به گزارش اقتصادنیوز ؛ نمایندگان قدرتهای جهانی که توافق هستهای سال 2015 را امضا کردند برای نجات این توافق تاریخی، امروز سهشنبه در پایتخت وین گردهم آمدهاند، اما به نظر میرسد این نشستها [در صورت موفقیت] تنها آغاز یک مسیر طولانی و پرچالش خواهد بود.
به نوشته واشنگتن پست، مذاکره کنندگان آمریکائی به ریاست رابرت مالی فرستاده ویژه بایدن در امور ایران بدون دیدار مستقیم با نمایندگان ایران در وین، مذاکرات غیر مستقیم با ایران را از طریق سایر طرفهای برجام و با میانجیگری اروپاییها پیگیری خواهند کرد.
ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه به خبرنگاران گفت: مسائل اولیهای که باید مورد بحث قرار گیرد در واقع کاملا ساده است. «آنها از یک سو گامهای هستهای هستند که ایران باید برای بازگشت به انطباق با توافق بردارد»، و از سوی دیگر «گامهایی که آمریکا باید برای رفع تحریمها بردارد» را شامل میشود.
با این حال به نوشته واشنگتن پست، در حالیکه این نشست ماهها بنبست بین دو طرف را میشکند، اما انتظار دستیابی سریع به موفقیت قابل توجه در این زمینه نمیرود.
همچنین به نوشته والاستریتژورنال هدف نشست وین تدوین نقشه راه برای هر دو کشور آمریکا و ایران برای بازگشت به انطباق با مفاد این توافق است. در پی جلسات سیاسی اولیه، گفتگوها در میان کارگروههای فنی ادامه دارد و انتظار می رود چند هفته به طول بیانجامد.
به نوشته این روزنامه انتظار نمیرود مذاکرهکنندگان آمریکایی و ایرانی در این دور نشستها، مستقیماً با هم دیدار کنند. در عوض، دیپلمات های ایران، فرانسه، آلمان، بریتانیا، روسیه و چین -اعضای کمیسیون مشترک- در یک هتل در مرکز وین ملاقات خواهند کرد. هیات آمریکائی نیز به ریاست رابرت مالی در هتل جداگانهای در همان نزدیکی هستند و تا واسطههای اروپائی بین هیاتهای ایران و آمریکا مداکرات غیرمستقیم را پیش میبرند.
مالی صبح روز سه شنبه به رادیو NPR گفت: «این شامل بحثهایی در مورد شناسایی گامهایی خواهد بود که آمریکا و ایران باید بردارند».
علی ربیعی سخنگوی دولت ایران نیز به خبرنگاران گفت: ما اطمینان داریم که در مسیر درستی قرار داریم و اگر رغبت، جدیت و صداقت آمریکا ثابت شود، میتواند نشانه خوبی برای آیندهای بهتر برای برجام باشد.
*** این گزارش در حال تکمیل است و اقتصادنیوز به محض دریافت خبرهای تازه از مذاکرات وین، گزارش را با اطلاعات جدید تکمیل خواهد کرد ...
مقامات ایران و آمریکا آمادگی خود برای بازگشت کامل به تعهدات برجامی را اعلام کردهاند و اکنون باید در وین برای طراحی یک نقشه راه رایزنی کنند. طرحی که از یکسو باید شامل سلسله اقدامات ایالات متحده و احتمالاً سایر طرفها جهت رفع همه تحریمهای جدید و یا مجدداً اعمال شده از سوی دولت ترامپ باشد، و از یکسو اقدامات ایران در راستای توقف و معکوسسازی گامهای هستهای ایران برای بازگشت به محدودیتهای مندرج در برجام را در بر بگیرد. اینها به علاوه زمانبندی، سطوح کمی و کیفی، توالی و راستیآزمایی این اقدامات، همه مستلزم گفتوگوهای دقیق و کارشناسی است که در سناریوهای مختلف خود میتواند از چند روز تا چند هفته به طول بیانجامد.
با این حال به گفته کارشناسان، در صورت تحقق اهداف قابل دستیابی نشست وین، نه تنها بنبست دیپلماتیک حاکم را خواهد شکست، بلکه یک گام جدی و اولین شانس واقعی برای احیای برجام در فرصت کوتاه باقیمانده تا انتخابات ریاستجمهوری ایران محسوب میشود.
علی اکبر صالحی ، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در یک گفتگوی صوتی شامگاهی از طریق کلاب هاوس، گفت که با پایان یافتن بحث کودکانه درباره اینکه اول چه کسی باید اقدام کند، "بنبست برجام در حال شکستن است."
همچنین محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران روز جمعه در توییتی گفت که امضاکنندگان برجام در وین تمرکز خود را معطوف به "نهایی کردن سریع رفع تحریمها" میکنند، اما سخن گفتن درباره این امر بسیار آسانتر از انجام آن است.
عباس عراقچی، رئیس هیئت مذاکرهکننده ایران و معاون سیاسی وزیرخارجه پیش از ترک تهران به مقصد وین گفت: ما هیچ طرح گام به گامی نداریم و نمیپذیریم. تنها یک گام وجود دارد و آن این است که آمریکا باید تمام تحریمهای دوران ریاستجمهوری ترامپ را لغو کند. سپس ما تأیید میکنیم و به تعهدات خود برمیگردیم.
به نوشته الجزیره، دیاکو حسینی، محقق ارشد مرکز مطالعات استراتژیک، بخش تحقیقاتی دفتر ریاستجمهور ایران، تهران انتظار دارد همه تحریمهای اعمال شده توسط ترامپ تحت هر برچسبی برداشته شود. مقامات در تهران شرایط داخلی ایالات متحده و محدودیتهای دولت بایدن را به خوبی درک میکنند، اما در عین حال این مسئله مربوط به ایالات متحده است و نه ایران."
حسینی گفت: مذاکرات آینده دشوار خواهد بود، به ویژه اینکه ممکن است اختلافات بین طرفین بر سر آنچه انتظار دارند طرف مقابل برای احیای برجام انجام دهد، به شدت بالا بگیرد. انتظاراتی که لازم است سازگارسازی شوند.
وی اضافه کرد: من انتظار موفقیت ناگهانی و بزرگی را ندارم، اما می توانیم مطمئن باشیم که در مسیر درست قرار گرفتهایم. من انتظار دارم که در پایان مذاکرات وین، نسبت به آنچه همه طرفها برای بازگشت به تعهدات خود ذیل برجام باید انجام دهند، دید واضحتری بدست بیاوریم؛ که برای شروع، موفقیت قابل قبولی است.
همچنین علی واعظ، مدیر پروژه ایران در گروه بینالمللی بحران، گفت که به باور او برای یافتن یک مسیر رو به جلو، بیش از یک دور مذاکره لازم است، اما دور اول نباید شکست بخورد.
وی به الجزیره گفت: "دشوار نیست که پیشبینی کنیم یک عدم سازگاری بین انتظارات ایران و پیشنهادی که ایالات متحده مایل است ارائه دهد، رخ خواهد داد. اما با پراگماتیسم، دو طرف میتوانند به یک چارچوب مشترک قابل قبول برای پیشرفت در مسئله دست یابند. مسئله کلیدی این است که اقدامات برای احیای برجام چگونه توالیبندی میشوند، اما اگر تهران با انتظارات حداکثری وارد شود ، با دست خالی خارج خواهد شد".
وزارت امور خارجه ایران به تازگی گفت که تهران یک "طرح گام به گام" برای برداشتن لایههای تحریمهای آمریکا را نمیپذیرد و انتظار دارد که ایالات متحده "گام نهایی" برای برداشتن همه تحریمهای اعمال شده توسط ترامپ را بردارد.
سینا عضدی، عضو غیرمقیم شورای آتلانتیک به الجزیره گفت: "مسئله در اینجا این است که اقدامات ایران در نقض توافق به آسانی قابل برگشت است، درحالیکه برای ایالات متحده، به دلیل سیاست "زمینِ سوخته" دولت ترامپ با هدف از بین بردن برجام و شبکه پیچیده تحریمها، بازگشت کامل به توافق دشوارتر خواهد بود."
ظریف در اوایل سال [میلادی] جاری گفته بود که ایالات متحده حدود ۱۶۰۰ مورد تحریم را علیه ایران وضع کرده، مجدداً اعمال کرده یا برچسب تحریمی آنها را تغییر داده است و به این ترتیب بصورت مستقیم و غیرمستقیم یک خسارت اقتصادی یک تریلیون دلاری به ایران وارد کرده است.
مشخص نیست که چگونه این تحریمها لغو میشوند و یا اینکه در نهایت چه تعداد تحریم باید لغو شود تا ایران به وعده خود مبنی بر بازگشت کامل به توافق هستهای عمل کند.
مقامات دولت ترامپ در سال 2020 مأموریتی را انجام دادند که هرگونه تلاش دولت احتمالی جو بایدن برای بازگشت به توافق هستهای را دشوارتر کند. به این ترتیب، وزارت خزانهداری برخی تحریمها علیه افراد و نهادهای ایرانی که قبلاً تحریم شده بودند را با تعیین برچسبهای جدید یعنی "تروریسم" و "نقض حقوق بشر" مجدداً اعمال کرد.
