در فناوری لیزر سه روش اصلی برای درج نقش یا نشانه روی مواد وجود دارد: حکاکی لیزری (Engraving)، مارکینگ لیزری (Marking) و اچینگ لیزری (Etching).
این سه روش اگرچه ظاهرا شبیه به هم به نظر میرسند، اما تفاوتهایی مهم در نحوه تأثیرگذاری پرتو لیزر بر سطح متریال دارند. به طور کلی در مارکینگ لیزری اطلاعات یا طرح روی سطح ثبت میشود بدون اینکه متریال ضخیمتری از عمق سطح حذف شود؛ در حالی که حکاکی لیزری با نفوذ عمیقتر و حذف بخشی از متریال سطحی، نقش برجسته یا حفرههای دائمی ایجاد میکند. اچینگ لیزری نیز در واقع زیرمجموعهای از حکاکی است که با ذوب سطح و ایجاد برجستگیهای ریز مشخص میشود؛ بنابراین عمق نفوذ پرتو لیزر مهمترین عامل متمایزکننده این روشهاست.
در این مقاله به بررسی دقیق تفاوتهای سه مورد از انواع روشهای علامتگذاری دائمی با لیزر، یعنی حکاکی، مارکینگ و اچینگ میپردازیم.
حکاکی لیزری: با توان بالا بخشی از متریال سطحی را حذف میکند و نقشهایی عمیق و دائمی ایجاد مینماید که قابل لمس و مقاوم هستند.
مارکینگ لیزری: بدون برداشت ماده، تنها با تغییر رنگ یا ساختار سطح، اطلاعاتی مانند کد یا لوگو را ایجاد میکند؛ خروجی آن سطحی و صاف است.
اچینگ لیزری: سطح را بهصورت جزئی ذوب کرده و نقش برجستهای با عمق بسیار کم به وجود میآورد؛ مناسب برای نشانهگذاری سریع و ظریف.
مارکینگ لیزری چیست؟
مارکینگ لیزری به معنای ایجاد تغییر رنگ یا پوشش روی سطح متریال است، بدون اینکه عمق قابلتوجهی از متریال حذف شود. در این فرایند، توان لیزر معمولا پایینتر است و پرتو با حرکت آرام روی سطح میلغزد تا خواص سطح را تغییر دهد. نتیجه نهایی نشانهگذاری با کنتراست بالا است که سطح نسبتا صافی دارد. مارکینگ لیزری برخلاف حکاکی، سطح متریال را به طور ظریفتری تغییر میدهد و سرعت اجرای آن معمولا بیشتر است. انتخاب روش مناسب از میان بهترین تکنولوژیها برای مارکینگ صنعتی، به نوع متریال، سرعت مورد نیاز و کیفیت خروجی وابسته است.
حکاکی لیزری چیست؟
حکاکی لیزری فرایندی است که در آن پرتو متمرکز لیزر لایههایی از متریال سطحی را حذف کرده و حفرههایی دائمی و عمیق ایجاد میکند. نتیجه، یک کندهکاری پرجزئیات است که در برابر سایش و شرایط محیطی سخت مقاوم است.
مزایا
حکاکی لیزری امکان ایجاد نشانههای دقیق و عمیق را فراهم میکند که حتی در مصارف صنعتی سنگین نیز باقی بماند. از آن برای حک لوگو، متنهای دکوراتیو، شماره سریال و اطلاعات دائمی بر روی قطعات حساس استفاده میشود. به دلیل عمق بالای حکاکی، این روش برای مواردی مانند قطعات خودرو، تبلیغات و سفارشیسازی محصولات ویژه مناسب است. حکاکی لیزری روی فلزات معمولا با لیزر فایبر انجام میشود، چرا که طول موج و خروجی پرتوان مناسبی برای حک دقیق فلزات دارد. در حالی که لیزر CO2 برای حکاکی غیر فلزات مانند چوب، شیشه و پلاستیک شفاف کاربرد دارد.
اگر بهدنبال انتخاب دقیقترین روش حکاکی یا مارکینگ متناسب با متریال موردنظر خود هستید، همین حالا با مشاوران متخصص روتک تماس بگیرید.
کاربردها
- حکاکی لوگو: حک کردن لوگو روی فلزات یا پلاستیکها برای کاربردهای تبلیغاتی و صنعتی بسیار رایج است.
- حکاکی روی آلومینیوم: لیزر فایبر میتواند انواع فلزات را حک کند و با برداشتن لایه اکسیدی، لوگو یا متن دلخواه را نمایان سازد. عمق و جزئیات حکاکی لیزری روی آلومینیوم به دلخواه قابل تنظیم است.
- حکاکی بارکد و QR Code: اگرچه معمولا مارکینگ برای خواندن بهتر کدها مناسبتر است، حکاکی نیز با عمق کمی برای برقراری پایداری بیشتر استفاده میشود. با این حال بارکدها و QR Code اغلب با روش مارکینگ روی سطح ایجاد میشوند تا کنتراست بالایی داشته باشند.
اچینگ لیزری چیست؟
اچینگ لیزری نوعی حکاکی ملایم است که با ذوب سطح انجام میشود. در این فرایند، لیزر توان بالایی به سطح متریال میدهد تا قسمت کوچکی از آن ذوب و منبسط شود و نقش برآمدهای ایجاد شود. برخلاف حکاکی که متریال را تبخیر میکند، در اچینگ تنها سطح کمی ذوب میشود و نشانه روی کار ظاهر میشود. عمق نشانه اچینگ معمولاً کمتر از ۰.۰۰۱ اینچ است.
مقایسه روشها
- عمق نفوذ و ماندگاری: حکاکی لیزری بیشترین عمق را دارد، بنابراین ماندگاری و پایداری بالاتری نسبت به دیگر روشها دارد. عمق حکاکی قابل تنظیم است. عمق نشانه اچینگ بسیار کم است (معمولا <0.۰۰۱ اینچ). مارکینگ لیزری معمولا سطحی است و در اصطلاح هیچ متریالی از عمق برداشته نمیشود.
- سرعت اجرا: مارکینگ و اچینگ به دلیل عمق کمتر، سریعتر از حکاکی هستند. به همین دلیل برای تولید انبوه مناسباند. حکاکی برای نقشهای عمیق چند گذر انجام میشود و آهستهتر است.
- نحوه تغییر سطح: در حکاکی، لیزر متریال را تبخیر میکند و حفره ایجاد میکند. در مارکینگ، لیزر سطح را گرم کرده و موجب اکسیداسیون یا تغییر ساختار شیمیایی میشود. اچینگ ترکیبی از این دو است: سطح ذوب میشود و سپس با خنک شدن برجستگی کوچکی ایجاد میشود
- کیفیت و کاربرد: حکاکی لیزری با قابلیت تنظیم عمق و جزییات فراوان، برای نشانهگذاری مقاوم در شرایط سخت ایدهآل است (مانند قطعات صنعتی پرسایش). مارکینگ برای ایجاد کنتراست بالا در کدها و لوگوهای سطحی مناسب است. اچینگ نیز برای مواردی استفاده میشود که نشانه برجسته و سریع مورد نیاز است (مثلا متن برجسته روی ورق فلزی).
- اثرات جانبی: حکاکی لیزری ممکن است باعث ایجاد ناحیه حرارتی در اطراف نقش شود، اما با تکنیکهای جدید این ناحیه به حداقل رسیده است. مارکینگ و اچینگ معمولا بدون آسیب دیدگی سازهای در سطح، نتیجه میدهند.
- انتخاب فرایند: بسته به جنس متریال، عمق مطلوب و کاربری، روش مناسب انتخاب میشود. برای مثال، اگر دوام بسیار بالا و عمق زیاد لازم باشد، حکاکی انتخاب میشود؛ اگر سرعت و کنتراست بالا مدنظر باشد، مارکینگ یا اچینگ در اولویت قرار میگیرند.
کاربرد در صنایع مختلف
فلزات: لیزر فایبر برای حکاکی و مارکینگ فلزاتی مانند استیل، آلومینیوم، فولاد و تیتانیوم مناسب است. آلومینیوم آنادایز نتایج بصری زیبایی ارائه میدهد و درج کد روی فولاد ضدزنگ در صنایع پزشکی رایج است. برای حکاکی عمیق روی فلزات سخت از لیزرهای پرتوان استفاده میشود.
پلاستیکها: اغلب پلاستیکها با لیزر فایبر حک میشوند. اکریلیک سفید مات حک میخورد و سایر پلاستیکها با تکنیک کربونیزاسیون بدون آسیب فیزیکی مارک میشوند.
چوب (mdf روکش دار) و چرم: چوبهای سخت و چرم با لیزر فایبر به خوبی حک میشوند و طرحهایی با وضوح بالا و کنتراست مناسب ارائه میدهند. کاربرد رایج: مارک لوگو روی محصولات چرمی یا پارچهای.
شیشه و سرامیک: شیشه با لیزر CO2 مات حک میشود؛ اما مارکینگ آن دشوار است. برخی سرامیکها نیز با روشهای کمکی قابلیت حکاکی دارند.
بارکد و کدهای دوبعدی: لیزر امکان درج پایدار، دقیق و میکرونی بارکد و QR Code را روی طیف گستردهای از متریالها فراهم میکند.
با روتک، حکاکی لیزری صنعتی را حرفهای آغاز کنید
شرکت روتک یکی از عرضهکنندگان مطرح دستگاههای حکاکی لیزری در ایران است. این شرکت انواع دستگاههای لیزر فایبر مارکینگ در مدل دسکتاپ، پرتابل و دستی با توانهای مختلف (۳۰، ۵۰، ۶۰ وات) را برای حکاکی و نشانهگذاری روی طیف وسیعی از متریالها، بهویژه فلزات، ارائه میدهد. دستگاههای روتک توانایی حکاکی دقیق و سریع روی فلزات صنعتی مانند فولاد، آلومینیوم، مس، طلا، نقره و بسیاری از پلاستیکها را دارند.
روتک با ارائه مشاوره تخصصی، آموزش کار با دستگاه و خدمات پس از فروش گسترده، نقش مؤثری در توسعه کاربردهای صنعتی لیزر در صنایع مختلف ایفا میکند.
برای دریافت مشاوره یا خرید انواع دستگاه حکاکی لیزری، با شماره ۰۲۱۴۸۰۰۰۰۹۰ تماس بگیرید.
