همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: تصور کنید بیماریهای مخصوص دوران سالمندی مانند آلزایمر یا آرتروز، دیگر تهدیدی برای شما نباشند. این رؤیا نیست! محققان در مراکز پیشرفته علمی جهان، موفق شدهاند ژنهایی را شناسایی کنند که با عملکرد آنها، سرعت فرسودگی سلولها به شکل چشمگیری کاهش مییابد. آیا ما در آستانه دیدن اولین انسانهای ۱۵۰ساله هستیم؟
زیستشناسی طول عمر
اگر از شما بپرسند که بزرگترین آرزویتان چیست، بسیاری از ما از سلامتی و طول عمر صحبت خواهیم کرد. خبر شگفتانگیز این است که این آرزو در آستانه تحقق است. در سالهای اخیر، موجی از پیشرفتهای خارقالعاده در حوزهای به نام «زیستشناسی طول عمر» رخداده است. دانشمندان متوجه شدهاند پیری فقط یک اتفاق طبیعی نیست، بلکه یک "بیماری" است که میتوان آن را درمان کرد یا سرعتش را بهشدت کاهش داد. با الهام از موجودات دریایی و حیواناتی که عمر بسیار طولانی دارند، محققان موفق شدهاند کلیدهای اصلی این معمای زندگی را پیدا کنند. این کلیدها همان ژنهایی هستند که بدن ما را فرسوده میکنند و حالا میشود آنها را مهندسی کرد.
بیشتر بخوانید:
افزایش طول عمر انسان تا ۱۴۰ سالگی
سم در برابر سم | وقتی مرگ به محافظ تبدیل میشود
راز ساعت شنی بدن: ژنهای فرسوده
بدن ما یک "ساعت بیولوژیک" دارد که با گذر زمان، سلولها را فرسوده میکند. محققان به این نتیجه رسیدهاند که این فرسودگی ناشی از عوامل سادهای است که حالا میتوان آنها را هدف قرارداد:
سلولهای زامبی: در بدن ما سلولهایی وجود دارند که پیر شدهاند اما نمردهاند؛ به آنها سلولهای سنسنت یا "زامبی" میگویند. این سلولها با ترشح مواد مضر، سلولهای سالم اطراف خود را نیز بیمار و پیر میکنند.
ژنهای تنبل: برخی ژنها که مسئول تعمیر و بازسازی سلولها هستند، با افزایش سن "تنبل" میشوند و دیگر وظیفه خود را بهدرستی انجام نمیدهند.
«قرص جوانی» و جوانسازی داخلی
در سال ۲۰۲۶، تمرکز پژوهشگران روی دو روش ساده و قابلفهم است:
روش پاکسازی سلولهای پیر: دانشمندان در حال ساخت داروهایی (به شکل قرص یا مکمل) هستند که این سلولهای پیر را شناسایی و آنها را از بدن پاک کنند. نتایج اولیه در آزمایشگاهها نشان داده پاکسازی این سلولها، سلامت اندامهایی مانند ریه و کلیه را بهبود داده و حتی میتواند خطر ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی را کاهش دهد؛ یعنی یک جوانسازی داخلی.
نتایج اولیه در آزمایشگاهها نشان داده پاکسازی این سلولها، سلامت اندامهایی مانند ریه و کلیه را بهبود میبخشد و حتی میتواند خطر ابتلا به دیابت و بیماریهای قلبی را کاهش دهد؛ یعنی یک جوانسازی داخلی.
بیدار کردن ژنهای تنبل: روش دیگر، استفاده از تکنیکهای ساده مهندسی ژنتیک برای "بیدار کردن" ژنهای تعمیرکننده بدن است. این کار باعث میشود بدن خودش را ترمیم کند و با سرعت بیشتری سلولهای آسیبدیده را جایگزین نماید. این مثل این است که به موتور فرسوده بدن، یک سوخت فوقالعاده تزریق شود.
تغییر زندگی روزمره
این پیشرفتها، فراتر از زیبایی و ظاهر جوان است. هدف اصلی این تحقیقات، افزایش طول عمر مفید و سالم انسان است. این یعنی:
پایان بیماریهای مختص پیری. بهاینترتیب ما میتوانیم دههها بیشتر زندگی کنیم، بدون اینکه درگیر آلزایمر، پارکینسون یا ناتوانیهای حرکتی شویم.
کاهش هزینههای درمان: با کاهش بیماریهای مرتبط با سن، هزینههای سنگین درمانی در تمام دنیا کاهش چشمگیری خواهد یافت.
انقلاب در بازار کار: با افزایش طول عمر سالم، ساختار سنی جامعه و بازنشستگی نیز دستخوش تغییرات بزرگ خواهد شد.
