خبرگزاری مهر- گروه استانها: الگوجویی از مهمترین ویژگیهای نسل نوجوان است که در روند شکلگیری هویتش، به دنبال آرمان و قهرمانی میرود که دوست دارد و تلاش میکند تا هویت و شخصیتش را هر چه بیشتر به الگوی مطلوب و محبوبش نزدیکتر کند. الگوپذیری با شخصیت کودک و نوجوان گره خورده اما پرسش اینجاست که برای شناساندن قهرمانان کشورمان به نسل امروز چه کارهای فاخر و اثربخشی انجام دادهایم.
گرایش کودکان و نوجوانان امروز به الگوهایی که جهان شرق و غرب از طریق رسانهها و فضای مجازی در اختیار این قشر قرار میدهد گویای این حقیقت است که متأسفانه در معرفی و ارائه الگوهای فاخر ایرانی و اسلامی به فرزندان این مرز و بوم غفلت صورت گرفته و امروز در زبان و بیان و زیست نسل جدید کمتر میتوان نامی از قهرمانان و اسطورههای اصیل ملی و دینی مشاهده کرد.
ما حتی در معرفی صحیح قهرمانان عصر حاضر نیز غفلت کردیم که جا دارد با روشهای اصولی و کارشناسی شده محتواهای ناظر به معرفی این شخصیتهای برجسته و اثرگذار متناسب با ذائقه کودکان و نوجوانان تهیه کنیم. سردار شهید حاج قاسم سلیمانی یکی از این اسطورههای ملی است که با گذشت شش سال از شهادتش هنوز نام و یادش در اذهان و قلوب ایرانیان جا دارد. خوب است اکنون که مهیای بزرگداشت ششمین سالگرد شهادت سردار دلها میشویم انتقال دهنده صفات برجسته و نکات ممتاز شخصیت این شهید والامقام به نسل نوجوان و جوان باشیم که حقیقتاً شهیدوار زیست و در نهایت به آرزوی دیرینه خود رسید.
این ایام بهانهای شد تا در گفتگو با سیده فاطمه حسینی، مشاور و روانشناس خانواده در چهارمحال و بختیاری، نویسنده و پژوهشگر حوزه روانشناسی و رئیس سابق مرکز روانشناسی ادارهکل آموزش و پرورش استان به این پرسش بپردازیم که چگونه میتوان یک تصویر واقعی، منطقی و قابل فهم از شهید سلیمانی را برای الگوپذیری مؤثر نسل جدید ارائه داد؟
الگوپذیری از بنیادیترین روشهای تربیتی است
سیده فاطمه حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به روش الگویی بهعنوان یکی از بنیادیترین روشهای تربیتی در روانشناسی تعلیم و تربیت، اظهار کرد: الگوجویی یک امر فطری است و نسل نوجوان و جوان هر روز به دنبال الگویی جدید و جذاب هستند تا از او الگوبرداری کنند و به تأسی از آن بپردازند لذا الگوپردازی از قهرمانان دینی و ملی و معرفی آنان به نسل جدید بسیار اهمیت دارد.
مشاور و روانشناس خانواده در چهارمحال و بختیاری با ذکر اینکه نسل نوجوان و جوان سرمایه ارزشمند جامعه هستند که باید با روشهای تربیتی صحیح و کارآمد در مسیر صحیح زندگی قرار گیرند، ادامه داد: دشمنان این مرز و بوم با افکار ضد بشری با همین ابزار تربیتی مهم یعنی معرفی الگوهای نامتناسب با فرهنگ ایرانی و اسلامی درصدد نابودی فکر و اندیشه نوجوانان و جوانان ما هستند و اینجاست که اهمیت معرفی الگوها و قهرمانان به نسل جدید با زبانی جذاب و گیرا و البته چند قدم جلوتر از دشمن، اهمیت پیدا میکند.
حسینی بیان کرد: فرهنگ غنی و پربار ایرانی اسلامی با پیشینه درخشان و طولانی خاستگاه اسطورهها و الگوهای بینظیری بوده است که سیره رفتاری و عملی این قهرمانان دینی و ملی میراث ارزشمند ماست. این میراث ارزشمند باید برای نسل امروز بازروایی شود تا نوجوانان و جوانان ما به تأسی از آنان، مسیر روشن کمال و سعادت را پیدا کنند.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه روانشناسی با تأکید بر اینکه تاریخ معاصر ایران اسلامی نیز از این الگوهای قهرمان کم ندارد، افزود: ما قهرمانانی داریم که در میان ما زندگی میکنند و نوجوانان قطعاً با آنان ارتباط مؤثری میتوانند برقرار کنند. شهدای والامقام و در رأس آنان شهید حاج قاسم سلیمانی از جمله این ابرقهرمانان ملی هستند که باید برای فرزندانمان معرفی کنیم. اگر در معرفی درست الگوها به نسل نوجوان و جوان موفق عمل کنیم، سرعت ما برای دستیابی به اهداف در تربیت نسل قوی و توانمند افزایش یافته و جامعه متعالی شکل خواهد گرفت.
ابعاد شخصیتی شهید سلیمانی که باید برای نسل جدید تبیین شود
حسینی در خصوص شخصیت ممتاز و ناب شهید سلیمانی، یادآور شد: این شهید عزیز یک فرمانده تیزبین، هوشمند و شجاع بود و توانست خلأهای امنیتی را پوشش دهد که به ذهن هیچ فرمانده نظامی نمیرسید. این مدیر ارشد نظامی زندگی سادهای داشت و سرشار از خضوع و خشوع، مهربانی و مدارا با مردم بود و این جمع اضداد در شخصیت ایشان باید برای نسل جدید روایت شود.
وی با تأکید بر اینکه در معرفی قهرمان ملی خاصه شهید سلیمانی باید تمام ظرافتهای شخصیتی برای نسل جدید بازروایی شود، ادامه داد: داشتن یک نگاه دقیق و کارشناسانه برای بازنمایی شخصیت ممتاز شهید سلیمانی در برگزاری برنامههای بزرگداشت و یادوارههای شهادت این شهید والامقام، طراحی پوسترها و تصاویر و نیز تولید محتواهای رسانهای باید مورد توجه قرار گیرد و این تولیدات تبیین کننده صفات برجسته شهید همچون ایمان و شجاعت، عزت نفس، تیزبینی و هوشمندی و دستاوردهای نظامی در منطقه باشد.
حسینی با تأکید بر اینکه نباید از معرفی صفات برجسته و ممتاز شهید سلیمانی برای نسل نوجوان و جوان غفلت کنیم، گفت: باید با زبان و روشهای اثرگذار و جذاب بتوانیم صفاتی چون زندگی ساده و بیتظاهر، رسیدگی به محرومین، عواطف و احساسات عمیق، منطق و استدلال قوی، تواضع و فروتنی برخاسته از اخلاص و ایمان قوی را با ابزارهای رسانهای جذاب در کوچه و بازار، مدرسه و مسجد، محافل و برنامهها و … به مخاطبان نسل جدید معرفی کنیم.
وی وجه مردمی شخصیت شهید سلیمانی را مورد تأکید قرار داد و اظهار کرد: این سردار باابهت میدانهای نبرد بدون تکلف و تکبر در بین مردم حضور مییافت و مانند عضو عادی جامعه بود و با مردم از هر قشر و عقیدهای همصحبتی و همدلی و همدردی داشت لذا عموم مردم نیز او را دوست داشتند و همین محبوبت باعث الگوپذیری بالا از این شخصیت میشود.
این مشاور و روانشناس خانواده برخی آسیبها در تولید محتوا و الگوپردازی از شهید سلیمانی را یادآور شد و تصریح کرد: توسل به جملات و گزارههای اغراقآمیز یکی از این آسیبهاست که باید پرهیز شود چرا که شخصیت این شهید به قدر کافی کامل و جامع بوده و نیازی به اغراق و بزرگنمایی بیهوده ندارد. محتواها باید روایتگر زندگی واقعی باشد و باید بتوانیم بدون هیچ افراط و تفریطی حقایق زندگی و شخصیت این قهرمان ملی را به نسل نوجوان و جوان نشان دهیم.
عزاداری بدون شناخت شخصیت شهید سلیمانی خطاست
وی غفلت در اثربخشی تبلیغ را یک خطای راهبردی دانست و توضیح داد: اینکه در سالگرد شهید سلیمانی همه جا را سیاهپوش کنیم و خود نیز سیاه بپوشیم اما عمق شخصیت ایشان را نشناسیم، خطاست. سالگرد این فرمانده شهید کشورمان بهترین فرصت برای انتقال ابعاد شخصیتی ایشان است که باید در محتوای برنامهها و تولیدات دیده شود نه آنکه فقط به سیاهپوش و عزادار شدن اکتفا کنیم.
حسینی با بیان اینکه شهید سلیمانی به آرزوی دیرین خود یعنی شهادت رسید، افزود: خوب است در کنار ناراحتی برای از دست دادن این شخصیت ممتاز و برجسته و الگوی فاخر، سمت و سوی برنامهها را از فضای سوگواری به سمت القای روحیه حماسه و افتخار، اقتدار و مقاومت، ایثار، شجاعت و صلابت ببریم که از ویژگیهای برجسته شهید سلیمانی بود.
