عمران مرادی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: رویت هلال ماه‌های قمری با یکدیگر متفاوت است و ممکن است، گاهی شرایط رصد ساده و گاهی دشوار باشد، رصد هلال ماه بسته به فاکتورهای خاص به هلال رویت پذیر و بحرانی تقسیم می‌شود که در صورت نداشتن فاکتورهای مناسب شرایط رصد، امکان رویت دشوار است که در اصطلاح نجومی هلال آن ماه بحرانی در نظر گرفته می شود.

وی با بیان اینکه در رویت هلال یا اصطلاح فارسی آن هلال بینی، رویت هلال ماه های رمضان و شوال برای مسلمانان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، افزود: تلاش برای رویت هلال ماه را استهلال می نامند که دارای ارزش معنوی و مذهبی برای کشورهای اسلامی است، البته این رویداد ارزش علمی نیز دارد و کشورهای غیراسلامی نیز رویت هلال را در نظر می گیرند.

این مدرس و پژوهشگر نجوم با تاکید براینکه در خصوص موضوع رصد هلال نوعی رقابت بین رصدگران وجود دارد، تصریح کرد: اعلام رسمی آغاز رمضان از سوی ستاد استهلال بیت مقام معظم رهبری ارائه می شود. در علم ستاره شناسی، رویت هلال مقوله ای تعریف شده و دارای ارزش نجومی- علمی است، اما رویت هلال ماه های رمضان و شوال به لحاظ مذهبی مهم تر است و در این زمان ها، آغاز و پایان دقیق ماه مهم است.

مرادی با تاکید بر اینکه در مباحث رویت هلال مباحث فقهی و علمی نجومی مطرح است، خاطرنشان کرد: مباحث فقهی، مسائل مذهبی را بررسی می کند و در این بخش ممکن است این موضوع مطرح شود که چرا با وجود تلسکوپ های قوی و نرم افزارهای موجود اختلاف نظرهایی بین برخی مراجع تقلید وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت این موضوع به دلیل مباحث فقهی است و اینکه آیا مراجع تقلید استفاده از تلسکوپ را مجاز می دانند که برخی معتقد به استفاده هستند و برخی نه.

 در لحظه ماه نو، هلال قابل دیدن نیست

وی در خصوص مباحث نجومی و علمی رصد هلال ماه، توضیح داد: از نظر علمی ماه باید ویژگی هایی داشته باشد تا رویت پذیر شود. پارامترهایی برای رصد هلال اول ماه وجود دارد که نشان می‌دهد، رصد هلال ماه سخت است یا آسان. این آیتم‌ها در ماه‌های مختلف متفاوت است.

این پژوهشگر نجوم با بیان اینکه در ابتدای هر ماه قمری و زمان ماه نو، خورشید و ماه در حالت مقارنه هستند و نمی توانیم آن را رصد کنیم، تصریح کرد: در این زمان ماه با خورشید طلوع و با آن غروب می کند، در نتیجه نور خورشید مانع رصد ماه می شود. در اصطلاح نجومی ماه اگر نزدیک خورشید باشد، مقارنه رخ می دهد و در این حالت که اول ماه قمری است، ماه به گونه ای در راستای دید ما در کنار خورشید قرار می گیرد که قابل رویت نیست.

به گفته مرادی هر چه از این زمان می گذرد، ماه از خورشید فاصله گرفته و زمانی که به اندازه کافی از خورشید دور شود تاحدی که نور خورشید برای رویت هلال ماه مانع نباشد، امکان رویت فراهم می شود. بنابراین برای رصد هلال ماه، باید صبر کنیم تا ماه از این حالت مقارنه خارج شود.

این پژوهشگر نجوم افزود: هلال ماه به دلیل حرکت مداری، فاصله ماه نسبت به خورشید و جایگاهی که در حرکت مداری به دور زمین دارد ویژگی های مختلفی پیدا می کند و گاهی رصد آن آسان و در برخی ماه ها دشوار می شود.

به گفته مرادی، ضخامت هلال، میزان سطح روشن ماه نسبت به سطح کل آن (فاز ماه)، ماه در اوج است یا حضیض، مدت زمان مکث ماه در آسمان بعد از غروب خورشید و ارتفاع ماه در زمان غروب خورشید از جمله پارامترهای هستند که هر یک از این پارامترها موجب می‌شود، شرایط رصد متغیر شود.

وی گفت: اگر ارتفاع ماه در آسمان، کمان ماه، درصد سطح روشنایی ماه (کمتر از یک درصد) سن هلال و مدت مکث ماه در آسمان کم باشد و ماه در دورترن فاصله نسبت به خورشید باشد، شرایط رصد سخت می شود. مجموع این فاکتورها رویت پذیری را سخت و رصد هلال را بحرانی می سازد.

مرادی در توضیح سن هلال گفت: سن هلال در اصطلاح از زمان مقارنه بر حسب ساعت شروع می شود. ماه هایی که سن هلال آنها تا ۲۰ ساعت باشد، ماه جوان و ماه هایی که سن هلال ۲۰ تا۲۷ ساعت باشد ماه میانسال می نامیم. اگر سن هلال بیشتر از ۲۷ ساعت باشد ماه پیر است. برای رصد هرچه ماه جوانتر باشد، رویت آن دشوارتر است.

وی ادامه داد: اگر حداقل ارتفاع ماه از خورشید ۷ درجه و بالاتر باشد، ضخامت کمان ماه از ۱۵ ثانیه قوسی بیشتر باشد، مدت مکث ماه در آسمان طولانی (بیش از ۴۵ دقیقه) و فاصله ماه نسبت به خورشید زیاد باشد، امکان پذیری رویت هلال شرایط بهتری پیدا می کند.

۲۳ فروردین ماه امکان رصد دارد

مرادی اضافه کرد: اما سه شنبه -۲۳ فروردین مکث ماه (زمانی که ماه بعد از غروب خورشید در آسمان است) حدود ۷۵ دقیقه و سن ماه بیش از  ۳۶ ساعت است و در اصطلاح، ماه پیر است، همچنین درصد سطح روشنایی ماه بیش از ۲ درصد است و مجموع این فاکتورها باعث می شود که ماه رویت پذیر باشد.

وی تصریح کرد: در نتیجه برای رصد هلال اول ماه رمضان ۱۴۴۲ در روز سه شنبه مشکلی نخواهیم داشت و به راحتی قابل رصد است و روز چهارشنبه- ۲۵ فروردین اول ماه رمضان خواهد بود.

انتهای پیام