خبرگزاری فارس- همدان: «وارد منطقه می‌شوم، دنبال مسجد هستم، از عابرین پرس‌وجو می‌کنم آدرسی می‌دهند که خیلی هم مطمئن نیستند، از نام و تابلویی که می‌پرسم اطلاعی ندارند، راهم را ادامه می‌دهم و می‌گردم تا بالاخره آدرس را پیدا می‌کنم اما نه تابلویی دارد و نه فضایی که بتوان نام مسجد را روی آن گذاشت.
داخل می‌شوم، فضا خیلی کوچک است، تعجب می‌کنم فقط ۳۰۰ متر است آن هم برای ۱۲ هزار نفر ساکن کوی گلستان، هوا سرد است و درب و پنجره‌ای که نیست فضا را سردتر کرده است، با خودم فکر می‌کنم مردم چطور از این فضا استفاده می‌کنند؟ باید اطلاعات بیشتری به دست آورم ، برمی‌گردم نزد اهالی و در خصوص شرایط مسجد جویا می‌شوم، اغلب اطلاعی ندارند، برخی می‌گویند این مسجد در سالهای اخیر که تاسیس شده تنها در مناسبت‌ها روحانی داشته و برخی هم از اصطلاح «امام محله» اطلاعی ندارند و نمی‌دانند نقش او چیست و چه کاری انجام می‌دهد. می‌دانم که این منطقه با آسیب‌های زیادی مواجه است از اعتیاد و بیکاری و طلاق گرفته تا دیگر آسیب‌های اجتماعی که همین‌ها هم کار را سخت خواهد کرد، جدای از اینکه مکان کوچک مسجد شاید همه را به فضای مشارکت و حل مشکلات نکشاند.
ناامید نمی‌شوم و روزها فکر می‌کنم تا طرحی ارائه دهم و آن تشکیل کارگروه‌های مختلف و دعوت به مشارکت مردم در فضای مسجد برای آینده‌ای بهتر که خوشبختانه تاثیرات آن را امروز می‌بینیم»
این چند سطر صحبت‌های «امام محله» منطقه کوی گلستان شهرک مدنی در همدان است، او که فقط ۲۳ سال دارد از سال گذشته وارد این منطقه شده و توانسته است پیر و جوان و زن و مرد را دور هم گرد آورد تا کنار راز و نیاز و عبادت به دنبال حل مشکلات خود با رهبری یک روحانی باشند؛ فرصتی یافتیم با این شخص گفت‌وگویی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: خود را معرفی کنید و بفرمایید از چه سالی کار تبلیغ را آغاز کرده‌اید؟
وحید داوری هستم، ۲۳ سال سن دارم و سه سال است که ملبس شده‌ام، قبل از این هم در عرصه تبلیغ فعال بودم. یعنی قبل از اینکه با لباس روحانیت وارد مسجد شوم و در عرصه تبلیغ کار کنم با همین عبا در زمینه‌های مختلف اقداماتی داشتم که می‌توان به سخنران هفتگی در مسجد کبابیان و حضور در حسینیه شهید کرباسیان و مسجد امام سجاد(ع) خضر اشاره کرد.
وارد این عرصه که شدم عشق و علاقه زیادی داشتم و هدفم هم تبلیغ و انجام کار مردمی بود که خوشبختانه نتیجه خوبی هم داشته است.
فارس: در چه جاهایی کار تبلیغ را انجام داده‌اید؟
قبلا به صورت فصلی و پاره‌وقت در جاهای مختلف تبلیغ می‌کردم همانطور که گفتم یک سال در مسجد کبابیان فقط هیات هفتگی می‌رفتم در این حد که یک کلاس قرآن و احکامی داشته باشم و منبری بروم اما خوب وقتی وارد منطقه کوی گلستان شدم که ۲ هزار و ۴۰۰ خانوار در آن زندگی می‌کرد و ۱۲ هزار نفر جمعیت داشت، برنامه‌هایم متفاوت شد.
فارس: چرا محله «کوی گلستان» را انتخاب کردید و آنجا چه ویژگی داشت؟
نیمه دوم سال ۹۸ وارد این منطقه شدم و یکی از عواملی که باعث شد به این منطقه بروم این بود که وقتی پرس‌وجو کردم، متوجه شدم آسیب‌های اجتماعی در آنجا بسیار است. اعتیاد، بیکاری، طلاق و آسیب‌های اجتماعی بسیار بود و این موضوع برایم که دغدغه تبلیغ را دارم بستری فراهم می‌کرد که مستقیم ورود داشته باشم و تا حد توان مشکلات را حل کنم.
پایه هشت حوزه علمیه هستم، یعنی هشت سال است وارد مجموعه حوزه علمیه شده‌ام و از طرفی چون تحصیلاتم به پایان نرسیده و همچنان ادامه دارد، دوست داشتم در شهر خود بمانم و در کنار یادگیری، برای مردم از جنس خودم کار تبلیغ را انجام دهم.
فارس: تقریبا بیش از یک سال است که رهبری یک جامعه ۱۲ هزار نفری را بر عهده دارید، بفرمایید امام محله و رهبر این قشر از جامعه بودن با توجه به معضلات و آسیب‌هایی که وجود دارد، چه ویژگی داشته و اینکه چطور خود را آماده پذیرش این نقش کرده بودید؟
قبل از اینکه ملبس شوم چهار سال روی مبحث تبلیغ کار کردم، یعنی چهار سال آسیب‌ها، ضررها و زیان‌ها را سنجیدم و خود را کاملا آماده و بعد ورود کردم. بالاخره آنچه به ما سفارش کرده‌اند این است که یک فرد باید خود چیزهایی را بداند تا بتواند دست دیگران را بگیرد.
وقتی می‌گوییم «امام محله»، وسعت کار امام جماعت و مسجد را فراتر از مسجد می‌کنیم و این نیست که فقط امام جماعت باشیم و نمازی بخوانیم و منبری برویم بلکه یک قدم بالاتر کار انجام می‌شود، یعنی ما مسجد را به این معنا وسعت می‌دهیم که امام محله تنها امام مسجد نیست و کل محله باید در دسترس‌اش باشد.
«امام محله» مدیر محله‌ای است که تمام فعالیت‌ها و برنامه‌های محله حول آن می‌چرخد و این موضوع باعث می‌شود انسجامی در محله حول محور امام باشد و کارها منظم پیش رود.
فارس: به طور طبیعی روزهای اول حضور در چنین منطقه‌ای با سختی‌ها و مشکلاتی همراه است، این دوران برای شما چطور گذشت و چگونه با مردم ارتباط برقرار کردید؟
وقتی وارد این منطقه شدم، کوی گلستان، مسجدی نیمه‌کاره داشت، مسجدی که نه تابلو داشت نه دری و نه پنجره‌ای چون کسی نبود که پیگیر کار آنجا باشد و اغلب امامان جماعتی که وارد این منطقه شده بودند فعالیت مقطعی داشتند و با این اوصاف مردم هم نمی‌دانستند که در محل زندگی آنها مسجدی وجود دارد.
شرایط قبل باعث شده بود برنامه خاصی توسط مسجد برگزار نشود و در نتیجه استقبال نیز کاهش یافته بود که این موضوع کار ما را سخت می‌کرد، برای اینکه در آن منطقه موفقیت‌هایی کسب کنیم و به مقابله با آسیب‌های اجتماعی هم بپردازیم تصمیم گرفتیم چند طرح و برنامه اجرا کنیم.
ورودم به آنجا مصادف با ماه مبارک رمضان بود و همین مسئله فرصتی خوبی فراهم کرد تا بتوانیم با اجرای برنامه جزء‌خوانی قرآن کریم و برگزاری مراسم سخنرانی با حضور خطبا و علمایی مشهور در مراسم نظیر شب قدر مردم را به مشارکت دعوت کنیم و پای آنها را به مسجد باز کنیم. علاوه بر این بخشی از وقتم را در میان اهالی کوچه و خیابان منطقه کوی گستان گذراندم که حضور چهره به چهره و صحبت با آنها باعث شد حضور مردم در مسجد افزایش یابد.
برای پیشبرد اهداف و آشنایی و مشارکت بیشتر مردم کوی گلستان اقدام به راه‌اندازی کانال اطلاع‌رسانی کرده و اهالی را در آن عضو کردیم، طوری که توانستیم مراسم شب قدر مسجد را مملو از جمعیت کنیم که حتی در محوطه بیرونی مسجد نیز مردم نشسته بودند. از دیگر اقدامات ما در این منطقه تشکیل ۱۰ کمیته تخصصی و جداگانه برای بانوان و آقایان بود تا هر بخش متناسب با مخاطبان خود برنامه‌ریزی و اقدام کنند.
فارس: از این کمیته‌ها برایمان بیشتر بگویید
کارگروه‌های مشاوره، آموزش، اشتغال، کارآموزی، جهادی، خیرین، مقابله با اعتیاد و کارگروه فضای مجازی تشکیل شد و متناسب با نیاز منطقه توسط جوانان و افراد علاقه‌مند مشارکت در این‌گونه مسائل ایجاد شد که البته تا امروز اقدامات خوب و مؤثری را داشته است.
می‌توان گفت که در حال حاضر در کانال تلگرامی اطلاع‌رسانی امور مسجد، ۷ هزار نفر عضو هستند که با این راه ارتباطی در جریان فعالیت‌های آنجا قرار می‌گیرند. به برکت حضور مردم فعالیت عمرانی مسجد نیز سرعت بیشتری پیدا کرده و تا امروز مسجد کوی گلستان وضعیت قابل قبولی به خود گرفته هرچند هنوز کار عمرانی به پایان نرسیده است و باید اقدامات بسیاری انجام داد.
فارس: کار شبکه‌سازی را چطور پیش بردید؟
از جمله نیازهای منطقه ۲ هزار و ۴۰۰ خانواری کوی گلستان شبکه‌سازی بود، اگر من و اعضای کارگروه‌ها می‌خواستیم با هریک از این خانواده‌ها ارتباط برقرار کنیم شاید ۱۰ روز طول می‌کشید به همین دلیل در ۶۰ کاشانه، ۶۰ نفر را به عنوان امین خود انتخاب کردیم تا اگر مشکل یا پیشنهادی بود ساکنین هر آپارتمان موضوع را با آن فرد در میان بگذارند و آنها نیز به ما منتقل کنند و یا برعکس برنامه‌های ما را به همسایه‌های خود اطلاع می‌دادند که وجود چنین افرادی به‌ویژه در زمان کرونا توانست نقطه قوتی باشد.
فارس: منطقه فعالیتی شما شهرک مدنی و افراد آپارتمان‌نشین بودند چطور توانستید مشکلات این فضا را بررسی و حل و اعتماد مردم را جلب کنید؟
وقتی به‌عنوان «امام محله» وارد این منطقه شدم، کارگروه‌هایی را تشکیل دادیم که متناسب با معضلات منطقه باشد، وظایف کارگروه‌ها مشخص شد و اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی کردیم. این کلاس‌ها و دیگر برنامه‌های فرهنگی باعث شد مردم به مسجد اعتماد کنند و برای حل مشکلات خود به آنجا بیایند.
هنگامی که مشکل یک مراجعه‌کننده حل می‌شد افراد دیگری نیز کار «امام محله» و «مسجد» را می‌شناختند و امیدوار می‌شدند که در راستای حل مشکلات آنها قدم برمی‌داریم و این موضوع باعث می‌شد به دوستان و آشنایان خود هم مسائل را انتقال دهند.
از جمله کارهایی که انجام دادیم برگزاری کلاس‌های تربیتی مانند انتخاب همسر، همسرداری و فرزندداری بود که همین موضوع باعث شد بسیاری از بانوان در رفتار خود بازنگری کنند و از روش‌های ارتباطی و تربیتی درستی بهره‌مند شوند. با ارائه مشاوره به آقایان متاهل نیز از بروز طلاق در چندین خانواده جلوگیری کردیم.
مشاوره به آقایان چهره به چهره است چراکه آنها تمایل کمتری به حضور در کلاس‌های تربیتی و... دارند و به همین دلیل بخشی از وقت خود را به صحبت میان مردان منطقه که در مسجد حاضر نمی‌شدند، اختصاص دادیم که این موضوع نیز باعث شد پس از مدتی آنها هم در برنامه‌های مسجد شرکت کنند.
آپارتمان‌نشین‌های آن منطقه مشکلات بسیاری داشتند، از جمله اینکه فرزندانشان نمی‌توانستند در خانه خود بازی کنند چون سر و صدا باعث آزار و اذیت همسایه‌ها می‌شد که ما برای اینکه هم مادر به مسجد بیاید و از کلاس‌ها استفاده کند و هم بچه‌ها فضای مناسبی برای بازی داشته باشند، در مسجد فضای بازی مهیا کردیم که کلاس‌های بازی زیادی برگزار می‌شد.
همچنین یک ساعت قبل از اذان از بچه‌ها دعوت می‌کردیم به مسجد بیایند و مدتی بازی کنند که این موضوع با استقبال بسیاری از خانواده‌ها همراه بود.
فارس: گفتید که منطقه مشکلات اقتصادی و اجتماعی داشت، در حال حاضر آیا پیشرفتی در رفع این معضلات صورت گرفته که بتوان آن را حس کرد؟
بله خوشبختانه؛ حوزه مقابله با اعتیاد از مواردی بود که توانستیم اقدام مناسبی داشته باشیم. از آنجاکه امکان بازگشت افراد بیمار به اعتیاد که در کمپ ترک می‌کردند وجود داشت تصمیم گرفتیم به خانواده‌های این افراد آموزش‌هایی را ارائه دهیم. فراهم شدن بستر خانواده برای بازگشت افرادی که به اعتیاد مبتلا شده بودند هدف جدی ما بود. با این برنامه خانواده‌ها خود فضا را برای ترک فرد معتاد آماده کردند به‌گونه‌ای توانستیم در این بخش به پیشرفت ۵۰ درصد برسیم.
در بخش خانواده نیز با توجه به نقش محوری بانوان به‌عنوان همسر یا مادر خانواده برنامه‌ای را طراحی کردیم که باعث کاهش طلاق در منطقه شده است.علت بسیاری از طلاق‌های ازدواج در سن پایین، کم بودن اطلاعات فرد از زندگی مشترک بود که به همین منظور دوره‌های همسرداری را برگزار کردیم و خوشبختانه خروجی خوبی هم داشته است به‌گونه‌ای که افراد خود برای برگزاری دوره‌های متعدد به مسجد مراجعه می‌کردند.
فارس: اینطور که پیداست وقت زیادی را برای رسیدگی به امور کوی گلستان صرف می‌کنید؟
ما در این مسجد تنها نماز مغرب و عشاء را اقامه می‌کنیم و از آنجا که در آن منطقه سکونت ندارم، یک ساعت قبل از اذان مغرب و تا یک ساعت بعد از نماز عشاء در این منطقه حضور دارم و پاسخگوی مسائل مردم هستم.
علاوه براین افراد در ساعاتی مشخص می‌توانند تلفنی با بنده در ارتباط باشند و همچنین در بسیاری از کارها می‌توانند از ظرفیت کمیته‌های ۱۰گانه مسجد بهره‌مند شود چراکه مسوول کمیته‌ها از اهالی خود محل و واقف به امور هستند.
فارس: از ظرفیت دیگر نهادها و سازمانها برای رفع مشکلات مردم منطقه استفاده کردید؟
در طول این مدت از نمایندگان مردم در مجلس و برخی مدیران دستگاه‌های خدمات‌رسان دعوت کردیم تا با حضور در منطقه ضمن بررسی مشکلات، پاسخگوی مردم باشند. تلاش کردیم از تمام ظرفیت‌های موجود برای رفع مسائل بهره ببریم، هنگامی که مردم دغدغه ما را نسبت به حل مشکلات می‌بینند اعتماد ایجاد و همین مسئله سبب رونق برنامه‌ها می‌شود.
فارس: بفرمایید در ایام کرونا چه اقداماتی صورت گرفت و برای حل مشکل اقتصادی مردم چه طرح‌هایی اجرا شد؟
در بخش آموزش و مهارت طرح‌های اشتغالزایی را اجرا کردیم، به‌عنوان مثال کارگروه اشتغال خانگی راه‌اندازی شد و با برپایی کلاس چرم‌دوزی محصولات تولیدی توسط اعضای کلاس در بازارچه‌ای به فروش رسید، کارگاه عروسک‌سازی نیز راه افتاد و تعداد زیادی از زنان خانهدار سرپرست خانواده وارد عرصه اشتغال و درآمدزایی شدند.
در بخش تولید موادغذایی خانگی نیز بخشی از زنان خانهدار را فعال کردیم و برای آنها بازار فروش مهیا کردیم که بریدن رشته و فروش آن نمونه‌ای از این اقدامات بود. کلاس‌های معرق‌کاری برای افراد ۵ تا ۱۵ سال برگزار شد که این کودکان و نوجوان پس از گذراندن دوره‌های آموزشی توانستند محصولات متنوعی را تولید کنند که در بازار قابل‌فروش بود.
برپایی کلاس آموزش خیاطی باعث شد بسیاری از زنان خانهدار با کسب مهارت در دوران کرونا اقدام به دوخت ماسک کنند و درآمد خوبی داشته باشند، برای فعال نگه‌داشتن فضای کسب‌وکار خانگی مردم منطقه اقدام به برپایی بازارچه‌ای در کنار مسجد کردند که با رونق آن تبلیغات خوبی در گستره‌ای وسیع‌تری از کوی گلستان انجام دادیم که این نیز باعث شد مشتری‌های بیشتری برای این محصولات خانگی پیدا شود. از ظرفیت برنامه "دیوار" نیز برای فروش محصولات استفاده کردیم، از ظرفیت معلمان بازنشسته و غیر برای رفع اشکلات درسی دانش‌آموزان بهره بردیم.
در ایام کرونا علاوه بر توزیع برشورهای آموزشی و ضدعفونی منطقه توسط گروه‌های جهادی با تشکیل چند گروه توانستیم ۱۲ هزار لیتر محلول ضدعفونی‌کننده تولید و به‌صورت رایگان در اختیار مردم منطقه قرار دهیم. بخشی از محلول‌های تولیدی در مناطق دیگری از شهر به فروش رسید اقدامی که باعث شد برای خانواده‌ها و مسجد درآمدزایی شود.
تولید ۱۵ هزار ماسک در منازل و فروش آن در مناطق مختلف شهر از دیگر اقدامات درآمدزا برای خانواده‌ها بود که کارگاه‌هایی همچنان فعال هستند، این اقدامات درآمد زا دست گروه خیر مسجد برای کمک به نیازمندان را نیز باز کرد و توانستیم بسته‌های معیشتی بین خانواده‌های آسیب‌دیده از کرونا توزیع کنیم.
البته این کار توسط خود مردم منطقه برای کمک به محرمان منطقه انجام شد یعنی خانواده‌ها به هراندازه که می‌توانستند به گروه خیری مسجد کمک می‌کردند تا دست خانواده‌ای نیازمند دیگری را بگیرند.
فارس: مهم‌ترین چالشی که در اجرای برنامه‌های خود با آن مواجه بودید، چه بود؟
در هر عرصه‌ای که ورود کردیم توانستیم ۵۰ درصد کارها را پیش ببریم و همه این‌ها نیز ماحصل اقدامات اولیه‌ای است که در بدو ورود به منطقه انجام دادیم. در برگزاری برنامه‌ها اگر چه اختلاف سلیقه بود اما اعتراضی نسبت به این اقدامات نداشتند.
فارس: برای مشارکت جوانان در برنامه‌های مسجد و حضور بیشتر آنها در این عرصه چه اقداماتی صورت گرفت؟
اگر بخواهیم تنها به حضور در مسجد اکتفا کنیم کارها آن‌چنان پیش نمی‌رود به همین دلیل بخشی از کار خود را به ارتباط چهره به چهره با افراد منطقه اختصاص دادیم یعنی هنگام حضور در منطقه خود به جمع جوانان رفته و در مباحث آنها شرکت کردم که این موضوع باعث شد جوانان نیز حضور پررنگی در مسجد داشته باشند که به نظرم اگر این روند ادامه یابد قطعاً حضور جوانان در عرصه‌های مختلف که با محوریت مسجد انجام می‌شود رونق خواهد گیرد.
فارس: به نظر شما چه عواملی سبب موفقیت «امام محله» می‌شود، آیا رویکرد فعلی مبلغین پاسخگوی نیاز جامعه هست؟
از اینکه مردم در برنامه‌ها مشارکت و از آنها استقبال کنند یا اینکه به امام محله اعتماد داشته باشند و او را حلال مشکلات بدانند، نیازمند وجود یک پیشینه است یعنی اینکه مردم بدانند امام محله نسبت به مشکلات مردم دغدغه داشته و تلاش می‌کند این مشکلات را برطرف کند.
مردم کوی گلستان آپارتمان‌نشین هستند و همین مسئله آنها را با مشکلات فراوانی مواجه کرده که برای رفع آنها به مسجد مراجعه می‌کردند و از ما می‌خواستند از مسوولان برای حضور در منطقه دعوت کنیم تا مشکلات خود را با این افراد در میان بگذارند که ما نیز این اقدام را انجام دادیم.
این مسئله باعث شد مردم بدانند ما نسبت به مشکلات آنها دغدغه داریم و حتی تلاش می‌کنیم کوچک‌ترین مشکل آنها در محل سکونتشان برطرف شود پس به ما اعتماد کردند و در نتیجه مراجعه آنها به مسجد و امام محله افزایش یافت.
بنده در منطقه‌ای کم برخوردار زندگی کرده و بزرگ شدم پس به مشکلات این مردم واقف هستم بنابراین تلاشم برای رفع مشکلات آنها مضاعف بود و مردم هم وقتی از این مسئله مطلع می‌شدند همراهی بیشتری در کارها داشتند.
فارس: به عنوان سوال پایانی مهم‌ترین نقطه قوت مردم کوی گلستان را در چه دیدید؟
مردم منطقه کوی گلستان تنها به یک برنامه‌ریزی نیاز داشتند تا خود را با آن منطبق و حرکت کنند وگرنه قبلا هم نیروی پای‌کار، ظرفیت‌های خوب و... وجود داشت که با حضور امام محله و فعالیت مسجد این ظرفیت بالقوه تبدیل به ظرفیت بالفعل شده است.
اعضای کارگروه‌های مسجد جز دو نفر همگی جوان هستند و این موضوع باعث شده کارها با سرعت و تنوع بیشتری پیش رود.
انتهای پیام/89026/خ
