به گزارش خبرنگار مهر، آیتالله حکیم الهی بعدازظهر پنجشنبه در نخستین همایش ملی «شورش بابیه در مازندران؛ پیامدها و تدابیر مواجهه با آن» و کنگره ملی بزرگداشت حاج مصطفیخان سورتیچ با اشاره به تجربه حضور بهائیت در هند گفت: هند به دلیل کثرتگرایی دینی، شکافهای طبقاتی و میراث استعماری، بستری مناسب برای شکلگیری و رشد جنبشها و فرقههای نوظهور دینی فراهم کرده است. مطالعه علمی این جریانها، شناخت دقیق مکانیزمهای جذب مخاطب و تحلیل راهبردهای تبلیغی آنان را ممکن میسازد.
وی افزود: بررسیهای میدانی نشان میدهد فرقه بهایی با راهبردهای چندلایه از جمله معماری مدرن معبد نیلوفر (لوتوس)، ارائه خدمات آموزشی و اجتماعی و بهرهگیری از گفتمانسازی مدرن، نفوذ خود را در لایههای مختلف جامعه هند افزایش داده است.
آیتالله حکیم الهی ادامه داد: آمار رسمی دولتی و آمار ارائهشده توسط نهادهای بهائیت اختلاف چشمگیری دارند؛ برای مثال آمار رسمی سال ۲۰۱۱ جمعیت بهائیان هند را تنها ۴۵۷۲ نفر اعلام کرده، در حالی که جامعه جهانی بهائیان بیش از دو میلیون نفر تخمین میزند. این شکاف تبلیغاتی نشاندهنده تفاوت میان ادعاها و واقعیتهای میدانی است.
وی درباره ساختار نهادی و برنامههای آموزشی این فرقه گفت: مطالعه میدانی نشان میدهد که بهائیت در شهرهایی مانند دهلی و لکنو با راهاندازی مدارس، برنامههای آموزشی و فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی، شیوههای تبلیغ مستقیم و غیرمستقیم خود را دنبال کرده و تلاش میکند در میان جوامع هندو، مسلمان، بودایی و مسیحی نفوذ کند.
نماینده مقام معظم رهبری در هندوستان با مرور پیشینه تاریخی ورود بهائیت به هند اظهار داشت: این فرقه بین سالهای ۱۸۷۲ تا ۱۹۲۰ توسط جمالافندی و از طریق شبکههای تجاری با پارسیان وارد شبهقاره شد و سپس با آشنایی با فرهنگ ایرانی و همکاری با برخی جوامع، حضور خود را تثبیت کرد. در مرحله نهادینهسازی از ۱۹۲۰ تا ۱۹۶۰، ملی بهائیان هند تأسیس شد و فعالیتهای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی این فرقه در دهلی، بمبئی و حیدرآباد گسترش یافت.
آیتالله حکیم الهی تاکید کرد: بهرهگیری بهائیت از مفاهیم مدرن مانند جهانیگرایی، عقلانیت علمی، دین بدون شریعت و فردگرایی دینی، موجب جذب مخاطب در هند شده است و اهمیت تحلیل دقیق ساختار نهادی، راهبردهای تبلیغی و برنامههای آموزشی فرقههای نوظهور را در جوامع کثرتگرا بیش از پیش روشن میسازد.
وی افزود: شناخت این فرقهها و تحلیل فعالیتهای آنان، زمینه تدوین تدابیر هوشمندانه برای مواجهه مؤثر با جریانهای مشابه در دیگر کشورها را فراهم میکند و هند را به عنوان آزمایشگاهی دینی برای پژوهشهای جامعهشناسی دین برجسته میکند.
در بخش دیگری از این همایش، آیتالله حکیم الهی به حاج مصطفیخان سورتیچ، از شخصیتهای برجسته ساری در دوره قاجار اشاره کرد و گفت: او در غائله سرکوبی بابیان در جنگ قلعه طبرسی نقش بسزایی داشت و با دارا بودن نفوذ سیاسی و انسانی وارسته، در سال ۱۲۷۳ هجری قمری مسجدی بزرگ و حوزه علمیه حاج مصطفی خان را در ساری بنیاد نهاد که همچنان مورد استفاده است.
