امیر مشهدی عباس در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اهمیت برگزاری جشنوارههای تخصصی اظهار کرد: اصل برگزاری جشنوارهها باید بر شناسایی استعداد افراد متمرکز باشد؛ اینکه هر فرد در چه حوزهای توانایی دارد و چگونه میتوان این ظرفیت را بالفعل کرد. تئاتر از جمله هنرهایی است که ذاتاً یک فعالیت جمعی محسوب میشود و بستر مناسبی برای حضور اجتماعی افراد دارای معلولیت فراهم میکند.
تئاتر؛ مجموعهای از هنرها و فرصتی برای شکوفایی استعدادها
وی با بیان اینکه تئاتر تنها به بازیگری محدود نمیشود، افزود: در یک اثر نمایشی، بخشهای متعددی مانند طراحی صحنه، نقاشی دکور، ساخت دکور، موسیقی، عروسکسازی، عروسکگردانی، صداپیشگی و طراحی لباس وجود دارد و هر فرد میتواند متناسب با علاقه و توان خود در یکی از این بخشها فعالیت کند. به همین دلیل، تئاتر یک مجموعه کامل از هنرهاست که امکان حضور طیف گستردهای از افراد را فراهم میسازد.
داور جشنواره تئاتر آفتاب یکی از چالشهای جدی افراد دارای معلولیت را دوری از فعالیتهای جمعی دانست و گفت: جامعه هنوز آموزش ندیده که چگونه این افراد را در دل خود جای دهد و همین مسئله باعث جمعگریزی آنها شده است. فعالیتهایی مانند تئاتر میتواند این فاصله را کاهش داده و افراد دارای معلولیت را دوباره به اجتماع بازگرداند.
مشهدی عباس ادامه داد: زمانی که این افراد وارد فضای تئاتر میشوند، با یک مسیر مشخص و تخصصی مواجه شده و استعدادهایشان شکوفا میشود. تجربه نشان داده است که فرد نابینا میتواند بازیگر توانمندی باشد، فرد دارای اوتیسم نوازندهای حرفهای شود یا فرد دارای سندروم از صدایی خاص و اثرگذار برخوردار باشد. معمولاً زمانی که یک توانایی در این افراد محدود است، سایر توانمندیها بهصورت برجستهتری نمایان میشود.
کنترل احساسات؛ مهمترین مهارت کارگردان تئاتر فراگیر
وی با تأکید بر لزوم نگاه حرفهای به جشنوارههای تئاتر فراگیر تصریح کرد: این رویدادها نباید صرفاً تفریحی تلقی شوند، بلکه باید کاملاً جدی دنبال شوند؛ چرا که میتوانند مسیر زندگی و آینده حرفهای افراد علاقهمند به تئاتر را تغییر دهند و آنان را بهعنوان یک هنرمند به جامعه معرفی کنند.
این کارگردان تئاتر درباره ویژگیهای لازم برای کارگردانانی که با گروههای فراگیر فعالیت میکنند، بیان کرد: مهمترین مهارت یک کارگردان در این حوزه، توانایی مدیریت و هدایت احساسات اعضای گروه است. به دلیل شرایطی مانند نابینایی، اوتیسم یا سندرومها، احساسات این افراد معمولاً عمیقتر و گاه اغراقآمیزتر است و امکان تخلیه طبیعی آنها مانند سایر افراد وجود ندارد. اگر کارگردان بتواند این احساسات را کنترل و در مسیر درست هدایت کند، میتواند از آنها بهترین بهره را در خلق یک اثر هنری ببرد.
مشهدی عباس در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تجربه عملی در حوزه تئاتر فراگیر گفت: طی سالهای گذشته و در دورهای که مسئولیتی در کانون پرورش فکری داشتم، شرایطی فراهم شد تا گروههای تئاتر فراگیر که آثارشان از استانداردهای لازم برخوردار بود، در یکی از حرفهایترین سالنهای کودک و نوجوان به اجرای نمایش بپردازند.
وی افزود: نتیجه این تجربه بسیار قابل توجه بود؛ نمایشهایی که توسط گروههای فراگیر اجرا میشد، از نظر کیفیت و تأثیرگذاری هیچ تفاوتی با آثار گروههای حرفهای نداشت. مخاطبان بدون نگاه ترحمآمیز به تماشای این آثار مینشستند و استقبال خوبی نیز صورت میگرفت، بهگونهای که فروش نمایشها کاملاً رضایتبخش بود.
داور هشتمین جشنواره تئاتر منطقهای افراد دارای معلولیت آفتاب خاطرنشان کرد: این اتفاق نشان میدهد کار با گروههای فراگیر یک ظرفیت بزرگ و ارزشمند است و افرادی که توان، حوصله و انگیزه فعالیت در این حوزه را دارند، نباید این فرصت را دستکم بگیرند.
