همشهری آنلاین- خدیجه نوروزی: شبی که فقط بلندترین شب سال نیست، بلکه بلندترین بهانه برای با هم بودن است. از صندوقچههای مادربزرگها تا سفرههای امروزی، یلدا همیشه شبی بوده برای گرم کردن دلها، نه فقط شکمها. در این شب، خوراکیها قصه دارند و هر کدام یادگاری از باور، حکمت و مهر نسلها هستند.
بیشتر بخوانید:
دسر شارلوت سلطنتی برای شب یلدا | دسر یخچالی لاکچری با طعم موز و گردو
انار
نماد زایش زندگی و برکت و خون تازه در رگهای زندگی بوده است.
دانههای زیادش نشانه فراوانی و پیوند خانواده است.
میوه زندگی و روشنایی است. دانههای سرخش را نشانه روزهای روشن بعد از تاریکی میدانستند.
مادربزرگها میگفتند خوردن انار در یلدا یعنی زمستان را با دل قوی شروع کردن.
هندوانه
باور داشتند خوردنش بدن را در برابر سرمای زمستان مقاوم میکند
نماد گرما و خورشید در بلندترین شب سال است
یادگار تابستان برای زمستان است
هندوانه را از تابستان نگه میداشتند تا سرمای زمستان دلگیر نشود.
باور داشتند هر کس شب یلدا هندوانه بخورد، سرما کمتر به جانش مینشیند.
برش زدن هندوانه یعنی شکستن سردی و دعوت گرما به خانه.
آجیل شب یلدا
ترکیبی از مغزها برای قوت بدن در زمستان است
نشانه شادی و دورهمی و سخاوت میزبان است
گنج صندوقچه مادربزرگ هاست
آجیل یلدا ترکیبی از مغزها و دانههایی بود که در صندوقچههای چوبی نگهداری میشد
نخودچی، کشمش، توت خشک و گردو سهم بچهها و نوهها بود
این آجیل نماد فراوانی و دعای خیر برای سال پیش رو محسوب میشد
میوه خشک
راهی برای نگهداشتن طعم تابستان تا دل زمستان
نشانه تدبیر و آیندهنگری خانوادهها
شیرینی صبر
میوه خشک حاصل صبر و آفتاب بود
مادربزرگها میگفتند هر چیزی که با حوصله آماده شود، دل را آرام میکند
در شب یلدا، میوه خشک نشانه قناعت و قدرشناسی از نعمتها بود
خرمالو
میوهای پاییزی با طبع گرم
نماد رسیدگی و صبوری در گذر فصلها
طلای نارنجی زمستان
خرمالو میوهای بود که با آمدنش میگفت زمستان رسیده
طعم شیرین و بافت نرمش، سفره را دلنشینتر میکرد
برای قدیمیها خرمالو نشانه آرامش و شیرینی روزهای سرد بود
پشمک
شیرینی ساده و سبک برای شادی بچهها
نماد شیرینی زندگی در کنار هم
شیرینی شادی کودکانه
پشمک بیشتر سهم بچهها بود
سبک، شیرین و پر از هیجان
یعنی یلدا فقط برای بزرگترها نیست و باید لبخند بچهها هم پای سفره باشد.
ترشک
ترکیب طعم ترش برای تعادل مزهها
یادآور تنوع و هیجان در سفره یلدا
طعم بازیگوشی
ترشکها با طعمهای ترش و ملسشان، شیطنت شب یلدا بودند
بچهها دور سفره میچرخیدند و هر کس ترشترین را انتخاب میکرد
این خوراکیها بهانه خنده و شوخی بود
شکلات و نقل
اضافهشدههای امروزیتر برای پذیرایی
نشانه تغییر زمانه و سلیقه نسلها
مهمان امروزی سفرهها
در سالهای جدید، شکلات، نقل و آبنبات جای خودشان را در سفره باز کردند
نشانه پذیرایی مدرنتر اما همچنان با نیت شیرین کردن جمع
ترکیبی از قدیم و جدید در یک شب خاص.
نان برنجی
شیرینی اصیل ایرانی مخصوص شبهای سرد
نماد سادگی و اصالت سفرههای قدیمی
عطر عید در یلدا
نان برنجی یادگار مهمانیهای قدیمی بود
شیرینی سادهای که با چای، شب را آرامتر میکرد
بیشتر در خانههایی که هنوز عطر سنت را حفظ کرده بودند دیده میشد
ذرت بو داده
تنقلات گرم و دورهمیمحور
نشانه جمع شدن کنار هم و قصهگویی
خوراک دورهمی ها
پف فیل صدای خنده داشت
دور هم درست میشد و دور هم خورده میشد
نماد مشارکت و با هم بودن در سادهترین شکلش.
مسقطی انار
ترکیب سنت و میوه یلدا
نماد خلاقیت در حفظ طعمهای قدیمی
دسر سنتی شبهای خاص
مسقطی انار ترکیبی از هنر و حوصله بود.
رنگ سرخ و بافت لطیفش، سفره را مجلسیتر میکرد.
بیشتر برای شبهایی که مهمان ویژه داشتند.
حلوای کدو تنبل
دسر گرم و مقوی برای شب سرد
نشانه احترام به محصولات فصل
گرمای خانه
حلوا با کدو تنبل غذایی بود که دل را گرم میکرد
رنگ و طعمش یادآور آتش کرسی و شبهای طولانی زمستان بود
بیشتر دستپخت مادربزرگها بود.
ژله انار و هندوانه
بازتاب مدرن از نمادهای سنتی
پیوند سنت و سلیقه امروزی
روایت امروزی یلدا
ژلهها روایت جدیدی از همان نمادهای قدیمی هستند
انار و هندوانه با شکل و رنگ تازه
برای سفرههایی که میخواهند سنت را مدرنتر نشان دهند.
تخمه سیاه
همراه همیشگی شبنشینیها
بهانهای برای طولانیتر شدن گفتگوها
همراه قصهها
تخمه خوردن یعنی نشستن، شنیدن و وقت گذاشتن
همراه قصههای بزرگترها و فال حافظ
خوراکی که زمان را کش میآورد
سیب و پرتقال
میوههای ماندگار زمستانی
نماد سلامتی و طراوت
میوههای همیشه حاضر
سیب و پرتقال ساده اما ثابت
نشانه سلامتی و تعادل در کنار خوراکیهای شیرین
تقریبا در همه خانهها پیدا میشدند
باقالی
تنقلات گرم و ساده
یادگار شبهای زمستانی قدیم
خوراک شبهای سرد
باقالی گرم و ساده
بیشتر در شهرهای سردسیری طبخ می شد
نشانه غذاهایی که هم بدن را گرم میکردند هم دل را.
لبو
گرم و شیرین برای تقویت بدن
نماد رنگ و گرما در شب یلدا
رنگ گرما
لبو با رنگ سرخش نماد گرما در دل زمستان بود
بویش در کوچهها میپیچید
و حضورش سفره را صمیمیتر میکرد
کدو تنبل پخته شده
غذای ساده و مقوی
نماد استفاده کامل از نعمتهای فصل
سادگی اصیل
کدو تنبل پخته شده غذایی ساده و مقوی بود
بیشتر برای خانوادههایی که به خوراک سالم اهمیت میدادند
نشانه احترام به نعمتهای زمین
چیپس و پفک
نشانه تغییر سبک زندگی
حضور نسل جدید کنار رسمهای قدیمی
امروز چیپس و پفک هم کنار سفرهها هستند
نشانه تغییر سبک زندگی اما نه تغییر اصل دورهمی
یلدا خودش را با زمان تطبیق داده است.
قشنگی شب یلدا
قشنگی شب یلدا به کنار هم بودن گفتن خندیدن و شنیدن صدای یکدیگر است. پیشنهاد میکنم امشب گوشیها رو کنار بگذارید و لحظات خوشی را کنار خانواده بگذرانید.
