده ای برای بسیاری از افرادی است که همواره برای پارک خودروهایشان دغدغه دارند اما این امر قرار است چطور محقق شود؟  

سالاری: بررسی های انجام شده در شهر تهران و بازخوردهای شهروندان، سازمان ها، واحدها و مناطق شهرداری تهران بر این دلالت دارد که محلات، کوچه ها و خیابان های شهر تهران شاهد سونامی حضور خودروهاست. عرصه های عمومی شهر اعم از خیابان ها، میادیت، فضاهای باز و حتی شریان های فرعی و کوچه های داخل محلات به محل پارک خودرو تبدیل شده است.

اساسا رویکرد و نگاه کالایی به شهرها از جمله تهران، آن هم توسط تمامی ذینفعان اعم از مدیریت شهری، نهادها، سازمانها، بنگاه های اقتصادی و هلدینگ های وابسته به دولت و بخشی و همچنین افرادی که در حوزه شهری فعالیت می کنند، باعث شده نگاه به شهرها کالایی و کالبدی باشد و توجه به روح و روان شهر، هویت، امکانات و زیرساخت های نرم افزاری شهر مغفول بماند.

 در این راستا مهمترین مأموریت مدیریت های شهری و مدیریت شهر تهران این است که این نگاه را تغییر دهند و نگاه کالایی و سوداگرانه به شهر را به سمت نگاه انسان گرایانه تغییر دهند و اینجاست که رسانه ها و جامعه های حرفه ای و مدنی و گروه های مرجع و البته نظام تصمیم گیری مدیریت های شهری بسیار نقش و مسئولیت دارند. ما نیز در کمیسیون شهرسازی و معماری ادعایمان این است که مبتنی بر گفتمان های صورت گرفته، چارچوب هایی در نظام شهرسازی و معماری شهرداری تهران تدوین و تا حدی نگاه کالایی و سوداگرانه و خودرو محوری به شهر را متوقف کرده ایم هر چند هنوز راه زیادی در پیش است.

بنابراین تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیاد است زیرا مجموعه مشکلات و چالش هایی که در شهرهای کشور از جمله تهران با آن مواجه هستیم نتیجه چندین دهه نگاه خودرو محوری و کالایی به شهر بوده است و در این فرآیند استراتژی مدیریت شهری باید به سمت حمل و نقل عمومی باشد اما به هر ترتیب حضور شهروندان در فضای شهری و ترددهای بین شهری آنها، امری اجتناب ناپذیر است.

در این راستا ضمن اینکه اعتقاد داریم در داون تاون ها (Downtown) یا مناطق مرکزی شهر باید با ایجاد مدهای مختلف حمل و نقل عمومی از تردد خودروهاو احداث پارکینگ ها اجتناب کرد اما در سایر مناطق شهر تهران نیاز جدی به آغاز نهضت پارکینگ سازی وجود دارد.

پارکینگ سازی عملا مأموریتی نیست که مبتنی بر درآمدهای شهرداری ها باشد؛ شهرداری ها و شوراهای شهر باید بستر و زمینه لازم برای مشاکرت و سرمایه گذاری بخش خصوصی را فراهم کند دراین راستا چندی پیش در کمیسیون شهرسازی و معماری، طرح جامعی را تدوین کردیم که یک فوریت آن در صحن شورای شهر مطرح شد و در حال بررسی کارشناسی در کمیسیون های تخصصی است.

طبق این طرح شهرداری های می توانند ملزم یا مجاز شوند تا از فضاهای زیر سطحی که متعلق به آحاد شهروندان، شهر و شهرداری است برای تأمین مجموعه ای از خدماتی که شهروندان به آن نیاز دارند از جمله تأمین فضای پارک خودرو استفاده کند. در این رویکرد شهرداری به عنوان مالک، فضاهای زیرسطحی خود را عرضه و مجوزهای لازم را برای ساخت پارکنیگ، صادر می کند، سرمایه گذاران بخش خصوصی نیز با توجه به نیاز گسترده ای که به ایجاد چنین فضاهایی برای پارک اتومبیل نیاز است، نسبت به سرمایه گذاری در این حوزه اقدام می کنند که دراین امر نیز قطعا جانمایی فضای پارکینگ ها مبتنی بر یک مطالعه و امکان سنجی دقیق و جامع باشد که سکونتگاه ها را تحت تأثیر قرار ندهد و موجب جذب سفر برای محدوده های مرکزی شهر نشود.

تسنیم: آنچه در این طرح مد نظر قرار دارد فقط استفاده از فضاهای زیرسطحی شهر است یا رویکرد دیگری هم در آن وجود دارد؟

موضوع استفاده از فضاهای زیرسطحی برای نهضت پارکینگ سازی بخشی از این طرح است در واقع طرحی که کمیسیون شهرسازی ارائه داده صرفا محدود به تأمین پارکینگ در فضاهای زیرسطحی متعلق به شهرداری آن هم با مشارکت بخش خصوصی نیست.

با توجه به اینکه بارگذاری های انبوهی در فضاهای شهری اتفاق افتاده، موضوع پارکینگ و ارزش یک واحد فضای پارک خودرو به شدت افزایش یافته است و ارقام قابل توجهی برای خرید و فروش پارکینگ های مازاد در ساختمان های ساخته شده در شهر تهران رد و بدل می شود از این رو زمینه برای ورود بخش خصوصی و نظام سرمایه گذاری شهر برای تأمین پارکنیگ و پارکینگ سازی استارت خورده و با پیگیری های صورت گرفته طی این دوره و دوره گذشته توانستیم در تفاهمی با سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، ساز و کار لازم برای نقل و انتقال سند یک واحد پارکینگ از ساختمانی به ساختمان دیگری را فراهم کنیم.

تا به حال چنین مکانیزم و سازو کاری از نظر نقل و انتقال اسناد این نوع پارکینگ ها وجود نداشت یعنی اگر یک ساختمان کسری پارکینگ داشت، علیرغم اینکه در طرح تفصیلی شهر تهران اجازه داده شده کسری پارکینگ در شعاع 250 متری در ساختمان های دیگر پذیرفته شود، اما سازو کار انتقال سند آن وجود نداشت که خوشبختانه توانستیم این سازوکار را در تفاهم با سازمان ثبت به نتیجه برسانیم.

 در این طرح پیش بینی کردیم که شهرداری تهران بتواند سازوکارها و بسترسازی لازم را برای تسهیل گری در امر توسعه پارکینگ سازی مبتنی بر مشارکت بخش خصوصی انجام دهد، امیدوارم با این اتفاق بتوانیم بخشی از ابرچالش کمبود کسری پارکینگ را در مناطق پیرامنونی شهر تهران به نتیجه برسانیم.

یکی از دغدغه های مردم تهران و یکی از دلایل مجادلاتشان بر سر پارک خودرو و کمبود فضای پارک است و در واقع می توان گفت این موضوع به یک معضل پیچیده اجتماعی تبدیل شده است و تبعات حقوقی قابل توجهی در سطح شهر و  دادگستری ها دارد بنابراین به نظر می رسد که زمانی که شهرداری ها نمی توانند از محل درآمدهای محدود و متعلق به شهروندان در این حوزه سرمایه گذاری کنند،باید سرمایه گذاران بخش خصوصی ورود کنند.

ما توانستیم به لحاظ اداری و قانونی آن محدودیت ها و موانع امر را برطرف کنیم، شهرداری ها پروانه ها را سریع تر و راحت تر بدهند و سازمان ثبت زمینه انتقال سند را فراهم کند.

تسنیم: با توجه به اینکه تحقق این موضوع زمان زیادی نیاز دارد، چه افقی برای به سرانجام رسیدن آن ترسیم شده است؟  

از چندی پیش این سازوکار فراهم شده ولی در این طرح سعی کردیم موانع و محدودیت های محود را که رفع آنها به مصوبه شورای شهر نیاز دارد را برطرف کنیم و قاعدتا این فرآیند تا زمانی که نیاز به خرید فضای پارک وجود دارد، میتواند تداوم داشته باشد.

تسنیم: می توانیم بگوییم این طرح مکمل طرح ایجاد پارکینگ درسطح محلات است که در شهرداری در دست اقدام است؟

بله، این طرح مکمل است؛ در طرح تفصیلی الزام شده که اگر ساختمان مسکونی، تجاری، اداری و صنعتی ساخته میشود باید پارکینگ مورد نیاز را هم تأمین کنند که در این بین تعداد پارکینگ های مورد نیاز پروژه های تجاری بیشتر است وهرچه مقیاس آنها بزرگتر باشد به صورت تصاعدی پارکینگ بیشتری باید در نظر گرفته شود.

ولی متأسفانه در سال های گذشته این حکم از طرح تفصیلی جدی گرفته نشد یعنی مجوز انبوه داده شد بدون اینکه پارکینگ های مورد نیاز به صورت کامل تأمین شود، از این رو شاهد معضلات جدی هستیم اما شهرداری را ملزم کردیم که عوارض کسری پارکینگ را در مواردی که امکان تأمین پارکینگ به صورت کامل وجود ندارد، دریافت و آن را در پارکینگ سازی محله ای تعریف کند.  در طرحی که در حال رسیدن به نتیجه است، نگاهی جامع تری وجود دارد که امیدواریم از منظر تأمین سرانه پارکینگ و جای پارک خودرو در شهر تهران در سالهای آینده وضعیت بهتری راشاهد باشیم.

انتهای پیام/